Ioannis Rhodii De acia dissertatio ad Cornelii Celsi mentem

41쪽

ne, Venustate, Autoritate, Consuetudine. Hisce eoo adductus non tam eorum sententiae adhaerebo, qui literaturae castigatiori, quam qui valetudini tuendae, praesunt . Siquidem non aliunde n. nquam ex opinione par est nasci controversiam . Cuius scrupulum ut commodius eximam,summatim delibata per singula capita aliorum sententia, Galeni consilio cuiusque rei Differe nitas,quot sint numero, qualesl specie, pro meis viribus rimabor. Neque aliter exigit vocum ratio, quae dubia pIimo conspectu Celsi oratione gravissimae liti, necdum literatis contestatae, Opportunitatem suppeditarunt. Nolo tamen h1c divinando liberius dubiis conjectationibus pondus adder e . Medici plerunque mihi partes deposcam, Philologi saepius snec quandoq; pigebit Galeni exemplo Grammatici personam sumsisset interdum Antiquitatis memoriam breviter colligam , non affectata sermo nis diligentia, eo ordine, quem impetus dederiti ut firmato dissensionis statu, pro ea parte aequi re rum arbitri pronuncient quς amissum verbi usitan a filmentis injuria nostro faeculo vindicaverit Animo interim haereat aureum Philosophi moni

δηριιουργουμ me. Exadia tractatio nonsmili mori cis, , . in unoquo genere exquirenda est: quemadmodum ne que in eArtium opificiis. M P.

42쪽

Totius institutisumma.. τὸ 'Vς Vero tantae de Vocula contentionis necest

sita 'Salliisne esset, Nominibus neglectis

3 P in Galeni praecepto tempus supervacuti ad studium rerum meliorum conferre Audi Stoicς Sa-'s pientie inter Latinos Principem : Hoc puta rem naturam dicere. Isa , de quibus quaeris, omnibus eadem

Funt. Nusi i dari faciliora psunt,sed quisiquis volet, sibi ipsi illa reddet faciliora. Opus hercle arduum . i ' N enjm de re levi sed de usu, maxima lis est. Et si enim nihil flo exilius, quod secundum Varronem minimum in vestimento hilum : eo tamen hic erit loco, ut non minimum sibi vindic r ira Meth. Med. sanandis vulneribus . Quorum Methodum licet tradendam potius censuerit Galenus, quam de nominibus anxie contendendue id tamen sine exacta vocis notitia vix Medico integrum erit. Collato pede de ACIA certatur, duce Roinano primi ordinis Cornelio CELSO,cui & hujus rei & seculi 1llius reliqui debentur. Controversiae hujusce causam Materis diversitati in Fibula potistimam recte adscripiat Hier. Fabricius ab Aquapendente, cujus item varia species est, plerisque non minus ignora ac Materia : solus autem, qui eruditis innotuit, Vsus, singulis cujuscunque generis communiS,

utramque h1c discernit. Nimirum qua libet sui

43쪽

generis separata constringere . Quoniam itaque propter raritatem de Fibula inter Autores parum

constat, ac fere Voce tenus i nomen eJus, consilio

verius quam casu, non unius sensus, jure primum disputationis locum occupat. Vuod enim, ut alicubi Philoponus, maxime rem caullamns continet illud est, ut Nominis communio, quam AEquivocatione dicimus istinguatur alit explicetur. Ideoq; ne quidquaaliorsum ac dictu fuerit accipiatur,sed omnia in promptusint definita ais explicata, maxime necessarium placu. L. videtur esse,ut accurate singula Nomina qua de re di '' ' Dcantur, in praesentia doniamus. Sed Medicorum arbitrio potius, quibuscum h c ratio est, quam Grammaticorum , qui Nominibus dum ludunt saepe luaduntur ipsi, nec tam ex usu, quam appellatione,de Vocum convenientia judicium ferunt. C T. III. FIBULAE Notatio, Descriptio, ac Disserentia.

CEterum , quoniam suae de Acia opinionis

sundamentum ponunt OmneS Fibulam,

quam ipsa ex parte constituit i quaenam haec fuerit prius dispiciendum , quam Aciae notitiam prosequamur. FAEVI A igitur vox Origine Latina, Sabinis olim Ffula, teste Clarissio. Meursio, ab antiquo θ' quemadmodum a Synonymo ejus Figo Veteribus Fixul apud Festu,& notate dociuili mo

44쪽

ioj.,.is. IS. Casaubono Fig la, appellationein habet; vel a sindendo, ut derivatione fatis i in qua refert Iut

Maliger, quasi findat illud , quod perforat: quid-

O En Graeco φ βεκ a Ligando post Isidorum ..commenti fuerint Hugutio, Papias, eiusdem it, ordinis cae teri , quod Mnilius Portus, eruditis ad Suidam Notis verius Latinum agnoscit. Ea universe,. . - quodUiβ nox I instrumentum connexioni aptum saib. 1 .C.c. unde & Columellς Fibulari idem quod jungi. At sigillatim quemadmodum ratione Usus Materia et Forma distinguitur, sic etiam Nomine . Altera Simplex est, altera Mixta. Simplex vel Civilis, vel Medica. Civilis in Architechonicam, & Vestiaria dividitur ; Medica in Anatomicam , & Chiruraicam. Mixta peculiariter Gymnastica sive Comica Vocari potest.

eis cognatae tanguntur.

VNius autem vocis quum una tantum significatio sit propria & princeps, ceter aut communes , aut accessoriae, aut etiam improprite ; ex harum , quas modo recensui, numero Analogiae ratione agmen ducit ceterasq; facem quasi pretefert ECJONICA it cujus expresse meminit Vitruvius Lib. I. Cap. S.& Lio. IO. Cap. a. ad quam reli, quae omnes reducenda . Eaque Lexicographorum

vulgo

45쪽

vulgo perramentum est, quo tigna conjunguntur . Quod etiam comprobasio videntur nonnulli, qui o bulam quoque ferrum diciunt , quo lapides quadrati, Sc tigna inter se conjungunturo quamvis

Cato scribat Pi lis & C5s is digneis arbores pri mi si deli iscat Clarius in Aduὀrsariis Tur Debus f. . . Confibulae sui ta qua duplices fibulae, quasi qua δε quid

hier e in aperiatur, ad con stringendu utrinque oe' comprimendam adhibentur, interpositis G, inter culcatis etiam cunei; Inde Confibulare, quod apud Isidoruin Glossis notauit eruditissimus Salmassus. Hugu-tio expotuit simul fibularet quemadmodum Vetus ii .

Glossae bibulare fibulas colligare. Plerique huius Fibule autorem tibi constituunt de Bello Gallico C sarem. D istinctiris eodem, siauda me nis Hadr. Iunius in Ncmencs& Culielmus Philander ad Uitruvii Lib. IV. Cap. 2. Axiculum, liue si h Micula, aut cladhun putant,quipe tignorum capti irinc

tur, ut ea CDntineat, uiuue deduci posiane, quo iiii Epartes diuaricentur. Paucis, sed i Vere, iii intelligit Turnebus copulauera paxillos quiιμs grabes ad ligna Ixae tenebantur. ii Hinc Lipsius aceHi Fi ju P. Polio' /'ie.

46쪽

nero ramo ex utraque parte squabiliter pretessius , - Ο quem apud Varronem alii Clamolam, alii Taleam appellant. Alii, nec sine ratione serian , Clamum malunt: quum Oribasius de Machin.Cap doceat Fibulas infixas clavorum usum prςstare i & Fibulas quida ad Com.Iul.C sar.interpretetur Clamos Trabales, qui ex Pontis Ichnographia conspicui sunt. c.--. ;, Idem doctissimo Galeni interpreti Fabio Pacio etia, . 2 placuisse Video, cui clavus est,aut prςlogu quid. dam teres, quo aliquid simpliciter perseratur. quia

Fibula quasi trajicio;undesersan Insubribus hodie

1 3. ib. c. sescinula Pirone i iteq; tignoru junctura in Trispa-' . . A sto,appellata Vitruvio P ibulatio, Danieli Barbaro Comentatori Italo Perone.Auo pretierea significatuide Vitruvius in Machina Ctesibica Fibulam exponit,per qua penula cu catino cuneo trajecto coag-

πs mentatur , hoc est, uti cu Scribonio Largo loquar, adplumbatur,sive serruminatur, aut jungitur,& lidatur ; ut bene Vitruvium verterit Barbarus Ital co sermone, stagnato e saliato itemque German co Gualtherus Rivius, Gentet, Veriaret. Dubium vero sese circa Fibulam ostendit Mathematicus sua pate insignis Ioan. Iucundus in Librum 4. Comm.Cdarisi tametsi pontis serma, Henrici Glarea ni s tentia,pleraqi C saris verba luculeter exprimat.Nec 3 . , , ,. Aldus cu sua λ cademia Iulio Scaligero sitissecit .

Et merito in re Francisci Floridi judicio dissicib

47쪽

lima. Iucundo tamen Andreas Palladius post Iul. Scaligerum lucem attulit . Sed & Fibulationem Macsine apud Vitruvium Lib. I o.Cap. a. adscripto Fibulς nomine, quam ejusdem Libri Cap. 4. Clavum dixerat, senibus orbiculatim circumvolutis in

schemate ad Autoris mentem vero expressit Iucundus. In hunc fere modum Franc. Lucius Duratinus in Onomastico Vitruviano scribit Fibulam e sese instar Anuli. Nec aliud voluisse apparet Andr. Palladium , quando Fibulas reddidit sermone He- Co trusco Legature; iannvis specie ligneas delinearit. Hoc sensu Turnebus: Fibula apud Catonem Uap. 3 r . sunt , quas ab Herendo Galli Heraces appellant quibus

aliquid alligatur . Cato eas tamen vult, quarum adoleam cogendam in prςlo usus est. Vtrases etiam muri frontes inter se moenibus taleis oleagineis ustulatis, quemadmodum fibulis, colligatas ternam Lib. 1.C. s. habere firmitatem tradit Vitruvius. Quem de Clavibus ac Fibulis interpretatur Philander, trasectis veluti transtillis per trabium capita . Talem depinxit Sebastianus Settius Architecti Lib. 7.Cap. 7 F.cu quo in ipsius Indice cosetit Uincentius ScamOZZius.

Vitruvium aute explicauit optime Ioa. Bapt. Capo Db.dἡ1 ,ralis Perusinus. Preter enumeratos Usus, Oribasio - '

Fibula complures alios in organis prestat; inprimis continendi causa in spatham ac radicem pertusam inseritur, eadem p ratione Axes servat immobiles,

teste eodem, in Nilei Plinthio. Crura quoque Or .d. Cap. 3.

48쪽

: βς λ gani transuersa fibulis continentur. sed 3c axis exta tremitatibus impacta rotarum modiolos cohibet. Fibulas preterea adhibitas funibus deducendis, coia trahendis, pertendendis, complicandis , cum vecti bus, quibus ad hauriendos puteos evehendosque pontes hodie utimur, docet C l. Calcagninus de roggC. 1. Nautica. Anatomicis vero os Tibi ς Minus, quod his, Celso Sura , Hippocratis & Galeni temporibus usq; adlui Polluςis talem Π nominabatur , a simi

monis sua aetate peritissimia, & Archangelu Picco- Thea A lomineu, refert Clar. Doctor meus Caso Bauhinus; . Cisp. . Clia Hippocrati aliquoties brachii Radius, H c tame

proportio paulo remotior, nisi quam figura magis eis i , ψς Ny use , quem Galenus Musculis , & vasis p o. ' munimentum dicin alii, qua Tibi e alligatur. Qua

ratione apud Hesychium celebrem Grammaticum:

Alienius vero est: a pr senti 'dissertatione , quod δεο.uti Hippocrati vox hcc idem quod ossis appendix, sive

protuberantia. Figura nihilominus non usque diso. i. a. simili est Architecto nicq , nisi forsan minus teres: ;i0 ct quod sane parum ad usum . Verior Claviculς comparatio, quς scapulam clavi more firmat, ne in pectus prolabatur. Nec minor a Nomenclaturaxisse Fibul conuenientia per cetera discrimina elucescit

49쪽

cescit Quid enim aliud quam 'Ab κακὰ , Fibule appellatione notus in arcu majore sive balista chalybea eburneus seu osseus ille uncus aut hamus , qui epiZygi immissus nervum retinet Quid etiam ab eo habet usu diuersum illa , qua clauduntur LiDIi,

Italis Fibbia Z Quid vero silmile Enchiridio, in quo

aliquid memoriς causa notatur, nisi forte quod co-plicetur ξ Hac tamen notione apud Tertullianum reperiri Fibula, reliquit amicus noster vasti ingenii Polyhistor Gasp. Barthius. A qua locutione paruab ilo/Vs, . est Saxonum idioma , qui tabellas. Alphabetarias vulgari sermone Fibet nominant: torsan quod aqvu o in ea gente libelli forma complicatiles Fibu/ς figura atque usu assinius est, quod monet ibidem Barthius, hoc nomine insignitum Rationale, quod Aaron gestabat: quanquam lud orum Magistris is potius sit ipsum pectorale , cujus quatuor eXtre- ς orς totidem ansulis epomidi assibulabantur sive adstringebantur. Nec aliter quam similitudine quadam satis longe petita Fibulς nomen mereri videtur, qua labentes mortuorum maxillς apud Hebreos continentur , fascia i quς verius capistria est. Peste porro equis infensam doctissimuS Leonardus e. iii Fuchsius populari verius Germanorum idiotismo, quam rei similitudine, Fibula appellavit. Licet enim, CHI

ut cum Tullio Sidonius, nomis rebus no a nomina ponere. Sed hec leviora. alio namque tendit sum-mς ratio,quam fere omnem in eo Fibulς genere

50쪽

1 D E A e r Aponunt viri lectissimi, quae in amictu celebris fuit ut non plane alienum h1c fuerit minima queti pem sequii quandoquidem hoc argumentum evidentiae gratia largiorem sermonis usum postulat.

delineatur.

FIBULA igitur VE8TIARIA Gr cis Περονη , dc Πυπη , Etymologicis proprie est ornamentum cinguli, qua per anulum pars cinguli retinetur, ad vestem subligandam. Minutius forsan & accuratius , in Originibus Isidorus : quod pentus feminarum ornat siel patrium mirorum in humeris, cingulum in lumbis firmat. Similiter vetustissimum Anonymi in Bibliotheca Ambrosiana Mediolani M. S: Fibulae sunt, quibus pectu eminarum ornatur , a miris in humeris , ceu cingulum in lumbis portantur. Quibus in suum E- tymologicum translatis addit Papias: Lunae sunt, nec flabiles. Iure quidem in humeris. Etsi enim pleruque in dextro , non nunquam tamen in altero herebat, modo vetus fioribus statuis sidendum. Ne que id ex Iul. Polluce obscurum, apud quem le

aperta fibulis circa humeros conneetebatur . Eo fere modo in Apulejo Puer, qui Mercurium in Scena referebat, ephebica chlamyda sinistrum tegebat humerum . Rem aperuit Sophocles: