장음표시 사용
411쪽
reliqua eo tractu c enobia Nati sunt sanctio eorraca uxore Garsas filius: preterea Nunnia, Therasa, atque Tigrida. duae priores viris principibus coniuges lates igrida Omensi molias herio Pr secta Nouum iter per idem
tempus Compostellam ad D. Iacobi lcmplum Sancti j Comitis impensa
apertum atque constratum, per Vascones scilicet, Riuogiam, Viruescanos, agrumque Burgenset cum prius angustis Christianorum snibus ex Gallia peregrini per Cantabros & Alliarum montes, loca aspera atque impeditu, iter facere magno labore consueuisent. Interea Alsonsus Rex, & ipse cliuturnae tranquillitatis benescio propter Maurorum dissidia see susque inter Christiano, principes sanctium constansque,ad pacis artes conuersus ue- I oxoro ii generales regni conuentus agitabat salutis anno millesimo vigesimo. In eo conuentu priscae Gotthorum leges reformatae. Mox Legio urbs, quae Maurorum iniuria ait casas redacta erat, Regis diligentia sumptu j instaurata uemplumque extructum D. Ioannis Baptistae nomine ex luto & latere compactum in quod Vere mundi patris,aliorumque Legionensium Regumosa Maurorum metu locis errantia, illata sunt atque stabili sepulcro sede q: collocata. pelagi j monasterium instauratum , ubi Gons antia soror Regis virgo Deo sacra vitam diu egit Vigilae alii Velam nominatio conatus a quersus Castellae Comites,quibus ex priuata contentione iniuriaque insensus fuerar quanti extiterint superius est explicatum. Huius si iij tres Rodericus, a o Iacobus & Enecus a Sanctio Comite in gratiam admissi,atque ad paternos honores restituti sunt. breui tamen ad ingenium redeuntes es veteres iniurias noua perfidia cumulantes,sanctio relicto Legionem ad Alsetissem Regem abierunt: nam in Mauris parum praesidi j esse poterat in tanta rerum colluvie &principum inconstantia. Ab Alsonso benigne accepti atque ditione non exigua unde vitam principalem sustentarent, in submontanis donati aliquando quiescere visi sunt re nouae persidiae depromendi ido
neum temptis expectabant, ut euentus te clarauit quod breui euenit. Alson
so Rege destincto ad Viseum urbem Lusitaniae , quam chim Mauris cuperet eripere,obs)ione premebat atque dum incautius detractis armio, lustrandi 3 o studio muro succedit sagitta ex urbe emissa intersectus es f. sunus procurantibus Episcopis,qui Regem ad bellum secuti erant, obsidione soluta corpus Legionem delatum: atque in D. Ioannis, ubi patris & matris sepulcra ipsero ag constituerat, tumulatum est,salutis anno millesimo vigesimo octauo. Falios reliquit Vere mundum regni succest rem & Sanctiam in minori aetare. Quo tempore Attilanus Legionensis Episcopus & Florianus presbyter diuina verbi praeco eximius, in magna sanctitatis opinione erant: eoque meis rito caelitum numero adscripti sunt. Barcinonis principatum Raymutidistius Berengarius de aut nomine cognomento Borellus, iam undecimum annum obtinebar otio & ignauia Ad posteritatem magis,quam ulla virtute ηο insignis. Huiu, socordia rem Christianam in eo Hispaniae tractu inclinatum Bernardi Tulli aserri Comitis Besaiunt virtus eximia, magna ex Parieturata est. & hoc in Rhodano mers sum in Galliam iter laceret,Vvisredus Cerdaniae Comes Mauros de finibus lacesse Dies,ex ea prouincia male multactatos
412쪽
ctaros reiecit Berengarij silii RaymunJus Barcinonis Guillelmus Minore se Comites,& Sanctius Benedictinus monachus patri superstites fuerunt.
Herem dess, III. Legionensis Rex. Cisp. XIL
ERE MUNDUS eo nomine tertius aetate puer patre defuncto sumpsit regium insigne, regni proceribus atque Episcopis praesentibus eius seculi anno vigesimo octavo. Quo an- 1 agno sancti j Castellae Comitis mors accisit, cum genti viginti duobus annis iura dixistet. In Oniens monasterio, quod eius impensa extructum sui se dictum est, a3 arae maximae imitam tria sepulcra cum inscriptionibus monstrantur,sanctij Comitis, uxoris Vrracar, Gai si aesti ,qui patre destincto Castellae principatum obtinuit maxima spe propter
virtutum specimen singulare, successu non eodem clim intra primum principatus annum suerit extinctus summa eorum perfidia, quorum minimἡ portebat, in ipsa nuptiarum laetitia. Erant Garsae duae sorores, Nunnia &Theras a. Nunnia alij Eluiram nominant,alij ab aetatis ut arbitror prarro gatiua Maiorem) Sancti j Vasconum Regis certe vdior suit unde nati erant Carsas, Fernandus atque Gonsaluus. Therasia aut patre concedente,aut sta, o tim ab eius obitu Legionens Regi Uere mundo ureor data est: unde Alsonsus susceptas breuis aeui insanue suturus. Carsae Castellae Comiti impuberi tredecim non amplius annos nato, Sancti a Vere muniti soror pacta e h. His affinitatibus prouidebatur ut sce ius ante aliquot annos inter Christianos Principes ictum,& pax publica cum qua res communes es priuatae resurge re vi ebantur,immota flaret. I js nuptijs celebrandis Legio urbs dc signata eli Gursiam Principem splendidus tum eX uniuersa ditione, tum ex Vasconum regno procerum comitatus prosequebatur. Ipse Rex sanctius cum Carsia & Fernando filijs eo prosectus, quo maior laetitia esset. sequebatur militum multitudo iusti exercitus in modum: quorum virtute Montio op-3o pidum non procul palentia stum , aliaque eo tractu oppida, Ferdinando Guterrio Comiri qui noui atque adolescentis Principis despectu ab eius auctoritate desecerat erepta atque in clitionem pristintim restituta.Ips Ferili
nando,quoniam voluntate deditionem secerat imperata facere paratus, venia concella. Modicis itineribus Legionem,ut cum tanta multitudine opus erat procedebatur. Garsas morae imparientia Sanctio Rege ad S. Facundit
oppi oum relicto, ipse cum paucis citato se ad sponsam cuius inuisendae sata grabat studio proripuit. Vigilae filii tempus venisse arbitrantes perfidiae de promen isr,vin icandi iniurias, quas a sanctio Comite illatas e se, iniquε
scilicet conquerebantur, ut erant a multo rerum usu callidi, quos idoneos Aci arbitrabatur eos in sceleris societatem asciscunr, in beneuolentiaeqj simulatione insilias comparant. Itaque aduenienti principi quasi ostici j gratia obuiam procedunt 8 procumbentes nixique genibus veniam postulant, i manus osculum petunt, solenni inter Hispanos caeremonia. Quis in supplici habitu coitionem dc dolum suspicaretur ' fallaces & incertas hominum B b , volun-
413쪽
voluntates, laetitiam nunquam synceram. culpam in decus vertere venia' impetrata cum properare debui sent,noua persidia cumularunt.principem que , ut erat candido animo, venturi securum & in ipsa nuptiarum laetitia haud satis cautum, impetu facto peremerunt ag s. Saluatoris aedem ipsim que templi ianuam, quo nimirum rei diuinae procurandae caussa conuene-Tar. Immane atque impium facinus. Rodericus ipse inter fratres natu maximia; , quem de sacro sonte insantem susceperat, nefarius parricida, primum serire ausus est. reliqui coniurati ictus ingeminarunt. Sanctia prius
vidua quam uxor atroci nuncio exanimata. cum spiritus quem continuerat dolor in praecordia ellet reuocatus in occisi amplexus ruens caelum, teria Itaras eiulatibus complet. miserabilis rerum facies, cum flamma laetitia grauissimo luctu repentὸ mutata ellet. vir contineri potuit quin sponsi tumulum vivens subiret. Occisus es: tertiodecimo die Maij. ipso quo pater de sinctus est anno. In D. Ioannis extemporario sepulcro conditus, deinde in Osiens monasterio. quod utrobique Garsae sepulcrum monstratur. Ver sus es eo reipublicae status Sanctius Rex Vasconum, qui castrorum in modum in Legionis suburbiis se erectis tentora)s continuerar Castellar princi patu auctus est Comitis honore atque nomine regijs insignibus atq; appellatione commutatis: unde eius potentia Legionens Regi suspecta es soriamidabilis esse coepit. parricidae ex suga Montionem sunt delati: forsi- aotan sperantes Ferdinandum Cuterrium ob erepta oppida Garsae & sanctio Principibus infestum, facilὸ coniurationi asensurum, approbaturum facinus. Vertim siue eo prodente siue diligentia sancti j Regis, eum vestigiis omnibus fugientes insequeretur, in potestatem redacti igne combusti sunt:seueroque supplicio sancitum perfidos conatus haud impune procedere. Interea Vere mundus paternae caedis exemplo a bellis abhorrens, &noua Garsae principi; calamitate humanarum rerum inconstantiam edo ctus, ad religionis studium & pacis artes animum conuertit. Ac primum quaecunque in populi moribus erant deprauata temporum licentia, mali t)a hominum,corrigendi cupiditate, iudicia constituta, leges ordinatae: ne- 3 que minori diligentia latrocinia lota ditione sublata:& suppliciorum magnitudine sancitum De quisquam peccare auderet. Oppida, urbes & arces, atque in i s Diuorum immortalium templa, quae bellorum iniuria euersa erant,publico sumptu instaurata. His actionibus magnam a prouincialibus gratiam inierat, & pacis opimae bonis fore re videbatur quam Sanctius Nauarrae Rex importuna ambitione turbauit. Etenim Veremundus prole carebat, & regni successio legibus ad sanctiam sororem reditura putabatur: quod ne ad externu Principem per eam deuolueretur summa cura prouidebatur. Votum id erat Regis & prouincialium,quod Sanctio Regi Vas. conum clam non erat. ausendo,& fallen io,& bella e1 bellis seren to Reges /otire magni evadunt: unaque & ea praecipua causa bellandi est praua imperi j & diuitiarum cupido. itaque ex utraque ditione valido exercitu connato in regiamVeremundi ditionem populabundus irruit eiusque fines vltra Ceae suminis ripam submouit: videbaturque cunctam prouinciam , cursu
414쪽
victoriarum secundo subiugaturus Vere mundus ijs ;ncommodis castigatus, hortatu procerum. qui pacem quam bellum mallebant, ad faciendum foedus animum adiecit, cuius hae conditiones suerunt. Sanctia per linando Vasconum Regis filio is natu secundus erat) nubito. Dotis Domine Ve- remundus dato in praesentia quidquid armis eo bello est et detractum, in posterum regni succestarem de nunciato. Castellae is regnum concedente patre post eius & matris obitum obtineto. Eo scedere suae stabilis Christianis tota Hispania re idita est, uniuersa ditione quam late Christianorum in ea imperium patebat, ad unius familiae ius & potestatem redacta. Conio iunctis temporibus gemini principatus Castellae atque Legionis quod magnopere mortales detestari solent, externi imperi j iugum pertulerunt, duabus sceminis ad utriusque successionem ad massis, quod Legionis regno sepe antea usurpatum erat exemplo salutari sepe: sed quod caeteris per orbem nationibus haud satis probare potuimus.
adnectius Maior Neae inseo m. Cap. a III.
ANCTIVS a late prouecta erat cum Castellae principatu auctu; est , & Ferdinando filio ad Legionensis regni suo cessionem patefecit a3itum, rebus in omni vita gestis, domi militiaeque clarissimus: unde non tantum Maioris cognomine honestatus est sed etiam ImperatorHispaniae vulgo dictus.
vi soler populus haud magna de caussa suis tape principibus splendigosasfigendo titulos a sentari. Omnino urbem Anagarum domicilio delegit: in eaque quoniam in virtusque ditionis confinio sita erat, imperi; se3em constituit. Ita pacis artes coluit,vi belli curam nunquam dimitteret. Ac primum arma in Mauros conuertit qui intestinis dissiclijs tumultuantes ini riae opportuni fore maxime videbantur. Inerant milites superioribus bellis exercitati, &prouis ante commeatus. latae populationes sed hae Cordu-3o bam usque penetratum . nullus obuiam prodire ausus. Regem ramen terrorem belli circunserentem, Maurorumque oppida agros & arces vastantem, diripientemqi domestica calamitas retro reuocauit. Proficiscens in bellum, generosum equum, ac quo nullus erat nobilior, Reginae solicite commendauit: nihil enim ea tempestare equorum armorumque possessione carius erat Hispanis. Garsas Regis filius natu maximus a matre Regina equum s-hi dari peti jt: neque illa abnuebat, ni molestum id sanctio fore Petrus Ses siti, nos ili loco vir regio stabulo praesectus de nunciasset Garsias ex repuli, Jolore in furorem actus, siue vero interpretatus, haud leui de caussa plus Petri preces, quam ipsus postulatum valui sie: siue simulato,ut dolorem vi
4o cisceretur, adulteri j crimen matri imponere constituit nec iuuenili impe tu rem esecutus est: quo maior fides esset, solerter Ferdinandum fratrem
ad sceleris societatem inuitat. Impium illi & nefarium sucinus visum est
primum: .ieinde commento ita connivere, ut tragoediae spectator neutri se parti adhaesurum iureiurando polliceretur. Garsiae criminatio Regis ani
415쪽
mum vehementer perculit. Hinc Reginti celebrata pugicitia, & integra semper fama mouebat: illinc filius quem nisi magna de caussa in cam caussam inpellum esse existimare non poterat. Fer linandus sententiam roga tus ancipiti responso, patris animum vehementius conturbauit: atque ita ut Reginam custodiar maci paret in Anagari arce In nobilium & procerum conuentu de re tanta disceptari placuit. omnium communi sententia statu tum ut nis 4 esset qui iure armis ve Reginae pudicitiam tueretur, ignis poenam subiret. Erat Regi filius ex impari matre, quam ala; Vrracam ali j Ca iam nominant principi in Vasconibus loco, Ramirus nomine. Is innocentis nouercae vicem miseratus, atque Garsae fratris fraudem odoratus singu- 1 olari certamine quod ea tempestate inter Hispanos erat usitatum, prosit tur se depulsurum calumniam quae innocentiae obtendebatur magnum Re gi ex ea prouocatione parabatur malum virauis parte vincetqvi have.Verum eam omnem procellam viri sancti diligentia discussit. qui multa monendo hortandoque, cum diceret dedecus Reginae nonagipsam tantum pertinere sed ad Regem etiam,ipsosque,atque adeo Hispaniam uniuersam: viderent ne criminando matrem,quam etiam sontem tueri 3ebuissent, liuinam ruindictum in suum caput prouocarent,grauissimaque supplicia, quibus impios ausuq Deus vindicare consueui siet: eo perduxit regios fratres,ut calumniam consessi primum , dein te ad patris pedes prouoluti veniam de- dici
precarentur Rea negat nisi Regina placata se eis tantum scelus con lonaria , , rum. Siccine inquit, tantum facinus in nos regiamque nostram suscipere,, animis atque designare ausi estis, nesari; sceleratique iiiij r si eo Aigni esti,
, a nomine grauissima inusta macula nostro generi atque sanguini. Tueri ma- , , Irem quamuis sontem erat consentaneum,manifestaeque foeditati vitam &sanguinem velum praetendere: nunc innocentem de turpissimo crimine,, po Hulasse quantum nefast Parcite superi. in hoc scelere omnia insunt scele- , , ra,impietas,crudelitas, uror. tolerabilem aliquam vindictam sumite Parci- , , te mortales, in uno crimine fiammi medij intimi violati estis. Eaternae nata, , tiones parcant ad quas tantae nequitiae fama peruenerit,neque ex ea de no- 3o,, stris moribus coniecturam faciant. Parce o sanctissima coniux non magis, , sit ijs quam patri. Vix iaci mas teneo vix me contineo, quin parentum re
, , uerentiam vestris capitibus sanciaim. In ira tamen quid nobis potius sit di- , , gnum quam quid ipsi sitis promeriti considerabo. neque ut in luctu veteridi, nouus egoriatur luctus committam. Dctur id aetati, letur temeritati vestrae.
, , Nimia te Garsia sili indulgentia corrupit,ut princeps impietatis auctor sta, , trem in staudcm impelleres Neque pcenas in praesenti expeto,neque in po- , , uerum veniam do. Matri vestrae sanctissimae innocentissimaeque de vobis, , arbitrium permitto. quod illa sanxerit, id ius fasque esto. de ipse meae facili- , , talis credulitatisque veniam per omnia numina deprecabor Sic si ij a pa- oti e repulsi sunt Regina procerum precibus fatigata, filiorum Iacrymis
victa veniam hac lege dedisse traclitur: ut Ramaro pretium operae atque defensae innocentiae merces esset Aragoni γ regnum: in quo natalium vitium eximia virtus re fides compensarent Garsas penes quem potissimum eius tragoediar
416쪽
tragoediae culpa fuerat,matern e ditionis atq: imperi j ad quod legit ut vocacabatur haered ita te careret Utrunque patre Sanctio concedente factum. Tametsi nonnulli huius narrationis fidem elevare conantur: ac potius Sancti j testamento & voluntate ditionem inter filios partitam suise arbitrantur, exemplo quod Ferdinandus filius Sancti j alio tempore est imitatus. Nobis Deutrum pro magnitudine satis compertum est. Conuenit quidquid hoe fuerit unte annos aliquot contigisse : Garsamque sue delicti procurandi caussa, siue voti reum Romam abi j se.
3o saner ν Regis vittis. Cisp. XIIII,
A CE rebva reddita &ὰomestica calamitate mitigata , sanctius animum aes religionis cultum consequenti tempore conuertit. Celebris erat ea tempestate Cluniacensis monasteri, sodalium. quod in Burgundia stitum est fama sanctitatis. Laxatam iniuria temporum D. Benedicti disciplinam seuerioribus legibus astringendam curabant Inde coloniae in varias Galliae & Hispaniae partes miti bantur: Sanctius hominum fama permotus in Leirense monasterium,quod olim veterum Regum munificentia extructum erat, id genus monachosao euocauit.Idem in Oniensi monasterio pristitum virginibus, quibus attributum erat, Baylenum oppidum ablegatis. Et coenobio Gar has prinitimpra sectus est: qui cum alijs monachis ex Gallia venerat: deinde Enecus, quem in Aragoniae montibus secretam a conuictu hominum vitam exigentem Rex compulit noui collegij coram suscipere. Defuncti corpus, quem itica litum numero ponunt, Omenses monachi anniuersariis sacris colunt D Ioannis coenobium,quod prope Iaccam constitutum stille docuimus, ueterum Regum suprarbis sepulcris nobile ijsdem Cluniacensibus monachis incolendum est datum. Et ne tantam multitudinem, quantam necesse erat tot domicilijs occupan3is euocare ex Gallia necesse e Det,prouidus Rex pa-3o ternum sacerdotem & duodecim socios in Galliam dimiserat, ut Cluniacensis collegii moribus insormati erculii institutis eum vita rationem tra ducerent in Hispaniam. Neque in eo tantum optimi Principis cogitationes restiterunt: verum cum animaduerteret temporum perturbatione fictum ut in iura ecclesiarum & possessiones prophani homines qui vi plurimum poterant inuassent ea in libertatem a Jeruit Extatque Sancti j diploma quo Ioanne X IX Romano Pontisce concedente, Monachis Leirens bus facta potestas est salutis anno millesimo tragesimo secundo, Pompeio- 1Cs anensem Episcopum creandi. Etenim antiquis temporibus propicr frequentes barbarorum incursiones Pompelonenses Episcopi in I cirense mona-4o sterium sedem transtulerant:vt quoniam in Pyre mei iugis situm est, loco rum munitione ab iniuria tuti essent. Nunc sancti j virtute pace parta Episcoporum conuentus Pompelone habitus est. Conuenerunt ponitus Oi
iensis Archiepiscopus,Garsas Anagari Nunnius Alavi, Arnuiphus Ripa gorsae, sanctius Aragoniae, hoc est,saccae, Iulianus Castellae,hoc est, Aucu Pra illis.
417쪽
Praesules In eo concilio nihil prius actum est,quam vi sanctio Leirens Ab bate & pompelonensi Episcopo agente, pro eo quod principem gratiae locum apu9 Regem, cuius magister fuerat, obtinebat, prista sedes Episcopo Pompelonensi redderetur: quod in pnesenti dilatum, successoris demum
Petri Rodae tempore executioni est mandatum. Nam fere veteribus vulgo homines stare malunt, & noua instituta cum passim repudientur, aegre a populis suscipiuntur, neque iacile in mores abeunt. Sub vitie finem Palen itiam urbem instaurandam curauit litiud magna aliqua de causa.l bellorum iniuria multo tempore cuersa iacebat: parietinae tantum extabant, & rudera stragesque lapidum, priscae structui caeci dificiorumque vestigia : praeterea Iovetusti operis rude templum quod olim D. Antonini nomine dicatum sue rat. sanctius oti j tempora ferarum venatione transigere solitus, ne nihil videretur agere. & est venandi ars bellicae me litatio, ijs in locis aprum in sectatus est ad ipsum usque templum , quo sera confugit,seu sorte fortuna, seu quia in ea vastitate in serarum lustra versum erat. Rex nihil loci religione motus aprum a3 aram decumbentem venabuli ictu transfigere parabat chim sorte animaduertit brachium repentina torpedine diriguisse,concidi se vires Vindictam esse numinis interpretatus, as loci sanetitati ho norem non habuisset,&ex ea re religione obstrictus D. Antonini opem vcnerabundus implorat delicti,quod per inscitiam admissum erat, veniam roprecatur. sentit mox brachium pristino restitutum vigori. Pro eo merito ituricibus extirpatis, caesaque sylva urbem denuo exardiscandam curar, exornatq: aedificiis. Templum pro tempore extructum,in antiquum dignitatis splendorisq: locum restituit, instauratae urbis nouo Episcopo designa--to Tragoedias scribere videor & fabulast sed ipsis His prenius historij, notiquas commentitia sed facta eiusdem generis multa memoriae sunt comen data. nos fidem neq: adiungimus, neq; detrahimus quam res meretur ex selectores statuant. Tantis rebus Sanctius bello paceq, peractis, magnam sibi gloriam pepererat amplam posteris ditionem. Haec nomen eius vehemeter illustraban illa magis: actionum grauitas,constantia & magnitudo animi, 3 probitas, fides, excellens in omni genere virtus. Vitar exitus paulo tristiortuit. Ouetum festinabat cupidus inuisendi sicra sanctorum corpora, quorum poliessione ea ciuitas religiosa semper est habita plenaqi praesenti numine .er insidiis in itinere interfectus est Les prosperὸ gestae multorum illi& magnorum principum odia conciliarant. cardis auctor, neque memoriar proditum est quis suerit, neq; tunc sorte cognosci potuit. Corpus oueri tumulatum. inseriae more patrio data . Rrdinandis j Castellae Regis cura inde post aliquot annos Legione in D. Isidori templum illatum. Octobris et o 3 s die octauodecimo occisus est, salutis anno millesimo trigesimo quinto, importuna regni diuisione sili is magna certamina relinquens, parata reipu- 4 oblicae magna mala: vrsere P, incipes subditorum periculo debacchari consueuerunt, maloque publico peccare.
418쪽
DE REBUS HISΡΑΝ ΙAE. LIBER NONUS.
Rerum flatus in Aspam. Caput. I.
O N s E QV E N TIV M temporum calamitates
motusque graues, & dissidia inter fiatres & necessarios,documento erunt bonae posteritati regni haereditatem praesertim cum modica est neque latissimi regionibus patet, indiuiduam ese debere. Pulcherrima opimo & rebus humanis maximὰ salutaris, potestatis naturam esse incommunicabile imam bitionem regna- di impotens malum esse, impium, suspiciosum,inquietum,sallax: nullo De qjao amicitiae neq: propinquitatis respectu fienari,quo ininus omnia permisceat atq; peii det. Gentem qui sem nullam video,neq; tanta humanitate & doctrina excultam, neque tam seram & immanem, apud quam liaec persuasio non peruaserit: & video iamen plerosque ab omni memoria, inclut gentia videlicet paterna victos, aut praepostera cautione persuasos, imperium in plures est uisisse. quos perperam atque ine pia fecisse tristissimi plerunque re
rum euentus declararunt: neq, tamen deterruerunt alios, ne maiorum erro
rem imitarentur.Nimirum abolitae opiniones saepe recurrunt: ilum humani ingeni j vitio praeterita praesciatibus commodiora scire putantur.' sue quisque spei nimi im indulget. quo J Sanctio Regi cuius actiones & vita supe-3o riori libro explicatae sunt, & sanet ij posteris accidit. Cum enim res Chri stiana quam late piorum imperium in Hispania patebat, sub unius serme imperium esset reuocata non absque diuino munere , ut Maurorum imperium quod in praecipiti erat,opprimeretur tandem, litionem in plures partes diuisit. Igitur quoniam rerum nouam sylvam ingredimur, & uberior atque copiolior scriptio deinceps sutura est, commodum sore arbitror sub lectoris conspectum ponere rerum statum,qui sane ii Regis morte in His pania esse ccepit. Inter Sancti J filios paternum regnum ita diuisum est. Garsas natu maximus Vasconum regnum obtinui atque Cantabriae duca- tunae praeterea quidquid terrarum ab urbe Anagaro usque ad Aucae monte a 4o pertinet Ferdinandus aetate proximus Castellat principatu patre superstite es matre Nonnia concesente auctus fuerar Comitis appellatione in Regis nomen mutata. Gonsaluo e tribus Nunniae Reginae iiiijs natu minimus su prarbe data est, atque Ripagorsa, Loliari, & S. Emeter ij arces. Ramiro, quem ex impari matre, praecipuae tamen nobilitatis gentium svisse docui
419쪽
inus, Aragonia imperium fuit, detractis aliquot arcibus: quas prouidus pater concorgiae inter fratres vinciendae causa, in Garsiae ditionem contradi dit.Reges omnes appellati unde intestina bella nata,motusq; exitiales: dum snguli magnitudinem paternam aequare student, seq: angustis sinibus clausos e se dolent. Legionense regnum Ueremundus eo nomine tertius, Ferdinandi i uir obtinebat imperio,regionibus in Astures, laecos,s Lusitaniae partem lusum, atque in Vaccatis pistorica sumine terminatum.In Catalaunis Raymundus Barcinonis Comes cognomento senex late imperabat. quii o 3 s ipso quo Sanctius Rex defunctus est anno salutis millesimo trigesimo quin io,patri Berengario Borello in principatu successerati in exiguo quidem iocorpore, virtute praecipua & ardore animi cuiuis maiorum exaequandus.
Eius enim auspicijs & armis Minoi esse arx, Gala fi Regis prata nomen id loco esto Tarragaseruera aliaque vicinis locis oppida, quae patris incuria ignauiaque amisia erant, Mauris erepta, di in pristinam Christianorum diationem reuocata sunt. vicinis Maurorum regulis bello fractis,tributa impe rata leges datae. Duas uxores deinceps habuit, Radal murina & Alma lim ex priori coniuge geminae prolis factus est pater, Petri & Berengarii. ex alia tera Ray mundus Berengarius est natus, a molli densa sauaq: caesarie stuparcaput vulgo dictus. Atque is erat reipublicae Christianae status. Maurorum regna, vi est superius demonstratum, tot firme erant, quot eorum ditione a ci . urbes primarior numerabantur.Cordubenses ob imperij vetustatem,tametsi intestinis dissidijs debilitati erant, proximum auctoritatis locum obtinebant. secundum hos Hispalenses, Toletani, Caesaraugustani, Oscenses alij praeterea minuti Reges genti imperabant,opibus potentia, auctoritate nostris impares, pronique in exitium,si essent qui praecipitantes urgerent. Verum ab hac pulcherrima cogitatione, dissidia inter fiatres & cognatos nul
la idonea de causa repente enata mentes & animos auocarunt. GarsiasVas. conum Rex an voti reus, an impietatis quam matre criminanda susceperat,
eluendar caussa ante mortem patris Romam abijt via paulo ante dictum est Apostolorum Petri & Pauli templa,xti erat in more positum mulsurus, plena maiestatis & numinis. Ramirus fratris prosectionem adaugendae ditionis occasionem verti posse considerans & alioqui nulla sides vicinis Regibus est, foedere cum Caesaraugustano , Oscensi, Tudelatioque Maurorum Regulis facto, iustoque exercitu es sua gente consato, Tasatiam in Vasconum snibus aggrestus est. Garsias coniecto itinere redux in patriam ulciscenae fratris audaciae cupi ius , & serendae opis obsessis necessitate, suorum delectu habito numerosam rcgni pubem armat: improuisoque aduentu fratrem soluere obsidionem & tota Aragonia spoliatum, in supra bem & Ripagorsum aufugere compulit: tanta sestinatione fugae, ut repentino fratris aduentu constet natus,nu lus ferme in equi,quem sine ephippijs 4o' freno ad manum habui dorsum insiliens vitae periculum euaserit Magnorum motuum hare initia suerunt. Legionenses enim Ferginango Castellia Regi non salis aequi erant. perditissimi assentatores,ut fit, neque bello neque pace boni Vere mundi Regis auribus insidiantes,eius animum in sororium
420쪽
sororium irritabant Interceptae sororis dolor stimulabat,atque altionis imminuta, iniuria, sancti j & per linandi armis paterni imperi j parte detracta uti est superius indicatum. viriusque iniuriar vindicandae opportuna o casio sese dabat; fratrum dissidio, perdinandi virium imbecillitate pro
pter angustiam ditionis. Ergo ex sua gente iusto exercitu consato, de sani bus laces iere constituit. Ferdinandus suarum rerum periculo admonitus, Garsam fratrem ditionis amplitudine validum, es noua victoria exultantem in auxilium aduocat. Ad Carrionis ripam in Tamaronis valle, atque ad Lantadam oppidum, castra castris collata. totis utrinque viri 16 hus 3 imicatum. multa ex utraque parte cadun r. Veremundus ipse ante alio, a late & gloria belli, ut sibi quidem videbatur , praeterea equi velocitate confisis, cui Pelagiolo nomen erat, in consertos hostes rapitur, me3iumque penetrat agmen, Ferdinandi cum quo armis decernere cupiebat nanciscendi praeceps cupiditate. Verum dum mortis contemptu hostium acies pererrat, militari lancea traiectus atque ex equo praecipitatus occubuit. Idem vitae atque regni sinis suit. Ferdinandus victrici bus armis continuo Legionense regnum, quod alioqui iure debebatur, occupauit. Quod facile fuit, ex aduerso Regis casu omnium prouinci lium animis consternatis. Tameis peruulgato gentium omnium assectu, ro externi imperi j odio arma initio corripueru t, utriusque Regis conatibus obsistere parati. Inanis sine viribus au iacia est, vani conatus. Itaque cum regni caput Legio, ad quam continuo victor exercitus aduolauit, neque satis munita eslet, eX qtio a Mauris euersa suerat, neque satis instructa armis, milite & commeatu ad obsclionis mala toleranda, rui tori Perdinando urbis portas, quas primo aduentu clauserant magna utriusque gentis laetitiae signi licatione aperuerunt. Ad D. Mariae de Regula Legionensis Rex proclamatur, atque regni insignibus & 3ia8emate exornatur. Seruandus Legionensis Episcopus totius caeremoniae Antistes, die Iouis, qui dies Iuni j mens, vigesimus secun lus fuit, decimo 3o Kalend. Iulii, ut Ro semetis scribit , nimirum salutis anno milles ino io 32 trigesmo octavo. Regnauit deinceps annis octo & viginti mensibus sex, diebus duodecim, clim duo secim annis partem patre superstite, partem desunEho regnasset in Castilla, angustis quidem tune regionibus descripta, laetissima tamen caeli solique facie
tudinem,qua parto Legionens regno, facile Omnium Hispaniae Regiam ea tempestate potentissimus euasit, religionis &pietatis castissimo cultu, maximarum laude virtutum, es rei militaris summa ac singulari gloria exaequavit. unde Magni cognomen eximio gentis fio ore peperit ut veteres historiae declarant: ec eius aetatis schedae,populo scilicet in astentationem effuso Imperatorem, C e aut