Opera omnia ; ad optimorum exemplarium fidem recensita

311쪽

Conveniet satyros, ita vertere seria ludo Ne, quicunque Deus, quicunque adhibebitur heros, Regali conspectus in auro nuper et ostro, Migret in obscuras humili selmone tabernas Aut, dum vitat humum, nubes et inania captet. Effutire leves indigna tragoedia versus, 23 III festis matrona moveri jussa diebus, Intererit satyris paulum pudibunda proterVis. Non ego inornata, et dominantia nomina solum Verbaque Pisones, satyrorum scriptor amabo: 23 SNec lac enitar tragico differre colori, Ut nihil intersit Davusne loquatur, et aridaXPythias, emundi lucrata Simone talentIm, An custos famulusque Dei Silenus alumni. Ex noto fictum carmen se litar, ut sibi quivis 2 OSperet idem sudet multum, frustraque laboret Ausus idem tantum series uncturaque pollet; Tantum de medio sumtis accedit honoris. Silvis dedacti caveant, me judice, Fauni, Ne velut innati triviis, ac pene forenses, 2 SAut nimium teneris juvenentur versibus UnqUam,

Aut immunda crepent, ignominiosaque dicta. Offenduntur enim quibus est equus, et pater, et reS; Nec, si quid si iciti ciceris probat et nucis emtor, Equis accipiunt animis, donantve coronR AESO Syllaba longa brevi subjecta vocatur IambuS,Pe citus : unde etiam trimetris accrescere jussit Nomen iambeis, cum senos redderet ictus, Primus ad extremum similis sibi. Non ita pridem, Tardior ut paulo graviorque veniret ad aures, a S

312쪽

Spondeo stabiles in Iura paterna recepit Commodus et patieps non ut de sede secunda Cederet aut quarta socialiter Hic et in Acci

Nobilibus trimetris apparet rarus, et Enni. In scenam missos magno cum pondere versus, 26

Aut opera celeris nimium, chiraque carentiS,

Aut ignoratae premit artis crimine turpi. Non quivis videt immodulata poemata judex : Et data Romanis venia est indigna poetis. Idcircone vager scribamque licenter An omnes Visuros peccata putem ex tutus, et intra 266 pem venit cautus ' Vitavi denique culpam, Non laudem merui Vos exemplaria Graeca

Nocturna versate manu, Vertate diu R.

At vestri proavi Plautinos et numeros et 27OLaudavere sales nimium patienter utrumque, Non dicam stulte, mirari si modo ego et vos Scimus inurbanum lepido seponere dicto, Legitimumque sonum digitis callemus et aure. Ignotum tragici genu invenisse Camoenae 273 Dicitur, et plaustris ex iis potimata Thespis Quae canerent agerentque, cruricti saecibus ora. Post hunc person e pati que repertor honestae schylus, et modicis instravit pulpita tignis, Et docuit magnumque loqui, nitique cothurno. Succedit vetus his comoedia, non sine multa ab II aude sed in vitium libertas excidit, et vim

Dignam lege regi: lex est acceptari chorusque Turpiter obticuit, sublato ure nocendi. Nil intentatum nostri liquere Poetaeri 28sNec

313쪽

minimum meruere decus, vestigia Graecalius deserere, et celebrare domestica facta, Vel qui praetextas, vel qui docuere togatas. Nec virtute foret clarisve potentius armis, ut Zm lingua, Latium, si non offenderet unum 29OQuemque poetarum limae labor et mora. Vos, o Pompilius sanguis, carmen reprehendite, quod non blatta dies et multa litura coercuit, atque Pr est istum decies non castigavit ad unguem. Ingenium misera quia fortunatius arte 29S Credit, et excludit sanos Helicone poetas Democritus, bona Par non Ungue Ponere curat, Non barbam secreta petit loca, balnea vitat: Nanciscetur enim pretium nomen Ue Poetae,

Si tribus Anticyris caput insanabile nunquam C Tonsori Licino commiserit. ego laevus, Qui purgor bilem sub verni temporis horam

Non alius faceret meliora Poemata : VerUm

Nil tanti est Ergo fungar vice cotis, acutum Reddere quae ferrum valet, exsors ipsa secandi: 3os Munus et ossicium, nil scribens ipse, docebo; Unde parentur opes quid alat formetque poetam; Quid deceat, quid non quo VirtuS, quo ferat error. Scribendi recte, sapere est et principium et fons. Rem tibi Socraticae poterunt ostendere chartae; 3lo Verbaque provisam rem non invita sequentur. Qui didicit patriae quid debeat, et quid amicis Quo sit amore parens, quo frater mandUS, et hospes ;Quod sit conscripti, quod judicis ossicium ; quae

314쪽

3et Q. MORATII

Partes in bellum mi isti ducis ille prosecto EII

Reddere per rite scit convenientia cuique. Respicere exemplar vittae morumque jubebo Doctum imitatorem, et vivas hinc ducere Voces. Interdum speciosa locis, morataque recte Fabula, nullius veneris, sine pondere et arte, a l Valdius oblectat populum, meliusque moratur

Quam versus inopes rerum nugae Ue nnorae.

Graii, ingenium, Graiis dedit ore rotundo Musa loqui, praeter laudem nullius VariS.

Romani pueri longis rationibus siem a SDiscunt in partes centum diducere. Dicat Filius Albini, si de quincunce remota est Uncia, quid superat Poteras dixit se Triens. Eil Rem poteris servare tuam. Redit uncia : quid fit tSemis. Allia crassimos terrigo et cura Peculi 33O

Cum semel imbuerit, speramus carmina fingi Posse linenda cedro, et levi servanda cupresibi it prodes e volunt, aut delectare poetae Aut simul et jucunda et idonea dicere vitiae. Quidquid pr. cipies esto brevis ut cito di,' 333Percipiant animi dociles, teneantque fideles.

Omne supervacuum pleno de pectore manat. Ficta voluptatis Ru a sint proXima veris :NeC, quodcunque volet, poscat sibi fabula credi Neu pransae Lanm e vivum puerum extrahat aΛΟ. Centuriae seniorum agitant expertia frugis E ICelsi praetereunt aullera poemata RhamneS.

Omne tulit punctum, qui miscuit utile dulci, Lectorem delectando, pariterque monendo.

315쪽

Hic meret sera liber Sosiis hic et mare transit 3gs Et longum noto scriptori prorogat EVUm. Sunt delicta tamen quibus ignovisse velimus Nam neque chorda sonum reddit quem vult ma

nu et men ;

Poscentique gravem persaepe remittit acutum: 3 9 Nec semper feriet quodcunque minabitur RrcUS. Verum ubi plura nitent in carmine, non ego PaUc Soffendar maculis, quas aut incuria fudit, Aut humana parum cavit natura Quid ergo ZUt scriptor si peccat idem librarius usque, Quamvis est monitus, venia caret Ut citharoedUs Ridetur, chorda qui semper oberrat eadem Sic mihi qui multum cessat, fit Choerilus ille, Quem bis terve bonum, eum risu miror et idem Indignor, quandoque bonus dormitat Homerus. Verum operi longo fas est obrepere somnum. 36OUt pictura poesis, erit quae, si propius stes, Te capiat magis et quaedam, si longius abstes Hie amat obscurum volet haec sub luce videri, Judicis argutum qu e non formidat acumen 36 Haec Licuit semel haec decies repetita placebit. major juvenum, quamvis et Ocea terna Fingeris ad rectum, et per te sapis, hoc tibi dictum

T lle memor certis medium et tolerabile rebus Recte concedi consultus juris, et actor

Causarum mediocris abest virtute diserti ro Messabe, nec scit quantum Calsellius Aulius Sed tamen in pretio elici mediocribus esse octis Non bomines, non Di, non concessere columno. Ut

316쪽

Ut gratas inter mensas symphonia discors, 37

Et crassum ua guentum, et Sardo cum melle papaver offendunt poterat duci quia cena sine istis :Sic animis natum inventumque poema juvandis, Si paulum a summo decessit, vergit ad imum. Ludere qui nescit, campestribus abstinet armis :Indoetusque pilae, discive, trochive quiescit 33o Ne spissae risum tollant impune coronae Qui nescit, versus tamen audet fingere. Quidni Liber et ingenuus, praesertim census equestrem

Summam nummorum, Vitioque remotus ab omni.

Tu nihil invita dices faciesve Minerva 383Id tibi judicium est, ea mens. Si itid tamen olim Scripseris, in Meti descendat judicis aures,

Et patris,etnostras; nonumque prematiar in annum.

Membranis intus positis Delere licebit Quod non ediderisu nescit vox missa reverti. 39o Silvestres homines sacer interpresque Deorum Cardibus et vidi foedo deterruit Orpheus Didius ob hoc lenire tigres rabidosque leones. Dictus et Amphion, Thebanae conditor arci S, Sara movere sono testudinis, et prece blanda 30sDucere quo vellet. Fuit haec sapientia quondam, Publica privatis secernere, sacra Prosani ;Concubitu prohibere vagon dare jura maritis P. Oppida moliri leges incidere ligno. Sic honor et nomen divinis vatibus atque Cc i, Carminibus venit. Post hos insignis Homerus, Tyrtaeusque mares animos in Martia bella ersibus exacuit Dictae per carmina sortes,

317쪽

Et vitae monstrata via es, et gratia regum Pieriis tentata modis ludusque repertus, Azgri longorum operum finis ne forte pudori Sit tibi musa ly e solers, et cantor Apollo.

Natina fieret laudabile carmen, an arte,

Quaesitum est. Ego nec studium me divite vena, Nec rude quid possit video ingenium : alterius sic Altera poscit opem res, et conjurat amice. 'II Qui studet optatam cursu contingere metam, Multa tulit fecitque puer sudavit et alsit; Abstinuit Venere et Baccho. Qui Pythia cantat Tibicen, didicit prius, extimuitque magistrum. ISNee satis est dixissea Ego mira poemata Pango Occupet extremum scabies mihi turpe relinqui est, Et, quod non didici, sane nescire fateri. Ut praeco, ad merces turbam qui cogit emendas, Assentatores jubet ad lucrum ire poeta 62ODives agris, dive positis in fenore nummis. Si vero est, undium qui recte ponere possit, Et spondere levi pro paupere, et eripere atri SLitibus implicitum mirabor, si sciet inter-Noscere mendacem Verumque beatus amicum. 42STu, seu donaris, seu quid donare voles cui, Nolito ad versus tibi faetos ducere Plenum Laetitiae : clamabit enim Pulchre, bene, recte lPallescet super hisu etiam stillabit amicis

Ex oculis rorem saliet; unde pede terram, SoUt qui conducti plorant in funere dicunt Et faciunt prope plura d3lentibus ex animo ; e Derisor vero plus laudatore movetUr.

318쪽

3io in HORATII

Reges dicuntur multis urgere cuiussi S, Et torquere mero quem perspexisse laborent, 37 An sit amicitia dignus si carmina condeS, Nunquam te fallant animi sub vulpe latentes. aintilio si quid recitares corii ge sodes

Hoc aiebat, et hoc : melius te pol se negares, Bis terque expertum seu ira delere jubebat OEt male tornatos incudi reddere versus: Si defendere delictum, quam vertere, Ille , Nullum lara verbum, aut operam insumebat in

Qtii sine rivali teque et tua solus ana AreS. Vir bonus et prudens versus reprehendet inertes, Culpabit duros, incomptis a linet atrum ψ 6 Transverso calamo gnum Ambitiosa recidet ornamentari partim claris lucem dare coget;

Arguet ambigue dictum mutando notabit; Fiet Aristarchus non dicet, Cur ego amicum QOTendam in nugis i se nugae seria ducent

In mala, devitum emel, exceptumque sinistre. Ut mala quem scabies aut morbus regius Urget, Aut fanaticus error, et iracunda Diana,

Vesanum tetigiis timent fugiuntque Oetam, Qui sapiunt: agitant pueri, incautique sequuntur Hic, dum sublimes versus ructatur, et errat, Si veluti merulis intentus decidit auceps In puteum, foveamveri licet, Succurite longum, Clamet, Io cives non sit qui tollere curet. 6OSi quis curet opem ferre, et demittere funem ;Qui scis, an prudens huc se proiecerit, atqHe

Servari:

319쪽

Servari noliti dicam : Siculique poetae Narrabo interitum. Deus immortalis haberi Dum cupit Empedocles, ardentem frigidus aetnam Insiluit Sit jus liceatque perire poetis 466 Invitum qui servat, idem facit occidenti. Nec semel hoc fecit; nec si retractus erit, iam

Fiet homo, et ponet famosae mortis amorem. Nec satis apparet, cur Versus fictitet utrum 7o Minxerit in patrios cineres, an triste bidental Moverit incestus certe furit, ac Vehit ursus, Objedios caveae valuit si frangere clathros, Indoetum doctumque fugat recitator acerbus.

Quem vero arripuit, tenet, occiditque legendo, 473Non missura cutem, nisi plena cruoris, hirudo.