장음표시 사용
61쪽
Εlephar. 5sleuiter raucae ex ore quasi hominis loquentis, et gemitu ac dolore spirantis praeterea.
Differunt Elephanti inter se colore, sed inprimis magnitudine. Sunt , quorum Unus O centenarios adaequat; ita nihilominus celeres Vt a milliaria intra diem metiantur. Reguntur fibula proboscidi adplicata, ab homine collo insidente. Minimi dicuntur esse in Ceylonia insula, paruisque dentibus.
Vitam tolerant ramusculi arborum,
variis fructibus, herbis, leguminibus,
frumento. ui alios aetate et corporis mole antecellunt, inusitato
sunt robore, ut turres cum armatis Orient, Oneraque ingentia, .Maee. 6, 37.
uamquam vero , si corpus respicias, formidabile isthoc est animal tamenni irritetur, sic mite, Vt nihil eorum, quae sibi occurrunt, vel circa se Ver santur, laedat; sicque mansuescit, ut vel a puero regi possit, blandiaturque dominis fere meditate, ac inprimis sexui muliebri. Docilitas, memoria, atque calliditas
in hoc animante est tanta , ut ad homi nem proXime accedat, velut bene, sic malefactorum memoria linius Seneca, Suetonius, Aelianus, lutarchus, narrant, Elephantos per funem ambulasse,
62쪽
s, Sectio IV De Quadrupedibnsphordarum . detexisse domino fraudem serui, qui in pabuli parte frustratus
erat adgnovisse post multos annos nutritium veterem; ad scopum iaculatos, aratisque sos fuisse. Caeteroquin animal cognitum semper generosum, ut aegre aemulum patiatur, et prolis suae ita mans, ut malit eam perdere, quam in alienam Venire Oqtellatem Adolescit ad . O. aetatem producit fere ad Oo annos Amat Indiae, et Africae paludosas sylvas, ac flumina, pH quae degit gregarius, ac saepenumero sese aquis , quas Vel maXimas facillime tranat, sola proboseide eminente, mergit.
Sequuntur iam quadrupedia digitata, et ea quidem primo loco , quae inos habent digitos Didactyla . In his
I. amelus, das ameel Teve, et 'blud, cornibus, secus ac pecora alia, dentibusque primoribus, in superiore maxilla caret; labium , naso adhaerens, nactus est fissum. Altitudo corporis sex interdum xcedit pedes, capUt tantae
63쪽
tae magnitudini impar collum longum
Ct gracile, curuatum , pilis temini Iongioribus, de caeter breuiores, Olliores in simul toto corpore, si gibbum excipias, habet color cinereus prope. Os est, cum gingiua dura cartillagine munitum, ne sentes, et stipulae noceant, quibus ille vescitur . Intra viscera praeter quam quae alia pecorallabent, Ventrem alium, pro dolio, gerit, quem aqua turbida ita implere silet ut multorum dierum sitim per- serre possit peregrinantesqUe quae pressi defectu, mactent camelum, hoe ut se liquore, maximo in aestu reii
Inseruiunt cameli permagno homi num sui cum eis, ne quid de pilis, iuste, et carne sapida proferam, et ad portanda onera, unus saepe ad Iano libras fert et ad trahenda celeriter Uehicula tuntur; quos ea propter inter armenta pascit oriens. Nec tamen Vltra adsuetum procedere solent spatium,
nisi sors cantu, et musica deliniti nec plus solito onere, quod ut dorso imponatur, genua flectunt, recipere Onsueuerunt. Odium aduersus equos gerunt natUrale inde factum esse aiunt, ut camelorum maxime ope, Cyrus, Croesum equitatu valentem, superarit acie Cameli Species sunt:
64쪽
εν Secti II. De Quadrupedibus.1 C. Dromedarisis, seu Camelus Ar1hicus, Drontas, ob celeritatem dictus, quando ad O milliaria, die uno superat cursu sibi, dorsi, seu tubere, quod optius Vocatur, Uno duntaxat gaudet. a C Bactrianus, seu Turcisus, priore maior, et frequentior, tophis dorsi duobus, quorum posterior altius pro
s C. Lama, da Schaa kameel, magnitudine prioribus suppar at dorso
laeui, tubere pectorali portat nouni si plus minus o libras gressu tamen firmissimo , saxosis quoque in locis. C. Pacos, minor praecedente, et debilior, cum ultra o libras ferre nequit, celerior tamen. Animal eruuianum, Una cum si periore.
II. Myrmecoplaga, quod Ormicis vescitur, germ de Amet sensreffer, ung. Hangya-Εvo, lau. raWeoZracs 4-pellatur Caret dentibus os habet par vum, linguam tenuem longam, et teretem, qua extensa, ac saepe dulci quodam liquore madefacta, captat formicas, Ut ventrem satiet. Inediam ad
duas pati dicitur hebdomadas. Quod lente admotum incedit, variis exposita est iniuriis defendit tamen sese unguibus, aut in binos pedes, Velut ursus
erecta, aut in dorsum proiecta is su
65쪽
M. Dida u. Μ. Trida Ia Μ Ιubata. 59 interdum venit, ut postquam seram aliquam, subinde lygridem quoque, Vnguibus corripuerat, enecet malitque dissecari, vel cum semel apprehensa bestia perire, quam e potestate sua eandem dimittere. Nonnunquam tamen
periculum euitatura, arbores conscendit, seque de eis cauda suspendit. Numerantur animalis huius, quod America alit, quatuor species, quarum etsi duobus pluribus digitis sunt
praeditae, pilisque Variant tamen, Ut memoriae consulam, hoc loco indicandas putaui.
ty reliquis minima, utpote cuius magnitudo Vix octo excedit pollices, quodsi caudam, eiusdem sere longitudinis, excipiaS.
a M. Trida bla, Tamaudia suacu), priore nonnihil maior, cauda villosa,
8 M. Iubata omnium maxima, cum sit ad 4 pedes longa Rostrum habet protensum, gracile, oculos parUOS, os minusculum, linguam chordae crassiori similem, ultra duos pedes longam, pilos murini coloris nigricantes, caudam pilis longissimis, planis, ni gris iubatam, quam agitat irata, et dum pluit, loco tegetis, dorso obtendit. 4. M.
66쪽
M. Tetrada'la, sesqui pedem longa,
cauda pari ferme longitudine, tenui, pilosa, sed apice nuda, qua interdunt de arbore pendet.
Quadrupes, qui ramos haberet litos,
Braddipus, nonnullis a forma, Archos Hecus , aliis tarditate. Agνitia di- . his, inauus item, et Tardigradus, Brasiliensibus , a Voce, quam ingeminat, i germ das aut thier, ungar. Rest-Κutya; lau. Leni WyΡes. Μagnitudine est canis mediocris, facie buboni, aut potius simiae propemodum similis, sine auribus, collo in longitudinem protenso, cauda breui. Figura miserabilis pedes anteriores, posticos excellunt altitudine; virique sunt Unguibus magnis ornati; at vel hac de re animal tardigradum, quod vix sopassus, intra diem, rependo superat, in arborem, cuius foliis nutritur, adscendit saepe biduum de qua se interdum, ne diu serpere debeat, impetu deiicit, praecipitatque. Vt imbres meis tuit, ita potu abstinet, quin cibo quoque vel toto menseri ut plerique sibi e Vano persuaserint, animal hoc aere solo, quem haurit innio auidissime, vivere Ad velocitatem mullatenus adi-
67쪽
H aena. 61aligi potest, natura ad ignauiam proiectum animal, somno praeterea minis deditum. Est nihilosecius armatum in hostes, quos si comprehendat, Vt Myrmecophaga, Vnguibus aenei tamdiu, quam emoriatur. Id si essicere nequiti lacrymis, et doloroso adspeetii, si non bestias, saltem homines permovet, ne sibi noceant. Noctu perhibetur a faad Musicorum chordarumque sono Cantare, cuius melodiam Videas apud L. ScMOTTVM in hysica curiosa. p. 909. Deprehendituri huius animalis inlia quoque species didae tyla, quam nouVocant, sine cauda, magnitudine sciuri, aurieulis latis, pilis ferrugineis, Vndulatis, iisque mollibus. Non in nostra
Hungaria, sed in Ceylonia habitat insula.
Quaternis litis quadrupedi, Tetraneola
haec fere fuerint: a maena, Lupus marinus, quam ad ea nis genus referri videas, etsi cum e-le coniungendam iudicet L. SCAREAE RUS. Certe magnitudinem adaequat canis maioris, tametsi faciem collo cranso, apri, aut lupi ostentet. Auriculae ei sunt erectae, longae, acutae, UUdae pili hirsuti, albi, nigris apici-hus, fere V lupi, cauda longius pilosa,
68쪽
interdum annulis suscis distincta. Animal crudele, et ferox, quod ex insidiis plerumque, vel leonem adgreditur, et sternit. Humanis inhiat cada-Veribus, quae egerit quandoque e tumulo deficiente tamen carne, et radicibus, palmarumque rami saturatur.
uicquid irritata dentibus corripit, te
ne ea pertinacia, Ut nec cum Vitae periculo amittere velit. Fabulati sunt veteres, utramqueΗyae nis esse naturam alternis scit annis mares, alternis foeminas fieri, ac sine mare parere sermonem praeterea humanum, pastores inter assimulare, nomenque iam huius, iam alterius addiscere, quem euocarum Ora laceraret
vomitionem porro hominis imitari, ad sollicitandos canes, quos inuaderet oculis mille inesse varietates, atque
mutationes colorum umbrae eius denique contactu canes Obmutescere.
Certe inimicitiam, cum antheris non solum, ubi vita superat, gerit; sed eXanimata quoque talem se praebet, ut si pelles utriusque suspendantur 1-mul, decidere pili videantur anthe
rae. Venatores eam, inter alia, cantu, atque tympanorum sonitu delinitam, laqueis iniectis , capere solent. II. Quia ostendit supra pariter ac infra. duos dentes primores, laniarios nullos, Vti
69쪽
C. Poreellus. c. perea. svi nec caudam, certe perbreuem Species huius: I. C. Porcellas, seu Cuniculus Indicus, quibusdam Mus porcesius, das Meer schwein, eligeri misiano, MorskeΡrasa. Longitudo corporis ad I pollices, capite rotundo crassiore, rostro obtuso, labio, quod infra est, breviore, quod superius, is nonnihil,
naribus minimis transuersis, oculis modice prominentibus, auriculis breuibus, atque rotundis, collo itidem breui, cauda nulla, corpore pulchre rotundo, pedibu non magnis. n- quietum animalculum, grUΠΠiens, pro-lificum, quum bimestri quolibet 4
IO. pariat , et mense secundo adolescat, frigoris inter alia impatiens, ratiorum hostis, OraX, aquae parcisessimum. Alitur porcellus hic, ex America in Europam tranStatus, passim in domibus, cuius carne plerique Utuntur, porcinae instar.
a C. Aperea, die rasiliani hematis, magnitudine priori fere similis C
pensis, abdomine amplo Misi, OrpOre e rus fusco ventre flavescente; Acolico, corpore oliuaceo Leporina, corpore supra ruso, parte inferiore albo et Paca, pedibus pendactylis, colore 1iiseo, albo, et flauescente in America omnino, at vix iniungam nostra reperiunda. ΙΙΙ.
70쪽
6 Sectio II De Quadrupedibus. III. iis, si dentes quidem respicias, a Viae persimilis: est tamen multis O
a G. Marmota aliis Mus Marmota, Alpinus das urnielthien, Hauassi Horisog, Jossuk, polon Bobax, cari magnitudine. formaque pene simili,
collo tamen crassiore, caudaque re vis, et pedibus pilosis admodum Vnguibus longis aeutis, auriculis fere truncatis, colore prope russescente. Victitat insectis, radicibus, egeta' bilibus, ' quae palmis ori admovet, sed delectatur maximopere lacte. Dum pascuntur aliae, una agit igilias, quae ubi periculum imminere sentit, voce acuta, fistulae simili, gnum dat fugae. Incedit saepe ereeto corpore; et dum laetitiam indicare Ult, murmurat Aestate bestiunculae isthaec hybernacula conficiunt, introitu duplici, quorum altero quiSquilias egerunt. Sternunt aliae gramina, colligunt aliae, ex his nonnullae in tergus prolapsae, extentis in altum pedibus, traharum formant speciem, quas caeterae, postquam gra minis secti, aut mosci, tanquam Cur rui, imposuerunt satis, cauda apprehensa trahunt in specus suas, qua mira Xponunt arte. Totam dormiunt hyemem, tu sormam glomeris On-