장음표시 사용
211쪽
338 Venena vegetabilia. C A P. XVI,
enim vero quodnam fuisset istud venenum Alti-cum , an merus cicutae succus, vel ex hoc & aliis pharmacis composium haud satis constat , quin,
an dubium vocari possit; sed hic non est disputandi locus . Art. t 38 I. Rationibus & experimentis deprehen-la itur cicutam esse calidam & acrem s quod contra universae antiquitatis suffragium doctissmus Hepherus indubitate comprobavit J suisque aculeis
membranam nerveam potissimum ventriculi feri. re ae fibras ejus ad violentam constristionem irritare , unde tum ob vellicationis vehementiam , tum ob constrictionis atrocitatem maximὸ circa orificia ventriculi , ubi nervi insigniores disseminantur, praesidem symptomatis nervosi in furorem. agit, unde convulliones , &e.& cerebrum & cor in consensum ra 'iuntur . Effectus ' Art. I 382. Affectus cicutae intus sumptae suntius sum. praecordiorum & ventriculi dolor cum sensu pun ctionis & ardoris ibidem , quasi temulentia aliqualis , vertigo, epilepsia cum sensuum abolitiO- ne, & mira capitis artuum & totius corporis sucincussione & torsione, spasmi universales , effluxus sanguinis ex auribus , tumor pugni virilis magnitudine circa scrobiculum cordis, singultus, inanes vomendi conatus, faciei & abdominis intumescentia, fluxus spumae viridis ex ore post mortem. curatio. Art. II 83. Indicationes itaque curativae erunt cicutam quantocius ex ventriculo educendam esse , eiusque acrimoniam infringendam , spiritus virales consumptos a vehementia symptomatum in- staurandos , aut ob motum sanguinis varium vel interceptum oppressos excitandos , labem ventriculo vel intestinis impressam, sive inflammatio sive denudatio membranae nerveae , sive exulceratio sit, emendandam & vires laudabili victus ratione restituendas & conservandas. Cicuta breviore, tutiore & certiore via exturbabitur . e ventriculo
212쪽
A P. XVI. Venena vegetabilia. 33st
vomitu tempestive concitato, neque necessum est ι ut vomitoriis fortioribus utamur , ut Ventriculum vehementer cirritent & stimulent , eum jam alias ad constrictionem a cicuta pellectus sit; sus-fieiunt aquae ρο olei tepidι, largi & iterati haustus . Ad vomitum quoque in hoc casu ciendum valent juscula pinguia , decoctum ordei cum oleo
fimplicι , aqua tepida cum butaro , lac cum oleo hu ro, sincerum aut aqua dilutum , cerevasiacum oleo hu ro ; oleum lini vel nucis per se nauseabunda sunt, ideoque commodiora ad vomitum facilitandum aquae tepidae, lactι , decocto omdei , cerevisae , aut jusculis cujuscunque generis permista , quae una opera cicutae acrimoniam deia mulcent & obtundunt. Pergendum est in hoc ope re, donec omnis cicuta e ventriculo pulsa sit . Si ver b ventriculus his in expellendo adjutus voto non respondeat , & vomitus tardetur , ad fortioora vomitoria recurrendum est, ad Oxγmel scillitia eum , Di vitrioli , decosium cori. Nirid. jugland. decoctum fol. nicotianae , dic, Dum hare tentantur pinguia enemata ejiciantur & ano suppositoria in- trudantur ex mele re sale coctis hier. picr. Iapone sal. gem. vel alumine, &c. Clysteres enim di suppositoria motum perist alti cum intestinorum sursu nivergentem deorsum prolieiunt. Vix licitum est caistharticum propinare nisi lenissimum. Edum ita eventriculo & intestinis eicuta omni vel maxima parte, tum demum ad Uinum generosum & alexi- pharmaca deveniendum est. Antidoti magnae, Thoriaea , Mithridatium , elefluarium Orυietanum , &c. prosunt quatenus dissolvunt sanguinem & lympham alicubi stagnantes . Huc pertinent etiam aquae eor diales dictae , confestiones de hyacinth. al- ermes, lapis beetoardicus , item tinflara beetoarindica , salia volatilia , mixtura simplex Paraces. Cum suspicio sit tunicas ventriculi aut intelli norum erosas esse aut ulcerosas, haud consultum est cibos
213쪽
36o Venena vegetabilia . C A P. XVI.
cibos aromatibus condire, multb minus aceto, ne que vino nimium indulgere s magis prodest deco-
Mead cicutam antiquorum , de qua epherus tractatum edidit, fuisse nostram oenanthem cιcutae facie succo virino , quae cleuta vulgari mulid exitiosior est. Raius verb noster , rei herbariae peritissimus, cicutam majorem vulgarem venenum fuisse Atheniense asserit, & cicutam aquaticam , de qua epherus integrum librum conscripsit, fuisse cicutariam palustrem. vid. His. Plant. Vol.I. p. 3 1. 432. Oenanthem autem cicuta facie esse plantam ati ambobus diversam vid. eandem p. 44 i. Doctissimus velli laudatus author forsan conjecturam suam su- istinere potest, & , per me licet , sustineat; non est mihi litigandi otium , nec animus . Interim agnoscendum est has plantas cognatas esse, nec vi rιbus aut faeie valdὸ dissimiles . Art. II 83. Oenanthem aquaticam cicutae faeie apud Raium loto ei lato ad hune modum descriptam invenimus; Paludapio foliis non absimili et is est rutae pratensi similior nostra sententia apiari aut petroselino similior quam Thalictro a multori pullulatu virore tetro colore & faeie cicutae . , , Caules hic ubi tales spargit e. radice in pares a
A phodeli albi bulbos multi partita & quasi bra-
se chiata nullius fibrae vi neu lo aut interventu conisse tinuos teneros gustu ac res & ingratos , sueco,, lacteo primum deinde navescente viroso & exul- , , cerante praegnantes . In rivulis non in septenis, , trionalibus duntaxat, sed & meridionalibus --,, glia provinciis copiosὶ provenit . An radices hu)us plantae sint venenatae & malignae vel salubres Raius dubitat, & rem in medio relinquit ulteriori examini subiiciendam . Sed de earundem malignitate sequens historia omnem tollit dubitandi ansam . Arta 86.
214쪽
CAP. XVI. Venena veniabilia. Is iArt. i585. Ad tertium lapidem ab oppido ubi
iam pluribus annis commoratus sum medicinam Ia- eo mota. ciens, septem circiter abhine annos, a quatuor pueris comesae fuerunt radices oenanthes, quod in hunc modum eveniebat; hi pueri hora undecima ante meridiana e schola alphabetica egressi , per prata palam tes, ad ripam rivuli has radices reperiebant , &cum candelabri fragmento p quod ad manum fuit, effodiebant f opere egregi E delectabantur, & pi res iam nacti aiebant alii aliis , hae sunt radices dauci teneraeooung Carrois, statim mutuis incitamentis, non famis, sed petulantis luxuriae causa, illas avid E devorabant. Quid fit P domum abeunt, aegrotare incipiunt, quod factum fuit , celabant . Hi liberi fuerunt tres filii & una filia ex iisdem parentibus orti, patre verb tunc temporis solo superstite I eorum natu minimus quartum annum nondum eompleverat, & maximus nonum non attigeratu filius medius quintum, & puella sextum aut
septimum agebat annum. Uagiebant, eiulabant; pater natorum aspectu eonterritus, quid mali sit,nelaiebat. Porrb obmutescebant , vertigine eorripiebantur, proni in terram cadebant , superveniebant spasmi horrendi cum tota sensuum abolitibne, vomebant omnes , puella supra ac in ira violenter
purgata est , subinde verb in lucidis interea pedinibus edebant & bibebant. Pater lacrymans miserabili &subitanea natorum omnium metamorphos vehementer perculsus varia in animo volvebat ,' secundum vulgi opinionem incantamentis vel malis artibus ad
miranda haec symptomata inducta fuisse credebat. In lucidis intervallis rogabat , nunquid eomedit sent λ rem nondum agnoscunt , deinde in loculis facto serutinio inventa sunt frustula quhdam cujusdam radicis, hoc detecto, qui loqui potuerunt, veritatem fatentur omnes de Uthae radice esitasse , unde statim de veneno suscepto orta est suspicio οῦ & extemplo nuncius cum radice ad me deiertur ;
215쪽
' Venena vegetabilia . CAP. XVI. sorid fortuna radicem facie agnovi s ipse autem
tunc temporis alias occupatus pharmacopolam comsilio & subsidiis idoneis instructum mox dentisi ,
qui misellos invenit veneno fet E confectos; nunc Omnes, nune hune , nunc alium paroxysmis epi-lepticis cum gravissimis spasmis& spuma oris i borantes . Jussu meo multum ol um cum aquae tepidae crebris haustibus larga manu propinavit . Exant lato ita ventriculo , 'medicamentum , quod mihi maxime arridebat, fuit tinflara hemardica, qua fretus alia ascisci fore supervacuum eredidi , nisi quod iis modi eo vino in languoribus indulsi. Dosis tincturae maximo natu fuit eoch. ist.& parvulis diminuta quantitate pro r tione aetatum 6tave I 8va quaque hora cum haustulo cere visiae s interdum brodiis & lacticineis nutriebantur. Post 24. horas duo ex iis pristinae sanitati restituti sunt multd tamen debilitati s reliqui duo tardius con-Valascebant , nee ante quintam vel sex tam diem
excussa est veneni labes ; iis G tu iaepius inibet curavi, & fortasse alia nonnulla remedia ex hisbui, quorum iam mihi excidit. memoria ἰ evaseis re omnes, sed nota sine maxima dissicultate ; &iam, dum haec seribo vivi sunt. vo,eus ex Art. II 87. Idem paterfamilias , vir fidei inte- eiu Π inerrimae , mihi narravit se biennio pyst habuisse feciva. porcum, qui e propugnaculis prorepens vagus per agros aberravit, & in idem pratum incidit , ubi more istorum animalium. ruspantem eredibile est has radices gustasse & devorasse ; nam post paucas horas vehementer aegrotabat ; accersebatur veterinarius quidam e vicinio , qui manus auxiliares porrexit , sed frustra; nam animal moriet batur eonvulsum spumosa ex ore saliva effluente. corona Ara. t 388. Radix bulbosa co*na imperialis intus sumpta affectus fere, eosdem habet ae cicuta 'uphor attestante Joanne Riodio apud herum ; idem
216쪽
CAP. XVI. Venena vegetabilia.. 36j
sive tιtbmali quoque ferὸ omnes sunt acres & m ligni, intro assumpti violenter admodum purgant.
ventriculum & intestina excoriant , adure odi vini
obtinent , & cicutae viribus perniciosis propem dum sequi pollent . De i Euphorbis o Helleboro idem dicendum est , si in nimia quantitate exhi-heantur, & etiam quibusdam aliis pharmacis emeticis & catharticis usu vulgari nimis frequenter adhib: tis. Art. i589. Quod aconitum me nastellus a tota Aeonituis substantia sua summum sit venenum & perni ei o- id. '''sum in necandis hominibus & quadrupedibus ut vix etiam approbati stimis antidotis succurri possit, nisi confestim applicentur praesidia , ex sententia medi eorum ferὸ omnium notum est . NapAlus in
iugis montium Alpinorum nutritus vires admodum noxias obtinet, adeo ut inter venena Uege
tabilia iure merito princeps censeatur, delatus Uero. in hortos in locis humidioribus malignitatem magna ex parte deponiti. . . Art. I 39o. Symplomata ab assumpto Napello sunt quae sequunturi intumescentia labiorum, lin. 2 rguae & totius faciei, oculorum prominentia , pectoris gravitas , compressiones cordis , tremor partium , vertigines , syncopes , horror , madi . nia, & lethargus, quae omnia accidunt, & si in- toxicatus evaserit, febre hectiea tamen miser corin ripitur . Art. I 39I. De remediis adversus perniciosum curatis. hoc venenum veneno ipso prius vomitione reddito & reliquis de curando veneno in genere r 378.
redia observatis commendatur radix contra erv.
a bi. ad Si. eum Theriaea vel Mithridatio exhibita . Sunt qui succum Raphani ictus sumptum
tanquam certissimum remedium decantant .' plu-rimum prodesse aliqui volunt lapidem feetoardis. oriental. ex Matthioli experimento in duobus reis' comprobato, lib. I . c. 7'. in Dioscorid. Nn a Art. I 392.
217쪽
564 Venena vegetastia. C A P. XVI.
Art. I 392. Cocculae ossicinarum sive baccae cocci Indici inter venena merito numerantur: in besiis. etenim ex experimentis epheri constat λsymptomata invasionis ordine & saevitia non disparia iis quae cicuta aquatica 'in hominibus em cit; certum est iis inesse vim deleteriam impenso irritantem helleboro albo similem . Quamobrem qualis sit medendi methodus ab hoc ueneno a Lsumpto supra in sectione de cicuta I583. permeipienda sit. Art. IS93. Taxus arbor foliis , succo , & baceis, hominibus & iumentis lethalis est. Hoc .eneno infecti frigus in toto eorpore percipiunt , strangulationis metum incurrunt , & alvi profluvium dysente ricum patiuntur , & plerumque repentina morte moriuntur . Facta per vomitum necessaria evacuatione propinandum est vinum ge
nerosum in quo infusa sunt folia a Fnthii , βο-
res rorismar ni , rad. Redoaris , serpent. Σι in. θλη . cardamom. cum aliis aromatibus. Ad febrem& alui profluvium conducunt terra Hιllata, bolus Armenus , lapis heetoar. co Fal. rub. rad. ιormen
illi. O . Art. I 394. Opium , quod vi sua polychressa , nunquam satis laudata , qua & somni nobis dulcedinem conciliat, & doloris suave lenimen praestat , & quaevis in re publica nostra microsco mica turbata pacatiora reddit , in do si plus justo
exhibitum uenenum ' evadere nemini non notum
est , in quantum verissimum est , quod etiamsi illius facies una sit Angelica , altera tamen sit Diabolica ; quamobrem prudentia summa & maxima cautela in optatis exhibendis omninb requi runtur eorum usus promiscuus & profusus eane pejus o angue vitandus est . Narcotica enim , quae stuporem sensui inferunt , non temerἡ in usum ducenda sunt , nec nisi in vehementissimis doloribus , ubi vires dolorum acerbitate concidunt a
218쪽
AP. 1 VI. Renena vegetabilia. si s
dunt , ut cessantibus doloribus vires recolligant IAdulatoris est medici , aut auram popularem captantis ea ob levissimam aliquam causam nimist frequenter & manu supra modum liberali .propinare . Sed hoc obiter dictum sit ; de opto veneno dicturus sum . Art. i 95. Effectus opii in nimia quantitate 'M
fumpti lunt, qui sequuntur ardor ventriculi, pon quantita.
deris sensus . bidem , alacritas aliqualis in initio φ . cum risu Sardonico , partium omnium relaxatio ac debilitas, mentis alienatio , memoriae lapsus ,
oculorum obfuscatio ex tunicarum relaxatione va- . riis coloribus coram oculis apparentibus , ipsa caeeitas , linguae balbuties, sopor , pulsus rarus, e L florescens iaciei rubor, maxillae inferioris laxitas, labiorum intumescentia , spirandi dissicultas, furor & mania , salacitas, cutis pruritus vehemens, nausea, vertigo, assectiones eo malosae, apoplecticae, vomitus, sng istus, pulsus turbatus, spasmi,
sudores frigidi, lyncopes, & lipothimiae , expiratio frigida , mors . Omnia haec symptomata in omnibus vix occurrunt , sed quaedam in his , quaedam in aliis pro diversitate constitutionum, pharmmaci quantitatis &c. Art. 1396. Curatio in hoc primarib consistit , cuiatis. ut quod in omnibus venenis faciendum in vomitus provocetur, at, si ad intestina jam penetraverit venenum, clysteres acriores iniiciantur, ae demum dosis Cremoris tartari propinetur. Et postea opii antidoti exhibeantur , inter quas salia lixis vi alia aliis supereminent, ut & sapo albus vel potius tartareus , si eomparari possit . Commendatur haustus vini veteris vel spiritus vini cum via tello ovi ad noxiam resinam ,1 opii partem perniciosissimam, ventriculo adhaerentem subigendam . Postremb ad medicamenta acida deveniendum est excitandus est aeger omni arte , & se labore ali. quo exerceat ; aeri frigido se nudum exponat s ima
219쪽
mo in graviori casu commendatur immerso ru aquai 397. Hyoscyamus niger vulgaris est planta sopor itera & venenosa odore foetido prodens. Ex eiu rasras, foliorum , vel seminum oriuntur symptomata sequentia , ariditas saucium& linguae, artuum stupefactio, spirituum languor, pruritus universalis, mentis alienatio, vociferatio, delirium, vertigo, visuS depravat in aut abolitio. , dyspnoea , suffocatio PQuoad curam uid. oplum.
planta maligna & stupefaciens; illius baccae quan doque a pueris incautε comeduntur , quas voeant cerasa silvestria: symptomata ex his comeus lunt
eaeeitas, mentis 3lienatio, delirium , hypochondriorum tensio , convulsiones , affectus a poplecitet , Art. I 399. Eiusdem eommatis narcotici es m n-drastora , ut etiam coriandrum, sicut a quibusdam assirmatur ; sed de hoc haud satis convenit εinter Bolanicos o Medicos . . Art. 16oo. Nux vomica narcotνca es Uim en ta , ea utuntur ad canes & feles interimendos : haec animalia nuce vomica devorata intra paucas horas convulsi moriuntur . Neque dubitandum est quin eosdem in homine haberet effectus. certe non minus perniciosam esse ex frequenti nostratium experientia constat, qui eius pulvere carnibus in spe io eor vos, & cornices,aliasque aves noxias melcare reperdere solent. V ide optum quoad curam . t 1396. JArt. I 6or. Hae plantae narcoticae ultim recitata naturae fet E ejusdem eum opto sunt quoad malignitatis speciem & operandi modum; ideoque. non opus est hisce diutius immorari , .sed brevitatis causa remittendus est lector ad sectionem de opto.
220쪽
CAP. XVI. Venena vegetabilia. 567
Am i 6oa. Fungi sunt infimum & ignobili istis tutatimum vegetabilium genus , quorum & si aliqui simpliciter venenati sunt , & in ei bum non veniunt, alii tamen a nimis delieatulis edules sunt: omnes facit nocere possunt , ut non sine causa Seneca fungos voluptuarium venenum nominaverit,& Plinius cibum ancipitem illos dixerit . Athainnasirus Arrcherus ιn lib. de peste haec habet: Fungus , qualiscunque sit , semper malignus es , semper exitialium qualitatum apparatu infrufius o oesi non satim sentiatur , frequenter tamen come Iugnescis quid Iuccessu temporis occulta maehinati nis interiore viscerum admιni iratione molitur . . Apagete ergo perniciosa isthare gulae blandimenta . Quae tanta voluptas anei pilis ei bi 8 An usque ad eb vitae taedet , ut eam tam vili ossa permutemus, mortemque semper in procinctu stantem ultro solicitemus: ita vitam nostram , quam non ac- eepimus, facimus brevem, nee inopes eius sed pr 'digi fimus . . . UArt. I 6o3. Dungi praecipue species venenatae funioluta.
eo me si sensum suffoeationis & strangulationis in faueibus indueunt , ventriculum inflant , singultum excitant, choleram morbum producunt , Interdum epilepsiam , syncopen , sudorem frigidum , somnum profundum , &c. immb mortem ipsam , scut ex plurimis historiis , in authoribus fide dignis videre licet. Ego ipse ex improviso imprudenti ela fungorum Histolia . aliquando in diarrhaeam mali moris incidi cum gravissimo Tenesmo, & perpetuo metendi desiderio, quod Tenesmus vesica urinariae appellari potest . Diarrhoeam naturae prilis relinquendam e L .
se causam ejusdem tunc temporis ignorans judicavi s nulla enim aderat nausea vel ventriculi gravamen j quam die g. malo persistente & cre-ricente de eiu fungorum animo revolventi cogitabam . Quocirca dolin rhabarbari masticavi , ex . N a 4 qu