Q. Curtij Rufi De rebus ab Alexandro Magno gestis libri octo. In capita distincti synopsibus argumentisque, & figuris varijs, addita tabula geographica, illustrati. A R.P. Matthaeo Radero è Societate Iesu

121쪽

LIBER IV.

eunt, paucos equitiam a i tentandiam vadu fiuminis praenii sit. Curus altitudo primo sum naaequor tr m peditora, mox ut in medium alueum Vciatu ost, ceruices'iioq; lauabat. Nec sane ali aus ad Orientis plagam tam violetus inuehitur, multorum torrentium non aq'as soluna, se iam saxa securia trahens. t. φ a Heritate La defluit, Tigris nomen est inditi: m, quia Persica

lingua Tigrin sagittam appellat. Igitur pedes

velut diuisus in cornua nc undat equitatu, leuatis super capita armis haud aegre ad ipsuiu alueu penetrat. Primus inter pedites rex egres sus in ripam vadum mili ribus manu quando Vox exaudiri, o poterat ostendit. Sed gradum fir smareus poterant , cum modo saxa lubricaves ig:u allei erit, modo rapidior unda subduceret .P aecipuus erat laus eoruni qui humeris onerato tabant: quippe cum semetipsos rege re non possent, in rapidos gurgites inconaodo , onere aus rebatur. Et dum sua quis' spolia co- sequὲiρι set', maior inter ipso fricam cum ammiae orta luctatio est cumuliq; sarcinarum pas- sua fi litante plerosq; perculerant. Rex mone. re,ut satis haberet arma retinere, cetera se redisditurun .sed neque conssilium, neq, imperium accipi poterat Oiati epebia tu hinc metus, 'praeter vj c in uice a natantium mutuus cJamor 'I idem qua leniore tractu amnis perat Vadit, emersere, nec quicqliam praeter patica clarc

nas desideratum est. Deieri potuit exercitus, si

qui, vici,cere ausus est 't. Sed perpetua fortui arcg auertit indeli Oiic m. r,ic Gratia cum c tin lirbii equitiam peditumq; m ulteriorestat tib.: . pa iapocauit, si anguit: in Ciliciar c

122쪽

libus tantam mulii tudinem hostium. Audacare quoque , Via maximὰ viguit, ratio minui potet , quia nunqtiam in discrimeri, enitan te- .mere fecisset. NIigaeus, si transeuntis, is flumen stipe vetiisset, haud dubie oppressuius fuit inc I positos in ripsi demum etiam perarmatos

Diitare coepit Mille admodumequites prae

4nuerat quorum paucitate AleYander explorata, deinde contemta, praefectum Paeonum e

mitum Arithona labistis habenis invehi iustit. I si in is eo die pugna emi illim praecipuC-- 'stonis fuit Pi arfectum equuatus Persarum satro acem directa in gutture hasta, ansfixi ci fu3ientemq; per medios hostes consecutus, ex equo praecipitauit, obluci anticaput gladio' demsi , quod rotatum magna cum talide ante regis pedes posuit. Biduo ibi statiuare 'abuit 'in proximum deinde pronuneiarit iussit.

S Ed prima tene vigilia luna deficiens, primu I nito em sideris sui condidit, deinde sanglii nis colore siri se lumen omite se dauit, soliae sub ipsum tanti discriminis casum inlatio &ex ea formido uitardam incussa est D is invitis in ultima terras trab seri'

123쪽

finis seruare fustyrem Vastas terras, eseri,

mnia .ccurrere nimio nis iactatione tot

i vilium san guinem impendi rastidio esse patri

am abdicari bilini patrem, calum panis co- uitatio illo peri. Iam prope seditionem res erat,ctim ad omnia interritus, duces principes iiii litum frequctes adesse praetorio Aegypti agite vates, quos caeli ac siderum peritissim' esse credebat,quid sentirent, expromere iubet. At illi, qui satis scirent temporum orbes implere destin mi vices, tu pamq; deficere, cum aut ter 'iam subiret,aut sole premeretur, rationem quidem ipsis prii ceptam, non edocent vulgus, ce- . terum affirmans Sole incitarcorum, Lunam ense Per crum: sisti scilla deficiat, ruinam stragemque illis gentarias potiendi Veteraque ex empla recensent Persidis regum, quos auersis

dis pugnasse Luna ostendistet defectio. Nulli res multitudinem efficacius regit, quam super' stitio, alioquin impotens, arua, mutabilis, ubi vata religi ohe capta est , melius vatibus quam ducibus suis paret. Igitur edita in vulgus Aegy-lstiorum responsa, rursus ad spem Iduciam

erexere torpentes Rex impetu animorum v-

tendum ratus , secunda vigilia castra mouit 'Dextra Tygrim habebat , laeua montes, hos Gordyaeosive Gordaeos vocant. Hoc ingresso iter,speculatores qui prς missi erat sub lucis or-

eum Darium aduentare nunclauerunt. Instruin

et igitur milate, composito agmine, antecedebat.Sed Persaru exploratores erat mill fernae, qui specie magni agminis fecerant quippe ubi explorari vera non possitnt, falsa per metu mi augurantur. Hi cogniti S rex', cum pacis sit O-

124쪽

ri in assecutus agmen refugientiu ad suos illis cecidit,cepitalios,equitesq; praemisit simul sp .

eulatum , simul ut ignem quo Barbari cremauerant vicos,extingueret,quippe fugietes raptiui tectis acervisque frumeti iniecerant flamas,quae tu in sumnio haesissent, ad inferiora mum pe-

auerant Extincto igitur igne , plurimum

Minenti repertum est,copia alliarum quoq; rerum abundare coeperunt. Ea rita pia militi ad persequendum hostem animum incendit: quippe urente iopalante eo terram, festin nitunc erat, ne incendio cuncta pramperet. I rationemergo necessitas versa es quippe Mazaeus qui ante per otium Vicos in .nderat, lar fugere contentus , pleraq; inviola laosti reliquit A. Iexander sata longius cestum quinquaginta stadijs Darium abesse compererat. Itaqu2 ad satietatem quoqi copia commeatu uni instructus aquatriduo ineodem laeo substitit

regio iuuene. Ilutercepta deinde Dariit iterae sunt quibus . Grareri milites solicitabantur,ut regem aut m- terficerent,aut pro derent dubitauitque aneas pro cocione cecitaret, satis confisus Gi qeorum' quoqu*.

125쪽

quoque erga se beneuolentia ac fidei. Sed Parin mento terrarit, non esse talibus promissis imbu-enaas aures militum, patere vel unius insidi jρ regem: nihil nefas este auaritiae. Secutus consili autorem, 'astra mouit Iter facienti Spado ex taptiuis qui Dari uxorem comitabantur , sicere eam nunciat, vix spiritii in ducere Itineris continui labore, animique aegritudine Dinti stata, inter socrus4 virginum filiarum manus

colhapse erat , deindeis extincta. Id ipsum

aiunctans alius superuenit. Et rex haud secus qua a si parentis mora nunciata esset, crebros e

didit gemitus , lachrymisque obortis quales

Darius profudisset, in tabernaculum, in quo mais , tereratDarij, defuncto assidens corpori,venit Hic vero renouatus est moeror, ut prostratam

humi vidit, recenti malo priorum quoq; admo-ilito receperat in gremium adultas virgines,

magna quidem mutui doloris solatia, sed quibus ipsa deberet esse solatio, In conspectu erae nepos paruulus,ob id ipsam miserabilis, qubdia ondum sentiebat, calamitatem maxima ex par te ad ipsum redundantem. Crederes Alcxandruinter suas necessitudines fiere,&solatia no adhibere, sedinia aerere. Cibo certe abstinuit , omnemque honorem smeri patrio Persarum mo- re seruauit, dignualtercule, qui nunc quoq; tantae & mansuetudinis, S continentiae, rat fructum. Semel omnino eam viderat, quo die cap

ta est, nec ut ipsam , sed ut Dariimatrem videret: eximiamque pulchritudinem, formae et iis non libidinis hibuerat inuitamentum, sed gloriae E spadonibus, qui circa reginam erant, y riotes inter trepiciationem lugentium elapsus, Per eam portam, qua quia ab hoste auersa erat,

126쪽

pro tristi a plerisq; esset acceptu: resp0disse,ates, magna illa vi bE aduenatu frequentia cultu- iam, multisq; eam teriis alimenta praebiti iram. eget eum secundo amni defitieret , assequi cupiens Hector Parmenionis litis, eximi aetatis flore, in paucis Alexandro carub, par 'inim

127쪽

LIBER IV, βρ

tum nauigium conscendit, pluribus quam capere posset impositis Itaq; mersa naui omnes destituit Hector diu flumini ψbluetatus, cum madens yestis Mastricti crepidis pedes natare prohiberet,in ripara me semianimis euasit ut, imi fatigatus spiritum laxavit,quem metus periculum intenderant, nullo adiuuanto, quippe in diuersum euaserant alij, e tanimatus est.Rex amissi eius desiderio, hementer asini-ctus est, repertumq; corps magnifico extulit funere,ouerauit hunc dolore nuncius mortis Andromachi: quem praefecerat Syriae vivum ευπ-sa marita cremauerant : ad cuius interitum νindicandum 'quanta maxime celeritate potuit, contendit aduenientiq; sunt tradipi tanti sceleris auctorcs Andi pinacho deinde blemnona substituit: affectisq; supplicio, qui pistore interem rat .. Tyrannos inter quos Methymne-orum, Aristonicum Chrysolatissi HspuIasi bus suis tradidit quos illi ob iniurias tortos Iaecauerit t. Athenion fium deinde Rhodiorumq; - Chiorum laetatos audit Athenieses victoriam gratulabantur &vi captiuisiscorum suis restituerentur, orabant. Rhodii& Chlide prς- sidio quaerebantur. Omnes aequa desiderare visi, impetrauerunt. Mitylenqis quoq; ob egregiam

in partes sidem pecuniam quam in bellum

impenderant reddidit, magnam regionem finibus eorum adiecit Cypriorum quoq; rigibus,qui a Dario defecerant ad ipsum, V pugnanti Tyru miserant classem, pro merito honos habitus. Amphoterus deinde classis praefectus ad liberandam Cretam missus, namq; Persaruna& pirataru armis pleraq; eius insul lae

128쪽

so Q. CURTII

Iae obsid litur ante omnia mare a piratici, classibus vindicare iistiis, quippe obnoxiumsrsdonibus erat in belluna vino' rege conueΓ-omis compositis, Herculi Tyrios auro Crateram cum XXX. pateris dicauit, imminensquet Pario iter ad Euphratem pronunciari tulsit.

ARGUMENTUM.'ariis ab sene distina copias in structas

Τ Darius cum Aegypto diuertisi in Afri- cam hostem compcrissct dubitauer-t, I xrumne circa Mel*potantiam subsisteror,an ii teriora regni sui peteret, haud dubi potentior autor arresen fixturiis ultimis genti ucimpigre bellunt capessetidi,quas aegre per praefectos suos moliebat ii . seu ν idoneis auctori biis fama vulgauit, Alexindrum cum onmibus co- p ijs, quamcunq; ipse adisset regionem, petitudirum, haud ignarus quam cum silentio res e siet, omnia 'nginquatum Sentium auxilia Baby Ionem contrahi iussit. Badniani βchythaeque indiculauetierant. Nam ce Veraxum gentiu 'copiae partihus simul affuerunt. Ceterium sirin dimidio ferme maiocesset exercitiis, Vliana in Ciciti fuerat, multis arn a deei as t. tiatium ma cura comparabantur. Equi xibus equi que tegumenta erant ex feci eis hina inis serie iciter se Fonnexis. Quis antea praeter iaculRuiliit de lerat,scutat adi)que adijcirbantur, eqriorumque cloniandi greges peditibus distributa fuit, ut ni ior pristino vile equitatu ,ingensi ut cic-

129쪽

diderat hiast iu terror, ducenis se Icatae quadrigae, unicu illarum gentiu auxilium secuta sunt.

hast praefixae fer- dios rotarum pluisra spicula eminebant in aduersum. aliae deinde falcessum nais Potarum I bibus haerebant, pliae in terra de missae, quicquid obui tuo concitatis equis fuisset, amputaturae .llo modo instructo exerci xii ac perarmato , Babylone copias mouit. Aia te dextra erat Tigris nobilis fluuius, laruam tegebat Euphrates. agmen Mesopotamia cana posimpleuerat Tigri de indisuperato, cum udisset haud procul abesse hostem, Satropacem equitum praefectum cum mille dilo diis pr*misit. Magaeo praetori sex millia data, quibus hos em transitu amnis arceret. Eidemnaandatum,ut regionem quam Alexander esset aditurus, popularetur, atq; reret quippe credebat inopia debellari posse, nihil habente nisi suo rapiendo occupasset. Ipsi autem commea

tu salij terra , Euigri' nano Iubvehebantur. Iam perueneranrbe micum nobilem sua clade facturus. Hic commeatuum sarcinarumque initore parte deposita, LycH amnem potare iun-,it, lex dies quinq; sicut ante Euphrate traiecit exercitum. Inde octoginta fere stadia pro

130쪽

gregiis,a lalterum amnem, Boumello nomen .ea,castra posuit. Opportuna explicia is copij regio erat,equitabilis vasta planicies,ne stirpes quidem inreuia virgulta operiunt soles, liberq; pro spessus oculor uni etiIn illi e procul recess*re permetitur taq; siqua campi emin J P, iussit l-i, tutiatnt f stigiua extendi.

caedes Satrapa is AL xindro , qui mimerum copiarum eius,qiratarum rocul coniectari poterat, aestimabant,vix fecerunt fido, tot millibus caeficina,iores copias esse reparatas. Ceteru omnis periculi cinnim multitudinis contemptor, Undecimisiastris peruenit duphratem:quo pontibu iuneto,equite primos ire, phalange - sequi iubet, Μ zaro, qui adini hibenditus ansitum cum sex mulibus equitum occurrerat,no' ausi=- pzrictimsili facere. Pati eis deinde noti ad quietem, sed ad praeparado animos diebu datis militi, strenue hostem insequi coepit, metuens ne interiora regni sui peteret, seque dii Lque esset per loca onani sulitu i me atque inopi . --. vasta. Igitur quarto die praeter Arbela pendi. a. rat ad rigrim.Tota regio tu alam e recenti fumabat incendio,quippe MaZaeus quaecunque adierat, haud secus quam hostis vrctat. Ac pri- mo caligine, qua n fumus efRiderat, ob schuante lucem, insidianim metu substitit. Deinde vespeculatores praemissi tuta omnia nuncia ue-