Institutiones historiae ecclesiasticae N.T.

31쪽

tinorum labores in idem omnino consilium, in aedificationem Corporis Christi conspirarunt 55 .

Bollem ac Poloni.

Bohemorum duces a Francis saepe devictos, saepe etiam Dedifragos ex veteribus memoriis comperimus, quorum turbidos minacesque spiritus ut contineret ac mitigare Arnulphus Germaniae Rex,

55 Pinrimum studii navarunt apud Russos pientissimi viri Rein- hernus Antistes Colbergensis, Bruno, et Bonis ac ius ut filios Christo per evangelium gignerent, idque numquam illius gentis memoria excidere debet, pervetustam fidei doctrinam ac insignia virtutum omnium specimina illuc ab Apostolica sede latinisque etiam sacricolis imanasse. Hanc Vero Relligionis integritatem, debitamque Romanae Ecclesiae reverentiam usque ad miserandum Michaelis Cerularii schisma apud graecos permansisse, extra controversiam est; et anteaquam illud constaretur, hoc etiam Apostolicae sed beneverterat, ut MetrOPO-litae,iovienses, qui a Patriarchis P. assumebaiatur eorum jugum abiecissent id quoque exploratissimum lenemus, ante et post eam SciS-sionem Bussos principes cum latinis principibus consanguinitatem unxisse; sed et Igaslaum sive Demetrium eorum Regem anno Septusgesimo quinto supra millesimum Romam misisse filium suum, qui regnum omne a B Petro in tutelam suscipiendum, Gregorio VII. Vi- earias partes agenti offerret Litteras laetitiae et peculiaris benevolentiae testes rescripsit Gregorius addiditque nuncios, uti, quod epistola Vix caperet, exsultationis voce adimplerent. Nulla enim gratulatio par esse poterat admirabili huic Christianorum Principum pietati, quae Populorum custodiam Principis Apostolorum fidei potius quam bellicae virtutis praesidio commendabat s. Dissertatio nonyma de Origine Christianae Religionis in Russi quam exaravit Stephanus Vigetardelli et Romae edidit anno 1826. Videatur etiam nostra nota

32쪽

et regem 56 et Christianos morum institutores idem genti imposuit hinc ab hisce Principibus,

Uratista praesertim res nostrae quam maxime

auctae, imminutae postea aliquandiu a Uralislai li Bolesta ο, qui desectionem hujusmodi, fraterno Vencesta sanguine anno 29. se se cruentans 58 , oneravit. Verum vi atque armis, postea ab Othone tunc temporis Germanorum rege impetitus 59 , aliquantum se se collegit corripit enim Deus et viviscat Is. 3. 8.16. , et ad Christianam pietatem paullatim reversus Sacerdotibus, quos exilio asse cerat, revocatis, hostias illibatas ac piaculares in Pragensi Templo, quo necatus frater conditus fuerat, placa hili Deo offerri concessit, nec filiam nomine Ombrauam 60 Meschoni Poloniae Principi antea nu-

plum dedit, quam hic e patria superstitione ad

Christiana sacra se se contulisset 6 i). Anno 965.

56 Nomine uentibaldiim sive SoafoPelectιm Oravorum Regem, an . 890. ut ex Reginone Annalista Metensi, Continuatore Fre- heriano, et ex Othone Frisingens eruitur, ut exossemano in p.

cit T. IV. P. I. c. III pag. 442. 57 S. Methodii praesertim laboribus haec laus tribuenda. s.

Asse manu ut SVP.

58 Legantur Jo. Dubravius olom agensis Episcopi in historia Bohemicet ab origine gentis iisque ac Ferdinandi Im .c Res is umici deducta pag. 4. lin. 45 et seqq. anoviae 4602, cxl ad calcem Rerum Ohemicarum antiq. Script edit ibid. 59 Legatur Dubravius it pag. it. lin. 55. et Seqq. 60 Sive ambroucam, aut ambrori cana et ambroVucam. 64 Ca ui sui'. p. 56. in. . et Seqq.

33쪽

id factnrn tradunt Polonicarum rerum scriptores 6 a qui et Procerum hujusce regni, et in sinitae propemodum multitudinis conversionem tempori illi adsignant: escho, qui ex Baptismate ieci flaus audit, o Boleslaus Dux Bohemorum Legatos misere ad Joannem XIII. Pontificem ut jam designatas in iis re .gionibus piscopales Sedes excitare liceret et Ponlisex Egidium piscopum usculanum 63 cum ingenti ex Italia, Francia, et Germania Sacerdotum agmine consecrandis per Poloniam piscopis nonnullis praefecit nulli bi vero Archiepiscopalis honor,

ante annum millesimum, praesules illos ornavit. Quod vero ieci flaus nulla labe adspersus a Supremo Antistite impetravit, id ob fraternae caedis memoriam enceslao frustra fuit, cum post hujus mortem dumtaxat, quae anno contigit 967, primus Bo-

hemis piscopus 64 in Urbe raga a Joanne XIII

anno 968. constitutus sit Ditmarus Saxonia oriun

dus, et Canonicus Regularis agdeburgensis 65j.

62 Matthias de Michovi lib. 2. . . Alexandc Guagninus p. 546. Martinus Cromerus lib. 5. c. 2. p. 455. Omnes editi a Joanne Pistorio Basileae 4582. 65 Ut habetur apud Martinum Cromerum SuP. Cit. 64 Id petentibus Bolesta Pi Duce et lada Sorore. 65 Ut a Georgi Bartholdo Pontano lib. 5. Bohemiae Piae narratur, apud cit Assemanum T. V. pari. I. c. ΙΙΙ. S. I. p. 72. Aher Pragae piscopus fuit . dalbortus antea Vollychius appellatus, patre launi et matre regiχlava, apud cit. ASse manum.

34쪽

Northmannos etiam, qui mala innumera Europae Universae pepererant, Germaniam, Brittaniam, Callias, et Hispanias caedibus ac direptionibus impleverant, ac stabiles hisce in regionibus sedes posuerant, moribus esseros ad mansuetudinem, omni superstitione pollutos ad sincerum Dei cultum, temporum atque hominum victrix Religio perduxit. Posteaquam enim Bollo Norvegi Comitis filius Normannorum dux vel potius Archipirata magnam Galliae partem insestasset, reliquam jam animo peteret, Carolus, cui cognomentum implex, non satis sibi tutum Vina vi repellere existimans, ita cum hoste compositus est, ut hic bello concedens nonnullas Galliae oras 66 incoleret, Gis- lana 6 Caroli siliam uxorem duceret, gentilemque barbariem cum Christiana Lege commutaret. Quibus conditionibus per Franconem Archiepiscopum 68 Rothom agensem, et obertum Comitem allatis cum animum accomodavisset Bollo, eligionem sanctissimam est amplexus, et militibus et populo suscipiendam CuraVit.

66 Quae ab pia, et Andella fluvio ad mare patet. i 67 Vel Guillam.

68 Velim tandem tricesimo et sexto anno, quo Francorum Ugnum a memorata gente a Normantiis cauperat intestari, ollo

35쪽

CAP. a. d. XII.

Ad omegiam licet antea accessisset divini verbi praedicatio parum sane prosecit Usque ad annum humanae salutis 945. quo Hah rex 69j, sua sumerat ditanorum Begis, eam in rem felicius incunalbens, quamplurimos Christo subdidit. At gentili superstitioni multum honoris, ac cultus permanebat, donec laus 7 o praejudiciis omnibus, quae in Fidem nostram hauserat abjectis, indu

striam ac laborem advocaverit virorum sanctimoniae fama inlustrium, qui salutis tramitem On Orwegiae solummodo sed vicinis etiam Provinciis osten

derent; et, constitutis Pastoribus, Ecclesiam illam certis praesidiis firmarit 7 i).

Dux ille potentissimus voluit esse Christianus Franco quippe Roth magensis Archiepiscopus illum verbis salutaribus mitigavit, et ad Christi Domini cullum sagaciter invitavit. Et postquam permissu divino, multa Franciae bona diripuit, Vastavit, incendit, alque con-snmpsit sactus os fidelissmus Christi cultor , cujus ante suerat crudelissimus persecutor Sic legitur in S. Monacho Florincensi tri-huto, ab D Chosne edito pag. 4. in p. Historia NormannorunZScriptores antiq/ιi- Lutetiae Parisior. 4649. Haec facta sunt anno 12.

36쪽

Quae uropae regio ante Paeonia, deinceps Pannonia vocabatur, ei deni nomen ungariae inditum est abiungaris, qui ab Scythia illuc irruperant. Hisce licet ante Evangelicae doctrinae veritas illuxerit, nil tamen ad xam alle admodum radicatamque superstitionem eruendam profuit, donec acilior eligioni aditus patuit medio fere saeculo X cum duo urciae Duces ad Istrum ea erat enim appellatio incolis ungariae et Transylvaniae Bolosudes 72 et Gyulas 73 Constantinopoli salutaxi lympha perspersi sunt. Quorum alter in veterem errorum foeditatem relapsus, et ab Othone Magno Germanorum Rege bello pene consectus anno 955. turpissimae desectionis poenas Spendit Gyulas ex fidei tenax, acceptam CClesiae doctrinam populo suo praebuit, adjutore praesertim Hierotheo Monacho quem Theophylactus Antistes Constantinopolitanus Turciae 75 Praesulem

dederat atque inde paulo major apud eas gentes

72 Curopolates eum vocat Bologudem qui tamen diversus non est a ultro magano seu Chano seu Puleti, vel Bulla mans.

75 Seu GFlas vel Gyla. 74 Ad Lycum fluvium. 25 Ides IIungaris, sic iiim urci a raucis scriptoribus di

37쪽

CAP. I S. XIII.

Religionis nostrae progressio. Cujusce celerior a CtUS est Cursus, posteaquam ab Oth0ne Bege primum debellati, deinde per Apostolicos viros, quos ille miserat, ad rectos Fidei sensUS revocati sunt. Et quum denique Ceusae 76j, qui regnum et cum regno avitos ritus diu tenuerat, anno 997. Stephanus silius 77 successisset, adolescentia equidem ineunte, sed sanis sensibus et pietate antiqua, non incrementis modo, sed et Beligionis splendori operam dedit Templa plura per totam Hungariam erecta Monasteria censu dilata, Episcopales decem positae sedes quarum etropolim trigoniensem a supremo ontifice Silvestro ΙΙ. per Legatos Romam missos impetrabat haec universa Ecclesiae laetissima regni auspicia, incredibilique voluptate a Pontifice accepta Datis hic enim litteris felicem Hur1-garicarum rerum Conversionem extollit quae neque Volentis, neque currentis, sed miserentis est Dei,

Rom. 9. 6. cui essusas ideo agit gratias qui invenit fidi David filium GHysae hominem secundum cor Suum. Quem profecto et David recte dixeris obrepulsos saepe telis orationis hostes, Ob ampla eorum spolia cclesiae distributa, ob templa atque hospitia Hierosolymis et Constantinopoli aedificata; sed et si consilium ac legum prudentiam ni Uearis, Salomonem fortasse cogites, neque Xtrema ad Hen-

38쪽

ricum filium praemonita, in quibus Catholicam Fidem veluti galeam salutis, haereticos veluti pestem

aufugiendos, observandos perpetuo piscopos aniniorum custodes, misericordiam, clementiam, liberalitatem, aliasque virtutes divino prorsus sermone commendat absque ingenti admiratione perlegas.

Hinc etiam facile intelliges quis intemerico rex, nisi Deus sibi praeripuisset, ungaris CompararetUr, et quo pacto regia proles seret instituenda. Caeterum ab ejus interitu Christiana res aliquantum decrevit, postea apud ungaros conflictata est usque ad Andream Regem ejusdemque restitutorem 78 .

S. XIV.

Ad alberius 79 doctrina et sanctimonia perillustris, piscopus Pragensium imprimis memorandus, quam Sedem, ut Monasticae disciplinae vacare posset, dimisit, deinde ontificis jussu recepit, non Boumos modo et olonos ad Catholicam veritatum excitavit, sed ad Borussiae fines Idola profligaturus

accessit. At quem agrum ad bonam frugem Voca-hat, sanguine suo ab Idolorum Sacerdote deprehensus atque consessus cruentavit an . 997. Bestitit

78 CT iostra notae su p. a SD 44 nec non Assumanus in p. jam sui'. cit T. IV. Part. I. c. II. 29 Vidit Bollandiani ad diem xxuti Aprilis pag. 474. et seqq. T. III. Venetiis 258.

39쪽

CAP. I. S. XIV.

eadem soli asperitas vangelicis cultoribus saeculis XI, XII restitit solerti olonorum Principum industriae, qui acceptum in suis ditionibus donum

Dei, alio invehere satagebant, neque antea mollescere visa est quam connitentibia in eam rem saec.

XIII. Christiano, et Philippo Monachis Cisterciensibus lueo), quorum ille primum rulenorum piscopatum anno 215. SUSCepit. Omerarii plurimum

debet Bolesta III. olonorum Principi, qui variis praeliis superior discedens eandem Othoni Bambergensium Pontisci Christiana Fide erudiendam, litteris charitate studioque plenis commendavit, neque minus debet Othoni qui ad eam regionem appulsus anno Iu . rati flaum qui rincipatum gerebat, cum duobus filiis ingentique hominum multitudine Christo per salutare Baptismum conciliavit. rimus iis sui Episcopus Adalbertus hi j atque hic sui honoris sedem posuit olli inium, quod erat Iulini insulae oppidum ad ostia durae fluvii Othonis reditum in Germaniam plurimus Secutus est Omeranorum lapsus in Veterem superstitionem, atque ingruens extitit necessitas, ut ille iterum ad eas gentes sese reserret, lapsam revocaret Fidem tepentem reso eret, imminutam propagaret.

80 Cf. Joannes Albertus Fabricius in Salut Lucae vang. pag. 429. amburg 42bl. 84 De S. Adalberio loquuntur passim scriptores ChristophoruS rerum Oemicarum, Polonicarum et russicarum ut apud citi. Bollandianos p. 27 vid. Harti nocti in diss de originibus Religionis Christianae in Prussi ; ext ad calcem Chronico Prussiae Petri de Dusburg. pag. 20s Jonae 4679.

40쪽

S. V.

De Livonia et Curiandia.

Livoniam quoque et Curtali diam ab iniqua Idolorum servitute, insitaque barbari in Christianam libertatem vindicare conati sunt saec. XII. Mai nardus Cardonius Regularis, et Berthoidus Abbas Lucensis, viri utique sanctissimi, aliisque virtute praeclaris conjuncti 8a . Neque vangelica doctrina exemplis inclytis comprobata desiderabatur apud Slavos rude atque agreste hominum genus, ad oram Battici maris incolentes, quin im consocialis Apostolorum ac Principum studiis, valde profecit Inter eos autem quibus lavorum conversi debetur, celeberrimus extitit saec. XII. Vicetinus Ham et ensis qui primum Canonicorum Regularium Praeses, Episcopus Alde inburgensis deinde renunciatus per annos sere triginta ab anno scilicet ii 24 usque ad ejus emortualem i54. ea mente iis opibus in hanc curam incubuit, ut insignium benefactorum memoriam immortalitati tradiderit. Hinc cum Evangelicaveritate morum mansuetudo incesserat, et quae divinis abundat laudibus, Christiana Religio hac etiamma Xima Ornatur, quod asperas gentes ab omni humanitatu alienas ad mites sensus politosque Oresadduxerit, et quae lenebricosissima ab ejus hostibus