Aphorismi de cognoscendis, et curandis morbis, et materies medica ejusdem suis locis interposita ...

111쪽

rans acutis salutaris ἶ quae acrimonia aci

da , alcatina, biliosa , oleosa siti Qui morbi propria significatione putridi dici queant φCur illi sortissimis , plethoricis praecipuel

an unquam in homine vivente ulli hia mores jam vere alcatini reperti sint rarissime h): expertus loquor. Urina in vesica diu retenta , aut in calculo rariore absorta, forte, aliquando , eo perVenire queat. Aliter mors ante fit, tabefactis per aeria , necdum alcatina , pulposis vitalium

extremis.

a) Ructus rancidi , nidorosi a putridis

eirca ventriculum , et vicinas partes haerentibus oriuntur. Ructus acidus sequens denotat putredinem superatam esse , et Oppositum omni

putredini praevalere in primis viis acidum. Hipp. VI. Aph. 1. id in Lienteriis observavit.

Cur in convalescentibus salis ammoniaci εapor molestus fit φ Ad observata releganda responsio. Linguae nimia tunc sensibilias , insuficiens. Explicatio chemica van-Swietenti non datisfacit. An sal iste ammoniacus , in Stomacho decoinponitur ; basis seu acidum materiae putridae ibi excitatae sociatur , et athali volatile avolat φ organum gustus exeundo per Ceso

phagum , et os assicit φ b) In urina diu in vesica retenta , et post aeri libero expossita alcati inveniebatur. Num ab aere proveniebat Aliquando sanguis in febre putrida maligna , in actu ipso per venae Sectionem LXtractionis jam laetet. Num ab eadem causa

112쪽

74 MORBI EX 9O Uine tandem scitur, quid mali

faciat nimius , vel minor liquorum Circulantium motus , et quantum ejus essectus variet pro varietate loci, ubi haerent, et humorum sa) , in quos agiti quae a Stagnante , Vel ab extra Vasato nodumenta imo neque obscura hinc ratio ortus viscosi glutinis , quo lentescunt humores nostri; dum spissa decocta ex animalibus diuturna elixatione parata , nimia ingeruntur copia ; aut etiam , dum tegumenta animalium , horumque lentae , tenaceSque Partes extremae avidiUS aSSumuntur , aut diutius : etenim alia hinc pituitosi indoles , et distincta ab illa , quae jam expo

sita in fine s7s

9I Pertractatis morbis Solidi, et Fluidi simplicissimis seorsum , agendiam SeqUitur de iis , qui in Solido , et Fluido con junctim occurrunt Simplices qUam maxime.

a) Partes , quae minus distant a corde caloris sonte , circulatione aucta magis calent: hinc ille intolerabilis ardor circa praecordia in febribus ardentibus. Bilis per febres citissime corrumpitur, urina acris fit . .

113쪽

edules , condimentis Servientes , venenatae sa). Herbae alcalescentes Absinthium. Alliaria. Allium.

Armoracia. Arum. SAtriplex olida. Asparra S- Barbaren. Brassicae. Bryonia alba. nigra. BoniUm. Camerina. Capsi a. Cardiaca. Cardamine. Catapulta. Centaurium minUS. ChamaedryS. .

Chelidonium majus. Chelidonium minus. Cochlearia. Copa . Dentillaria.

Digitalis. R

Raphani.

Ο Herbae istae sic notatae acerrimae Sunt, noli nisi prudentissime , si unquam administrisndae. Hae , et alia sic notata videantur suis iocis in Sylloge. Tom II. p. g. 346-

114쪽

6 MORBI EX Ruta. Sinapi sabina. Squilla. Satureia. . Thiaspi, Sedum acre minus. Victorialis. APHOR. 78. Ruminantia , vel non Ruminantia. Asina , Bos , Capra , Equa , ovis, &Q.

dant lac aceSCens. Animalia, quibus victus ex Vegetantibus , gramineis , fructibus horaeis , Vel Cerealibus, carnes dant et humores haudita proclives in putredinem alcalescentem:

Unde, et cibi inde petiti homini calido

Perdix domi sagi

nata.

Phasianus domesti

115쪽

ALCALINO SpoΝTANEO. 77Huic classi adscribere cochleas, et i maces licet.

omnes fere Pisces, tam marini, quam fluviatiles , sive molles, SiVe CruStacei, Sive ossa habentes; Vix ullo excepto. Alauda. Anas fluviatilis.

Anser marinUS.

Cygnus. Gallinago major.

Phasianus triS. Vanellus. sylves- Avium vero multae ambiguae animabculis pascuntur , vel Vegetantibus.

APHOR. 88. NUM. I. Vid. 3s. NUM. I. APHOR. 88. NUM. a. Vid. 7s. NUM. s. Stimulantia Aetia Salina. APHOR. 88. NUM. s.

Deeoctum Leniens aceS EIS. R. AVenae cum cortice uncias duas. Aquae purae libras tres. Decocto ad residuum librarum duarum transcolato misce

116쪽

8 31 o R B I E X Succi Citri recentis unciam Unam. Aquae stillatae cinnamomi drachmas duas, Syrupi Mororum Unciam unam. Utatur pro cibo , et potia.Aut. R. Avenae eXcorticatae Uncias duaS. Aquae pUrae libras tres. Decoctum ad residuum librarum duarum depurat tam stet in tepore per horas duodecim, Vel donec lenissime aceSCnt, tum adde. Syrupi Violarum unciam unam et SemiS. Vini Rhenani libram SemiS.. Aquae stillatitiae corticis citrei unciam

Fiat cum aquae quod sufficiat emul sio , cujus librae Uni , et semis admisce Nitri puri drachmam SemiS, Syrupi violarum unciam Unam, Aceti squillitici drachmas duas. Utatur pro usu familiari.

APHOR. 88. NUM. 6.

misturae Saponaceor, abStergenteS , acidae,

R. Oxymellis squillitici uncias tres,

117쪽

Aceti s uillitici drachmas duas, Myrrhae in aceto solutae in tinctura, drachmam Unam, Aquae stillatae cichoret Uncias Sex. Misce. Capiat unciam semis omni hora. R. Aceti in spissitudinem mellis per Coctionem redacti unciam semiS, Mellis puri unciam Unam, Syrupi Cichorei unciam Unam, et SemiS.. Aquae stillatae fumariae uncias quinque. Misce. Usus Ut prioriS. R. Rob Ribesiorum, Sam buci singulorum uncias duas. Oxymellis simplicis unciam Unam, Spiritus salis communis guttas

viginti, Aquae decoctae hordei libras qua

Misce. Utatur pro potu assiduo ad libitum.

DE MORBIS ORIUNDIS AB EXCESSU MOTUS CIRCULATORII SOLO.

Vel. ab Arteriamnia fluida , quae in ullo VaSe, Magua Orto , continentur , ex

118쪽

8o DE MORBIs ORIUNDIs solo sanguine sa) sunt secreta , qui paulo ante in corde dextro, et sinistro mistus erat, et reserebat speciem unius liquidi. 93 Habet tamen et ibi , et tunc , globos majores determinatae molis, figurae mutabilis , coloris rubri ; Sphaeras flavas, rubris sextuplo b) minores , Serosas ; tum laticem pellucidum in igne Concrescentem ; et aquam pellucidam , leViorem , tenuiorem , partibus minoribus , sed ob pelluciditatem non cernendiS , COIStantem. Priorum congeries SanguiS TUber , POSterior Serum appellatur. MicrOSCOpia utrumque demonStrunt. 9 Rubrum concretum , et a Sero Seorsum Collectum , Sola quiete , et laxitate suarum partium cito resolvitur in serum ita, ut in id omnis fere cruor abeat. 9s Serum diu retentum in aere moderate calido, et humido Sola qUiete , et la-Xitate partium resolvitur in tenti ius , pel

lucidius , levius liquidum , quod putrescit

Sensim , totUmqtae Vere aVolat volatile. Quae Crescunt pro ratione temporis.

96 Sanguis omnis s92) recens , levi

calore , parum SUperante Salubrem , et o Antiqui acerrime disputabant , num Omnes humores sorinaliter in sanguine contineantur b) Haec est Leu enoeckii sententia, quam

micrOScopias Suis demonstrare nitebatur.

119쪽

cum pauco exhalantis dispendio , coit in massam Solidam , SciSsilem , tenaCem, non solubilem per aquam , salem , Oletam, spiritus. Atque idem sit calore per humi da conciliato , singulari concretionis , et simili prioris genere.

Concrescentis lymphae concrescentis , 9s. 96. debetur vasorum actioni, Circulatio

nis emcaciae sa) ; ut chyli, lactis . cruoris,

et sanguinis mutata indoles docet , atque microscopia confirmant. 98 Auctus sanguinis per UaSa motus oritur Corde saepius , et fortiuS Contracto. 99 Cor saepius , et fortius contrahitur: 1. Cerebro, et cerebello in nimiam expres sionem liquidi nervosi agente , Ut in assectibus animi, et dolore : 2. irritato Corde per accelerationem motus Sanguinis Veno si , frictione , vel musculiS agentibuS , PUlsi ; aut per aere sanguini inhaerenS aro maticum , Salinum , acidum , alcat inUm, purulentum , ichorOSUm , PUt relaCtum , et quandoque specie contagii, pestiS b), Veneni , nondum definiendum mali genus. ο) Forte et Aer , sine quo nulla planta,

nullum animal vivit huc facit van-SWiet. hic. Critor corporis , actio vasorum , et cordis , aeris Vis in pulmone applicata transfluenti cum sanguine chylo . . Vid. Inst. Med. 9. 2 Oa.

Pestis singulis animalium speciebus Pro-TOMO III. F

120쪽

82 DE MORBIS ORIUNDIsIOO AuctuS motuS Sanguinis per VaSaemcit majorem vim pulsi sanguinis in Ua- Sa excipientia ; majorem renixum UaSorum in sanguinem ; Sanguinis fortem compres-Sionem Vasorum , Sanguinisque attritum validum ad se mutuo ; partium Sanguinis attritum validum inter Se ; calorem majorem totius ; sanguinis exsiccationem di flato aquoso ; ejusdem Viscositatem inflammatoriam sa) facile concrescentem; Sanguinis resolutionem in sales, Oleaque volatiliora , et acria ; UaSorum auctam ad initia amplitudinem ; liquidorum crassiorum in tenuiora vasa impialSum , horum Obstructiones , destructionesque , inflammationes, Stappla rationeS , gangraenaS , SphaCelOS, SCirrhos ; et quae eX his infinita sequi

IOI Cognoscitur ergo aucta circulatio notis ejus causis 99 , et essectis IOO ; sed imprimis pulsu celeri , duroqUe ; reSpira tione veloce, et laboriosa ; calore ingenti.

pria , et peculiaris raro pluribus animalium speciebus stinui accidit. Dum bovina pestis per Europam grasabatur , homines immunes erant ab omni labe , etiam illi , qui insectorum animalium carnibus usi fuerant van-Swiet. hic.

u) Tunc nascitur illud Phlegma phlegmonodes Veterum , distinetissimum ab inerti trigida

mucosa concretione : vocatur tunc in dammatoria spissitudo ex validiori compressione elementorum sanguinis ad se invicem nata.