장음표시 사용
561쪽
arantia is lib. VI. HODe usuris & fructibus legatorum veΙ fideicommissorum. Τ1τ. XLVII.
HIe titulus ostendit Iegata S fideicomminia his quibus relicta sunt sine mora Sfrustratione esse praestanda : alioquin ex mora deberi pecuniarum relictarum usuras, ceterarum rerum fructus, S periculum earum pertianere ad eum a quo relictae sunt, isive perierint sve deteriores factae sint , l. 3. hoc tit. l. 39. s.fructus, de leg. I. Et moram fieri ex die litis Contestatae , l. I. 2. q. hoc tit. I. quaesitum g . ult. D de leg.t. neque enim quaelibet interpellatio in mora constituit debitorem, sed repetendi
debiti instantia sive retpetitio, quae se per j
dicem lite contestata: nam & si vix adeatur j dex mora non precedente, l. 3.D. de usur. --men certius ducitur & coarguitur ratio Ric e .ex tempore litis contestatae.nec tamen inficior,
quin & si ratio morae coargui possix ex mota controversia instanti atque continua , antequam ad judixem eatur, & lis apud eum con testetur, ex eo tempore sit habenda ratio usurarum&fructuum: nam ut in S.C. Adriano, quod est scriptum de lite contestata facile trahitur ad motam controversiam. sed etsi lege. S. si ante litem , D. de pet. her. ita Constitutiones hujus tit.quae loquuntur delite contesta ta, trahi concedo ad controversiam motam r& ita constituo , ex lite contestata , Vel controversia mota legatariis aut fideicommissariis moram fieri cum hac exceptione, nisi contro-
562쪽
vertendi aut litigandi justam causam habuerint , i. si quis solutioni, D. de usur. ut puta si juste dubitabatur lex Falcidia locum esset habitura necne, &an solidum Iugatum quod peteretur praestari deberet, I. 3. D. de uir. l. qui solidum, in pr. D. de leg. 2. quo casu damnatus heres si paruerit.sententiae, id est si legatum .ex solverit , immunis est a dependendis fructi . bus & usuris, d. l. 3. vel si post sententiam Atempora judicati moram fecerit, a die litis contestat ae in diem sententiae. usuras & fructus praestat, d. l. 3. At si morandae solutionis causa obtendat Falcidiam , praetor fideicommissarius t 'sequetur ordinem i. a. & satisdanti fidei comis missario jubebit praestari solidum legatum, aut Co nequeunte satisdare, da Oit arbitrum ad inis undam rationem legis Falcidiae, & diem in-zra quem ineatur partibus praesentibus, & Ω- . Cundum eam de fideicommisso pronuntiabit,
vel herede non veniente ast diem, damnabit eum ut solidum legatum praestet cum onere usurarum & fructuum a die litis contestatae indiςm quo praestiterit, d.ls. Quod ad usuras attinet actio legatorum vel in personam , quae fixicta est, vel in rem, quae arbitraria , similis est actioni bonae fidei, quoniam usuras recipit
ex mora l. 34. D. de usur. vel ex reipsa si actor fuerit minor. xxv. an. l. 3. su p. in quib. in int.
rest. Quod ad fructus dissimilis , quia bonae
fidei etiam ante moram recipit fructus, i. videamus g. pen. D. de usur.
563쪽
TIT. XLVII. R Epetendi debiti instantia ut loquitur Iex
I . mora 32. D . de visur. Vel controversia mota Quid enim si hetes saepe interpellatus frustratus sit nec constitutionibus hujus tituli movetur Aaeo , Ioannes Faber, & alii, quo minus putent, non solum ex ex die Iitis contestatae, sed etiam ex imterpellatione legatariis & fideicommissariis moram fieri.
Praetor fideicommissimus qui judex dicitur
Dabit arbitrum Qui arbiter Faleidiar. dicitur in I. si debitor Ia. D. ad leg. Faucid. & l. I. g. 2. D. si cui plus quam per leg. Falcid. Quae arbitraria actio in rem arbitraria est loqui restituere 63. D. de rei vind. Similis est Vide Cujac. ad leg. i. & 2. D. de usur. Vel ex re ipsa, Ex re , & in d. l. mora, quae proprie non est mora.
Titulus est de incertis personis , id est de legatis , fideicommissis , hereditatibus, libertatibus , tutelis datis incertis personis. Rincertas personas vocat, quas testator ignora
564쪽
vit, id est nescivit, quae & quales futurae essenr, ut si heredem instituit eum qui primum ad funus suum veniret,uel qui prior Cosul designaretur,eive legavit. Incertis per nis adnumerat etiam postumum: quia incertum est qualis futurus sit , & an futurus fit. & his adjungit inceria corpora , veluti civitate , & collegia. Sed petiit Constitutio hujus tituli, quae multum continebat literarum. Iure veteri incertis personis vel corporibus relicta non valebant , nisi relinquerentur sub demonstratione certa, VeIuti. Ex cognatis meis qui nunc sunt, ut est
in Institutionibus Justiniani , & Regulis Ulpiani in recte, Qui nunc sunt: nam postumo alieno legari non potuit. V erum enim quod condicionis implendae causa datur , & incertis Personis dari oportet, l. 4. D. de reb. dub. quia neque legati,neque fideicommissi jure capitur , l. 8. D. si quis Om. cau. test. l. mortis 'causa, D. de don. cau. mor. Et quamvis non sint in petitione quae incertis personis- relinquuntur , sunt tamen tu retentione, s. incertis
autem , Inst. de leg. Ex Constitutione hujustit. sunt etiam in petitione, & postumo suo , vel alieno legatum aut fideicommissum, aut hereditas dari,& obtineri potest jure civili sine auxilio praetoris , & quibuscunque collegiis corporibusque licitis. Res procedit gradatim rnam & cum postumo suo olim fuit testamenti factio jure civili, & alieno quoque fideicommissum relinqui potuit, i. g. ult. D. de reb. dub. l. 2. in pr. D. de jur. cod.non legatum, &hereditas etiam dari jure praetorio. Et libertas ex I. I . inf. de fid. lib. item ex S. C. &Constitutionibus incertis corporibus plerise
565쪽
que. Solam tutelam excipit Constitutio hujus tituli, qua de causa re inansit in Dig. l. tutor incertus, D. detest. tui. nec debuisset remanere quod de incerto herede in I. 9. g. heres, D. de her. inst. S I. sciendum,D. de verb. sig. nam & incertae personae cuilibet, & incpr-to corpori modo licitum sit, ex hac Constitutione Iustiniani hereditas dari potest. Enarratio.
Uas testator J Τheophilus ad I. incertis, 2 s. de legat. Ad funus suum veniret J d. I. incertis , UN
Adnumerat etiam postumum , Theophilus f. 16. de legat. Veluti civitates p. tit. xxri. g. nec mu
Quod condicionis implendae causa J ut putas quis ita dixerit , heres esto , si ei qui prior ConsuΙ designatus fuerit, dederis. Sunt tamen in retentione Soluta non repe
Nam & cum postumo suo J Ulp. tit. xxi T. s. Cos qui . Non lagatum 2 ς. postumo 26. Instit. delegar,
Iure praetorio 2 Insiit. de bon. posses in
566쪽
Modo licitum sit J Collegio Christianoruni utiliter relinquitur, l. I. su p. de sacros. . Eccles
Ad S. C. Trebellianum TIT. XLIX.
HIc titulus proprie pertinet ad fideicommissarias hereditates , de quibus actum est tit. 43. Ue his facta sunt duo S. C. Prius fuit Trebellianum , quo nondum in Meicommissis fuit admissa Falcidia. Posterius Pega sanum, quo fuit admissa. Et Trebellianum fuit tantum de transferendis actionibus omnibus in fideicommissarium, quas habet heres, vel quibus obstrictus est. Sed auctoritate Justiniani Pegasiano hodie tranfuso in Trebelli amina, i de Falcidia deducenda ex fideicomniisso hereditatis est S. C. Τ rebellianum si sponte adierit heres , & onera creditorum diis viduntur inter heredem & fideicommissarium pro quadrante & dodrante , l. I. vel si quadrantem non retineat hereS, Omnia transferuntur in fideicommissarium. Onera autem
legatorum semper ad fideicommissarium peristinent , quia ex quadrante legata non delibania lux , sed quadrans delibatur ex legatis l. I. I. ult. D. eod. & hoc si dodrans vel as restituatur ex fideicommisso: nam si minor pars hereditaris puta semis, etiam legatorum onera inter heredem cx asse Sc fideicommissarium semissarium Pro rata dividuntur l. a. hoc tit. l. I. I.
567쪽
pen. D. l. I. f. qui minorem , l. etiam I. I. D. ut leg. no. cau. Est etiam hoc ex Pegasiano. transatum in Trubellianum, ut heres coactus adire hereditatem , amittat Falcidiam. l. 4. nec omittendum etiam ab intestato Trebelliano S. C. & legi Falcidiae locum essea.3. S s. hoc iit. l. est. ins quand dies leg. ced. l. filiusf. D. ad i. Fal. nec quod in t 6. de benΚ-cio singulari dato filiis , ut in Falcidiam non imputent fructus medio tempore perceptos, &ut filiis suis non praestent cautionem fideicommissi nomine nisi duobus casibus , quibus &non satisdatio fiduussorum, sed nuda satisdatio praestatur. Nec omittendae etiam quae duae quaestiones definiuntur in I. pen. & in secunda adnotandum, tertio casu non transferri ipso iure actiones in fideicommissarium secundum sne restitutione primi, ut l. i. g . de illo & seq.D. eod. primo & secundo casu transferri sine restitutione. Et in I. ult. cernas licet parturientem Iustinianum de non detrahiaada Falcidia vetante testatore, quod biennio post edidit Constitutione emissa ad eundem praefectum praetorio. Enarratio.
Onera autem legatorum V .ad g. sed quia
. num. 26. Instit. de fideicomm. hereditat.
Fructus medio temp. perceptos Si jussi- sint hereditatem restituere in diem vel sub
568쪽
conditione : vel etiam si jussi sint fidei commissum singulare pr stare : Nam judicio defuncti manent apud heredem.
Nisi duobus casibus ) I. Si pater jussi is siccavere filio suo de fideicommisso quandoque restituendo, idque propter paternam reverentiam. Nec enim filius illaesa pietate aIium quaeret qui pro patre fidem dicat. I I. Si filius rogatus sit hereditatem rellituere filio ex priore
matrimonio suscepto , & soluto co matrimonio ad secundas nuptias transierit: nam plerumque secundae Muptiae ad prioris sobolis impellunt odium. His tamen casibus nuda cautio est, nuda repromissilo ue non satisdatio , seu
fidejussorum datio. Quae duae quaest. desin. in l. peno In prima parte legis definitur, fidei commissariam hereditatem soli tutori restitui posse sine onere fide-jui ris, pupillum scilicet ratam rem habiturum , ubi pupillus fari non potest, vel absens est. Sin autem pupillus praesens sit , & sari possit, hereditas ipsi pupillo tutore auctore re stitueretur. Idemque juris est , si fideicommissat ia hereditas furioso restituenda fit: nam furiosi nomine soli curatori restituetur I n se cunda parte Iegis definitur , in I. I l. id est, si primus qui restituere jussus est , latitet, vel
in fata concesserit, antequam restitueret nullo herede relicto , ipso jure actiones utiles transferri sine ulla restitutione. In tertio casti, id est, si primus fideicommissimus, cui heres hereditatem restituere jussus est, rogatus sit eandem hereditatem alteri restituere, omnino desideratur primi restitutio ut in secundum ipso
569쪽
Paratilla in lib. VI. Ad legem falcidiam.
Τ 1 T. L. Post S. C. Trebellianum datur lex Falcidia,
quae tamen in Digestis proponitur S. C. Trebelliano, sanc rectius , quia vetustior est lex Falcidia S.C Trebelliano, atque etiam Pegasiano. Lata enim est Augusti temporibus, imo S Augustum eam sanxisse Sudas scribit, ut Papiam Poppaeam Cor.Tacvus Trebellianum autem factum est Neronis, Pegasianum Vesepasiani temporibus. Duo autem legis Falcidiae capita prti ponit Paulus i. I. D. eod.&in propo . sitione primi Dφευον ται verba illa, usque ad dodrantem , quia finis dodrantis finitur secundo, non primo capite, & in fine ptimi illa quoque νολυωται, ut hac lege sequenti licebit: inque eadem primo capite legendum αρχαικῶς, is tam
peeuniam, fasque res. Nam quaecunque lex tentari permittit, de sua pecunia nominatim permittit, ut XI I. tab. I. testandi, sup . de testam. l. cum pater g. mando , D. dele g. 2. Et quibus,que. i. quibuscunque sive maribus sive foemiis nis. Et in secundo quod praecipuum est caput legis , scribendum, detur, legetur, non detur le- 'gatum, R infra . datum legatum erit. non legatumve. Et in eo quod ait iure publico. i. quod ejus per leges licebit, ut l. quotiens cod.tit. Aliud caput Iegis Falcidiae proponitur in l. sed ulus fructus, D. eod. Et aliud in l. successo-xes , hoc tit. Aliud vero quod fingunt quidam, , Si quis aliter &c. non admitto, hoc est secundi capitis iterationem non admittin
570쪽
Τ I T. L. LAta est Augusti tempor. 9 Vide Dionem
xtvrii.& quae dixi Instit. eod. Cornelius Tacitus) Annali ii I. Trebellianum Ner. Peg. Vesp. Iemp. g. IV.& v. Instit. de fideic. heredit. Is sam. pecun sa'. res 9 Ennius e Poeni
sunt soliti sos sacrificare puellos. Vide sup. tit.
Datum legatum 2 ut apud Ulpianum tiri I. g. ut testamento, quod datum legatum
' De caducis tollendis.. ΤI T. LI. UT lex Falcidia de modo legatorum lata est
Augusti temporibus,ita lex Papia Poppaea de caducis hereditatibus & legatis. Et lex Falcidia a Iustiniano non quidem sublata sed valde recisa est No. de hered. & Fal. Lex autem Papia ab eodem Oratione missa ad Senatum quam posuit sub hoc tit. valde etiam recisa est. Caduca ex Ulpiani lib. Reg.tit. eod.ita definio quae jure relicta capaci aliqua ex causa post mortem testatoris ab eo cadunt in fiscum. Dico, capaci: Nam quae incapaci reliquuntur non sunt caduca Ad pro non scriptis habentur Dico post mortem testatoris, quia haec sunt quae directo nomine caduca dicuntur alia quae defi.