장음표시 사용
51쪽
sem hic una de causa facile id passiim sib, qudd occasionem mihi oblatam putatu; qua possem tibi non incommode meum in te amorem. obseruantiam, fama ipsa probitatis, ac uirtutis tuae concitatam aliqua ex parte significare. Scito igitur, me in te ama-do, coicia do non modihi cr*nymo fratri non cedere, a quo te sicio mirifice dili iri obseruare, sed ne cuiquam quidem eorum, Qui tecum assiduci familiariter vivunt quod si pleris' mirum fortasse uideatur, una Sole nunquat aut, idei im,aut salutauerit ibi certe confido non solum non admirabile, sed tiam facile uisum iri quippe. qtu non ignoras,quanta uis sit uirtutis,&qtratos qleat illa sui amores apud omnes excitare. Vale. Perusiae. caleatius Furimorati suis opus qMnas labri uo A
mihi aetate amore charissimus filius, literas tuas mihi reddidit,una cum Plutarchi libello, qui inscribitur, qua quis ratione se ipsum laudare possit sine inuidia,quem tu e Grieta
''dixin v xi ha ego sit exi responsurus Cicoronis iliaud ad Trebonium me uix usurpare posse uictor, diteras tuas legi libenter, librum libentissim quae tiantum me ad te amandum incitauerint facile perspicere poteris ex eo, qudd tecum sicasam quemadmodum gure soleo cum sis, quos plurimum ditia mihi ili ritate,& necessitudine coniunctos
habe eorum emi mores diligenter perpendens, si quid in eis quod mihi non probetur,deprehenderim, id eos non minus liberri quam amanter admon minio officij genere mea quidem sententin in omni amicitianon modo utili, sed ualde necessario ut egptecum plin ipse nostrae familiaritatis limine fungar literael hae effecerunt,in quibus erem egerem, te adeo grauiter tulisse ut etiam exp*milaueris cum figi re tuo,quddis libellum a te latinufactum, mihi legendum dederit, non nihil id sum miratus sentasiumque nac de re meum tibi plane aperiendum statui. Nam obsecro te,charissime Iuli,quid detrimenti labori tuo ex mea lectione accidere posse putasti errata,credo, ne a me,si qua fuissent,deprehenderentur. At fiatris exacta lima, qui illum perlegerat atque
52쪽
cum graeco codice diligenter contulerat, te ab hoc metu liberare facile poterat. Sed sto illic errata suisse, & me talem ostes, qui illa notare possim, quod tamen non modesti sed ueritatis causa nc-go, num indignari te oportuiti ab operci inquis Inondum rcccsseram credo meditim id circo fama ingeni tui in discrimen uenturam uerebare ZHoc quidem nullo pacto timendum crat, quoniam nihil aptius facere. curii repotest is qui suo labore cupit ingenij, xdoctrinae famam colis gere, quam ut opus suum ante, si in uulgus exeat i multis legitur, multorumque iudicium subeat. Non te latercarbitror, illius celeberrimi pictoris uulgatissimum factum,qui non prius mantura tollebat e tabella,quam illam oculis populi complures dies antea exprositam habuisset. Quod quidem a messic probatur ut cultumano genere praeclarissime actu iri putem, si natura lic esset comparatum , ut unaquaeque mulier conceptum in utero istum antequam ad iustam perueniat magnitudinem,ex alueo in solem proferre posset,illumque patri non secus, ac Poetae poema coaspiciendus nosterret ut siquid in eo iiiiij deprehenderettii eundem rursus in album includens, instar operis male tornati, incudi redderet, omnibus sitis numeris absolueu durni miru. n. exeo fieret, ut omnes homines pulcherrime formati in lucem ederentur. Ita nullos uideremus claudos, nullos caecos, nul los gibbosos, strumos sue, nuta denique monstra nascerentur.
Sed quando quod nat tira in corporibus effingedi nc gauit, idit ne in animi quasi foecibus quibusdam forma iis elargita est,iit me
in utero mentis concipimus, cantino negoci expromere, in manibus habere, oculis aliorum proponere liceat , atque eadem rursus in eundem uterum condere , Ibiq; reicinere, ac fouerest an diu, quo ad Operi manus accedat extro na, cuius est obsecro uel neoli
gentiae,tie superbiae in conscribendis edendisq; libris nullius
te iudicium requirere suo duntaxat contentum esse ξ hinc nimirum fit, ut tam multi erroribus referti libri dantur , ut postremo etiam authores ipsos laborum,&uigiliarum suarum frustra DCeniteat Habes in Iuli specimen quoddam consuctudinis, amoris mei,unaque pignusinstitutae inter nos amicitiae Redeonui, cad epistolam, in quaqtudem,excepta ea, te qua dixi querimonia, uuae tame perinde ac naeuus in pulchra facie, cam reddebat, multiorem,caeter summa mihi laude digna videbantur. Sed cum ea,
53쪽
amoris Mobseruantia erga me tuae notis undiq; conspersam Intuerer,ueluti corruptus iudex, male uerum examinare me posse arbitratus, amicis quibusdam doctrina,iudicio,integritate praestatibus, Quintilio diceres,legendam tradidi, qua ab illis cum ualde laudata est, tum uero miniine uitlgarem de studijs tuis, Ming mo spem atqueeXpectationem concitauit. De libello autem ipso, ut plane quid sentiam dicam, illud primum affirmo, mihi titullam ualde ari istis . Deinde sic te uisum esse omnes aut horis sentetias latinis aptisque uerbis exprinnem ac reddere,ut labore in illo uer- telido tuum summopere laudem,&probem in quo sane mihi uideris probos humanitate praeditos medicos aemulari studuisse, qui si quod inuenerint eximium, ac praesens contra pestiletiam remedium,non illud in priuatum quaestum suum supprimunt, caelantque,sed statim in uulgus ad communem hominum utilitatem gratis proferunt. Nam ego plum quidem iactantiae morbum non dissimilem pestilentiariudico,tumqu0d passim ab omnibus,tanquam pestis quaedam id genus hominum uitari solet, tum quod certas nationes,quas honoris causa praetereo, infecerit uniuersas, ita ut diceres singulos eiusdem prouinciae homines in eodem ludi fuisse doctos. Quare conseo tibi non cxiguam habedam esse ab ominbus gratiam, qui tuo labore tam pestilenti morbo a praesentem fecisti ui edicinam . que minitam iis tu quidem de hominibus nostris, quibus tam salubre remeditim ut o dum proposuisti, ouam Plutarchus desiis,ad quos scripserat,benemeritus esse uide
uerbis atque sententus ornatae,cum nullo unquam tempore potu Iilent mihi non gratissimae accidere,tu eo nunc quidem ratiores acciderunt,quo minus eas expectabam: cum enim
scirem, multis te maximisque negocijs assidue distineri, ut Epistolae meae respondere,neciperabam amplius, nec audebam postularc licet uero fatis magnum uiderer mihi laboris mei fructum percepiss qui intellexeram iam ante ex litoris Hieronymi fratris,Epistolam mea,& libellum a me latine uersum fuisse abs te magnopere
54쪽
pere probatum , tamen habere a te ipsQciusdem rci tam clarum, tamque illustre testimoniunx,proficet ita gaud co, ut uidear ipse .ctia mihi posse Ciceronis illud ad Catonem ic Hectoris potius illius quiani meo iure usurpare laetus sum laudari me abs te, pa-tcr, laudato uiro,&uerciam possum non modo patrem te appellare,ucrum etiam optimurn ac prudenti similli patrem , ut iram
solent probi parentes liberos tum laeto animo laudare ii quid egerint laude dignum, tu libere reprehcdere, ac pie corrigere, si ii id ostenderint, sic tu men commode laudando ad uirtutem incita isti,&fapienter admonendo, ac summa cum charitate corrigendo docuisti, debere eum,qui cupiat operibus edendis ingentiatq; doctrinae famam colligere,eo potissimum incumbere, ut illa a multis antea legantur,quam in lucem exeant; quo quidε nomine amo te mirum in modum, Himplex apertum ne sing alare ingenium tuum hac in rc facile perspectum maxime admiror: sed tamen nolo praetermitte e, quin me tibi ea de re breuiter ac simpliciter purges idque non st monita tua sapientissima, stimul δε fidelissima ullo modo respuat quae quidem ut paris toto pectore complector,&pura mente suscipio Ad ne uidear agnoscere crimen,& cofiteri. Quod igitur grauiter tulerint,suisse tibi a fratre libelli illius a me latine reddi potestatem legendi factam, nolim,putes, aliam fuisse huiusce rei causam,e quod eum non cogitaram edere, nece dedum putabam, fuisse autem eo studio, quo scribis,ab ipso fratre antea lectum plane ignorabam,nam choc si sciuissem re tulissem animo aequiore,& illud si cogitassem,gratias fratri eo nomine egissem, latum ab suisset, ut expostulassem, atq; adeo opus ego ipse meum Apellis excplo spcctandu uulgo proposuissem, aut certe uiris aliquibus, xhonoris mei cupiditi doctrina, iudicioque cxcellentibus,qualem te esse plane uideo , priuatim ostendi siem, nam&ab arrogatiae crimine longe semper abesse studui, Quintilios , Aquinios adeundos nunquam non existimaui his, qui cupiunt, eorum scripta ita exire, ut possint cuiusuis iudicium tuto subire,si quidem ij,qui blandos quosdam uiros, assentatores ad sua scripta ducunt, nihilo mihi quidem minore, atque adeo mai
55쪽
esset ut libellus ille meus in hominu manus ueniret eu Hieronymus frater non mo diligenter inspexerit,uerum et tibi legenduanica tradiderit, dcbeo ei magnam gratiam facitquelaec res, ut facilius patiar,eum nescio quomodo, me certe nec Opinate,exijsse. quem cum tu his literis offirmes, non modo abs te probatum esse, Verum etiam a non titillis amicis tuis aut horitate grauistiam is, doctrinae,ac iudicii laude pr:estantissimis ualde laudatum, uideo nihil esse amplius, thod uerear quin ab omnibus comprobetur. quod tamen si secus accidat, testro ego iudicio,& aut horitate libenter acquiescam. Nam quod scribis fore,ut hic meus labor utilitatem hominibus non mediocrem afferat, pergratum mihi quidem fueritii, quod mea tantuni utilitatis causa fueram aggressus,id incommune multorum commodum redundauerit in haec quidem iactenus. Verum facere non possum, quin tibi gratias agam , quod me non solum libenter, sed cum egregia etiam alacritate animi in amicitiana xclientelam tuam receperis,4 si mulpbllicear daturum me operam,quantuin me fuerit,ne amore
beneuolentia tua uidear plane indi us,u ; semper intelligas, coli te a me ita, ut debes, obseruars Si quidem ego,qui alioqui
haud ita aegre patior, me cum Card patrono meo Romam profectum non esse hanc unam ob causam maxime doliis, quod non poteritis, ut cupiebam 'u Malii taestantes isti, atque amplissimi uiri, quibus sum propter eximiam eo rurn uirilitem di praeclaram erga me uoluntatis significationem mirifice dcdittis,ex fronte ut aiunt metiui u uos amorem obseruantiam perspicere . quod Quia non,'ntingit,ptitaui faciendum, ut idem perliteras, quanthim fieri potest, consequerer, ac salutarem te quidem in primis, deinde eos etiam, apud tuos tua me bonitas & humanitas in aratia Dosuit. Vale. Perusia. V s Ioanni Morono Cardinati.
M 'OR equidem te iam pridem, & plurimi facio,
Cardinalis amplissime, fama ipsa allectus tum grauitatis N aut horitatis, tum docti hae ac probitatis tua quae qui 'dem addo iam celebris est constans ubiq; ut neminem ferme ense pinem,bonum praesertim uirum ac bene sanuin, qui te summo
56쪽
amore,studioque non prosequatur nimirum parua admodum esset uirtutis uis,nec ita fortasse digni, quae tanto labore tantisque periculis ab optimo quoque appeteretur , si,qui eam adepti sunt, a notis duntaxat aut praesciatibus diligerentur pluris fierent.ue rum non est ita,non tam angustis 1lla finibus concluditur, sed longius multo excurrit,&emanat cogit lic omnes ignotos quoquo&absentes, atque inimicos, prope dican ipsos ad eum diligendum,cuius ipsa in animo insederit, cum praesertim ill histri is loco natus, Min alto al1quo dipntatis gradu collocatii est,quo magis
illa possit esse perspicua taeteris fructuosa quorum cum appareat in te utrunque maximiii ixamplissim tim, splendor samen atque lumen uitet utum tuarum longe antecellit. Sed non est disi-hi hoc tempore propositilin, ut laudes tuas enumerCm quam Obrem eo reuertar,unde init in ira scribedi fecera in Obseruabam ego te antea non mediocriter propter uirtutem ac sapientiam tuam a multis ijsque grauisii niis ac probatis uiris celebratam postea lero quam Hieronymus mihi frater meus inliteris , qtlas ad me
saepe scribit, semel iam atque iterum significauit,te ab ipso in primis coli , contraque ipsum non parua habere abs te, pro tua eximia humanitate ac probitate optimae tuae erga se toluntatis signa, tum uero totus etiam ipse ad te colendtim exarii, tantaq; ad
primam illam animi mei inductionem accessio facta es Iut teneri non potuerim quin meam hanc uoluntatem singularcira in te obseruantiam epistola aliqua tibi pii patefacerem: etenim uidebam fore hoc pacto, ut& fratri gratii in facerem S uoluptatem ego in te cole do caperem posthac multo uberiorem Velim igitur illud tibi prorsus persti adeas, te nihilo iam minus a me diligi, coli,atq; obseruari,quam ab ipso Hieronymo,id est uehementiscsimeri studiosissime. id mi od ita esse spero fore ut ficile credas, si illud praeterea noueris,non minorem inter nos fratres Deile
neficio, animorum conitinctionem,&conueni etiam sempertius
se, litam sit haec ipsa sanguinis, generis necessitudo ' io factum
cst,ut, quod unus nostrium, natu praesertim maior lolii erit, atq; decreuerit, id caeteri probauerint semper, & ratum habuerint, quemcunq; amandum hic sibi colendum ti semel proposuerit, is ab omnibus perpetuo fiterit amatus, Scultus, lito magis uidetur
esse benignitatisvi magnitudinis animi tui, quo amore ac studio Hiero
57쪽
Hieronymum amplexus iam esse uideris,codem tum me, tum reliquos fratres nostros amplecti quod ut facere ne graueris, omni abs te animi contentione peto, illud tibi uicissim spondens, in meq; recipiens,nos tibi perpetuo addictos, obstriciosiore mecullum unquam erga ς, quod ab amantissimis diligentissimis, aclidelissimis eruis expectare dominus quisquam possit, officium
praetermissuros. Vale. Patauio Marcello Cervino Card. Sanctae Crucis.
QVO Dipsto qu in Eugubio discesti,te nunquam per li
teras salutauerim, id nolim albitreris ullam aliam ob causam accidisse,quam quod cum scriptum esset ad me, per idem fere tempus, quo ego Patauium attigeram, te Romam re- dijsse non sum ausus meis tibi literi obstrepere in publicis iam maximis negotiis,quibus ted interesse,& praeesse sciebam, oc- eupato,cum praesertim iudicarem, non esse hoc a me dum in urbe csses necessario faciendum,quando ego obseruantiam beneuolentiam,quam tibi debeo, essem etiam tacendo perenni quadam
memoria, ac mente culturus atq; conseruaturus, tu, dum tres
mei germani fratres, qui Romae degunt, tui aeque, atq; ipse sum, amantissimi,& obseruantissimi,munus erga te suum obirent, existimare facile posscs, meas quoq; eos partes agere, quicquid tibi ab ipsit officii praestaretur, idem simul etiam a me praestari. his igitur de causis Card optime atq; amplissime, minus necesse putaui usq; ad hanc diem me ad te scribere nunc uero uisum est mihi fore non alienum officio meo,si quid ad te literarum darem, cum cognouissem, te iam ex urbe profectum Eugubium petere quod quidem facis tu prudenter; ut omnia:qui postquam bonam anni partem an rep. Christiana uniuersa subleuanda, prudentissimis consiliis tuis adiuuanda posuisti,eiq; satis studii, opera nauasti,
ecclesiam tuam quotannis certo tempore reuisas, ut eius quoque
utilitati ac saluti priuatim consulas, grege tibi commissum prae sentia tua recrees, singulari illa,qua praestas,integritate sapientiaq; regas, ac modereris; atq; ita in lenioribus negotiis occupatus,quasi ociosius, ualetudini etiam consulas, ac paulurequiescens uires colligas, recipias, quibus paucos post menses ualentiori G bus,
58쪽
btis, ac firm oribus ad onera illa publica subcunda, hunera gerenda utaris . so uero quam dii cxtra urbcm in istis locis sueris, non dubitabo ad te aliquando scribere,ut, quoniam mihi non co-tinuerit,ut possim te cora salutare,& te praesciat frui, id quod aesta te meriore non raro contii sit . quidem cum magna non si tum uoltiptate, scd etiam utilitate mea, quam capiebam, sermonibus illis tuis tum grauitate dirudentia itum sanctitate ctrina plenis a anc iacturam, tiantum fieri poterit, epistolis sarciam. Reliquum est, ut rcuocem tibi in memoriam, cste nos in re tuo totos, posse te rebus nostris omnibus 'tiantulaecumqtre sunt , sine ulla exceptione iit i. nam de siti dijs mcis id unum in praesentia summatim dieitim uolo, uersari mihi semper ante oculos, xlicerere animo infixa sapientissima monita praecepta tua, ac, siquid unqtiam consequutus fuerim,id omne fore precipue tuum. Vale,&meam a Patavij. Herculicon agae Card ant.
MA NM A II mihi superioribus diebus , amplissime do
mine, ut conare Ptolomaei libros de geographia latine tibi ita reddere, ut quanto fieri possct faciliores csioni Scplaniores, cum diceres,te in his,quos latine nunc legeres, multa desiderare. Ego igitur pro mea incredibili cupiditat tibi morem gerendi, Minseruiendi, quant uncumq; temporis mihi ilicet eris stud ijs daretur , in eo consumpsi,d cum iam primum libril conte cillem , non alienum pii taui, cum tibi legendum tr. lcre,ut antequam ad alios conuerte dos aggrederer, scire postem, an ipse probares hanc meam uertendi rationem; in qua quidem id potiis 1 intim sequutus sum, ut quoad liceret per terminos quo modo loquuntur artis , quo Homnino conservandos putaui , se ipsius scriptoris breuitatem, atq; obsctiritatem haec enim puto non Oratoris sed quasi interpretis more conuertenda csse purissima omnia, facillimaq; redderetur. nam quod ad sententias pertinci, quicquid occurrit dubi j, Ludovicum Ferrariti Mathematicum tuum,
uirum tute scis harum disciplinarum peritissimi consului, i
sitis opinionem prorsitis tenui . itaq; confido fore, ut non improbetur omnino nosteris labor meis quidem uiribus satis grauis sed leuis
59쪽
leuis ut spero suavisq; et ii sensero illum tibi non ingratum accidi sies. Vale Mantuae Scipioni Gomma Marchioni. HON O caererorum animantium praestantissimus , non ad
Ocium,uc ad iocum natus est, ac procreatus Ad ad contemplandum,& ad agendum, quidem ea, tua digna sint tam excellenti natura,quae pii a Deo Opt. Max tributa est mihi enim profecto non tam ocioli uidentur hi, qui nil illici contem plantur,ue agunt ,quam qui ea,quae minus sunt homine digna. id nimirum intelligentes stoici, cmpus sic definiebant ait dic crent, πο ν ναι κατορθωτεως, quod scilicet omne tempus , in quo recte aliquid non efficiatur, pereat , pro nihilo sit habendum idem Omnes omnium aetatum, atq; gentium sapientcsiti dicauerunt in multis rationibus, institutis, tactisq; comprobauerunt. Itaq; RO-ma M. Cato etiam in ipsa Curia, tam senatores conuenirent,grycos libros lectitare solebat, MLacedaemone Ephori , si quem cesses antem reperissent,cum clamoribus,conuicijs,atq; adeo uerberibus male accipiebant; uere cnim opinabantur, nihil ciuitati perniciosius esse inertia ac desidia. quamobrem ii fieri posset, tauquam omnino cessandum, assidue nobis uigilandum esset, Mad grauiora studia incumbendum , praescrtim cum uitae nostrae sp aciti in breuissimum sit. Sed quoniam hoc imbecillitas humani generis minime patitur,dantur multae laborum intermissiones, animi si relaxationes. hinc somni, conuiuia,ioci,ludi, spectacula , de huiusmodi alia: iudicatum est enim uitam nostram his duabus rebus empore susceptis, maxime contineri, labore scilicet, quiete, illo quidem tanquam proprio quotidianoq; cibo, hac uero uolui medicina,vel condimento. ita ut neq; grauissimi tu dubitauerint,tibi sieriis rebus fatis consuluissent, iocosis etiam temporis non nihil tribuere. Navi de Scipione,Laelioq; audiuit olim P. Crassus . in Sae ita Olam cum diceret; cos animi causa conchas , at lite calculos ad Caietam Lucrina inq; lacum legere consiti esse, de Socrate mc- moriae proditum est, non erubuisse tantum uirum cum paruulis liiijs, quasi repuerascentem ludere, arundine, quo modo fit inter eos qtinatem. Id crgo cum priscis illis temporibus se sacrissimis
60쪽
non reprehenderetur , ne in aetate quidem prouectis, dummoda tempestiue ac modice fieret , multo cem magis idem nunc con 'cedendum erit adolescentioribus, permittendusq; aliquis iocus; ludus huic aetati,nenim tu comprclia aut ad maturitalcm portinere non possit aut alieniore tona pomi instinctius se est crat. Haec multaque alia tum assidua librorum lectio , tum longo rerum
usu edoctus Hercules,Card tau Idissimus, cum te, qua ipsius est humanitas, di in bonis ingeni is adiuuandi liberalitas, domi sua instituendum susceperit nando curam adhibct, ut non solum probi moribus, interioribus theci ς crudiatis, sed etia inu sca, hisq; musicae cinerib rnem, Paae ingemuim hominem decento maiori monaculi disciplini nihil prorsus officiunt, ut habeas etiam facultate tu oci honeste traducendi, Manimi a De gotijs curisq; difficilio tibiis recreandi nam ceteras quidem obluctationes, uoluptates mimis honestus nouit illo praxiare ieri ciendas funditus esse, di quasi infestissimos scopulos uitandas hae nempe sunt circea illa pocula inae homines in belluas conuertunt, Uimitu nullae omnium insignia extingurint plane obruunt. Vera ac solida uoluptas ex sola uirtute percipitur non aliunde pendet, hominisq; ea est propria, quippo quae propriam&perfectam ipsius actionem consequi tui , aliae serviles prorsus atq; ad coacriana putandae sunt. Vetaim quia uoluptatum deliderium pariter cum corpore exoriri uidetur stque nobis petatuis inlitum rocta aiuem ratio uirtutes iv quibus is dixi iii 'iam Pol malo tu pias gignitur , non polliri isse largo tempore , Hulioq; labore
opinor icut in doctrinis addisceniusIn illis praeci ptorum postulatis, uel praeter animi sui seia sum asci tumui Iitain consorinan da uita ratione rectis , ac fidblibus consiliariorum monitis fidem habere, quamuis ipsorum appeti istud ferro his tam crime ras uoluptates ducere,quae tales existimantur a uiris probi , c uirtute praeditis: Quemadmodum enim his, qui a lucr si ualetudine
utuntur, res natura dulces, amarae sirpius uidentur, sic qui mente
sunt minime sana ac perturbata,nequeunt de his, quae ad animum pertineant , recte iudicare itaq; standum est proborum uirorum iudicio, quo ad nos ipsi uerae uoluptatis sensum percipere possia