장음표시 사용
81쪽
Constitutionuber dev Da ex abet v ling.
singehcnget. - IO. Ad cap. y num. D. Verba il la aquila Ecechielis &c. in sigillo Fri derici V Imp. circum aquilam bicipitem etiam leguntur, quod delineatum reperies in Aneae Sylvii hisoria hujus Friderici p. quae anno i 68 y cura Amplis l. Dia. ulpis, Amici nostri optumi Argenti ine prodi it. II. Ad cap. i num. N. Ceram flaVam licet hodie viridi utatur) olim Civitatem Heidelbergens em adhibuisse constar ex Freheri or c. Palat. bb acadio ubi ad annum l289 scribit: transactioni inter Ludovicum Palatinum& Civitatem Heidelbergensem mirae adpensum fuisse sigillum in ceris Cis habens aquilam uno capite cum literis: SI ILLUM CIVIT rsu
82쪽
iuurdeia. 1ῖ. Ad cap. 6 num. I Verb. Carolina dicitur : De hac non loquitur Vernherus ReseMyincti infasiculo temporum, quando scribit : Carolus Vuartus Imp. multa flatuit, s praecipue legemfavorabilempropersonis es rebus iritualibus , qua adhuc Carolina dicitur, Nec eam intelligit Paulus Langius in Chron. Cincensi ahm. Dom. MCCC XL VIL inquiens: Fust iste Carolus vir multarum linivarum s literarum periti mus, justusque ac rectus s timens Deum, bonos diligens s malos odio habens. Is objustitiam nonnullas leges condidit, qua adhuc extant f Carolinaedicuntur. Cum ista bulla non est confundenda illa , quam Carolus IV Imp. Ecclesiae Spirensi concessit, de qua lubet adscribere verba Trithemii in annal. Hirs augiens rom. 2 .p. m. 249. ad instantiam hujus Episcopi Lamperti de Bureia: aro
lus Imperator quartus omnia Privilegia per Germania si eges s si om. peratores Ecclesii a Spireusis ante eum couces a renova It, amphavit ac con- rma A acsimul in unum couscripta corpus aureo si in roboravit, memoratoque Pontifici coram multituine Principum donavit. Hanc vero bu iam ejus nomine, qui dedit, Carolinam vocant.
I . Ad cap. ε num. se quae ibi Peucerias di Cit leguntur quoque teste Limnaeo ob .aa ad proclem. H. B. in quodam manuscripto Chronico Non bergensi sequentem in modum: Anno I 336 Mii 43ennermurde eingri' ser
13. Ad cap. 6 num. IS. Auream Bullam non ipsum Carolum IV Imp. sed Iurisperitum quendam, quoad Verborum concepsionem, authorem haberi , liquido ostendere multas ex Jure Civili & Canonico ei insulas lacinias, scribit Din. agens ei lius indises s Isis habita thes A16. Ad cap. 7 nums in sim Berotino Vir quidam fide dignus anno 1681
ad me sequentia scripsit: 3n dein uiuirGrandensiugi id eii Archivo i i tetit authenticum Aureae Bullae Caroli qexemplar vorbati hen/ ob es letalia I seii dapeme en odermo es Iunionimen habeniti tessamn tonneii. In einer Con firmation aber mes e Xarfer fridericus anno 14 y 9 Alberto & fratribus
83쪽
herunt: Roma caput mundi regit Orbis frena rotundi geseficii idcideia. Sere nil L. Electores SaXOnes eXDomo Misniae Marchionulo oriundos nunquam habuisse Aurea: Bullae originale sub finem anni 1694 scripsit G. Ebersbach V. Cl. dc Bibliothecarius Electoralis Saxon. meritissimus. Credunt tamen nonnulli originale Bullae Aureae, quo Carolus 4 Ιmp. Saxoniae Electorem tunc donaVir, in arce Wittebergensi cum aliis majoris momenti scriptis, adhuc reperiri,quod illis, quibus ad grammatophylacium illud Wittebergense aditus patet, investigandum relinquimus. Putavi Originale A. Bullae, quod Carolus IV Imp. dedit Electora Saxonico hodie reperiri in archivo Mina riensi, postquam legi epistolam MStam Melchiocis Coidasti ad Felicemos tum Patavium anno 16 2 9 ad J.V. Id. bruar. Francoforata scriptam, ubi sequentia habentur: apuissuperioribus quocumque quasillo colore CX Cnia postilarent. Ita nos Goldastus scit. hunc locum n nostra editione tom. I. Conta sit. Imp de trium Originalium exemplorum Summus; uno architat Palatini, altero Siaxonici Vinariensis , tertio Reip. f ic urdiana, quae aureis Rullis appensos manu ipsius Imperatorissubsic ip veneranda documentas oculis nostris usserpavimus S manibus non .ine ho rore s veneratione irriciamimus. Sed doCuit me d. R. Octobr.ann. i 69 Vir Ampliss& harum rerum callentissimus Tob. Phani erus Conciliarius Ducalis Saxonicus
dignitumus quod in archivo Vinariensi originale talis modi Aureae Buthenon invenitur; memoriae ergo lapsum Goldaltus in hoc aeque commisit, ac in illo, ubi dicit originalia is ta Bullae Carolinae manu ipsius Imperatoris sub scripta eme, nam originalia Palatinum & Francos ordianum Cisaris Caroli IV subscriptione non Corus Cant.1 T. Ad cap. 7 num. Τ inter illos fuit ante paucos annos Anglus aliquis, qui cum putaret per Auream Bullam intelligi bovem aureum nam lingua Anglicani bulle bovem significat se etiam ad Curiam Francosertanam contulit. Sed cum illi liber membranaceus cum aureo Sigillo Ostenderetur, ii Cereturque, hanc esse bullam auream, appellarique bullam ab appenso sigillo aureo, excanduit, dicendo: se autumasse aureum ibi inspicere bovem, sed vanam fuisse spem. Addidit homo: cur Germani eXteris tantillum num Inum, tanquam rarum aliquid, obtruderent Θ Se domi apud parentes & alios vel mille talismodi,ac longe quidem majores, vidit te. i8. Adcap. 7num. H. In illius MSti Germanici Vinariensis Capite XIclausulam illam: Seses uind&c. verbis sequentibus legi testatur laudatus Psennertis: Non euiter 'Smingiuad 3mhfesting n egenidie bon die str
84쪽
of tolle brachi merben. De hac clausula nonnulla habet Consultiss. StailteruS Iom. a. instit. jur. ubi. Tit. N. g. Is quae apponam: C .XIastixa cernitur ad nem quadam declaratio, qua utper se setis obscura Hi , ct hiulco, ita in editione Germanica Moguntina tantum apparet, non in Latrua, nec tu utroque authentico Palatino S Franco furtensi, e Latinosive Germanico iis textu. Unde de authentia lus judicari poterit. Caeterum sensius victeturiatis: a regula auten tradita stubditos flectorales in nulta causeposse evocari ad alium)udicem; excipiendos esse illosθbditos ac vafallos, qui enim seu aut alia possessiones de aliorum aluum territoriis habent, hos quippe ratione illarumpo si sonum Uiconveniri pose. Latio regulae in , non quam putat Buxtorsus, quo puperioritas non operetur,ut Trinceps jurisdictionem Inpra mainflantiapossit exercere insubditos vasallis medatos αλλοτριον hoc est, neque deprimainstanti uicis ordinarii hic quaeratur, qua utique salva manere debet, sive dato privilegio de non etaocando stae minus Id ratio regulas rivilegii Electoralis con it inpraerogativa spraesumtione Electorum, quo ubditis suis justitiam adminiserent, tanquam columnae sacrum ad Lcium circum ecta prudentia solerti pietate sustentantes. Hinc Dcile patet ratio exceptionis, quia quum duplicem judicem ordinarium habeant hi, qui de Hures sterritoriis bona possident, ct forum vel domicilium habent , itaque ratione alterius,quatenus non dependet ab Electore aut ejus territorio, cessat utique privilegium s ejus ratio. Unde porro patescit,non tantum in causis seu abbus sed N aliis ex natura rei exceptionem ese intelligendum , contra quam emit Buriosus unde intextu Germanico gehnguter Oder ander Ee. sisymgi. e. at dialia, neque ratio in natura Dudi , sita territorii poni, in contextu: Ean vom Teil. 19. Ad eunae num H in n. Praeter illum jussu Wencestat Imp. delcriptum,alius adhuc in ista bibliotheca Caesarea invenitur Codex Latinus A.B. manuscriptus. Sed in hoc ista verba . remittet siuper equo, quemjuxtapropriae dignitatis decentiam os amorem, quem ad Cancellarium Curiagesierit
85쪽
ipsi Cancellario non Occurrere narrat Celebratis Iliaris Nagensellius Fautor nother magnus dict. loc. & nos ipsi ob ervaViiDUS, Cum anno 1694 d. y, 1 f A pril. Viennae in bibliotheca Augustis limi per benevolentiam illultris Dn.de Nesset illum evolVCI CIMUS.2O. Ad cap. Zuum. lo. Idem Fridericus V lmp. inder Consitution imbConfirmation des funis iat, rigen 2andsti edens de anno I Auream Bullam
non per capita, sed articulos allegar, ibi : 'Diali alleui in delii dor
2I. Adcap. Τ num. - de illis litis memini me olim ad Virum quendam Valde curiosium scripsisse, quod quoniam Veritati convenit, hic repeto, &ita habet : Me 4ῖ ilia Aurea: Bullae Francosuriensis filii mit 3ivirn in euacii
22. Ad cap. Su.ε. Petrus Lambecius Vir Celeberr. commentar. debubliothec. Vindobon. lib. I. cap. Sp. m. Mi scribit: prooemium illud metricum. Om et potens eterne Deus es umca mundi Orc. ante se neminem edidisse.
Sed ne civit, quod in editione Heidelbergensit ann. Ii 9 de qua his cap.7. n. dixi illud omni tib legatur.
23. Ad cap.p. n. I SP. Lu bet heiC in gratiam Lectoris adducere quae nuperrime de A. B. versione Germanica Dia. Schil terus dict. Tom. s. Insit. ivr.pubi. Tit. IVG. Iseqq. scripsit: EXtat eas: A. B.: in utroque idiomate La tino atque Germanico Francostarti & alibi. Idque more majorum, arbitror. Sic enim etiam Lex Salica a Francis in suo idiomate concepta fuit, Minde in Latinum Verta atque promulgata. Obse aVit hoc contra vulga rem siententiam, de qua Lehman Chron. SRP. L. a. c. s. Dadin .de Alte erra lib. s. rer. Aquitav. c. s. Legem Salicam a Francis conditam Clodovaeum Regem emendasse & Latinitate donasse. DominiC. des rogat. an .c.' ait: LM Salica ab ipso Glorizaeo quibusdam capitulis aurit π Germanicum squamma deponens, Latino sub ejus diebus,ut erudite advertit Tibus,sermone conseret afuit. Idem eVici, ni fallor, de libro judiciali fetidali inproist. jurseud talem *.x sqq. Veteres Argentoratenses Legem suam municipa lem in utroque idiomate conscripserunt, quod adhuc Videre est, atque edi tum inter obserUationes nostras ad Chronic. c. rix g hov. Nec ratio rei atque finis Legislationis aliter pati voluit. Certe Carolus M. Egini ardotelle, omnium nationum quae sub ejus dominatu erant, jura quae scripta non
86쪽
erant,describere ac literis mandari fecit. In quem finem quaris 3 Hunc indi-gitat Ludovicus Pius de subsiequentibus Capitularibus sanciens: Volumus ut Capitula constultu nostrorum delium a nobis confiituta, a Cancestario nostro Archilisopi s Comites accipiant unusquisquepersuam dioecesin caeteris Episcopis, Abbatibus, Comitibus edi aliis fidelibus nostris ea tranbscri-b aciant, s insuis Comitatibus coram omnibus relegant, ut cunctis nostr a ordinatio s voluntas nota eri possit. Necesse itaque fuit ut in ternaculo sermone cuilibet nationi harum legum Vel novarum Vel emendatarum promulgatio ac notificatio fieret, quum aliter nota singulis fieri non potuisset. Accessit, qubd una cum Imperii Romani translatione utraque Lingua Latina & Teutonica Germaniae Franciaeque propria reddita. Atque noc imprimis considerandum: Veteres & hodiernae Leges ac Constitutiones in comitiis & consilio Statuum per libera vota &sustragia fiunt :& Status nationis Getananica in vernaculo, reliquae in Latino sunragia ferunt. Conclusum equidem Archi Cancellarius potuit Latine concipere, atque in eodem sermone etiam promulgata: sed trans riptio tamen & translatio a quolibet Status iis in provinciis singulis sit, litis in vernaculo debuit ac solita suit promulgari, ex praecepto laudati Ludovici Pii. Atque adeo nihil novi fuit, sed Veteris instituti, quod deni serico IIImp. an. i 2ῆs refert Gotsi . Viterbiensis:
Curtis celeberrima in assumtione B. I garrae apud Iclaguutiam indicitur, ubi fere omnibus Principibus RegniJeutoniciconcententibim Pax juratur et ra jurastabiliuntur, no via statuuntur, ct Teutonicosermone in membranasicripta omnibus publicantur. Neque ex his elici debuit, quasi antea id moris nunquam fuerit, quum promulgationis finis atque essentia idem requirat. Unde quum foedus ac pactum divisorium publicaretur Ludovico Rege Germaniae&Carolo R. Galliae, de quos pra pag.97. cuilibet nationi in suo idiomate factum jam tum cernitur. Plane abustis suit tandem Notariis judiciorum, Clericis tum quippe, introductus, Ut Sc sententiae, protocolla SI contractus in lingua Latina conciperentur & publicarentur, etiamsi ab ipsis partibus in vernaculo omnia proposita, usque ad Friderici 3 Imp. tempora, ubi hoc deabusu& multiplici artium defraudatione atque pMjudicio Conquesti ordines; quum jam tum antea a Rudolpho Imp. atutum,ne amplius literas contractuum Notarii Latine seriberent, sed Germanice.Multos enim simpliciores plebis antea Latina scriptione deceptos fuisse Lehman L. R. c. Ior. Non perperam itaque dictum arbitror, Carolum q Imp. recte atque ordine Sc more Majorum in utraque lingua promulgationem Bullia hujus fieri voluiste, sed juxta praeceptum Ludovici I Imp. conceptio quidem dc promulgatio ab Archi Cancellario Moguntino in Latino, Coelectoribus ScStatibus p cientibus facta, sed translatio in vernacula addita stati mpnestis i mitur
87쪽
mitur sed absque bullae insignibus ut SI absentibus & Statuum quoque Ordinibus Provincialibus fieri potuerit: non demum post aliquot annos, veluti jussu Wencestat Imp. Unde tot exemplaria bullae etiam Germanica atque discrepantia inveniuntur, quod transscriptiones non ab uno dc eodem factae merin .eaeque sine bullis. Caeterum Latina lingua tanquam Imperii,Germanica tanquam Regni propria habita, ex quo de alterutrius praerogativa judicari facile poterIz.
Rerum memorabilium, in quo prior numerus Romanus in Tractatione de Bullis CApuae, alter autem PARAGRAPHUM denotat. confectus a I. G. V. A. A Cademiae quaenam urantur cera rubra Θ V. Io. quae viridi λ V. 2 o.
Angliae Reges usi Aurea Bulla. II. I s. Anglicujusdam circa A. Bullam Francosurranam ridiculus error. X. IT. Annaltinis Principibus dedit Leopoldus Imp. diploma aureo sigillo muni
Annulus Piscatoris qualis Z IV. 16. quid in illo sculptum Z IV. 18. Apostolicum breve quid Θ IV. I 6. Aquae tumor sumitur pro bulla. I. s. Argentearum bullarum ustis apud Graecos.IIIJ.Latinos III. 9. Turcas III 1 o. Magnum Melitensium Magistrum. lII. 11. Argenteam & Auream Bullam eortabant Ingenui. I. I9. Aurea Bulla seu sigillo quinam usi i II. i aeqq. se quando i II. . 8. Auream Bullam ad Reges Sullanosque misit imperator. II. J. etiam ad Clericos. II. 6. Aurea Bulla hodie utuntur ImperatoreS. II. Ι2.Iῖ. Iq. X. 2.
eandem non solum alii Reges, sed& Principes adhibuerunt. II. II. Aurea Bulla quando utitur Papa Z IV. 2 R. 2 4. Aurea Bulla Carolina per capita non autem titulos alleganda. VII. 17. seqq. Aureae Bullae istius quot sint autographa Z VII. I. seqq. Aureae Bullae istius apographa MSta & impressa.VII. II.I2.Iῖ.Iq.IJ. Aureae Bullae Commentatores quinam Z VII. 2 3.
88쪽
Bariolust C. an Auream Bullam conscripserit Z VI I 6. & et s. Brandenburgico in Archivo hodie non invenitur autographum Aureae
Bulta. X. I 6. Breve Apostolicum quid Z IV. 16. Bulla. Ejus varia sigmficatio apud RomanOS. I. 2.3. 4. Bulla denotat orbiculare ornamcntum. I. 6.
typum sigillarium. Ι.7. sumitur pro ipse sigillo. I. 8. pro ipso diplomate sigillo munito. I. 13.
Bulla. i. e. aquae tumor. I. s.
Bullare pro sigillare. I. IO. Bulla Caroli IV Imp. de 13 quare aurea dicta ZI.IS.I6. IT. ubi ista confecta Θ I. I f. VI. 2 .seqq. quo idiomate Z VI. 2 O.seqq. Bulla fuit quadrupleX, aurea, argentea, cerea, & plumbea. I. I9. Bulta aureae varii Impp. II. T. 8.'. I O. Bullis aureis quid impressum Z ll. ii. Bulla Argentea Vid. argentea bulla. Bulla Cerea vid. cerea bulla. Bulla Plumbea vid. plumbea bulla. Byzantini a Francis bullarum aurearum usam acceperunt. II. 9. Cerea Bulla utebantur Impp. B antini V. I. Patriarcha: V.F. Cerea bulla erat duple rubra & prasina V. q. Cera alba si illat Dux Modenae & Rex Sicilia: V. 8. olim eandem adhibuit Neincestatis Imp. & Ludovicus IV Imp.V.II. Rex Galliae. V.i 3. Cera Coerulea qui sigillent Θ V. I 2.
Ceram flavam quinam adhibeant Z V.I 2. Iq. I FH6. X. I I. Cera rubra quinam sigillent Z V.9. IO. Cera nigra qui utantur Z V. 6. Cera viridi qui Θ V. I 8. I9.2O. X.II. ClVitates Germanicae quaenam rubra utantur cera. VIo. quae Viridi iuro.
Codex argenteus Ulphita. III. 9. Coloniensis Elector habet A.Bulta originale. VII. 3.
Color niger vid. niger Color. Color coeruleus Indosianis ingratus.X.I2.
Consilium Basileense plumbeam adhibuit bullam. IV. 37. Curiandis Ducis diploma quo a Caesare titulum Principis Imperii nactus estatu eabullὰ conspicuum. II. I 3. X. 3. V i D. DC
89쪽
Despotae Byzantini usit aurea bulla. II. 1 f. Diplomatis Caesarei Anhaltinis dati tenor. X. q. Hollatiae Duci dati tenor. X. 3. Diplomata Majestatis quae Z II. Π Dis bullare est sigillum avellere. I. H.
Episcopi bullis usi plumbeis. IV. 13. Erasini Rotero lami elogium. X. T. Erfurtina Academia viridi cera sic illat V ro Evangeliorum liber Ralisbona im nonasterio S. Ernmerant piretiosus. III
EVangelium aureum. III. 7. Ferdinandi r & y Impp.diplomata aureis bullis coruscantia II. ir. Ga Fr ancis ByLantini bullarum aurearum usum acceperunt II Istius aut eae bullae accuratum ectypon aeri incisum vide VIII cFrancorarii in curia adservatur etiam versio A. Bullae Germanica. m. 3.seqq. Galliae Reges usi aureὰ bulla. II. 16.
Galliae Reges qua cera sigillent i V. I3. I . Iς. 16. T. H.I9 2o Germanica A.B. versio non est authentica. IX. 9.
Graeci Impp. quando inceperint uti aureis bullis ξ II. 0. Goldastina A. Bullae copia. VII. I 6. 21. 22. Groningana Academia rubra cera sigillat. V. 1 o. Grundhereianum MStum Aureae Bullae. VII. 12
He1delbergensis Academiae in archivo custodiuntur Paparum plumbeae bullae IV 22.2yreperitur etiam ibi breve Apostolicia. IV. THeidelbergensis Academiarubri cera sigillat. V. 1 o. Heidelbergensis civitas viridem in sigillis adhibet ceram. X. Io. Hispaniae dc Hungariae Reges usi A.Bulla.II.1 f. Jenensis Academia rubram in sigillis adhibet Ceram. U. I o. magines Petri & Pauli sunt impressae Paparum bullis plumbeis. IV. 2 7.
Imperatores aurea bulla utuntur. II. I. . f. 6. 7.IO. I 2.
90쪽
Ingolstadiensis Academia rubram in sigillis ceram usurpat. V. Io.Karolus IV. Imp. author A. Bullae de Iῖy6 VI. 1.Laroli nomen hic Imp. ante confirmationem habuisse videtur ibidan hic proprio Marte auream istam bullam conscripserit Z VI. is ta arolus hic Imp. quinque linguarum callentissimus VI. 17. Riloniensis Academia tigillat cera rubra. V. 1O.Κiloniensis Academiae privilegia& fundationis literae integrae.X. 3. Latina lingua aurea bulla Carolina confecta, & quare Z VI. 2 o. seqq. Leopiadi imp diplomata aurea bulla conspicua Il. 1 . ii Lippiae Comitis in archivo reperiuntur bullae Paparum plumbeae. IV. et sLipliensis Academia sigillat cera rubra. V. 1 o. 'Literae bullataei.e. sigillatae. I. 12
Lucens 1 Civitati Papa Rom.facultatem plumbo sigillandi dedit. IV. 's.
Macrobius Vocatur Theodosius. I. . Mallinchroth notatur dum negat Vetustos Impp. Germanicos, puta Franci-cos & Saxonicos, non usos fuisse bullis aureis. II. 1o. Idem notatur Circa bullas argenteas III. 9. concessit U , Mansseidiae Comiti Imp. Maximilianus potestatem Cera rubra si illandi Melitensium magnus magistcrutitur siSillo argenteo.HI. H. plumbeo. IV. 11 Metis ultima capita A. B. Carolinae confecta. VI. ro. Moguntino in Archivo reperitur aureaebullae Carolinae originale. VII. a. Moguntina A. Bullae Copia. VII. l . Muscovitarum CZarus adhibet A. bullam II. ις. MSta Aureae Bullae varia. VII. M. & 32. IX. I. 3. P.
Nigra cera qui utantur Θ V. 6. I. Niger color infaustus. V. 23. X. 12. acceptuS Hispanis. V. 24. Tataris, Brachmantibus & AEgyptiis V. a y. Norimbergae in aedibus Grundherrianis ad scutum aureum 23 priora Aureae Bullae Caroli IV capita confecta sunt. VI. ra. seqq.
Obrechtianum A. Bullae MStum. VII. 33. Oetingensis Principis diploma aurea bulla conspicuum.IL Iq. Otto 3 In .ustis fuit plumbea bulla. IV. I o. Oxoniensis Academia viridi cera sigillat. V. 2 o.
Palatino in archivo hodiereperitur autographum aureae bullaeCarolinae,nec Romam id deportatum est.VII .F.de cribitur illud. VII. 6.