Aphorismi de cognoscendis, et curandis morbis, et materies medica ejusdem suis locis interposita ...

81쪽

APHOR. 66. NUM. 1.

Jura ex avibus, piscibus, et qUadrupedibus. Ipsae horum carnes imprimis assar. Gelatinae ex jure inspissato. Vinum cum Sale pauco alcatino. R. Salis absinthii drachmas duas.

Vini Gallici albi uncias viginti qua

Misce. Bibatur uncia una omni triliOrio. Vegetabilia antacida. Absinthium. Alliaria. Allia.

Anethum. Authora.

Angelica

An istam.

Apium Celeri. Aristolochia longa,

rotunda. Armoracia. Arum.

AsclepiaS. AsparagUS. Asphodelus albUS. BasilicUm. Brassica. Calamus Aromatie. Calamentlin. Carduus benedictuS.Carduus Mariae.

tici. Cochlearia. Cepae. Centaurum minus. Dauci.

EryngiUm. Erysimiam. EupatoriUm. Galanga major, minor. Helenium.

82쪽

4q MORBI Lepiditam.

Majornna. Marrubium. Matricaria. M Megereon. NapUS. Nasturtium. Nepeta. origanum. Piper.

Saponaria. SPONTANEI Satyrion. Serpillum. SabinR. Satur a. Sedum acre Vermi

culare.

Sinapi. Squilla. Thymus. Thiaspi. Victorialis.

Tingiber. APHOR. 66. NUM. 2. Tales sunt aves , et aviculae , qVae pascuntur insectis inprimis , et pisciculis, ut Anas, Anser , Passer , Fringilla , Alaiada, Turdus , Perdix rostrata , Larus , CO-

turnix. Harum omnium OUR.

Roborantia. Sunt, quae fibris , vasis , membranis, visceribus Vim elasticam addUnt : 28. n. l. q. Item Spirituosa sermentata , cerevisia

generosa , vina , hydromet, Spiritus vini.

83쪽

EX ACIDO HUMORE.

APHOR. 66. NUM. s. Absorbentia Apidi.

Quibus immersa acida vim acrem am-mitunt ita, Ut nec ut acida , nec ut acria agere porro queant: dum interea nullam ipsa acrimoniam habent, qua Corpori noceant ; inde aliis saepe praeferri Solent. Uno hoc damnosa , si , inerti pituitae mista, mole nocent, et pondere. Suntque OSsa Sicca piScium , mandibulae Lucii, &C. Lapis, Chelys, Testa cancrorum, AStacin

Ostreodermata, Conchae Mytulorum , &α Corallia , Periae, Mater Periarum , &c. Creta , Bolus , Osteocolla , Marga. Lapis haematitis grana quindecim. Limatura stanni grana OCto. Limatura ferri grana duodecim. Diluentia Acidi. Aqua , et aquosa. Aphor. sq. num. q. Obtundentia Acidi. Quae molli suo lentore inviscant acria

elan ita, Ut acies eorum hebetata amit

tat noxiam ; dum simul defendunt mem-

84쪽

46 MORBI SPONTANEIbranas , ne offendantur a Spiculis acidis, itaque , et essecta horum jam impressa tollunt. Solum Obstant quandoque iis , qui-- bus laxa nimis corporis compages ultra

Amygdalae dulces , et amarae. Pistachiae. Nuces avellanae , Juglandes , COCOS. Semen Papaveris albi. olea expressa eX his , tum Olivarum , Re. 2. Gelatinosa , ex jusculis in spissatis

carnium, et pisci; M' . . 3. Aromata Oleosa, leniorn, ratione olei. Vid. num. 1. hi jUS Aphor.

I Um praeparata ex his infinita. Immutantia Aoidi.

Quae cum acidis mista statim cum hisce effervescunt , itaqiae motUm Cient, stimulant, agitantque fibras ; postea vero ipsis cum acidis unita ConStituunt nOVam Salis speciem , in qua VIS Stimillans , dia-Phoretica , diuretica , resolven8 adhuc Superest. Male credunt tantum his, quibus nimius motus adest infestus. Sales alcatini fixi ex quocumque Combusto vegetante parati, grana Sex. Volatile; ex destillatione animalium , Stirpium putrefactarum , a Ut Plantarum autacidarum recentium Pa

85쪽

EX ACIDO HUMORE. ς rati. Vid. Aphor. 66. n. I. grana decem. Saponacei fixi, sapo VenetUS , &c. drach

Volatiles drachma semiS. Qui triplices imprimis. I. Spiritus volatiles, oleosi, salini sanguinis , Urinae , Cornia cervi, Serici , &c. a. Offa Hel montiana ex Alcohole vini purissimo , et spiritu salis Ammoniaci fortissimo mistis, et destillando unitis. a. Sales volatiles aleatini fortissimi cum oleis aromatum saepe sublimati, atque ita uniti, e . g. R. Salis cornu Cervi purissimi, sicci un

ciam Unam.

Olei stillaticii corticis citri drach

mam Unam.

Sublima aliquoties ex phiala. Tum praeparata ex hisce.

bilibus lutinosum a pingue eX Vegeta-

habet causas antecedenteS , I. in- Glutinosum dicitur omne corpus quod ad fluidi naturam utcunque accedens , tale eSt, ut ejus partes tanta tenacitate cohaereant , ut in flamenta se duci patiantur. Non Solum,iquida humana , ut sanguis , serum , bilis. . ali

86쪽

piam boni sanguinis. 3. debilitatem vasorum , Visceriam, biliS. q. imminutum motum animalem. s. dissipationem liquidio ris per laxata Vasa Secernentia. 6. reten tionem crassioris debilitate instrumento

O Nascitur primo in prima officina

quam tenacitatem habent ; sed etiam secreta liquida glutinosa dicenda sunt , V. gr. liquor unctuosus articulis lubricandis inserviens , mucus naturalis partes membranaceas corporis plurimas dessendens , et lubricans , ut in Ventriculo , CGO- Phago , intestinis . . . arteriarum internae parietes quoque mucoso tali Smegmate obducuntur . . Sed haec omnia glutinosa naturalia , Sana , et utilia sunt. Hic autem de pituita morbosa tan

tum agitur.

Duplicem pituitam Veteres agnoverunt. Illud quod ustum , et velut Supra modum In Sue cis coctum erat vocabant Pis egina , quod us tum esse significat , illud autem albi coloris quod omnes Piti itam vocant Mucum dixit Ρrodicus in opere de hominis natura. Et ar t. t. V. p. SO. Prius illud erat phlegma calidam , et pia legma phlegmonodes dictum : posterius erat trigidus lentus humor , qui simplicitur priuita , vel, et phlegma frigidum dicebatur. Phlegma illud calidam in sanguine venis

educto in morbis insta maior HS apparet Saepe, ubi insulae superficies cor iacea tenaci a tua lamella tegitur : phlegma trigidum iri catarrnOsis morbis tanta copia Sece ruitur. Haec omitiavere utilia ex van-5Wiet.. hic.

87쪽

MORBI A GLUTIN. SPONT. 69

digestionis, hinc in sanguine , dein in reliquis , inde derivandis, liquidis. 1 In primis viis facit prostratum appetitum ; repletioniS SenSUm nataseam, vomitum ; ingesti cruditatem ; bilis inertiam sa), ejus inViSeationem, et ConSumtionem pituitae Stomachicae , et intestinatis ortum ἱ alvum tardam , et tumentem; impedimenta chyli parandi, perficiendi, Se- Cernendi. et In sanguine visciditatem, pallorem, immeabilitatem ; in vasis obstructiones, concretiones , Urinam pallidam vix ole tem ; salivam lentam ; tumorem album impeditas Secretiones ; defectum subtili rum ; sic minimorum canalium coalitum iacit. 3 Hinc coctiones , CirCUitUS, SeCretiones , excretiones , motUS UitaleS , natu rates , animaleS omneS perturbantur, Unde suffocatio , morS.

ΠOsiS , PrognOSis , anam nesis mali hujus patet , nec Vero , sanatio quid indicet,

obscurum CSt. a Glutinosa in primis viis haerentia aliquantulum diluta possunt intrare hiantia ita

CaVum intestinorum oscula venosa. Haec autem sunt vel Vasa lactea , vel venae mesente ricae, quae directe per venam portarum tendunt ia

hepar , ubi bilem inertem reddunt. TOMO UI. D

88쪽

so MORBI A GLUTIN. SPONT.

7s Quae obtinebitur , I. usu Cibi po

tusque bene fermentati, Sale, et aromate conditi. 2. Jusculis Volatilium animalium.

3. roboratione UaSorum , et ViSceriam. q. aucto motu. s. medicamentis diluentibus,

resolventibus , stimulantibus , biliosis , Sa ponaceis. 6. Dicta , calore, balneo , Vest-catoriis a . Caeterum interiora corporis b

a) Ιn isto loco vesicatoria lenissima a Boer-haavio proponuntur , quod probe notandum in Medico Batavo Battavis laxissimis Medicinam

faciente. Μetuebat absdubio sitim , calorem urentem , febrim , stranguriam molestissImam, priapismum , halitum cadaverosum . . quae Cantharides excitare valent Cauti igitur , ec prudentes in hac re estote Tirones Medici. b) Ex lacte producuntur coagula caseosa, quae

in scirrum , et cancrum ultrino degenerare POS- sunt. In membrana schneideriana coagula mucosa : in articulis , ubi glandulae haversianae mu-cilagine in fundunt mucilaginosa : in oculis le-mosa concreta fiunt : in hepate Ioco suppurationis amurca , seu corrupti Visceris tabus , ut calculi etiam contingunt. Si materia contenta similis sit melli seu cerae melliceras , Si sevo steatoma i si pulti ateroma nominatur. Haec de pituita praeternaturali intelligenda. Cavendum tamen religiose ne perturbetur glutinosum beneficum naturale. Hoc maximi Omenti montium est , quod neglectum turpibus

erroribus totius ansam dedit. Purgantia : vesicatoria, diu retica . . valida , repet Ita , mucum Eio- machi , Veutriculi , viarum urinae erodunt , cxturbant . . magno aegrorum detrimento . . Gum uia Arabicum ad euua reponcndum Juvat.

89쪽

obsidentur glutinosis, Vel SpisSis, caseosis, mucosis , IDUCilaginosis , lemOSis , ceraceis, pultaceis , am UrCOSiS , CalCUlOSis , tartareis, serosis inflammatis, polyposis , meliceratis, steatomatOSis , atheromatOSiS densis , Seirrhosis concretis. CaVendum religiose , ne perturbetur glutinosUm beneficiam , naturale, lubricans, inungens, defendens , quod oculis, palpebris , naso , ori, DUCibUS , gulae , ventriculo , intestinis , pelvi, Ureteri bus , Vesicae, Urethrae , Vaginis mugilaginosis tendinum , articuloriam commissN-ris , laryngi , arteriae. ASperae , bronchiis datum in usus neceSarios, CUm glutinoso moiboso. Quod fatali idiotarum, et medicastrorum errore nimis Crebrum.

Aromata , quibus cibi potusque condiri commode possunt, Primaria SUnt. Cinnamomum. Pinen

Caryophili aromatici

Zingiber. Haec pani , Uiris , tandis mista pro unt. Galanga minor. Cortex Citri. An isti m. Coriandrum. Serpilliam. Cardamom Um.cerevisiae , fermen-

90쪽

APHOR. 7s. NUM. 2.Vid. 66. Num. I. 2.

APHOR. 7s. NUM. 3-Vid. 28. NUN. q. APHOR. 75. NUM. s. Diluentia , resolventia, Vid. sq. num. q.

Stimulantia. Quae mole , densitate , figura , mobilitate , fibrillis vasculorum impacta , vim contractilem aUgent. Primaria Sunt. 1. Acida Salina Nativa. Succi citri. UUArUm. Aurantii. Horari acidi. Sales ex Succis vegetantibus pressis sola

parati mora. Fermentata. Vinum RhenanUm. TartarUS. Mossellanum. Cremor δ artari. Acetum vini. Lac aCeSCenS.Cerevisiae. Serum lactis acidum. Spiritus aceti.

Igne producta. Spiritus salis Marini. Vitrioli Gemmae. Sulphuris per Cam Nitii. Panam.