Paratitla in libros 9. Codicis Justiniani repetitæ prælectionis. Opus Jacobi Cujacii Caroli Annibalis Fabroti ad ea enarrationes

1쪽

BIBLIOTEC A NAZ.vntorio Emanuela ill

4쪽

CODICIS JuSTINIANI

Repetitae praelectionis.

OPUS IACOBI CUJACII. , CAROLI ANNIBALIS FABROTI

M. DC. LXXXVI. .

CUM PRIVILEGIO REGIS.

6쪽

CODICIS

IUSTINIANI

LIBER IV.

DE REBUS CREDITIS. ET

de jurejurando.

TI T. I. V. tit r. lib. n. st

PRIOR pars hujus tituli est de actio

ne, Si certum petetur de rebus creditis: posterior de actione , Si certum petetur de jurejurando. Posterior , inquam , si ordinem scripturae spectas , nam religionis hono- . re & sanctitate& proximitate tit. de religiosis, in quo desinit lib. 3. certe est prior: est enim jusjurandum adfirmatio religiosa, qua scilicet pleraqe firmantur inter homines, Deo immo tali interposito tum judice, tum teste, &sic dicitur quas jus sacratum, quod sit jurandum Deo teste & judice, ut apud Nae

vium

Ius sacratum Iovis jurandum sagmine. & Virg. .Fas mihi Graiorum sacrata resolvere jμra.

7쪽

Taratilla in lib. IV.

Et vero de jurejurando quasi jure sacrato tractatur etiam prius, relecta parte de rcbus crC-

ditis , tametsi prior sit in ipsa tituli inscriptione, in titulum sequentem. Non est autem actio

ex jurejurando , sic ux nec ex pacto jure civili , nisi lege Iulia .S Papia Iibertus patrono praesenti se donum, munus, operas daturum jure juraverit , l. 7. D de op. lib. l. servum, D. de Inan. test. l. I 3. in pr. D. de accep. l. 6. s. si quis absente, D. de confes. l. ult. D. de lib. cau. sed sicut pacto convento formatur & procuditur actio ex ipso contractu, ita jurejurando, ut si quis juraverit se pecuniam credidille, erit actio si certum petetur de jurejurando, si emisse, exempto, si societatem fecisse , pro socio, l. si duo g. si quis juraverit, & g. Marcellus, D. eod. vel si jusjurandum subsequatur sententia judicis , erit utilis actio juflicati, quasi novatione

facta , l. 8. hoc tit. Frequens est comparatio pacti cum jurejurando , l. r. l- tutor 3. I. l. sed& si servus , D. eod. utroque modo tollitur actio injuriarum: l. non solum , F. I. D. de inju-tiis , Si naturalis obligatio, l. Stychum s. nat. D. de sol. Ergo & nascitur eadem ex utroque,& fidejustar datus tenetur: nam in casul. si quis pro eo , D. de fidejuss non obligatur naturaliter servus qui per errorem quasi libertus jurat de operis. Item qua de re non servatur patium , nec servatur jusjurandum , l. juri entium g. generaliter, D. depact. l. non dubium, lup. de leg. Et observandum est relatis & rra ditis lib. superiore actionibus in rem & mistis , quae tamen magis sunt in reni quam in personam , atque etiam exhibitoria, quae in rem actionis praeparatio , est, ab hoc libro quarto

8쪽

Codiois iustiniani. s

initium dari actionibus in personam. Enarratio.

DE jurejurando hic agitur , quod in societate civili frequens est, & in ipsis rerum documentis ac usu quotidiano fori versatur , c. -cς κομπαὶ π βιω ἀνατροφαῖς, ut ait Hierocles ad aurea Pythagorae, quodque idem p vlo post, , sive humanum appellat, & est triplex , voluntarium , necessarium & judiciale. In eis exponendi S variavit Cujacius : ea verior sententia videtur, quam adisit ad i. jusjurandum i . D. de jurejur. in lib. 18. Pauli ad edict. ut jusjurandum voluntarium sit, quod ex conventione partium extra judicium citra jussu ni Praetoris aut judicis datur , sive defertur.. Dareest jusjurandum deferre, ut in I. 3. h. t. rectius enim ibi legitur dederit , quam detulerit, ut iii Basilicis : ζορκον - δελκω, & in memin

re , l. s. g. a. D . eod. Plautus Mosteli. act. .s .

i. Suin jus)urandum pollicitus est daro , si vellem , mihi. Neque se bace aedes vendidisse, neque Mi esse argensum datum, adde Cornel. Ne pol. in Annib. Severus Sulpitius sacrae hist. lib. contacto domini semine sacram entum dedit. in eaque sententia est Theodorus Balsamon ad Nomocanon. Photii. Necessarium autem quod a parte parti in judicio defertur, vel refertur tint erum Perquam timidi quidam, qui metu

9쪽

6 Paralitia in lib. IV.

divini numinis usque ad superstitionem jurare

eommentario ad Rhetoricam Aristotelis. Judiciale quod inopia probationum a judice defertur. Nolo huc Graecorum interpretationes transferre , quoniam alibi eas legere in facili est ue adferam tantum ejusdem Stephani locum e supradicti commentarii lib. I. quia nondum typis editus est. ώεσι τῆ τοῖς τά

10쪽

urάμενος- λή-2. Ait, jusjurandum necessarimnese, cum actor descientibus probationibus reo jusjurandum desert , quo lis deciditur, ac finitur, actorem autem de calumnia reo jurare. Et hoc postremum non esse proprie jusjurandum, sed tantum complecti existimationem actoris : nec etiam litem finire. Plerumque autem reum neque jurare , nec actorem de calumnia, sed jusjurandum a reo referri: quod Ripsum nocessarium est, & causam finit, judicia i , quod a judice in dubiis causis defertur, cum

nulla alia veritatis eruendae ratio superest: οτῆ ου h μία α Μη -τηρια παροφαιν - , εἰ μη ιγ ς o, ταδ ορκου αλαθίομ r quo uno casu jurandum censet Hierocles ad aurea P. Denique jus. jurandum voluntarium esse , quod ex utriusque partis consensu praestatur : Verbis autem

conceptis jurandum innuit idem Stephanus , id est, ut delatum est jusjurandum, l. 3. g. uir. D. de jurejur. Euripides in Medea : ἐγγοό θεους.