장음표시 사용
221쪽
368 Venena Mineralia. C A P. X VI.
. qua tamen nullum juvamen acccepi . Die 4. ingravescente morbo cum insigni virium jactura , nec non aliquali affectu vertiginoso, & ani exco-- riatione dolorifiea vesperi emeticum ex infuso radicis inecacuan. propinavi, ex quo ter vel quater evomui , & deinde hora decubitus dosin Confectionis Fracasorii deglutivi, unde feliciter omni-nb liberatus sum. ratis. Art. I 6O4. Quoad curationem , . fungi si fieri possit ) statim vomitu reiiciendi sunt: & reliqua de veneno in genere curanda iam dicta probE observanda. Salia lixivialia aegros mirabiliter juvant , speciatim lixiυιum ex eineribus sarmentorum vitis. Contra nocumenta fungorum nil praestantius invenitur quam Theriaca Andromaehι cum o melite simpl. vel scillitie. gallinarum β-mum duntaxat candidum decoctum mulso venena fungorum boletorumque Uringit ex Plinιο , Liser de Humoribus P. 393-
Art. I εο 3. Postquam de venenis e plantis , seri hinn.' ion ibus praecedentibus actum est , proximo loco eminentiora quaedam venena in classe mineralium tum naturalium tum arte factorum percurrendum est; ac primb de arsenico. Aiseni- Art. 'ico6. At senicum primi subsellii esse vene- μ ' num lippis & tonsoribus notum est; duplex est , nativum vel factitium ; nativum iterum est duplex , nempE, auripigmentum , seu arsenicum aureum , citrinum , &iandaracha, seu arsenicum ru-hrum : faetitium itidem duplex ex his per sublimationem conficitur, alterum ex auripigmento, Mappellatur arsenicum album erasallinum , alterum ex sandaracha, & vocatur simplieiter amenicum . Intra corpus assumpta alteratra arsenici species eadem ferE gravissima symptomata infert s sandara-
222쪽
C AP. XVI. Renena Mineralia . 35ς '
eha tamen mitior est auripigmento , auripigmentum arseni eo albo crystallino , quod omnium est perniciosi ssimum . Art. I 6o7. Arsini eum intra corpus admissum . mediuvirulentiam suam primum exerit pungendo, vel licando , irritando , urendo I unde ventrieuli. ardor & dolor atrocissimus , intestinorum eruciatus
vehementissimus , vomitus , stis inextinguibilis , linguae, faucium , & gulae ariditas & asperitas ,
singultus; sequuntur anxietates gravissimae, cordis palpitatio , lipothymiae , extremorum irigus ; superveniunt interdum vomitus & deiectiones nigrae, foetidae, cadaverosae , ventrieuli , & intestinorum gangraena aut sphacelus , postremd mors
violenta Art. I 6o8. Quo ad curationem , praemissis uni- Curati . versalibus ανω κλου evacuantibus , quemadmodum in curatione venenorum in genere iam ductum est i578. hic valde conferunt diluentia ,
oleo sa, mucilaginosa , &c. Insuper ex observatione μυ heri constat beetoardicum mine Ie cum buis . ro permιxtum acrimoniam hujus veneni infrin.
Art. I 6o9. In unctio eius externa est etiam valde Ιφη ut ἡperieulosa& perniciosa t extant etenim historiar inscriptoribus medicis nonnullorum, qui unguento , cui arsenicum commistum est, sese illeverunt, extinctorum, aliorum insanientium, aliorum perpetuo claudicantium , &c.
Art. Is Io. Argentum vivum in venenorum nu- A res,ta merum vix referendum est ; notum est enim , vivulis.
qubd in quibusdam casibus innoxiε hauriatur aduncias aliquot et pejoris ver b pernicei multotie existit eius usus externus , ut videre est in iis , qui in Lue Venerea vel scabie unguenris mercurialibus utuntur ; quam plurimis exitio inopinato fuit , tremorem , stuporem , paralysin, claudica tionem perpetuam, &c. intulit; aliis pravam corporis
223쪽
3 o Venena Mineralia. CAP.XU- Historia . potis diathesin vix unquam sanabilem produxit 'Novi quendam, qui scabie laborans curandi gra
tia cingulam mereurialem circa lumbos adhibuit , . Partes omnes infra cingulam stupebant, & par. yticae evasere; pro illo restituendo variae metho di incassum tentatae fuerunt; tandem ad Thermas Mathonienses missus est , sed reducem parum in melius mutatum . irritis omnibus aliis, salivatione mercurio excιtata & decocto e lignis a morbo penitus liberavi. M. ., Art. 1611. Tametsi argentum vivum virulentum riva pris non sit ; nonnulla tamen ex illo praeparata sunt maximE venenosa, ut mercurius praecipιtatus varians s ast omnium gravissima symptomata & d mna infert mercurius sublimatur corrosivus intus sumptus; suo contactu instar ignis adurentis ominnia corrumpit; hinc si sumptus sit , statim lingua& sauees vehementer exasperantur , oriuntur dolores ventriculi tormentosi eum abdominis distentione, vomitus vehementissimi eum maximo. nixu , ejicitur materia mucosa , spumea, interdum
eruenta, istiusmodi quoque sunt deiectiones alviis nae , quae frequentes sunt cum doloribus acerbissimis, adest sitis ardentissima, insatiabilis , aecidit gravissima inflammatio ae intumescentia linguae ac faucium, superveniunt deliquia , sudores frigidi, tremores, convulsiones; brevi ventriculo & interistinis gangraenam patientibus aeger dicto ettius bitu miserabili cadit. Art. I 6ia. Proh dolori tam ingenti malo haud datur par remedium. Basis curae in summa festiis natione maxim fundatur 9 quod facto opus est omni procrastinatione sublata suscipiendum est ;quantum praestare possumus , adnitendum est, ut ventriculus a veneno vomitione provocata liberetur. Non est vir fortis, cui animus non erescit in ipsa rerum dissicultate. Armamenta, quae prae
manibus praesto sunt usurpanda . Quid vulgarius
224쪽
C A P X UI. Venena Mineralia. s' oleo , hutyro , & aqua tepida, quibus rard pauψperum casta carent; attamen & haee praestantissima sunt ad muniendas partes internas contra veneni aculeos s haec si quae alia hostis exturbatiounem citissimam promovent, hare demulcent, haec denique magnis Antidotis viam sternunt, illarum usu in tutiorem emetunt, ut venenosa labes impressa emendetur . Extra eorpus nostrum vidimus in praecipitatione magisteriorum per oleum tartari a eorporibus solutis omnem vim corrosivam tolli , unde sperare licet oleum tartari per delia
quium, mel fas tartari, vel a Fnihil, o smilia Ialia fixa alealia . lixivialia ad virulentiam hujus veneni domandam aliquid praestare posse ,& revera opem praestant ultra omnia alia antido. ta quae hactenus novimus , quod - enim scribunt
de viribus chri alli, similibus, ego illis vi
fidem habeo. Art. I 6rg. Sublimatum corrosivum vel aliud quodvis venenum intra uentriculum admissum statim emetico aliquo propinato ejiciendum est inquit D. Shaυυ ideoque aeruginem aeris ad gr. i. vem ij. exhiberi suadet s quoniam prompti lsi nil ac sine mora operabitur et hoc verb esset venenum ingerere ad aliud expellendum ; quod tamen quibusdam fortasse minus ineongruum videatur; clavus enim clavo pellitur & ignis igne expellitur; sed ego malim tutioribus remediis malum aggredi . De aerugine aeris proximo articulo. Art. I 6i . aes viride intra corpus sumptum aI.k' perniciosissimum est venenum, & etiam nonnulla ami-o- ex antimonio maia praeparata sunt aequε virulenta. Haec sunt eiusdem ferὸ naturae cum arsenico, licet tum. gradu' paulo inferiori , similiaque symptomata excitare solent; eandemque itaque curationis methodum requirunt f ideoque non opus est ut de his singulatim disseram.
Art. I 6 i5. Spiritus acidi, ut aqua fortis , Dis,
225쪽
. iussa &is inium. venena animalia . serpente M angues ε
venena audiunt; verum quicquid praestant potius corrosione quam venenositate facere videntur. Per imprudentiam vel errorem quandocunque in ventriculum dimittantur, statim instar ignis faucium M linguae, ventriculi ae intestinorum tunicas cum di ris cruciatibus erodunt, & suffocationem instant a. neam minantur, & hominem in extremum vitae periculum conjiciunt. Art. I 6I6. Cithae maturΑ idonea auxilia adhiberi debent, lenientia & viscida opem ferunt, item pinguia, oleoli , & mucilaginosa plurimum valent, privatim mucιlago semιnum Odoniorum , iam . tragacanth. &e. magnam utilitatem praestant . Sumptis venenis erodentibus cinquit Montanus non esspraestantius remedium lacte bovino , sit bibatur in magna quantitate ad exigentiam sitis, quia sempersequitur sitis ingens tali sumpto veneno; hie quo quesalia fixa corrosionem minuunt, ut& pulverestesaeei &c. Art. 16l7. sunt etiam recrementa quaedam metatis
lica ex plumbo , o alia ex illo fas ilia , quae inter
venena numerantur, Uiet. Lιtharrarum utrumque ,
cerussa oe minium: haec vires Arsenici quodammodo aemulantur, sed non adeo exitiosas possident. Qui haec venena sumpserunt, eodem modo curandi sunt ,
ae ii qui ipsum Arsenicum hauserunt. I6o7.
Art. I 6I8. Restant iam venena, quae venenosa animalia homini communicant, tractanda .' atque haec ex morsu , iEctu, vel ipsorum esu corporibus nostris nocumenti sunt. Art. I 6 I9. E venenosorum animalium numero serpentes imprimis sunt. In omnibus cujuscunque generis serpentum sive anguium , sive viperarum morsibus virus morsus tempore in vulnus insunditur s
226쪽
CAP. XVI. Venena Animalia. . . ' 373ditur, unde funesta omnia symptomata insequentia
exei tantur. Authores venenum Viperae inter ea ,
quae statim enecant, & ea quae tardius interimunt medium esse eonstituunt. Ideoque pro exemplo reliquorum i stius. generis sit vipera. fArt. 162o. Vipera est animal visiparum , reli. Vt mi qui serpentes sunt ouipari. Demorsi nonnunquam septem horarum spatio, interdum non ante tertia um diem intereunt. Viperae plurimum iratae , &tempore aestivo sunt magis lethales , item in re. gionibus ealidioribus sunt magis nocivae, quam in frigidioribus, quod omnino verum est de omnibus serpentum oe anguium generibus . Culter anato micus detexit liquorem quendam subflavum a viperarum sanguine secerni glandulis duabus conglomeratis , parte anteriore sincipitis locatis, ex diversis aliis minoribus conflatis , quae communi
membrana teguntur quorum singulae vas excretorium exhibent, quae vasa se uniendo ductum forinmani ad radiees dentium incisorum perforatorum de eurrentem ; ibique in vesiculam liquidum hoc
deponunt, vix guttulam quantitate superans, constat ex microsoyica observatioise C. C. D. madparticulis salinis egregiὲ minutis, quasi spieulorum instar hoe liquidum scaturire.
Art. Isai. Symplomata morsum Vipera consequentia sunt dolor acutus & punctorius in loco sum ' 'vulnerato; tumorque prim b ruber & postea live- 4 44cit scens, sensim in partes vicinas latilis serpens s eu-tis aestuat erumpentibus vesiculis : progressu temporis supervenit insignis languor , pulsus celer , debilis , & quandoque intermittens', cordis palpitatio , sensuum stupefactio, praecordiorum an xietas , ventriculi aegritudo summa eum vomitu bilioso , oeulorum hebetudo, interdum dolores circa umbilicum, vel circa hepatis regionem, respiratio dissicilis, singultus, tremores , eonvulsi nes , sudores gelidi , extremorum frigus , mors
227쪽
ipsa tragoediam claudeqs, nisi malo remediis succurratur, vel pqeuliaris vulnerati vigor, & innatum robur venenum vineant . Si de morsus super ses sit,' tumor eum inflammatione aliquamdiu manet ; interdum sanies e vulnusculo manat, & pu .stulae quae m eirca idem herpetis exedentis ad instar erumpunt; cutis universa flavescit, tanquam
Art. I 622. Uenenorum extra in eorpus admis,sorum curandi ratio a tribus potissimum indicationibus pendet I primb ut venenum statim extraha
tur; secundb ut inhibeatur, ne ad interiora serpat s&tertib ut si quid veneni iam in arterias & venas penetraverit, alehi pharmacis expugnetur , eodem planὸ modo ae in venenis ore sumptis. Id quod habet Celsus de serpentum morsu, quicquid fuit iii Praxi antiquorum , complectitur; imprimis inquit ille membrum supra vulnus deligandum est ,
non tamen nimium vehementer , ne torpeat ψ dein venenum extrahendum est cucurbitula applieata sacta prius scarifieatione profunda, vel alterius hominis in ore ulcus non habentis exsuctione ; venena enim serpentum non gustu sed in vulnere nocent sed ab hoc experimento Ianos . cavere suadeo neque alienum est circa vulnus scalpello incidere.
Plaga postea spiritu vini in quo Theriaca vel Mi- , , thridatium dissolutum si, abluenda est. Vivum etiam gallinaeeum pullum per medium divisuri vulneri imponere proficit; hue etiam faeit haedi a s nive earo calida loco vulnerato applicata. Necesisarium est quoque demorsum exsorbere portionem 'meri vini cum pipere, vel quidlibet aliud , quod
calori movendo par est, nec humorem intus eoire Patitur; nam maxima pars venencyrum frigore interimit. omnia etiam urinam moventia, quia ma teriam extenuant, utilia sunt . Quoad praxin recentiorum animadvertendum. est quod testatur
BoFlaus, scilicet, quod si statim a morsu , paulo
228쪽
CAP. XUI. Venena Animalia a ' ue s
eminus a parte ferrum benὸ ιgnitum teneatur, verine num adeo enervat, ut demorsum sospitem & in. columem conservet, ne quid mali nisii dolorem in parte ei tb evanescentem patiatur e longh vero meis iusti tutius, videtur quod alii docent, locum proinfunde exurere cauterio actuali. Sed prae omnibus quotcunque axungiam viperinam vulneri affrictamc modo extemplo fiat in esse praesentaneum remediisum sine ulla internorum ope quam plurimis experimentis constat; sed quoniam haec axungia non semper in promptu sit, & virus celeriter transiens mausam sanguineam contaminare possit, topicis aliis appropriatis , quae prae manibus sunt non neglectis remedia interna quam ocimune exhibenda sunt, in. ter quae instar omnium eminet sal viperarum , quod aegro in lecto decumbenti susticienti quantitate da tum, & aliquoties repetitum ad levem sudorem suscitandum sine alio auxilio euram absolvit. Quae veneno in genere adversantur , hic conserunt ut Cardiaca , be artica , Theriacalia , alexiteria ,&e. Generale Antiloxicon prophFlacticum nullum omninb hactenus cognoscitur , quin & repugnat tale esse. Art. Is 23. Aspis omnium serpentum est longe vehementissimus; tam exiguum infligit vulnus; ut omnem fere ogulorum aciem effugiat, vix puncturam acus aequans, per illud tamen tantae perniciei venenum infundit, quod intra paucas horas totum corpus pervadit , hominemque eitissime e medio tollit, nec tamen dolorem multum infert; sed supervenit capitis gravitas, oculorum caligo, sensuum hebetudo, stupor, segnities, somnolentia, faciei pallor, corporis refrigeratio, erebrae oscitationes, spasmi, & tandem, nisi cild succurratur, triatim horarum spatio ipsa mors. Ab aspide demorsi eodem modo curantur, aca vipera, vel aliis serpentibus laesi.
Art. ιοα . Araneorum licet plures speetes re
229쪽
s76 nvena Animalia . CAP. XVI.
periantur alii aliis venenosiores, omnes tamen uno eodemque modo nocent, viZ. ictu per vulnusculum venenum in corpus insundunt, vel in esculenta vel
potulania illapsi & ingesti hominem laedunt , vel postremb eombusti fumo suo noeent . Accidit in parte demor Ia stupor ςum frigoris sensu & horrore, ventris intumescentia , flatus in intestinis , faciei
pallor, laerymae in voluntariae , partium extremam
rum tremor, & affectiones spasmodicae , sudor frigidus, perpetua & vana mingendi cupiditas, membri virilis tensio. ψηMatio ι Art. I 623. Ad ictum araneorum eadem observanda est methodus ae in mursibus aliorum animalium venenatorum ; privatim autem planἡ admirandae sunt vires soliorum ficus ad hoe venenum domandum, si icti statim lae ex foliis manans bis aut ter in vulnus instillent, venenum omnino extinguit, & dolores tollit. & reliquorum symptoma, tum ingruentium oecasonem' praescindit. Ad atra neos deglutitos oropinandum est vomitorium sieut in . aliis venenis intra 'eorpus sumptis, neque omittenda sunt alexi phalmaea ordinaria, speciatim vero resna abietis scca multum praestare dicitur ;commendatur etiam allium frequenter comesum ,
i. Arro 3626. Ab ictu scorpionis aeerbissimus dolorata ui . non solum in parte affecta, sed & in toto eorpore sentitur; laeus vulneratus inflammatur & tumet , cire a plagam emergunt pustulae; adest tremor, pallor, frigus, singultus, vomitiones &c. Art. I 6a7. Ad scorpionis ictum scorpis ipse est ratio. pulcherrimum medicamentum inquit Celos ;quidam contritum cum vino bibunt , quidam eodem modo contritum super vulnus imponunt; quidam super prunas eo imposito vulnus suffumigant , & carbonem ejus super vulnus deligant squidam allium eum rata mi tam oleoque contritum D adbibent . Sed prae reliquis externis, quemadmodum
230쪽
modum axungia viperina morsum viperae sanar, , , ita oleum scorpionum eorundem ictui medetur . Interna eadem sunt ac in aliis venenatorum ani- ,, malium morsibus.
Art. 3628. Bufo sive rubeta est animal veneno plenum, ut non immerito terrestris toxiei re conis 3ψω tagiosa virulentiae bursa appelletur . Maximo in
hominem odio est bus , & vicissim in bufonem
homo. Et si bufones dentibus careant, gingivis tamen, quas perduras & scabras habent, partem eui adhaeserint , sie arcte constringunt , ut venenum suum in partem indeque totum corpu per eonstrictae partis poros adigant . Venenositas bufonum non videtur in alio eonsistere, quam vel in eorum furore, vel in eorum excrementis , speciatim urina aeri ea ustico volatili sale impraegnata, quam acrimoniam obtinere videtur ex alimentis , nempὸ minutulis istis scarabaeis , qui in eorum ventriculo &eollo reperiuntur: bufones enim mortui omni veneno carere dicuntur. Venenum suum mictu, saliva & vomitu in herbas eructant, praesertim verb in fraga , quae vehementer appetere dicuntur .
Busonum venenum non modo intus ingestum per-
niciale est, sed etiam cuti aspersum, nisi locus statim urina vel aqua salsa abluatur.' Art. I 629. Admisso bufonis veneno aegri nave Leunt, toto corpore intumescunt , labris linguaque .en. n .se nigri cantibus balbutiunt, dyspnoea ast limati ea coris sectxis &ripiuntur , vomitu , sudore trigido , . vertigine,
convulsione , syncope , & tandem morte prehen duntur. Ideoque pro eurare vomitum quam primum medicum oportebit, praesertim si venenum ore sumptum fuerit, classerem iniicere, veneni uim omnibus alexiteriis calidis attenuantibus infringere,
ut Theriaca Mithridatio in vino generoso dissolutis I tandem verb balneis aestuariis , & valido
multoque exercitio ipsum digerere. eanthari. Art. I 63o. Cantharides extra eorpori applica-dd.