Caspari Georgii Caroli Reinwardt Oratio de augmentis quae historiae naturali ex Indiae investigatione accesserunt

발행: 1823년

분량: 30페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

mo Ore superbiai, dein iudiversi succos uigenii, sive salubres, si medicatos, si e acri et potenti veneno exitiales excoquatur. Neque parum Meseogii iis in exat, quorsum haec cunei evadani, quae invisis antiqui mis, iis tamen perpetua iuventute mentissimis, elerrimo incremento dens iniis, generantur. Iam vero ille, qui hae euncia minius et meditatus est, non potest, quin ad

intelligendum quodammodo omnium eorum nexum et consensum p reducatur. Idem non mirabitur tantum, sed subintelliget, rigentem illam in rupibus, subi

. tam e maris profundis, subactam dein aestu sideris, solutam humoribus et aere, in viventium inini meras formas atque corpora conversam, ex interitu saepius

renatam maletiem, reverti ad Pristinam originem, in novas dein concordias et

discordia abituram.

Haec cuncta igitur, A. A. . . quae jam admonente ruentis horae angu tia, in sum Inam contracta e 1POsui, quae tamen in singulis sustus persequi laci. li labor esset hae igitur si quis ingenio, studio, arte tractaverit ab eo pro. secto artis augmentum XSPectemus. Imo habuit sane maxima eaque praeclara

augmenta Naturae studium ab iis qui in illis, investigationibus vixerunt, et lia. hi ab iis, qui suturis annis Memilis pie ad Nauirae thesinum emidorandosi1-diam perlustrabunt. Evivamus quaecunque de istoria Naturali voluminae scripta sinit nullum in iis terrarum re nem iudaiam involemus, quastauiam, quantam rudia, malarium, ad illa avg nda ei exori renda contulerit. Siso enim formarUm diversitates species, constantiores illas, quas genera et species appellandi solent qarum tonumerae e solis utriusque India oris innotuerunt; HV omnium Armarum similitudines et disiamilitudines, cognationes, et assititiales quaeramus, tum sori natum et materiae convenientias et diserepautia it uirumque id, quoris uua jam laudabili consilio et iustituto omnium, ratione in iis studiis versantium, labores et conatus conseruntur, quibusque tandem spes Misore, ut e consus illa atque inordinata rerum mole expediamur, quae ad oneranda potiusmitam ad ornanda Naturae studia valere videntur illud igitur

studium illa praestantior rerum scientia et totius artis tanqua in scopus atque meta , ubinam fluctuosius coli Persicique Rassit, quam in is omnium rerum copia abundaniisSimis regionibus Dein quo magis etiam patescat, quot et quatila augmenta Naturali liistoriae ex dimitarum te ςicitium civestigatione ae cesserint, conseratur illa cum antiquiore, qua ea olim, vel adeo summi let..dia E aetve fuit, artis conditione fatearum necesse est, eam tum communibus,

22쪽

tuti vero vel maxime peregrinatorum studiis ita esse amplificatam, expurgatam ah prioribus, ineptiis, vanisque commentis vindicat alnis nescio qua puerili et sterili rerum tractatione, ut, a quam Iongissime linmortalis inlus viri, quam ipse palam prosessus est, ex S elationem uPeraverit. At vel O , illa , quanquam Praeclara sunt, ex omnibus tamen illis Iaboribus, quos ad exterarum terrarum studium multi impenderunt, nulla unquam aut

nobilior aut uberior seges effloruit , quam ea quae ad ipsos homines pertinet ho minumque historiam Nisa quidem et Memmima tinetae potestas est in augenda generis humani varietate et minatione. Eo eum hinunierae causae Maeliint, tum potissimum et temperies,laeorum diversitas, victus, necessitates, vitae ratio; vitae elique ratio, ium aliae Naturae iniuriae, emias, moihi, pestis, saepe usque adde munem tollunt,quicquid in humano cor epulchriim ei ve iustum est;iomeriura, quae foeda sunt in bominibus, ad uni consuetudo, degeneres ritus, me tira, mentis aberratio: nam ne ipsius quidem mentis et rationis praestantia ab illa Faturae varietate immunis est. Attamen miniumvis multiplex, varia, et inextrioabilis humana Natura sit; ex omnium tamen per totum terrarum orbem dispers rum gentium indag tione et cognitione lineo generalis scientiae summa colligitur:

unum, inque terrarum, mente et ratione praeditum, genus humanum esse, idemque eo ipso a brutis animalibus maxime distinctum in hoc uno sibi constare Faturam. Ergo jam explosa sunt, quae olim de sylvestribus, de seris et semiseris hominibus, de cognata et conjuncta hominum et bestiarum quarundam na. tura fabulati sunt rerum ignari et creduli homines, qui neque naturas homi.

Num neque omnem vim atque caussas humanitatis perspexerunt ergo j in ridemus eorum algutiolas, qui vel hac nostra aetate, in clarissima scientiae luce, tanquam ua fi liumanitate abdicantes ipsi, quaei, tionem injiciunt de communi quadam OiIuniam et neεcio cujus hestiolae origine. At vero iam et ii sanius judicent, et supe Ihiam tollant, qui se suamque geulem Prae inI caeteris, extora genie gravavercam Naturam habere arhiirantur. Sali tale dixISA Blhitror, ut quodammodo intelligatur , quantos luctus

daturae studia ex Indicarum terrarum Perlustratione reportaverint. Quibus,

quamulaeuiritu ea sint, quae meae de rerum Natura scientiae ex superiore illo itinere accesserint, tamen, si mea experientia Memmeiat, hoe vere M. smare possum, eorum omnium, quae ad amplificandum Naturae studiuinis iram, uberrimum starem in iis, quas peragrari, Indiae terris exister tum ve-

23쪽

is C. G. c. in Ira Troea longe plura, ei ni oram, quae aut illis meis verbis expressi, aut quinem ante abitum, suscepi de iis exspectatione, cogitaveram. Ergo iam non est, quod me quidem iiscepti illius itineris Poeniteat. Primum enim grati simum mihi illud accidit, ut ante hos septem, et quod exci irrit, annos, Amplissimi illi ei gravissim triumviri, ad capessenda in Belgarum India sumin imperii gubernacula, eum Augustissimi regis auctoritate et polesiale Nati, quo

rum studiorum meum amorem cognovissent, in iis tantum me valere arbitrati sint, it benevolae suae opinioni etiam mei ommendatio item coram rege adjuno gerent, tia illi esse crunt, ut, si decret gravissima mili mandaretur Pr vi ei eorum omnium tractandorum, quae ad illari,in regionum Naturam inve fili

gandam , tum ad agroIum in iis cultum artesque perlinent. Quae quidem honorifica vocalici, si non exoptatissima milii arcidisset, aut si , an ei ob te Peralem, vel dubius haesissem an contraria suadentihus rationibus u. rem praebuissem profecto ingenium et propensio animi , qua alite Palameram Prosessus, desecissent certe omnium, quibus ego non Plane erant igno inius, opinionem sesellissem. Ergo, libenter accepta missione, laetis pri ctus auspiciis, secundisque velis ad iudiae oras adpulsus, per seu anmis istic vitam degi plerasque Belgicae ditionis uisulas peragravi, Naturae studiis, quantum

quidem per diversa multiplicis muneris negotia lieuit , operam dedi. M quas

quanquam non Plaute imparatus accesserim, tunc inmen demum Naturae cognova magnitudinem , pulchritudinem et admirabilem Quintalem. Nam ubique, et ad quemvis ossum, cuicunque paulo alietilius ad Naturae opera attendenti, novum quid sensus mentemque seriens, notatu dignum mertur, ad solentiam Ductuosum, ad vitae usum adcommodatum. Quod quamvis in universum dolis regionibus praedicandum sit, tamen omitibus praestantior excellit Iava insula, pulesterrima terra, arorum gloria, vicinorum populorum invidia, Beb sicae Coronae quasi gemmae praeuosior, mihi inprimis cara, celebranda, tum

propter daturae in ea majestatem, quae tanta est, ut in ea una suum opus gaudere Natura, illa una ad summam et absolutam Naturae cognitionem satise, se videatur tum propter incolarum mite ingenium, insonte ritus, facilitatem, hospitali latena, industriam quae trudem tanto magis ex Pertus Sum, quanto illi a littore degunt remotius, i inito saepe, uti maris il laumanitati H lamenta colliguntur tum denique propter bonorum , quae ad me PSum ter. tiuuerunt, memoriam, quoruin nullum, sive ea a munere, iVe a ludi , M'

24쪽

is ab hominum eo, incio prosecta sint, nulla prorsus recordatio est, quaerion meam illorum temporum elicitatem repraesentet. Nam in munere exse, quendo ipso per se suavissimo, in persequendis studiis, illis a tenera aetate meis deliciis, euntia illa parata habui, auxilia subsidia, Sumtus, manus, f.

scia, consilia, quae vel vere regia muti si eritia dare, vel benevolentia prae . stare possunt ita prorsias, utra ratem vix unqllam illo I iis lem dedi in studiis, aut silicior sorte usos, aut ad ossicium explenduin nisi lia Enpiosius, aut ad ex- eitandum animum benevolentiam ellicacius fuisN Dactos ita deniqite, ut si ea successu et fructu aliqrio Carlierint, id mea unius Culpa facturi 8Se Censeatur. Sed de eo penes alios sit judicium. Ioc certissimum est quemadmodum ea Del.

garum gloria est, ut per eos primum Indiae uisioris Naturalis insintinata et constitui sit quid enim aliae nationes, nune habent, quod Haboratissimis im-inorialium virorum nonsuli et non volumusibus comparari possit ii quoquen ex munificentissimus eandem Veterum gloriam, illa , quam in me consene digit tus est, splendide et liberalissime adiuta missione, consimarum, Maeriam et vim dicatam habere voluit. Tanta autem illa mea, quam praedicavi, in India soliditas, tanquam e commum quodam sinis, manavit a magniseo illo patrocinio, quo me iueri, ab insigni illa benevolentia, qua me amplecti non dubitarunt viri humanissimi, Ei ursim et eAMi Leno, quibus acceptum resetendum est, si quid mea opera effectum sit qualecunque id Mi quod vel rerum scientiam tu, vare, vel aliis proseuum esse possit. Illorum mi niustinorum virorum exemplum, si tamen exemplo opus sit, argumenio est, principes viros, quo ipsi sint litterarum et bonarum artium suidiosiores, eo magis strenuos ex silicemis earundem patronos existere.

. . . - . .

Fore quidem nunc, siti ita illa missione, tanti meorum studiorum patroelis nil desiderium, nisi illud integriun milia denuo oblatum esset e tra benevoleta. ita, Amplissimi hujus Academiae Curatores quibus ego idoneus visus sum, qui partes usciperem Celeberrimi Vestri quondiun, n LaMAussi, quel dum appello et Vestros et omnrum dolores renovare invitus cogor, et insague 1ujus Academiae ornamentum desidero ipse. Nam ad summum animi dolorem, quem ego ab Sen Percepi ex Tu Ite, Paucorum quidem, Oriam tamen Ptimo.

muniitaque earisaimorum caPitum, hujus quoque PlaeStauubsimi viri acerbum a sit.

25쪽

nus accessit. Equulem postqiram ei inde a nulli annis nouas essem, comm ni studia et juncti sani Iahoros nasor ira in Italisu In eo OHSUeludinem secearunt , quae deinde eo usque ad familiaritatem accessit, ut, cum in Indiam abi.

rem, in sinis saltem, ita ille me monitis, consiliis, votisque dimiserit et pro

Meuius sit. Itaque cognovi imo vero et miratus sum vimini optimum, pra Mantissimum, qui acutissimi ingenii, summae et multifariae doctrinae et inde. sessi studii laudem morum suavitate, eximio pulchri sensu, tum vero incoin parabili quadam in dormio et disputando sicillini et venusiate cumulaverat. alui tanto viro, acerbissima et inopina morte vobis rapio, cum successorem quaereretis, illud statim iudicavistis, iii, non dicam parem, sed vel compar lutem inseniri neminem isto autem me elegistis, id quidem me coniurbaret vehementius, nisi ipsa rei dissicultas animum mihi adderet, cogitanti, quod mihi eveniet, ut incomparabili astvovarisio similem me praestare non possim, idem mereris quibuscunque, quamvis eruditis et experiis viris, eventurinisuisse. Ad

benevolam autem illam existimationem, qua me evocavistis, dein accessit ea, qua reditus mei moram patienter tulistis, longa exspectatio tum vero etiam, i terea ne ea thedra vacaret, provida cura, qua quitiem studiosorum et mea ipsius

Cominoda o Ungia esse humanissi in voluistis, in vero etiam insis, ni laeneficio devinxistis Uu Bl, ut autem magis intelligo, Unx aliqua mei fama aer motos fuisse , ut justo majorem Eslleclauonem de me si sceperitis eo impensius vos certiores esse cupio , Illam non a Praecipua quadam si Octrinae copia, neque cumulat superioris muneris mei iunctione, sed PO au in gluclio im inore, et ab eorum , M.tis Probata exercitatione, tum vero etiam a multorurn benevolontius hominuin

commendatione suisse Hosectam. Itaque vos euix ros is volo, ut, quam mihi perspectam habere voluistis, benevolantiam, ea ni mihi servetis: equident ut ea non indignus esse, ut immoria isaucar,xsii exemplar ex vestigia uolaam deseritisse Vobis videar, omnibus viribus annitar. Neque minus ea gaudiorum causa ibi celebrandi est, quam vester ordo obseri, Prosessores Varissimi, Collegae conjunctiminii. Vos quidem cunctos et singulos dum cogito, nescio Mne, uirum magis mirer insignem dociri me copiam, qua antiquam huiu Academiae oriam luemini, qua nunquam interituram sesentiae et virtutis famam estis assecuti, an singularem tuam, qua me excepistis et prosequimini, humanitatem meam deuique ipsius feliciis

talem, eum mihi nihil eorum de in velitis, quae vel ad scientiam studiuos Disilire by Corale

26쪽

vel vitam suavia esse posIlint, Quid mihi laetius aut exoptati ias potuit acride. re, quam ut, quos olim in HarderWicena Academia Collegas latini, conjunctis.

simos, quos dein longo annorum intervallo abferiles nunquam non desideravi. eos lana recuperaverim, iterum CollegaS, amicos optimos KRM PERUM, CL RIssae xa Ansin Mi ii id enim amicissime, ExIPERE, conjunctissimae amicitiae, et qua . si iraternae caritali, quae inde a muli is annis inter nos exstitit, quid possit

accedere, quam hoc unum , quod mihi iam scin spe et votis, ut quo loconi xii tandein sumus post viriusque varia fui et discrimitia, in eo destino una malinamus, in eo indi solubilis consiletuditus et similiaritatis selicitate se

Gamur.

Tu quoque eoniunctissime cosasse, eum ibi antea amicissimiis nisses, nunc etiam carior redditus es, tum inopter seminiam antiquam mi euiam, qua, eadem me absentem prosequi non desiuisti, tum propter ineredibilem in omni Doctrinae genere sesentiae copiam, qua factum est, ui in meorum adeo si inorum societatem se pridem veneris, tum vero his novissimis annis, quibus tu, a sanctis et gravissimis tuis studiis digressione saeia, in omnem, qua lais patet, istoriam naturalem exintiatus es, et in ea studiosis ita viam praei. visu, ut, simi meus adventus tua exspectatione sectior accidit, ii idem jam

supera acaneus esse videatur. Quas meas artes cum et tu, et in Chemiae cathetis amicissimus KRkisius, quamdiu per ejus valetudinem licuit, ambo vero potissimum mei amore ducti, exceperitis eoinii idern mihi gratissimo benεsidio

antiquam Illam, qua in nil temper uistis, amicitiam cumulavistis. Te vero, Cl. s Nntronae, indictum inutiere, grati animi vetat sensias. Tu, inite ab eo tempore, quo acerbissimum ullius tute Cademiae BRUGMA sl ninrte Inllic. tum est, occupatis si in is tuis studii Bolani Ces tradendae Proviiistiam iij unxisti

dein orti Academici euram ita grast Sli, ut ille non tantum integer et illaesus, ae auctior etiam ei exornatior existat. Hoc tuum, et totalia, quibus me in

gis magisque obstringis, Mimavitatis ossicia ita me scias aestimare, ut equisdem ibi prius bubeam neque antiquius, quam ut tuam Promerear atque in iam amicitiam. Neque minus tuae, CL ses m Mori seu milii laudanda sunt in hane eademium merita, qui rarissimae arii chemicae doctorem isthuno usque diem deesse noluisti. Tu quidem uni illius muneris irem,sunctione, tum vero eaeteris tuis egregiis doctrinae Meumeniis eam iustissimam timam assecutus es, ut iis, eiusdem artis rvorem, Arusistissimum evocare

27쪽

Illustris illius Allienae Curatores rion dubitavcrint. Ergo tibi, mihi istio suo-eessori, illud munus gratulor et imrum honorum naihi ex illa statione sua. Vis,irata re Oidata est, ea ut it i cuntulatissim contingant, ex animo Plo. Vos omnes autem, Vir Cl. etiam atque etiam rogo, ut qua me excepistis,

eam mihi servetis, benevolentiam et amicitiam. Flabebitis me Collegam doei animi integritate in rivo, ad quaevis observativae, obsequii et grauisui. mi sita paratissimum, vestrae amicitiae studiosissimum. Tandem vos etiam compello et salvio Nobilissimi Iuvenes, exoptatissimi eommilitones. Equidem si ea studia, quibus tradendi jam admoveor, aut impensius nunc laudarem aut multis verbis commendarem, ore sane quod de diligentia, qua in ea incumbitis , deirabere aut dubitare viderer. Nam eam a. iis iam perspectam habeo, tum ex illorum, qui mearum partium vi rario munere sineti sunt, ei ex aliorum multorum testimonio, tum vero in pla.ribus vestrum cognovi ipse. Si quid tamen meae vitae, quam in iis studiis vixi, inperientia valeat et testimonium hi, verissimo assii mare attinet, ad communem vobisque perspeciam illarum utilitatem, quae in augenda rerum utilium seientia cernitur, uno citam eorum fruetum accedere, ut illa eo mis mum assectu induani et inserment, qui tum ad ipsius uim tranquillitatem et mansuetudinem, ium ud ulaiae et placidae vitae studium, tum ad conet. liandam optimorum hominum benevolentiam, tum denique ad Summi Numinis

cognitionem et amorem fructuosissimus est. Itaque ego tum demum de segregie factum esse arbitrlihor, cum id esse ro, ut vos ipsi, exi,erientia edo. eii, idem hoc pretiunt illis studiis statuatis. Ad hoc igitur, et ad studia M. εtra quovis modo adjuvanda, paratissimum me emr habebitis.

28쪽

miser, o in is Historia Naimramis esuo , ---- αδ- Baucuas si manes, Naturae atque umbra ministra, Pandere sonsuerat eui sua dona lubens, si jam idolii selici sede receptum

In qua, morialam quae latuere, Palent, Dilecti quondam tangat te mira Lycei, Quod ani orbatum nunc quoque lum dolet. Midensis certo gaudebis sorte Minervae,

Extinctum cui jam te pereunte, decus, Edis reseret,E IN WARD Tll R. OSPe ab oris, Ad pia sollicitae vota redux Patriae IRE IN AEDTIIa docto dudum celebratus ab orbe, Aemulus ut laudia . Umbra eata tuae. Salve quem solum lGMA. Natus ipse, reliquit uuam Oriens, cathedram condecorare veliti

salve iterum, tellus quo BeIoca cive superbit, Lugdunum et merito tollit ad aura caput lG diice Naium Meris operata ivvenuin, Pectora. cui si ii nobilis ardor agii, illius absinuas peneuabit ad usque latebras, ingreditur sirino dum pede laudis iter. Per tem eum, praeclaro pe dignum Munus, quem celebrat Belgica graia patrem, Insolitis auctum, quas pini ori ludia gazis, me alassis veluti candida Luna micat,

29쪽

te coruscabit, cui Gallus, cuique Britanii invideat, proprias tollere siretiis opes.

Milio illa ardor, divitiis semine natiis, Nobiliorum animi euius ab igne calent, Qui te, Naturae studio arissime, Lisi, in Vesvi si es abstulit ignivomas, Quo meliore usus sirtuna, nuuao Loetius, illo Messa semimi gloria lausque soli, 'niorum sprevit rabiem, et graviora pericla, Barbaries hominum quae subeunda dabat,

Et nubes superans uuo, mox in viscera terrae

Descendens, lato da patet orbis, opes,

Quas habet immensas rerum natura, lupenti Intulit Europae nomen ad astra vehensi Par RE IN WAR TE, animum stimulavit servidus, dor,

Oceani intrepido temnere corde in .is Faturae Eois procul ut scruteris in oris Niranda, et patriae commoti multa seras. Nec eoeli damnosa lues, Iec aeva ferarum

Lustra, aut sallaci su tua amma solo. Cuncta peragrandi studium potuere ornarae, Audentem Denis vel cohibere metus. Quis Patria o felix, quis, terque quaterque beata Leida tibi a lanio Cive Paratus honos luunc tibi Nestoreos conservet Numen in annos,

Soletur elades qui Sebola docta, tuas lAtque, ubi jam sero meliori redditur orbi, Quo vitiis animus non maeulatiis alni, sint patri similes nati, virtute levare Qui possint luctum, Raria rara, tuum lmoreat extremum aio stirps aκ in WLaori in aevumi

SEARCH

MENU NAVIGATION