장음표시 사용
341쪽
V. tit. I. sib 23. D. J J Docuit quibus modis contraheretur dotis obligatio. Nunc tractare incipit de jure
dotium. i de causa, conditione, natura dOIium, . vel de dotibus. & recte in Digestis statim initio ejusdem tituli scribitur, Dotis causam esse Pervetuam , quod voto ejus qui dat ita contrahatur , ut semper apud maritum sit . quibus verbis significatur , ex dotis.causa dominium adquiri marito: Nec enim causae contractuum temporarie, veluti Iocationis, commodati, pignoris , dominium mut*nt, sed causae perpetuae, veluti emptionis , donationis, dotis. Et quod sequitur in l. a. D. eod. Reip. intereste, mulieres dotes suas salvas habere, propter quas nubere possint , & ut significati. interest, D. de reb. auct. jud. possess. quae ex eodem libro
suinpta est, non majoreS tantum ΣD. annis, sed etiam minores , ut aetate permittente i ubere possint. & videtur in ea pro Solidum , Paulus scripsisse luam dotem , errorem vero illum esse creatum ex his notis S D M. quae utrum que significant: id vero eo pertinet ut intelli- .gatur dotis causam esse privilegiariam, favorabilem atque praecipuam, favorem certe ad didit ei omnium maximum imp. Iustinianus, . favore quod olim habuit inter creditores chirographarios , eodem quoque dato inter hypothecarios , primum in rebus ipsis dotalibus, deinde in ceteris etiam mariti rebus
342쪽
TIT. XII. VEI de dotibus J Ut in Codice Theod. V Ip.
Reg. iii v I. PauIi II. Sent. tit. Xxi. Ex dotis causa dominium adq. m. Maritus non est dominus. simpliciter , sed dominus do- tis causa , sicut fando estimato non emptor simpliciter, sed dotis causa, l. quotiens, D. de jure dot. Cui . innot. posterior. Instit. libro G.
Ueluti loc. com n. pign. L. non solet 39. D. loc. l. 8. & 9 D.comm. l. cum & sertis 3 s.f. i. D. de pigner. act. Veluti empl. don. dot. g. per traditionem in fi . & 3. q. Instit. de rer .diu. Sed etiam minores Quae maturius iri do mum mariti,' quasi uxores deductae sunt, qua que post aetatum nubilem sponsum repudiarunt : nam eis quoque datur privilegium in quasi dote repetenda.
Pro solidum γ Auctores Basilic. legerunt,
solid. : vertunt enim ολοκληρον. ἐκ
Inter hypothecarios Sicut inter creditores chirographarios mulier praeferebatur creditoribus anterioribus: ita & inter creditorcs hypothecatios etiam antiquiores mulier antefertur primum in ipsis reb. dotalibas, deinde in caeteris eti1m mariti rebus, i. ubi 29. h. t. M l. ' ult. inf. qui potior. in pig. hab. Martinus distinguen d uri non putabat sive creditores tacitam haberent hypothecam, sive specialem &certa ra. Vide disia nobis ad S . fuerat antea, de
343쪽
action. & ibid. Cujacij. Notas. sententiam Martini vulgo D octores sequuntur. Bulgarus contra putat, & Odosredus ad d. leg. uir.
De rei uxoriae in ex stipulatu inionem' transfusa, & de natura dotibus praestita. TIT. XIII.
HIc titulus est etiam de jure dotium , aut
verius de repetitione dotis singularis liber quo auctore Iustiniano cum dotis recuperandae uxori, vel socero soli, aut adjuncta silia competerent duae actiones olim , actio rei uxoriae & ex stipulatu , si stipulatio intervenisset, extraneo ex stipulatu tantum , omnes ij abolita actione rei uxoriae dotem repetunt actione ex stipulatu sed socer S uxor ex stipulatione
ra cita, extraneus tantum ex stipulatione , vel
pactione ex pretia facta initio dandae vel promittendae dotis : & socer ipse ex stipulatione expressa statim , non pactione si dotem sibi reddi voluerit non adjuncta persona filiae , &dotem non esse filiae pro patrimonio. Eam retinuit actionem Iustinianus quae meliore jure
Crat. Nam & ex ca multo plura retinet quam ex actione rei uxoriae. Nec bonae fidei eam Biscit quod utilior sit actori actio bonae fidei qua in stricta, sed ne haberet ex judicio bonae. fidei quidquam quae Ion sit etiam bonae fidei Atque ita eam bonae 'fidei secit, ut ne tamen juris stricti pro dotibus amitteret meliorem , quae in judicio stricto causa erat. Denique mi-
344쪽
stam fecit actionem, bonae fidei & stricti iuris ,
actionem ex stipulatu de dote repetenda , quae confusio similis ad eodem inducta est S. C. Trebelliani & S. C. Pegasiani Quae vero servat
ex propria natura actionis ex stipulatu haec &re sunt: ut non fit locus edicto de alterutrorutpost divortium mortua muliere ante moram nec adventitia dos cedat lucro mariti: ut reistentionibus dotis ex quinque causis nullus sit locus: ut mortua muliere in matrimonio si pater sit, dos prosectitia non cedat lucro mariti. Ex natura actionis rei uxoriae hae ut dotem a parente datam virilis sexus & per virilem sexum cognatione juncti liberi retineant titulo praecipui, sive ex parte scripti,sive emancipati,aut exhereditati sint,coheredibus praestita cautione stricta de indemnitate : S ut de dote profectitia vel adventitia divortio facto,
aut mortuo marito agat pater adjuncta filia , vel si pater non sit, aut desierit esse morte naturali vel civili ante vel post litetm contestatam sola filia. morte civili, ut i 1. in s. l. mat. Et ut maritus hactenuς danetur quatenus facultates patiuntur,non in solidum. Et ex his rursus quae communia erant utriusq;actionis hqc servat,ut praedia dotalia reddantur statim: ut dotis inaestimatae fructus ne reddantur nisi pro rata temporis quo novissimo anno mulier nupta non fuit. Et hoc addi novi, ut dotes quae consistunt in rebus mobilibus, tam animalibus quam his
quae anima carent, & in rebus incorporalibus reddat maritus heresve ejus intra annum,eX
plicandae pecuniae gratia , quia plerunque harum rerum pretia redduntur si constante matrimonio alienatae , vel manumissae fuerint. Et
345쪽
his subjicitur de fundo dotali non alienando vel obligando,ne consentiente quidem muliere aut remittente hypothecam , quam habet in rebus dotalibus sublata disterentia Italiae &Provinciarum. constitutio nova.
ACtio rei ux o Salmasius ait,reuxoriam a tionem appellari in I. un. s. I. h.r.ibi ,re uxoria , aut ut ipse legit, reuxoria in posterum cessante, qui si scriptos codices consuluisset,non re uxoria, sed rei uxoriae exaratum invenisset. Certe ita legitur in V Cl. Menagii libro optimo , & Juliani Brodaei libro perantiquo. Nec moveri debemus Glossis Nomicis, in quibus legitur ,-: nam Latini sermonis imperitia huic errori causem dedit. Nec majoris, auctoritatis apud me est Suidas, qui verbum hoc corrupte, ut & alia pleraque extulit. Actio igitur rei uxoriae, id est, quae dotis recuperan-dς causa comparata est. Boetius in Topica Ciceronis libro vi. Dos licet matrimonio constante in bonis viri sit , est tamen in uxoris jure Opos diυortium velut res uxoria peti potest. Sed socer & uxor J Socer praesiuimur stipulatus. & uxor tacito intellectu . Extraneus recipit sibi dotem stipulando vel paciscendo initio dotis dandae, l. cum dos q. D. de pact. dotal. vel initio promituendae , t. ex morte 9. inf. tit. Prox. Pater dotem sbi recipit stipulatione non
346쪽
Ut non sit locus edicto de ala. Hodie igitur
mulier utrumquc consequitur : nifi maritus nominatim aliud caverit si π ανα πων ω ἱ-γαγ τιπι ἡ λαδον ξις , ut ajunt Graeci interpretes. Si maritus testamento caverit, is pro dote ea reliquisse, utrumque non cons quetur. Ergo ex contrario si nihil caverit, utrumque consequetur.
Ut post divortium mortua m. Si mulier
post divortium mortua esset , actio rei uxoriae heredi ejus non aliter dabatur, quam si maritus in dote mulieri reddenda moram fecisset, ut scribit Ulp. tit de dotib. Sed si profectitia esset, ad patrem redibat: si adventitia, remane bat penes virum. Actio vero ex stipulatu ad heredem transmittebatur, etiamsi maritus viva uxore moram non secisset. Hodie manet actio ex seipulatu, & transmittitur ad heredes mu' lieris , etiamsi maritus nuIlam moram fecerit. Ex quinque causisJpropter liberos,propter mores, propter impensas, propter res donatas, &Propter res amotas, de quib. Ulp. tit. de dotib.
Si parer sit) Si pater non sit , sed decesserit
constante matrimonio,deinde filia , dos profectitia apud maritum remanet, Ulp. d. tat.dedot. Si dos sit ad Uentitia, &respicias ad jus ex stipulatu, dos apud virum non remanet Post mortem uxoris , ses ad heredes mulieris transmittitur, nisi aliud actum sit, S. illo procul dubio.
Liberi retineant 4 Filia vel neptis, sive heres
ex parte scripta sit, siue emancipata, sive ex he redata, dotem pro ea datam a paronte,qui eam heredem scripsit, vel exheredavit, veΙ emancia
pavie , retinet Pretcipuam, solaque actione in
347쪽
stipulatu dotis reperitionem habet. Aut exheredati sint) g. videamus Coheredibus prqstita caur. J Cavendum est de indemnitate & defensione secundum natu ram propriam actionis ex stipulatu , 3. cau
Agat pater adjuncta filia Non heres patris,
I. & hoc ex rei. Quatenus facultates Si non in fraudem v xoris bona sua deminuerit dolo malo s. eum autem. Τhalelaeus notate Non ergo non imputatur si dolo non adquisierit, sed si dolo possidere desierit, ut in sociis , l. verum os. D. Pro soc. Pro rata temporis Vide Thalelaeum heic ς. cumque ex stipui. In rebus incorporabilibus 9 In actionibus seu nominibus debitorum.
De pactis conventis tam super dote , quam super donatione ante nuptias re paraphernis. TIT. XIV. UT eontractui emptionis venditionis libro
quarto & actionibus , quae ex ea nascuntur, subjicitur titulus de pactis , quod haec soleant legem dare enetioni venditioni, ita proposito contractu dotis hoc libro S actionibus. quae de repetenda dote competunt, datur ut lus de paliis dotalibus, ex quibus est actio praescriptis verbis, I. 6. sup. de ju. dot. & tit. Prox. s. accedit, videlicet negotio ita gesto ab OMI nco dante dotem pro mullere, D o ut res
348쪽
das . Nec enim ei suppetit actio rei uxoriae, cuna mulier pro qua dedit dotem contraxisso intelligatur , non ipse, I. 9. In fi . hoc tit. nec . actio ex stipulatu , cum tacita ei data stipulinici non sit, sed quasi ex novo negotio utit Is praescripsis verbis ad exemplum rei uxoriae , vel efficax condictio certi. Et ex his quidem pactis alia utilia sunt, alia inutilia, quae Constitutiones satis aperte discernunt. De pactis conventis super donatione ante nuptias est l. 9. & pen. Retinet titulus veterem appellationem , quia nondum eam mutaverat Iustinianus in proptern Iptias. Recentior enim est l. vlt. mp.de don. ant. nup. Constitutionibus tituli hujus. De conventis stiper paraphernis - est l. s. 8. & ulci Et l. s. inutile esse pactum instrumento dotali
interpositum vice testamenti , ut mortua muliere in matrimonio parapherna pertineant ad maritum. Utile est pactum, si idem de dote convenerit, non si de paraphernis, quia pactum neque testamenti, neque codicillorum vim ubiam habet , R Nprobum etiam est pactis comni ingere libertatem testandi. Nihil etiam juris marito datur in paraphernis , nisi hactenus
quatenus patitur mulier l. 8. ut si data ea marito non donandi animo maritus eonsumpserit, mulieri teneatur etiam si ex eis Iocupletior.
factus non sit , 1. de his inf. de don. int. vir.&in solidum: etiam si facultates non habeat, modo si ea amoverit t. si rerum, D. de re jud. Et ad haec notandum etiam pro paraphernis mulieri dari tacitam hypothecam , l. ult. ur pro dote est. superiore. Nam quam olim pacisci labant tam pro dote quam pro paraphernis, ut
I. ubi sup. de jur dot . aeque consequens est, ut
349쪽
pro dote , hodie pactam haberi etiam pro paraphernis. possis addere, & pro donatione proin pter nuptias eadem ratione, solo privilegio uni doti reservato. Placet etiam ut in rebus dotalicus ita in paraphernis maritum cujus potestati ea commisit mulier, praestare dolum & cubpam. Et parapherna sunt cetera bona mulieris quae doti non dedit, Gallico vocabulo usurin Pato a Latinis , ut rhedae, petoriti: covinni, peculium mulieris, i. si ego g. dotis D. de jur. do t. l. donationes G. species, de donat.
Enarratio. TIT. XIV. V Ei essicax eonflictio certi 2 In l. I. utilis est
condictio. Basilica , ε 3 ο υνδεκπ-σCujacius utilem interpretatur , effcacem. Τhalelaeus autem, utilis, inquir, condictio, quia potest agere praescriptis verbis, cum ob causam datum sit. Utilis condictio in I. 1.D. qu. ex fac. tui. & l. et . in f eod. non est ia- 'διμο υς, ἰν ρος , ut Graeci interpretamur , sed opponitur directae. L. 9. & penuit.) Ex l. 9. & pen. quod attinet ad partem lucri aequalis est casus dotis, &casus donationis propter nuptias .Ex Nov. NcVII. aequalis esse debet quantitas dotis & d unationis propter nuptias.
Si idem de dote convenerit) L. si convenit
Etiam pro parapher. 2 L. ult. s. I. h r.
Solo privilegio uni doti reserv. L. vlt 9 2. inf. qui potior in pign. hab.
350쪽
nanti animo , & Iegitime,& ex S.C..confirmitana morte mariti, si fuerit facta forte manente matrimonio, pro dote haberi, l. 2. Cautioni falsae objici praescriptionem anni numerandi aseluto matrimonio , l. 3. quam Nov. Ioo .valta immutavit.
. Enarratio. Tib. XV. Non factam donandi animo) Cautio nuis
da , id est, dotis non acceptae , quae n a donandi animo facta est , pro dote non habe
Rem desid. donation. natur. 2 Ut dos re ipsa data sit, l. a. e. αυτῆοἰνδεέα, Basilica, c. ι me , Scholiastes. Pactam donandi animo J Puta, ut quod uxori donavit, in dotem accipiat, ut in l. si quis
uxori s9. D. de don. int. Vir. & uXOr. Et legitima d . l. 2.Pone donationem D. Iidos excedere, & legitime insinuatam, vel in 'tra modum legitimum factam , Thalelaeus ad d. l. 2. Basl. libro xx. I'. tit. s. cap. ult.Dona -tio ejusmodi ex Senatusconsulto morte mariti confirmatur, si in eadem voluntate manserit, L eum his status 31. D. de donat. int. vir. dc
Novellac. J Exceptio non numeratae dotis post solutum matrimonium anno finitur, si m trimonium biennio tantum duraverit : nam si diutius duraverit , non tamen amplius decen nio , post solutum matrimonium tribus mensibus finitur. Si amplius decendio duraveritam