장음표시 사용
51쪽
amplisu audire nen cogitin , eoniugem per socordiam Viri ams a bella repetituram. Ille ad ultimum poenia
tentia victius, cum saniora amicorum consilia admittere nollet, muliebre consilium plerumque deterius, & assentationem caeterorum amicorum perniciosam, perpetuum regni malum, comprobavit, non sine nominis dedecore fracta pace, turpius datam fidem fallere, Redusque rumpe-as. re,&bellum restaurare conatur. Collectis ergo ex Pome rania, Saxonia, Moravia, Bavaria fortissimis undique copiis in Marchiae campo castra metatur. Caeser Viennae rum erat, cum ci nuntiaretur Ottocari defectio, quam adeo aegre mlit, ut diceret, scio Divinum Pomen rupti foederis se Sacramenti Ierfidiam ultione persecuturum,
quare non moriar , antequam DEI hominumque dot ceptorem victoria praemium faciam. Igimr castris ad Laam oppidum in campo Nide spurgico positis, quo maiore animo capesserent bellum , universes vires in conspectum dedit. Erat quidem ingens multitudo, maiorem tamen quam pro numero speciem gerens: Quippe Ladis- laus Hungariae Rex a Caesere in filium adoptatus, viginti
millia Chumanorum armaverat, gentem bello acerrimam. Stirorum mille & centum aderant. Ex Germania multa millia robora virorum missa. Jamque acies ab eo prudentisssime ordinabatur, signa distribu nriir, promptissi
mi quique in Donte collocabantur: Nondum vero ad m,nus pervenerat, cum pauci IJungarorum ad Ottocari castra progressi, pro more, ex hostibus comprehensis secum du cerent. Caesar quoque ut majorem victoriae spem suis faceret , quam plurimis militari dignitate insignitis, egregia oratione milites adloquebatur. Habetu, Commilitones , materiam vistutis gloriaque vestra maximam hinem.
qui pejurio suo es homines maligne decepit, or Divinum
52쪽
Ibi irarum reddidit. Vne parna es clades est is
sma , quod nunquam talia scelera inulta fuerunt. His dies Germaniam dulcis imum atriasolum, sinitimasi regiones delevissima Otiocari Tyrannide aut liberabit , aue Tyrannum omnium θαZaculo in triumphum deducet. Vosse enim est universo terrarum orbi non ignota es haec premaeia, ambitio, & quod fieri necessem es, Iceosum facinus. Erigo jussuma causa subedipublicam defendentibus tranqui orarem oecuritatem se sanguisss germanici gloriam. N
mma modo gentium non extimescaris, cum neque ad bessi discrimen ne victoriapramiumpertineas, qui loravi. quive Bohemi a pesientur. Plures hie dimicare, illic res cons=ici, sinbe es esse omnes, a femina mi os, croiante. Vos conira in ueamini cujus ductu austiciam tot te υτ, ingentiasset incitamenta,pos tergum reliquisetis. Diamicandum est fortiter, si gno Regis Romani, contra Regem Bosemiae paucitatem nostram contemnentem: Saepe enim contem in hosia cruentum editis certamen. Zacperia ur Daque' metria arimorem c sti Aria. a. min. α inde sors tulerit: consequemur tamen honesta ne omnibus o tanda egre iam victoriam aut pugnam. muti. 'mea vestrorums omnium, aut vincere. aut mori, unica
hodie fortuna erit. ollocariis vero breviter in hunc modum suos adhori Mit --,οβλ
videri Lias suscepimus, dum simuis diffisem fore hane victorium posset, si magnum bessi nomen vos terreret, Sed vesam
virtutem fortunams diu satis expertus, animum quem si ctenus habuisis, eundem mox in vincendis hostibus praestrituros vos confido. Inferimis enim bellam', eos fortis pugnam- , quo major spes nosra , quam arcentia e p. Omnium autem animos accendit dolor , injuria, in-
53쪽
den tu, ante biennium nobis inta, quam hodie fortitudo sesba or ulcisci or punire debet. GMe qu es Imitemini, sive ignaviasuefortituae nis exemplum dedero Hid
ru i paucorum tantum hominum arma esse, hIc vosu vIncendum aut moriendum est. Opulenta laborum praemia
erunt regiones diti imae, quin siperbis imm Rex sua omnia suique arbitry fecit. Haec fortibus viriι dico, ideo quocunque confero oculos, generosistimarum gentium robora. tam ob patriam, tum ob iustam iram pugnatura, aspicio. Caeterum sive anxio de instanti proelio, sive terrefacto de
praeterita vita male transacta, in sismno obversata Ot--caro species , quae visa est repraesentare multa cornua suo capi9 imposita, uno vero ictu rursus evulsas aliis alia per quietem videntibus. Forsitan erant m nae vel irae coelestes, quibus eum divinatio animi praesagientis dehortari voluit. Jamque pugnae initium factum crat, cum fortiter Austriaci, Styriiq; in comuhostium, quod ipse Rex tuebatur, invehebantur. Diu anceps stetit proelium , cum nulli neque ignavo, neq; timido cessare liceret: donec Psannenbergicus Iethali vulnere accepto acicm desereret. Tum demum Stirii pavore perculsi, languidius pugnabant. Caesar ignorans quidem causam remissae pugnae, DEI opem imploravit, mutua deinde adhortatione firmati, acrius in hostes crumpunt. Bohemi metu hinc dissipati,impetum sustinere non poterant ι Henricus quoq; Marchio territis timorem incussit, mandans, ut se exclamante hostes fugere, omnesaltissima qua possent voce clamorem ederent, fugiunt, fugiunt. Milota ulturus Regem, quod fratrem injuste carceri inclusum necasset, primus turbaverat fuga ordines. Iam vero non sensim cedere, scd qua cuique ad fugam via, erumpere.
54쪽
ollocarum duo fratres, regiae necis avidisssimi, Merenabergeri adpellantur, tertium enim suspendi curaverat, fortiter pugnantem adorti, cquo dejiciunt, Regemq a se prostratum vociferantur. Tum vero multum sanguinis susum est e quippe amissio Rege nec volebant salvi esse, nec poterant, aliis ignotos saltus, aliis diversos calles petentibus. Ferunt, Hungarorum ferociam tantam fuisse, ut fugientes tamdiu persequerentur donec omnes vel interfecti vel capti sunt. Tanta strages eo die facta, ut quatuordecim millia hostium interficerentur, praeter vulneratos, aut captos. In exercitu Rudolphi non quidem multi sed fortisti micaesi sunt: Centum enim Tigurini, omnes sicut pugnantes procubuerant, adverso corpore vulneribus acceptis, egregia morte destingebantur. Acre certamen nobilitavit quoque ab altera parte Caesaris vitae periculum, dum Herbolus Fullensteinius ingentis staturae Polonus, e Regis Bohemiae pecunia ditatus , magno audacique aliquo facinore in castra penetraret, caesarem occisurus; ejus celeritate praeoccupatus, prius gladio interimitur. Ab altera vero Ottocari mors, qua Rudolpho nuntiata, corpus demortui, octo cim vulneribus confossum, regio insuper ornatu spoliatum Sq :od in illo. fastigio indignum , prope a calonibus nudatum, ad Bohemos patrio regioque more sepeliendum Caesar misit ; posthaec regicidis tantum a conspectu ejus recedentibus, quantum se ab ejus ira putabant afuturos. Dies hic, quo Ottocarus cecidit, inter infausta regni habita, ob mortem Johannis Boh miae Regis in proelio Britannico codem die interfecti. Rudolphus tam memorabili victoria laetus , qua Ottotarus temere illati belli poenas luit, Indulaum, habita
55쪽
ei gratulatione, cum copiis a se dimisit. . Ipsi traiecto
Teya, in Mora viam progressis nuntius adfertur de Ottone Branden burgico, defuncti Rcgis Bohemiae avum Culo, quomodo regni gazam occupaverit, & bellum' resecerit. Quae etsi falsa nuntiata fuissent, apud victorem tamen pro veris habebantur. Ideo Praesul O omu censis Caesarem adiens, satis superque Boheanos funere amisisse, Brandenburgicum pacatum esse,& π encesta um parente orbatum pacem petere, eXpOsuit. Caesar confirmavit eam, ut quemadmodum se vincere, ita victoria uti scire testaretur, Gutha eximiae pulchritudinis filia Uencesta o in matrimonium, &Rudolpho Filio, Agnete encestatSorore mutuo datis. Eligitur&Brandenburgicus,qui tutorio nomine regnum pupilli administret. Compositis in Bohemia rebus, ut a tergo tuta relinqueret, Stiriae, Carinthiae , Cadiniolaeq; datis praefectis, Viennam redit. Per triduum in hac urbe, ut moris victoribus erat, constitit Caesar, donee ordinatis quae ad victoriae gloriam & pacis necessitatem videbantur, adversus Henricum Bavarum, in militia ovocari socium, bellum transferret , qui cum Caesaris adventum opperiri nollet, obvia Meundo mul&deprecando, cum eo reconciliatus est. Interia jecto tempore Heduorum quoque Princeps, quem Admirat dum adpellant, suo imperio Burgundiam subacturus Imperatori rebellavit. Itaque ad opprimendum cum copias educit, strenueq; facto itinere improvisus hosti supervenit ; cujus cognito adventu Αdmiaraldus adunatum exercitum opposuit, mox eommisso proelio, suisque amissis, ipse supplex ad Caesarem sua natura clementissimum fugiens, veniam
quam petiit, impetravit. Paucos deindς post dies
56쪽
seditiosorum in Alsatia coniuratio indicio militis,
sertur, ad quam componendam impigre processit, interfectis motuum auctoribus, reliquos in fidem accepit. Rudolphus ad Principum Comitia Noribergam 32. atque Francofurtum prolatius, solutis iis, Richen ste, nam, Schoneggium, aliasque praedonum arces expu- gnat, vici is gravi sti ma quaeque supplicia sentietuibus: Facta inter Constantienses & Proceres statim concomdia, Tiguros, Scha usiosque altercantes sedavit. Ingressus deinde Brisgoviam, Eggonis Friburgensis defectioni data impunitate , Argentoratum pervenit. Oppen he mium hinc iter faciensi diutius ibi subsistere
ut res componeret, legatosque dimitteret, coactus pae st discessum ab Alfatia Caesaris, Eberhardus Nirtei hergicus defecit, quare Rudolphus motus, habito quantum poterat delectu, omnia rebellis spoliavit, quae auferri non poterant, incendit. Eberhardus tantae multitudini longe impar, Stugardiam se recepit, u hem situ & munitione tutam, quae ipsa hostem ferocem fecit: Caesar enim ad moenia cum exercitu accedens, admotis arietibus, dum stlicius defendi qua oppugnari sentit, diversa agitabat, & tam discedere
irritum , quam morari pudebat. Igitur pluribus adpositis machinis , excidio urbem , ni fieret deditiosi, aditerrorem caeteris incutiendum , dare constituit e Medio tempore Moguntinus magna
Eberhardi audacia , majoreque pernicie bellum trahi expendens, Caesarem adiit, exposita temeritatis & pertinaciae illius causa, Eberhardum victum se fateri indicat. Caesar quam lenta urbium expugnatio emet, ponderans, pace nullo pretio facta, ut sibi eo firmius
obstringeret dissidium inter eum & Eslingenses com
57쪽
posuit. Verum mox obritus clementiae Rudolphsi .
Comitem de Achelen, Comitemque de Tech Sueviae Civitatum propugnatores hostiliter aggrediebatur. neque viribus diffisus, neque iram Caesaris veritus. Illi igitur agros, villas, praedia urenti supervenit Caesar, castrisque positis, postera die in aciem progressurus, precibus quorundam Procerum motus'; deprecantibus pacem ita dedit, si jurejurando Eberhardus confirmaret, ne quae ex anteactis dissensio oriretur , belli otilivionem fore. His peractis in interioraGermaniae iter pronuntiari iussit, ibique multa praedonum latibula recepit, huibus brevi temporia spatio octoginta solo aequatis , alios ultimo supplicio , alios ex praedonibus mitiori poena affecit. Destructis his restitutaque toti Germaniae securitate ad inferiora Rheni loca secessitqMorantem ibi rumor pex totam fere Alemanniam de Friderici Imperatoris novissimo adventu dispersus, revocavit in Sueviam. Multi quippe non mortuum sed amissum fuisse .existimarunt, nec adeo mirum , cum dc statura & lineamentorum qualitas,& membrorum iunctura Friderico ac haec, Tilocelup ei nomen erat. peraeque similis, vox quoque pariter gracilis affabilisque no rincipum animos tantum, sed nobiles quo- que urbe ad se pellexit ι sive revera hoc crediderint.
sive novandis rebus occasionem arripuerint. Hic ad
conventum Novesii habitum Caesarem venire jussit, ut ditionum suarum jus ab eo acciperet. Qu0 offensus maxime Rudolphus ad opprimendum audacissismum aemulum iter instituens , Veriariam pervenit, an de fugientem sectatus, Numaeque captum, cognita
fraude, ncc non magicarum artium convictum igner remavit.: Rudolphus Colmariam repetens, obsessos propter
58쪽
pronter desectionem in potestatem redegit, & IV. M.
librarum argenti mulccavit, Valthero urbis ei cultetorum illi rs authore ab ossicio remoto. Reversus in Sueviam, Comilcm Burgi mdiae, quem semel vicerat,
jam iterum rebellem subegit, triumphavitque de eo, arce Priirent ruto Praesidii Basileensi data , quinque Valdccciis arcibus funditus excidio datis, Moretum
Glam ac Paternacum expugnavit. Hactenus urbs
Lerna imperium Rudolphi aspernata erat, eo iter emensus, non ipse se s luna ea expcditione impedivit, sed militum quoque ingentem numerum amisit; donec eius Filius Rudolphus cum parte exercitus in urbem facta irruptione , Bernenses ad pacem commoveret. Tanta in Caesare virtu, fuit, ut non tot victoriis fatigatus, non tot periculis victus , artate gravis ad postremum in Burgundiam contendens , incoeptum pridem bellum conficeret. Phirci rarum enim Primceps Theobaldus cum Petro Basileensi Praesule acie Fongressius, Basileenses insigni clade assecit, qui auxilium Rudolphi implorantes opem acceperunt non ob
hoc λlum, sed quod Reginaldus &.Otto Burgundiae
Comites, ambo fratres , Comitatus jura a Gallorum Rege non Romanorum Impcratore agnoscerent. Igitur praeter ingentem peditum numerum sex equitum millia sibi comparaverat, primo die Montis bel-gardi castello oppidoque capto', toti Burgundiae imminens , ad Uesbiationem castrametatur, vicino monte, unde hostes conspici poterant, occupato. Rupertus Vero Burgundiae Dux cum Theobaldo Ferretano prope amnem Adualbim exercitiam collocavit. Cel bris ille erat, cujus fons e summo montis cacumine taber excurrens, a meridie versus septentrionem vere gi
59쪽
git, circum flexus mox mediam interfluit Vesontionem,& apud Dolam faciem insulae praebet, inde diffusus,
aliarumq; aquarum copia auctus , tandem in Ararim amnem, cui vulgo Saone nomen est, cadit. Rudouplius eodem loco aliquot dies militi quietem dederat, cum Philippus Pulcher Galliae Rex Legatos mitterer, qui nisii discederet, cum exercitu venturum , minab tur. Cui Caesar nuntiari jussit, opperiturum se ejus a -- , tum, ut videat non commode saltandi neque resti ducen
dae causi se huc pervenisse , sed plura requiri, se velit, tot
gentium victori leges praescribere. Ne Vero otium seren- ' .dis rumoribus natum aleret, e castris exercitum ducit, belli discrimen aditurus: Nondum vero ad arma pet- venerat, cum Helvetiorum mille quingenti itineribus nocturnis castra Ferretani irruerent, caperent, & prae da locupletati, ad suos reverterentur. Magna hinc trepidatio animos tam militum quam Ducis occupaverat, qui auxiliis indigens, & loco, ubi pugnaret, in- .sperato consilio bellum delevit. Chalonius enim Corimes, trepidante universa Burgundia, ad pacem a Caesare petendam, missus, obtinuit, si captivis Basileensi- .um omnibus absque proelio redditis, imperata face- . rent, suoque beneficio ditiones reciperent. Ita dum publicam & privatam ex bellis cladem Caesar praecogi- 'taverat, absque populationibus, absque stupris caedi. husque toti Burgundiae pace restaurata, omnia ad illius obsequium reducuntur. Hac igitur & Thuringia, aliisque locis pacatis, aetate iam jam consectus, successorem denominare sibi proposuit; ideo Francosurtum, deinde Argentoratum profectus: sed talia me- ditantem, mors praevenit. De qua priusquam dicam, tacum juventutis annos, & in iis honores, dignitates,
60쪽
postea initia, successus, eventusque bellorum exposuerim , vibus perpetuus victor, viri nomen ubia 's que meruerat: manc ea quae ad civilia eius studia, virtutes, moresque pertinent, non alienum erit perer,etare. . Rudolphus bello clarissimus, pacis tamen sem- 36. per amantior, illud nunquam nisi necessarium suscepit, hanc vero candide imo religiose servavit, ut nunquam ipsi mavis defuerit ars, qua imperium regeret, quam qua hostes superaret. Comitia enim conventusque tum omnium Ordiuum, tum quorundam Proincerum frequentes habuis, in quibus vel de rebus ante actis propositum , vel de praesentibus deliberatum, Vel de futuris consultatum fuit. Nori- . bergae primo regni anno insti uta Curia univerinsali, decrevit, ut omnia mandata, edicta , privilegia , pacta dotalia , contractus & hujus generis vana scripta, in theutonica lingua, non ut antea in Romana conciperentur. Institutum hoc laudabile, quantopere Reipublicae inservierit commodo facile aestimare est, dum multi linguae latinae rudes egregie
superioribus temporibus decepti erant. Ab initio quidem magnae dissicultatis & laboris etiam doctissimis Viris, donec in verborum copiam elegantiamq; pe- 'netrarent, hanc rem fuisse, deinceps vero ea industria excultam ferunt, ut peregrinam vocem contextui scriptionis immiscere summo dedecori haberetur. Ad haec Nunaburgensia , Augustana , Francosortensia, celebravit Comitia, neque in longum tempus protracta, neque intempestiva , scd nunquam non universis Imperio tautaria. Splendidissima omnium fuerunt cAugustana decimo sextori imperii anno habita, 'propterea quod Albertum Austriae dc Rudolphum. - e F excelle