Pomp. Gaurici Neapolitani De sculptura liber. Ludo. Demontiosii De veterum sculptura, caelatura, gemmarum scalptura, & pictura libri duo. Abrahami Gorlaei Antverpiani Dactyliotheca

81쪽

Voluerimus Manus tenerae mollioresque, opti

mi dicuntur esse ingenii argumentum Diam magnaeque sorte illum quidem significabunt, haud satis tame disciplinis idoneum. Parvae a nus, callidum. Perbreues ac mutilatίe, fatuum

qiuisi 'ingues, nequissimum.Angustia, gracileSq. manus, rapacitatis .Pleniores quae oblogos habeant digitos furacitatis Graciles tortuosisq;, nugacitatis, voracitatisque indicium. Digitos queicumque habuerint conpacto , nunquarn boni. Quei constratos, disiunctosque, callidi avari, ac perditissimorum morum Quei paruos gracilesque, paucissimi intellectus Quei praemutilos,crassesque: audaces, serint .Quei oblongos, gracilesque minimae,rudiorisque mentis Digiti qui commensi constiterint suo Omnium optimi. Ungues lati, colore albo, sufflauoque natu- . Ne bonitatem Angusti prolixiores, curviq;,item Scarnosi, improuidum , male sensatum. Obliqui,inuerecundu ac rapacem commonstrabui.

Parvi, pallidi, nigri,asperique ungues, qui car milia serint, calliditatis Rotundiores libidin sitatis indicium.

Vnguium

82쪽

Vnguiu illuciditas nequaquam est hominis seu gi ipsi tame per se ungues infirma habebunt rata

holii sio, tionem Latera graciliora, formidinem, dybi iah yyβ 'y dura atque carnosa indocibilitatem Cimcumlata atque in speciem tumoris plena, nugacitatem nequitiamque redarguet ilia praepingui di ora mulierum. Olsea virorum. Gracilia,den- fassiordida, tanquam eliquata, callidissimoruhominum Venter vacuuS,ωnnitatem,S magnanimitate ostendit MacerrimuS ac praeter modum inanis,timiditatem,nequitiam,esuritione. Carnosus si ila mollis fuerit, pendensque, sensuuhebetudinem, intemperantiam ,ebriositatem.Si DECOXis. duruScerVicique compactous, calliditatem. Quibus articulatae solidaeque fuerint coxendices , dccrura egregiam naturae aptitudinem praestabiit, ac generositatem. Quibus contra inarticulatae ac

molles, timidam imbecilitatem . Quibus prata graciles, improbitate quae si etiam nervosis,praeter illa immodestissima procacitatem Crura V ro ipsa suris praegnantia intemperate,inVerecumdosin abominabiles indicabiit. Genua quibuscumque tanquam collabantia, mulierosi,scemi-LIil natique Pedes nervosi, articulati in generis&morum

83쪽

vorum nobilitatis vestigia impriment Teneri, quales Telemacho dat Homerus humiduli,nolliorem significant. Prae inutili ac pingues δε nos arguent mores Oblongi, plurimae cogita- 'ionis signia Parvi, calliditatis Magni, mecha alaitatis. Quei adaequatas habuerint plantas,aut Ontra nimium convexas testem quei quasi talis sacedunt, improbi,astuti,callidique. Tali autem iis creti,nobilem. Molles levesque, effoeminatu Graciliores timidia,intemperantemque demonstrat. Calcaneorum crassitudo,pluriniae servilita is atque indocilitatis indicium. Praepingues ta-ΟS,asperiora calcanea, carno spedes, digitos': horum incurvos, suras praegnantes quei habuerint,omnes patrio vacabulo utar cataces: Sic enim pueri appellare sistebamus, fatuae mentis hominem furiosiam. Nunc demum pauca J Ib quaedam&decolore dicamus nam nomen ipsum facta, basis explicabit: Nulli unquam a tifices vocem da int, incessum,vultum,spiritu, aetatem,ornatum Statuae quo fiunt ipsis praest, bunt. Quibus igitur niger est color, adulteri timidique Albicans color, prigrum intemperam rem,sceminatum,inconcinente.Fulvus,dolosum

84쪽

ac multiformem Subviridis quem obijciens Pilbni Cicer seruilem vocavit nisi ex aliqua aegrotatione is fuerit, paruum,timidum. LuteUS, auarum, invidum Mellinus, iracundum, epulonem, nugigerulum dicacem, meticulosiim. Flammeus il leuiter subrubescente corpore si predurarit, naturae bonitatem, apitudinem, in

diiciplinis capellendis promptitudinem, egre giam animorum nobilitatem significabit. At bus, sufflatusque, lanimi corporis uimpio-

mittet.Atque haec generaliter Pectus vero librubicundum,excandescentem iram denuciat,ideq. erit, sit quae circa ventrem , quaeque in temporibus institit venulae paulo apparentiores fuerint Vultus ipse per se rubicundus verecundiam ostendi sinam si genae tantum erubuerint, Vinositatem Decoloribus autem oculorum quia iunctim dicendum de iis fuit satis quidem ut arbitror, est supra dietum.Haec sunt tum ego inqua quae de Physiognomia nupe riostro more interpretati sumus: Siqua displicuerint, monebitis: Nam ad Pistoriensem nostrum cogitamus dare, votoque ei hec probatum iri quam maxime. Sed nunquid rogo sentitis, quantum haec Statuario

85쪽

DE PERSPECTIVA. 73 statuario intestina conducunt, quantumque sint ut intelligantur necessaria, an aut Deum aut hominem quemquam quis ponet,cui prius haec cocinita non sumnt Miseret me fateor istorum deo um,ari. mprimis agetini nostri Directi: Nam quis erit unqua vir bonus,cui quide honoris quam vitae sit ratio potior, qui non alteruatque alterum malit Gaballum,quam se isto modo spectari, dissimulatorem, impudicum, rure, perperum, appetonem, tenebrionem, eiusmo-ii Verum id quidem nimis.

DE PER PECTIVA.

Vnc ad perspectivam rationem pertranseamus, quae etsi serme tota pictorii esse videatur, ad sculptorium quo

que munia transfertur quam com

modissime Ea vero duplex.Altera ad λυσιολογώνAltera vel ad γωφodia pertinebit Priore quide illa rationes traduntur cur In conspicuis perspectus assiciantur, acqueadmodum triplex illa speciendi ratio fiat, ex directo, ex reflexione, ac

86쪽

ac refractione radiorum. Quae quoniam plurimos nacta est Graecos latinos scriptores, estque aliquanto ab hac nostra remotior, non est mihi propositum eam vos edocere,quei alios so-ου, .,h; . leti S .POsterior autem haec nostra duplex, namq:

vel ad totum opus vel ad singulaspertinebit par

niverse si tes. Quae ad totum opus pertinet prior,visu pri-ι. udijudicatur. Quae vero ad partes, eas sibi res tantummodo considerandas proponit, quae per- spectioni occurrent Prioris autem hujus quae se-μ- ρη se latius in indit ratiocinatio sumetur sic: Omne

o. corpuS quocunque statu constiterit , in aliquo

quidem necesse est esse loco Hoc quum ita sit, quod prius erat, prius quoque: hei nobis considerandum. Atqui locus prior sit necesse est, qua corpus locatum. Locus igitur primo designabi stur, id quod planum vocant, facies autem quam directissime, sic: Ad perpendiculum mediam lineam demittito, heinc inde semicirculos cir-c mducito : per eorum intersectionς lineam ipsam aequorea trahito.Nequis vero iat in collocandis deinde personis error, fieri oportere domonstrant, hoc modo: Esto jam in hac quadrata nam eiusmodi potissimum utimur tabula haec

87쪽

haec inquiunt linea At quantum ab hac, pta' iii definitrix distare debebit ' aut ubi corpora collocabimus Quei prospicit, nisi jam in pedes despexerit, prospiciet a pedibus, unica sui ad mi

nimiam dimensione Ducatur itaque quot Volueris pedum linea haec Mox deinde heic longi

iis attollatur alia,in humanam staturam, sic Ex hujus autem ipsius vertice ducatur ad extremulo aequorea lineae, sic itidem ad omnium harum portionu angulos,sic: Vbi igitur a media aequorea perpendicularis haec, cum ea quae ab vertice ad extremum ducta suerat se coniunxerit, plani

sinitricis lineae terminus hei esto quod si ab inquorea ad hanc sinitricem, ab laterali ad late ratem absque ipsarum angulis ad angulos, plurimas hoc modo perduxeris lineas , discriptum etiam collocandis persenis locum habebis nam&cohaerere distare uti opotuerit his ipsis debebunt interuallis.Atque ad hunc modum disseruerint, nos nostro more forsita distinctius. Scul ptoriae perspectivae, pars quam ad dium opus pertinere diximus,triplex est na triplex omnino speciendi legitimus ordo.In rectum quom id licet intra extremas hasce verticis ac pedum in

88쪽

6 POMP. CAVR. as visas dirigitur, cujus ratio proprie utar tror οπτιμη nominata. In starium quod ad usque medium horiZonta supra caput attollitur, quae 2ναοr Dia dicta. Et deorsum, tuom infra pedes tantundem demittitur , quae κατωπταν nUncupata. In quibus ornnibus,quid oporteato diligenter consi-r Gροῦ ω derandum. me etenim perspectus Qui fit in re-

ctum,non nisi ad priores perV re poterit personas, aut per intervalla earum ad secundas, atque interdum etiam ad tertias. Quoniam vero hoc

ipsis persipeotia, quae primo sese Osserunt res palmio plus quam ex dimidio perspectantibus occumrunt itidem cistheic in tabula extare primo hoc loco debebunt, sic Contractius secundae, hoc celsiore, pr Dpter rationem distatiae in plano, sic Contractius vero aertiae vix summa heinc superficiem mittent, quod ipsium in vetustissi

mi plerisque monimentis Oblervat animadvertimus. Ea namque oculorum lex est, Ut priora sese magis ostentet, longinquiora compressius videantur. Si igitur distarint heinc persena ab his quei in prima hei constiterint acie, pro nebit exterius planum , sic Sin cohaerebunthei a tergo posterioris, nihil id ita oportebit. Quom

89쪽

Qu'm vero suspicitur, atque in alto aliquidio ren

co significare voluerimus,uerbi gratia hominem hunc in summa specula, nautam hela in summa turre mali, aut Daedalum etiam si libuerit cum Icaro volantem considerandum qua distantia, quave id altitudine ab hoc ipsi, sulpeetionis centro fuerit,in quantuni illinc radiorum Vnum quodq suscipiat Nam heic propius, istet remotius, hoc maius, illud minus esse conveniet, hoc

pacto. Sed quid hoc est Leonice aciem nostram A.

quom attollitur, superas etiam domos deorum scandere,quom dirigitur. l. milia past .vlterius no progredi, sed in convexum terminari quom ero demittitur, inserius pedes non transire Et tamen quae sub pedibus sunt, nos terrena serra per spectare in quamcunque vero deseratur partem , centesimo passu hebetari . Ascendimus enim Cremonensem ios turrimi, eo quum accessissem nuper, ad Grammaticos salutandos, Lugarium, cuius cum gnato mihi familiaritas, d Caietanum vestrum sit na

rare solebat in Graecis literis condiscipulum, neque vero putetis ulla mere in tota illa prouincia delectatum magis quam consuetudine

90쪽

quorum est seracissima Grammaticorum,quam multos Brixiae Bemomi Taberium Britannicu. hospitem inprimis meum Clemente, qui claras facit suas videri minutulas quasdam ubi Gram maticam doceat Athenas Quid vero me Grammaticis non delectari Grammatico patre natum Z Sed jam ad propositum Sinitaque despicietur,quando is est frequentior multoq. difficilior perspecu us maiorem curam diligentiam adhibendum nobis erit. Tunc enim despiciendi haec ratio tractabitur, quoties plurimam rem aliquam Ustenderimus, veluti, Magno iupopulo quom sepe coorta est Seditio , pugnas, pratalia, urbes, d eiusmodi , quod ipsum fieri aliter non potest quam despectu Etenim in omniure tumultuosa, spectaturi semper altum consceno dimus. Quare quoties multiplicem volueri mus rem ullam talem prospect alium oculis sub-

ij ceres ad hanc ipsam despiciendi rationem de lcurretur. Ac quae primo inquam velis partem se offerunt, proximiore heic loco statuemus: Qua deinde intermedio , hei conspectiore: Quae postremo hei celsiore, eum in modum

ut spatijs quaeque suis interdistincta, suo sic ordi