Pro Bernardino Corio Mediolanensi historico dissertatio Jvsti Vicecomitis

31쪽

Dissertatis. 29

verbis quis elaboratissimurn Cori opus, quasi Caecilii Apocalypsim aut Merlini fatidica, ex historiarum albo delendum illico judicare audebit Quis dubis fidei scriptorern pas Sim eum,

ac pro cujusque arbitrio appellari posse contendet Quis demendacio, hoc est a veritate aberranteS, ubicunque velit, amplissimos tanti equitis labores sibi criminari licere essinget ' Si hac profecto lance expendenda sunt benemeritorum deliteris Veterum, ac per illusti turrita virorum scripta, actum procul dubio de omnibus est, cum nemo prorsus inter prima quoque scientiarum capita indicari possiti, qui se hominem esse, haud Deum, nonnulli aliquando erroribus non comprobarit. Ceterum immane quantum totoc lo aberret Hieronymus ida pro certo habens in villa parum ab agro Papie- si dissita scriptos fuisse Corii annales, cum OS in Niguardae oppido eXaratos, quod NoVOcΟ-mum versus secundo circiter a Mediolano lapide distat, illi etiam apprime sciant,qui ad nos ex Vallis Tellinquabernaculis frequente Venire solent, ut se minuta mercedula nobis locent ad deferenda onera omnibus expositi Nec

32쪽

3o Iusti tacecomitis Nec ulli quidem merito dolere licet cum Vida,

si historicus noster latino idiomate res patriaS non ediderit, pretessertim cum ab ornatissimo

equite Iosepho Cusano in praef. ad Hist Corii monitus jam fuerit lectorum quis'; his verbis:

diei itio dandum censeo , quod vernac in lingua, ct sermone, quo vulgo itamur, historiam texuerit i.

Non enim qua quisque lingu scripserit, sed an hi ο-riarum praescripta serva Dori intuendum est. Arguebatur olim etiam divinus vates Ludovicus Ariosius ab immortalis memoriae viro Cardinali Bembo,quod latio ser ne pangendis ver-1ibus operam suam non daret, missam ad alios faciens Italicam linguam, quibus admiranda Virgilii phrasis in promptu adeo non es t at ille constanti animo semper amicissimi Purpurati monitis respondebat, se malle primum inter Italos scriptores esse, quam secundum inter Latinos. Hac plane in opinione Corius etiam vixisse aliquibus videtur ex sepulcrali inscriptione, quam Agneti Fagnanae nobilissim mo-1ijugi supposuit anno 13OO Niguard in Tem,plo S. Martini Prina his enim omnium ipse vernacula lingua Civitatis nostrae monumenta grandi volumine amplexus est, quae alii latine sotu antiquos Romanoru scriptores subsecuti, literis consigi ant. Inscriptio autem est

33쪽

Dissertatio. FD. 3ρ M. Agneti Fagnam conjugi Amantissimae Quae nata Ann. XXXIII. Secum Anii. XVII Men. II Di XXVLVixit Bernardinus Corius M. F. Mediolan..iEdilis Minor Qui patriae suae Historiam edidit

Auspiciis Ludovici M. Ss Insubriae princip. VII P. An D MCCCCC

Quam Romae Secundus. Alii tamen postrema haec epitaphii Verba aliter interpretantun nec ipsi quicquam adversor, cum in huiusmodi rebus liceat omnibus sentire, quod velint Ut autem ad rem nostram redeamus potuit siquidem octogenarius Cremonensium Decla, inator Historicum nostrum injuriis assicere, destyli inelegantia criminari, memoratam Veneris fabulam ipsi exprobrare, atque nobilissimo ejus cognomini ludos facere: at mendacii reum fuisse, erroris scilicet aut oscitationis in describendo maximi Ducis Joannis Galeati funere, locisque indicandis , quos subiectarum Legati

Urbium in honorario funebris ejus polopae comitatu habuerunt,ostendere medius fidius non potuit enitentibus praesertim scientissimis p

piensibus qui, ut videre est in Orat pri apud

34쪽

3 a Iusti Fc comisisSalernum, ex monumentis Corio longe antiquioribus nullum dubitationi penitus locunta esse monstrabant iis super, quae tam accuratuS scriptor de Joannis aleati exequiis typico Praelo commendarat adeo ut ne si propriis quidem oculis funus illud usurpasset, securiori caselamo aliorum oculis subiicere potuisset. Anne igitur de Corii fidelitate ob hoc tantummodo adtiam csse debet, quod is a long vo iratoque

sene mortuus conviciis laceratus est, Me tu in illo, Prope diΣerim, erutus, ne mane ejUS CO-

quiescerent, quia diligenter ea ladamussim

enarra it quae nulla ratione silentio praeterire fas eras Verum nonne Busbequium mortuum

nee responsurum invasit quoque parasitorum Princeps Gargilius Mamurra, qui publice g castiteraSprofitebatur, quas lagere nonduia didicerat,ut in ejus vita Egydius Menagius sub Marci Licinii persona disertissime tradit Non, ne etiam in omnium vel f minarum vel pueroqrum manibus est adversus praestantissimos quosque ac doctissimos viros dicteria evomere, cum millies quoque sacrilegis stygiisque vo' cibus suprema aeterni Numinis Majestas impetatur Anne Corius exeorum ordine deiicien'dus, qui fidem facere possunt, quod a Vida ,scurriliter sane ninais vocatus est Coriarius Ve'

35쪽

Dissertatio. 33rum nonne manctissimus Pontifex Paulus tertius e Regia Farnesiorum Familia a petulantissimo Luthero appellatus est Frenesius

Nonne Philippus iuverius, quod Asinium

Pollionem eundem esse credidit ac Asiniuiria Quadratum, dictus est ab Isaacio Pontano ve- Iut asinus in Asinia Gente locum promereri Nonne Jacobus ronovius,eXorta quadam super Livii notis contentione, a Raphaele Fa-hretto nuncupatus est Grunovius tonne idcirco de praestantissimis hisce viris reclamatum

est,& velut humani generis ludibria habendi sunt, nec teste amplius adhiberi possunt, ubi etiam ratio ferat trast quam ludificabilia ego, ac Bacchanalibus digna hoc in genere reponere facillime possem, si luderes quod Deus

avertato praesertim Vellem in cognomine, quo libelli auctor distinctus est a natura, ne sibi prope dicerem, in alieno insultando placere nimium ac blandiri auderet. Profecto haud cederem ipsi, licet octogenarius non sim, Cremonensium Declamatori , qui tamen, ut a je-bam injuriis, quantiscunque voluit, histori

cum nostrum obruere potuit, mendacem vero,

hoc est a veritate aberrantem, fuisse in re, de qua penes amplissimum Senatum quaestio erat,

36쪽

34 IU Hicecomitis intentatam reliquerit Inam cognita apertis sim Veritate, quae luce clarior Undique circum

apparebati, finxit se adeo delassii tum, & ad stomachum usque commotum rudi illo scribendi genere, ut ad locum Corii indicatum ne pervenire quidem potuerit. Ita enim eXclamat: Non Io ut fateor durare, quousque ad locumpervenirem . Leeant quibus e ferreus omachus, quive hocgenere

es mitis de tantur. Nihilominus quo eram magis, omnem eXtra haesitandi moram, Joannis aleatii funeri narrationem Vida agnoscebat, eo adhuc magis in ortu invehebati iri, concitabatur, personabat, furebat, debacch batur. Propter justitiam igitur persecutiones pasi is est honestissimus Mediolanensium annali una parens, injurias, diras ac maledicta pro Veritate mortuuStulit, quam Vivens adeo prsn ceteris semper dileXit, ut nulla in ejus libris faspicio gratiae sit, nulla simultatis, nihil studio dicium, nihil suppressum metu, Meorundem S rtiadum principum more ea omnino libertate scripserit, qua ipsi Vivere non erubuerunt. Sed quid etiam pro Veritate celeberrimus ille Aragoniae Historicus Hieronymus Surita non petetulit, tunc curn apud suprenata n Hispaniarum Consilium accusatus est detecta fui in libris ab ipso Regum quoque vitia

37쪽

Dissistatio. Stia, & soli, ac nationis fuissest Quid pro vera ta-

te quoque non eXantiavit Hubertia Folieta , cum suis ejectus in exilium a civibus fuit,quod Patriae vulnera ac remedia liberi u patefacere scriptis suis non dubitavit Nemo tamen hucusque, etsi de mentis sanitate disiectus Soli et unquam exilium objecit ad fidem ejus libris auctoritatemque perdite minuendam. Nem ,:uratus licet inimicus, sapientissimo Suritae X-

probravit qu stiones adversus ipsum in judicio

habitas, ut summam ejus operum Xistimationem apud homines labefactaret Nemo etiam, si unum libelli auctorem eXcipiaS,COHVicia, quae iratus Albae Ligurum Episcopu evomuit,Ber- nardino Corio obiectare ausus est, ut mendacem aliquando ac dubiae fidei scriptorem habitum fuisse demonstraret Immo Hippolitus Estius, Cardinalis Ferrariensis in familiarium

suorum numerum eXulena Folietam recepit , omnibus ad Xtremum usque iis diem conbmodis amantissime fovit . uritam etiam Joannes paeZ de Castro, ambrosius Morales editis apologiis validissime illic ab hostium

manibus, omniumqUe, apud postero , calumniarum periculo Vindicarunt. Orius Ver noster non ab uno aut altero in pristinam sui famam gloriosissime restitutus est, sed ab urbe C a tota

38쪽

3 i Iussi incocomitis tota Ticinensi, quae in Iulium Salernum juve

nem annorum viginti 1ex, civium suorum i nium studia collegit,ut unus pro cunctiS,quanta Oci,contentione posset, eloqueretur,a ab Hieronymo Vida letosum pro veritate, odii non semel ac injuriarum matre prsestantissimi Cori nomen assereret, qui cunctis Papiensibus tam feliciter stetit, ut lite nunquam concidere possent. Nec mirum alicui esse debet hisce viris, quorum volumina, invita perditorum Omniuna rabie, adeo terrarum orbis nunc suspicit , Maecenates & Patronos haud quaquam defuisse. Injuriae etenim, ac infortunia, qualiacunq; sint, in qua non semel lapsos magni nominis scriptores legimus, quod hi exarandis historiis a veritate minime discedere Voluerunt, ad cOmiserationem vel thraces ipsos adducunt, qui de literarum studiis aliquid judicare posessent, ultro libentique animo adversu eorum hostes in arenam descendunt. Unde quo mihi in loco habedus sit novus hic homo libelli auctor non satis video, cum in disteriis adversus Coxium fgde nimium prolatis totus eXultet O res ponsionem ad ea tandem aliquando a nobis PCtat, cum jam abunde responsa dederint Papienses, nec intelligere vult,aut potest non alio

sane scelere indignissime a id acceptum fuisse

39쪽

Disseriatio. 37snisse Historicum nostrum, quam quod , cracissimus pro more suo, in Joannis Galeatii eXequiis describendis non erraVit. De uno tamen Hieronymo id conquerisorsitan minime licet,nec piacula Omnia in euin solummodo coniicere fas est si totus pra2sertim spectetur libellus, quo se tuendae Cremonensu suorum cauta adversus Ticinenses vehemeintissit ne dedit. Tribus enim ejus in actionibus duo nobis enucleate consideranda ac sejungenda omnino sunt Rationes scilicet, ieclamatoria dicendi fornaa. Haec tota , mehercle, quanta est, nemini, cui sanum sinciput sit in ullo pretio habenda; immo potius maxime viis omnibus execranda, ut jam ego in dissertatio ne prima semel iterumque pro re nata eXertissi me priestiti. Illae vero tanti faciendae sunt quantum Veritatis candor assentiturba libero praejudiciis animo fierent nec primo statinL. aspectui, quem praeseserunt, acquiescendum osed intus serio inspiciendae, ne cham leontem,

ut anonymus quidam peripatetic Philosophi

cultor, pro camel egregie accipiamus Ratio num autem saltem omnium, judicio meo, auctor non est Episcopus Uida, sed dispositionis siquidem, ac styli,4 elocutionis, quibus indu tae se se oculis nostris videndas exhibent in li

s 3 bello

40쪽

bello Cremonae prius impresta anno IIIo po stea Parisiis etiam Jacobi Antonii Bevilaqua:

opera, anno 362. Etenim cum plurimae, ut Vocanti, allegationes ea in causa longo annoruspatio a viris jurisperitissimis habita fuissent, placuit tandem Cremonensi Urbi, inter alia ejusmodi quoque scripta omnia ad Hieronymum Vidam civem suum Albam transmitti, ut in elegantem aliquam copiosam orationem pro ingenii sui viribus ea redigere conaretur, quae typis postea sumptu publico mandata EX-cellentissimo Mediolanensi Senatui exhiberi, jugique posterorium memoriae consecrari posis et Quod modo gratis a medici nemo quidem suspicetur, cum facile cuique sit Cremonens iii Archivum invisere, atq; in eo librum consulere Proυψmnum ita enim inscribitur anni 1349 DL 3 in quo spectatissimis illius Urbis decretium,&literae ad Vidam datae adhuc leguntur

in haec Verba.di Congregatione dies Martis II Mai 43 49 habita per Nobiles D. Deputatos Regimini C υitatis Cremonae inter auea cfuit ordinatum.

Emaem exposuit D. Barthogomeus Oxias qualiter in lite eu controυersia occasione praece u