Pro Bernardino Corio Mediolanensi historico dissertatio Jvsti Vicecomitis

61쪽

Dissertatio. 9cunque in ipsos concurrere tella gerere placeret. Quam ob rem postea confugit etiai fortissima civitas ad Ducem Ferdinandii Gonetagam Mediolanensis provinciae Gubernatorem, qui Xtemplo sedatis compositis ii proauctoritate sua pollisper Omni tun animi S pe'tiit inde ab urbe Cremona, an libellus ille, C UO tot circum undique tumultus oborti fuerant, communi consilio exaratus typisque emissu fuisset FIaec autem atque alia longe plinamen in lunari mundo, nec in somniorum archivis; ob res suas amicus noster conscribillare frequentissime solet, reperiuntur, sed apud Juliu Salernunt, qui in Oratione secunda S pro Papiensibus inquit Meministis, opinor . Omne

qui actumst eo tempore, quo Vrs nostra ignomi niam ibi hanc nonferendamputans ab Excelgentissimo Priscipe potulaυi u ibi fortium virorum o re, armis ariersus hanc vi ursam ventre liceret. Xam eum Princeps sedan timfisi hunc moth pro sua premdentia desumpsi et recepissetquese urbis no tradi Atat consulturum, interrogare populum Cr monensem susti, an eum librum communi con dis edendum eum Vasi PDt At illi re diligenter perpensa, quo futuris viderent,utgraviterpro indignitate ni inarentur, tandem abovando timidi tremente sive respon norunt, publicὰ quidem a principis uni ex Fuis, Memo

62쪽

doctissimam; atque optinimm irum putarent, hane proυinciam datam, ut urbissuae laudes, quantum posset, terarum rionumentis illustraret , quod ero is impudentius in m Hcendosuerita bacchatus, in eo nuII suam, Praeterquam negligentiam, culpam esse, qui non emendatum, ac ne teritum quidem hirum edicuraυerunt, quod uiussus Oratoris s/dicio rositatque fiderent dic. Non hisce tamen celeberrima concertatio illa finibus tota conclusa est. Nam ExceIlentissimus Princeps. ωSenattis amplissimus, ut satis justitia: legibus facerent, Misso aliorum honori pro munere suo consulerent, jusserunt

Orationes eas publice maim cari dicis concremari deleri in foro, sibi extreianum de reis supplicium furni laqueo solet. ac sub patibulo ipso, qtio dea die ex Principis& Senatus imperio erectum fuit, neqii id scilicet deesset, quo ultima infamiae nota libello illi tam contumelioso inuri posset Hoc aurem squitatis justi

tiae maYimum documentum laudes omnium murbe nostra adeo promerii in ut earum strepitu adhuc resonet Insubria tota . Nemo tamenta

magis gavisus hujusmodi spectaculo nisi,quam Ticinensis populus, in quem tota convitiorum Plaustra evomuerat iratissimus Declamator, nullius sane rei obliti quazaeternutar ipsi pote-

63쪽

rat dedecus importare. Quamobrer prae laetitia vix ipse se capiens Salernu in earum A tionum Auctorem loco supracit his verbis Y- clamat Itaque dignum tui consilii exitum tubsit, qui eum librum, ex quo cibitati tua amps scanda Agnitatissaestem dederas. a dod iis, ri, reiici, --

dignumque Dei Iudicari, di eumdem Isbrum Exce, lentissimi Principis A, uestimque ordinis decreto a soleri ab omni memoria, atque inforo,subfurca, sico nocentumsuppliciis e gnato, ipse tui funeris spectator, concremari comburique idini. Ad murtestrum decretum P cumulumgaudii altuIito me me lis mihi restituti, ac plane seabit Ida mih fiamma titissima iDuxit a uesplendor, tamquam ex tetri funestique monstri rogo excitatus mitigaυit

dolorem, indignationem edaυs ach usit se Hecolim contra Vidam peradi sunt, inuiden ta non clam, nec apud Indos, nec apud Inferos, sed in Italia, quodque amplius est in urbe nostra, in infami foro, quod vulgo dicitur a b dra, libente principe, ubeia te Senatui in HUmeris undequaque gentibus ad id spectaculi confluentibus. Qua igitur fronte scribit Medi aut, mr memoratis supra dicteriis in Corium turpiter ejectis Mediolanensem Senatum adversatum nequaquam fuisse, non obstitisse, neut

quam repugnasse Grande profecto sceliis est talia

64쪽

62 isti visecomitis talia vel leviter suspicari de amplissimo atque

integerrimo perillustrium adeo Virorum ordine, cum justitia: leges vel apud barbaros severissime in famosos libellos animadvertendum praescribant Longe tamen deterius flagitium est typis Mediolanensibus emittere, orbique , toti evulgare apud nos olim fuisse patres conscriptos adeo sui muneris oblitos, ut maledictis, falsisque, calumniosis contra nobilissitnum civem ac de patria maXime meritu char tis reluctati non sint. Ultimum vero scelerum est ementita haec spargere deliramenta, cum libellum Vida: utpote famosum igni publice ex Senatus consulto ac ordine demandatum fuisse ii nunc quoqtie sciant, qui ad nos ex Vallis Tellinaetabernaculis, e Breunorum tuguriis frequentes venire solent, ut se minuta mercedula nobis locent ad deferenda onera omnibus expositi, quique etiam sub hyemis adventu maxime, eX eadem Tellina Valle ad verrenda nostrarum domuum fumaria descendunt. At si Γόρs aueior, qui in foro vivin ea usque ignorat quae tanto strepitu in foro acta sunt, regnante invictissima Austri ad uni Domo, discat hinc orbis, quae fides ipsi adhibenda, ubi de . Carolingiae stirpisa:tate loquatiar, ubi Langobardorum temporascribendo evolvat, ubi se

65쪽

DJrtatio. 63Gotthici Regni gestis immisceat. Ceterum rideo infantiam hominis, qui exsibillando facile artificio Hieronymum Vidam

in historicarum rerum cognitione, quibu nunquam operam dedit, efferre conatur , Ut Ber-

nardinum Corium deiiciat, ejusque famam eXterminet qui totus ad obitum usque in historici munere conquievit. Vatem fuisse bdam,&magni nominiS vatem, mihi certe non latet, ilino ore profiteor non enim meritis

juvenili ac virili aetate laudibus privandus est, etiamsi in Corium summa confectus seneClute, ac immodico patriae amore abreptus licentissime nimis declamarit. Hinc scio doctissimum Pontificem Leonem Decimum , viso Christiadis poemate, quod ejus jussit conficiebat Vida, prae admiratione ac gaudio in haec carmina erinpisse, Cedite Romani Scriptores, cedite Graij: Nescio quid majus nascitur Eneide. Scio etiam in publico Bononiensis Urbis Archigyoanasio laetam fuisse tanti Vatis opera

viventis adhuc legendi facultatem, quo hono ris charactere paucissimis datum est frui , cum, literatis viris nonnisi fera, ut plurimum, diu post cineres gloria accedat. Scio quoque in

tam insiguis Poetae laudem varia diversi modu

66쪽

6 Iuct comitis I niimmismata circula ferri, qiuortim aliqua ejus effigiem in antica praefer in cum inscrip tione HieronymusV di mpoitica Vero parte eminens PegasuSVidetii cum lemmate: uos amarunt Di, Alia denique scio,& libentissime fateor, qu omni' abunde satis eVincunt,quan tum in poetica facultate excelluerit, ut etiam

Christiani Virgilii nomine passim insignitusocci irrat. At me simul non fugit neminein por si is ad diem hanc ipsum Historiarum cognitione laudibus extulisse: mnio potius hujusmodi rerum imperitissimus ostenditur a Bernardo sacco Patritio Ticinensi, qui in ejus actiones pro Cremonensibus editas acerrime more suo inuchitur, ut jam alias innui. Quid ergo eX- clamat libelli auctor Neque haec cripta contria Corsumprorita ab homine nequa υθII Oricorumve temporum ignaro. Sed ab Episcopo oritissmo, eruditissimo uno verbo aviteronymo talis Putabat olim Bipliopola M. Antanum Lucanun , quia Pharsaliani versu scriptani cernebat, in

Poetarum numero locum habere, e quo contra plurimi eum deiiciebant,cum historiam potius composuisse videretur, quam poema. Unde apud Martialem loquens ipsemet Lucanus

inducitur.

Sunt quidam, qui me dicunt, non escte Poetam r

67쪽

Dissertatio. 63 At qui me vendit, Bipliopola putat. Contra M. Hieronymus Vida inter melioris

notae PoetaSmerito recensetur nec ei Medio-

Ianensium aliquis debitam hanc gloriam in dubium unquam reVocavit, quamviS perhorrcndis Corii nomen conviciis obruerit. Humanae siquidem imbecillitati condonanda sunt multa ejusque maXime aetati, qua non corporis modo vires, sed etiam mentis deficiunt. Immo laudatum epica in facultate a plurimis nostrorum civium Vidam comperio, quos inter locum habet quoque clarissimus Vates , ac celeberrimus Mathematicus P. Thomas Ceva, qui unus pro decem millibus computandus. At IAselli auctor idam Historiarum laude insuper

Ornatum putat, quia nonnihiI ad annalium memorias pertinens in declamationibus suis attingit quo tamen praeconio ne Arisius quidenta eruditorum Cremona princeps Vatem suum.

affecit , licet nihil ac nihil omnino silentio protermiserit,quod ad ejus nomen augendu aliqua via, sed recta conduceret. Historicarum vero cognitione rerum imbutum desue audio Abbensem Episcopum solumodo facit, quantui . vix satis est, ut jurgiis adversus historicum nostrum prolatis fidem conciliet, vera esse demonstret, quae vera esse vellet, ut Corii famam tam

68쪽

66 Iusti binoecomitis

tandem convelleret: adeoque Vociferatur: --que haec cripta contra Corium prolata ab homine nequam, eIHistoricorum, υρItemporum ignaro. Sed

ab Episcopo Lectissimo, eruditissimo uno erio OHieronymo rida. At mulio aequius sane ad Afringendam hujus antiquorum censoris fiduciam naihi exclamare licet neque haec Hieronymi Vidae scripta igni publice damnata ab iniquis judicibus, vel historicorum, vel temporum, vel legum ignaris sed a Patribus nobilissimis eruditissimis, sapientissimis, uno verbo ab Excellentissimo Mediolanensis P vinciae

Senatu, cujus laude e prorsu anno, quo

flammis traditus Vidae libellus, attigit Majorygius in lib. de Sen. Rom. cap. 24. his verbis

Nam longefelicioribus auspiciis hoc tempore, multoquepurior iis, religione,sanectitate, Senatus hic noster Mediolane is iustitiam exercet, aequitatem tu tu incommune lonum consulit ita bonitate sua clementiam temperat, ut debit aeseυerisatis non obst scatur ita prudenter acsapienter Rempublicam, a mimnrat , ut omnibus summis, mediis, in is snt omniagrata, quaefacit. Non igitur mirum thujus ordinisgraυitas, constantia des,mstantia, in

Rep. tuenda cura, atqueprudentia omnium mortesia fama celebrantur . N Uenim est tam arduum atque

disciis, quo non hic ordo eris inissimus atque optimus

69쪽

D Jertatio. 67

optimus cteonsilis regat, ct integritate tueatur, 'virtute eonficiat. Proratione autem eorum temporum inter Senatores recensebantur etiam

Joannes Angelus Arcimboldus Archiepiscopus Mediolanesis, Joannes Simoneta Laudis Pom- pejae Episcopus,philippus Castillioneus proto- notarius Apostolicus inbbas Commendata,rius S. Abundii Novocomi, ac Franciscus Ca- satus summί venerationis praesul, qui omnes Religiosissimi Viri in Medio Senatu affuerunt, cum ab eode decret est actiones illas ignominiose flammis esse devovendas. Haec unica ac tota ratio est, qua nunquam cives nostri in refutandis Vidio dicteriis operamis oleΠm perdere voluerunt. Satis enim superque ipsis res ponsum arbitrati sunt a carnisice, ubente Senatu Sapientissimo, fatisque cautum Bernardini Cori stam:e teterrimo eo spectaculo, post quod nemo quidem jure a nobis responsionem eXposcere potest, nisi prius de injusta sententia Senatum criminari audeat. Nec ego sane unquam contra Vidam insurrexissem, nisi delia auctior natus febriculosa sua eruditione ad res quietas turbandas , Xcitandosque tumultus

novissime asseruisset tot putidis contumeliis nihil repugnasse Mediolanensem Senatum. At bone Deus Quomodo iis Senatus non ren a Pugna'

70쪽

6 IU Uycecomseis pugnare potuiti, si ex ossicio suo, cui nunquam defuit , repugnare omnino debebat Agebatur enim de cive praeclarissimo, quem vita functium ideo injuriis omnibus tantum obruerat adversarius, quod summe diligens in scribendo veritatem abdere, Vel mendacio contaminare noluerat Agebatur de Viro Iurisperitissimo, ac nobilissimo Urbis nostrae Decurione, qui jussu

publico totus congerendis rerum gestarum memoriis insudarat Agebatur de spectatissimo

Annalium Scriptore, cujus tanta, apud aequos rerum aestimatores ac judices, jam erat fama, ut celebris Diamans Marinonus, Senator Caesareus electilS, mortuus anno 1348. in S. Lib. de Orig. Urb. Mediol. Mobil. Famil. exaraverit : Prodiis uernardinus Corius vernaculus

annalium Ursis nostraescriptor distentissimus Agebatur denique de patria ipsa, cujus antiquiora, magisque illustria, ac posteroruna admiratione digna ex variis hinc inde tabulariis extracta monumenta primus omnium Corius in lucem ediderat Insuper quomodo sanctissimus Ordo tot maledictiso opprobriis n0 repugnare poterat, si cum Gente Coria nonnulli patrum arctissima conjuncti assinitate erant, qui solo naturae instinctu reclamare haud parum sane debebant, ceterosque ad humanitatem ali

quan