장음표시 사용
231쪽
DV excoquuntur metalla, pars quidem terrest ior es culenta abit in scortas,de quibusdictum est,pars V ro aerea exhalabilis sublimatur , quae si adhaereat parietis bus, aut partibus superioribus sernacum, concrescit instar
fuliginis in Cadmiam, Pompholygem , Spodium, de qui'
bus superest, ut dicamus Cadmia oritur in primis sornacibus, in quibus venae excoquuntur Aeris aut argenti. Est autem substantia lapidosa agglomerata secundum crustas, aut racematim . Dioscorides quatuor genera tradit Optisma Cypria Botryitis appellata, quasi racemosa , densa,modice sauis&in leuitatem declinans, superficieracemosa, colore exterius cinereo, interius , si frangatur, cinerulenta,& Aeruginosa. Proxima habetur foris caerulea, intus candis dior intercursantibus venis onychite similibus tales enim sunt,quae ex veteribus metallis habentur haec onychitis vocatur'. Tertia Placodes , idest crustos dicitur segmentis quibusdam quali Zonis cincta, unde etonitis appellata est. Quarta Ostracitis nominatur, macilenta, di magna ex parte nigra, terrestris, superficie testacea, improbatur candida, Duae priores ad oculorum medicamenta utiles , reliquae ad Emplastra, sulueres quae cicatricibus inducendis insperguntur ad quae probatur Cypria nam quae ex Macedonia , Thracia, mi spania deseruntur, damnantur . oriri haec genera idem Dioscorides tradit ex Aere in fornacibus candente fuligine egesta fiatu, adhaerente lateribus, came'ris' sosnacum:ferreis quoque rudibus inhaerere,& cum pisesius insident , in corpus concrescere , unde modo unum genus , modo duo , modo omnia perfici. Fierio in argenti se nacibus candidiorem,ac minus ponderosam ted viribus non comparandam Aerariae Parari etiam in Cypro ex Pyrite lapide cremato Reperiri quoque sessilem lapidem in fodi nis similem Cadmiae, sed sine istibus. Dignosci leuitate,
232쪽
nm hic leuior Cadmia, nullo sapore alieno, manducatus dentes offendit, at Cadmia cedit, esum non respuit, in far, nam detrita, aceto subacta,&in Sole siccata coit, quod lapidi non contingit. In igne quoque depraehendi: nam lapis detritus prosilit, fumum igni similem edit Cadmia
vero quieta manet, fuliginemq. luteo colore aut Aereos, dentem expuit vario Zonarum distursu. Item lapis ignitus refrigeratus colorem mutat, ac leuior multo fit Cadmia nihil horum patitur , nisi multis diebus cremetur . De hoc lapide diximus in Pyrite . Vritur autem Cadmia, Vt praeparetur, obruta carbonibus donec lucida fiat, iurulas attollat , ut ferri scoria mox extinguitur vino Amianaeo , quo modo ad Emplastra praeparatur alioqui ex aceto ad Psoras. Repetunt alibustiones in fictili, donec prorsus in cinerem redigatur sine ulla scabritia, qua vice Spodiivtuntur. Lavatur autem trita in mortario aqua effusa , donec nihil sordis remaneat , dein siccata cogitur in pastillos. Haec apud Dioscoridem Plinius Cadmias tornacum hoc modo distribuit. Quaedam tenuissima est in ipse Qrnacum ore , qua
fammae erubantur appellata Capnitis, exusta,&nimia leuitate similis fauillae Interior optima cameris dependens, ab eo argumcto Botryitis cognominata ponderosior haec priore, leuior porro secuturis. Duo eius colores Deterio cinereus , puniceus melior , friabilis, oculorumque medicamentis utilissima Tertia est in lateribus fornacium , quae propter grauitatem ad cameras peruenire non potuit. Haec dicitur Placitis ,& ipsa ab argumento , crusta verius quam sPumex , intus varia, ad Psoras utilior, ad cicatrices trahendas Fluunt ex ea duo alia genera: Onychitis extras ne Caerulea, intus onychis maculis similis Ostracitis tota nigra, ct caeterarum sordidissima, vulneribus maxime utilis. Plinius igitur praeter quatuor genera a Dioscoride tradita,
addit Capnitim, quae potius ad Pompholygem redigenda , est ut inferius patebit Galenus Cadmiam unam fossilenti. 'sse tradit , repertam in Cypro lapidosam, omni alia CasEe ia
233쪽
mia praestantiorem: duas in fornacibus Botryitim&Plac1thm , illa in editioribus domorram partibus co te tam Placi tim vero in inferioribus Ideo Botryitim tenuiorum partium esse, crasuorum vero Placitim. tranque vi deiiccandi prae ditam Sc mediocriter extergendi. Attamen quae in fornacibus colligitur, igneae facultatis aliquid habere , merito itaq. lauantes eam medicamentum cilicere mediocriter tum desiccans tum extergens absque mordicatione , utile ad ulcera impletionem carnis exposcentia , in oculis, in toto corpore. At cum Galenus non meminerit onychitis, quae inter praestantes ponitur a Dioscoride, suspitionem affert, ne hanc perfostilem intellexerit, quam caeteris praesstantiores nrepertam scribit. Forte de Dioscorides innuit hanc fossilem esse, cum inquit huius nodi enim sunt, quae ex veteribus metallis effodiuntur , id est fodinis antiquis quod si per vetera rnetalia,intellexisset aes collectaneum , cum iterum contatur: non digitat effodi, sed parari aut effici per sublima- tionem . Lapidem hodie habemus vel otius Iram a i-
oosam grauem, colore candido cum pallore quodam Ca- Iaminam , seu laeide in calath narem vocant , vulgo alat Ia sinam , Quam uiores Aeri ad iniicent , t aiata chaPUT DL. Knditur enim cum eo colorat, sontu adauger, cum per Ie non unciatur , 1ed comburitur,4 euan eici L in fumus Q H
noxius elici stuporem1n rens , paralvum si Ipiranai dissicultatem Orstii filii Germania iuxta fodinas Ulumbi , cic in Italia prope Comum in alibi. Quamuis incertum est an hic lapis in Cypro oriretur, quia tamen candorem Onychis habet non absurdum Laetaris onychitis Cadmia censeatur caeruleus autem color , quem in superncie habere teitatur Dioscorides , forte in fornacibus acquiritur, ut duplici ratione ex eadem materia Cadmiam habeamus, fossilem vi pote rudem vi in fornacibus sublimatam. Nam Plinius lapidem
ex quo ae confiatur Cadmiam vocat fuluris necessariani ,
unde rursus in fornacibus aliam sui nominis originem recipit Aliam Cadiniam fossilem habemus testaceam, ni
234쪽
gram, de qua inter Pyritas diximus vocari a Plinio Pyritem
vitium: Sic o Osci acitis inter fossiles fuerit.Vtrum vero G1-lanus hoc su erit e Cypro, ut scr desit , an lapidem Caiamin 1-rem , non cit Quod perquiramus Arabes limian vocant tradente, Eoirilem S fornacum Avicenna Botryitimi O
ea Climiam auri , reliquas argenti rufertur hodie Cadmia fornacua sub nomIine Iuliae Nexandrinae limilis corticibus arborum,intus lenis sublutea,exterius granulosa instar racemi admodum minutis granulis cinerei coloris, aliquando ad
caeruleum vergentis, grauis,&senora ex forma autem c
gnoscitur adhaesisse ferrei hastis: haec pro Botryite accipitur , alia porro affertur crus zosae, aspera , in nigrior, quae improbatur
sstantiae tenuitate, non enim condensantur insolidum corpus, ut Cadmia, sed in tenuem farinam parietibus adhaerentem Oriuntur ex eadem materia non inprimis fornacibus , sed ubi aes perficitur , aut ubi Cadmi crematur , aut utrumque. Differunt inter se Pomphotyn, Spodium , ut tenuior Cadmia a crassiore distabat Pompholyxenim Utpote constans e leuiori , ac tenuiori fuligine, circa mas: fornacis partes hqret, aliquando agglutinatur primo instar bullarum vnὸe nomen accepit, deinde facto incremento ad similitudinem velleris,substantia pingui adeoq. leui ut euolare in auram possit colore caraesdo, aut ad caeruleum vergente Spodium autem seu Spodos, dicta quasi Ciner lx HPOte grauior , circa imas partes,4 in ipso pauimento, quod fornaci superstan, colligitur In puluerem colore nigricante. Dioscorides de ijs inquit Pompholyx specie distata Spodita liquidem hoc nigrica , plerumq. ponderosluse' intermistis paleis pilis'. quasianugamentum quoddam. quod a pauimcntis fornacibus artifices Aerari euerrunt, Pompholyx autem pinguis est, & candida, sq. adeo leuis ut Ee in au-
235쪽
in auras euolare posticuius duo genera,vnum ad aeris col rem vergens, subpinguet alterum magnopere candidum, summamq. leuitatem nactum.Candida fit Pomptiolyx, quoties fabri in aere perficiendo detritam Cadmiam cumulatius insperserint candidssima enim fauilla , quae effertur ab ea, in Pompilolygem transit. Non solum autem ex aeris coctione Martificis industria paratur, sed etiam ex Cadmia per se follibus perflata in furno in domo ad id opus constructis Pars enim tenuis 4 leuis in summam domum euolat& parietibus, tectis, fornaciq adhaerescit , constituens inter initia veluti bullas aquarum , postea incremento facto , Velut glomuscula vellerum Ponderosius autem in ima loca se
recipit, partim fornacibus adhaerens, partim in domus p uimento,quod deterius existimatum est altero tenuiori,quiae multum terrae collegerit ex aceruata immunditia.Optimum creditur Cyprium, quod accepto aceto halitas aeris praeitat
lore aliquantum piceo, sapore coeni horrido: si fraudem non est expertum , fiagrati carboni impositum aeris colorem. contrahit Antedictis autem notis diligenter attendendum est: siquidem in nonnullis adulteratur glutine taurino, pulmone uillo, a ut marino,aut grossis crematis, d alijs similibus: quod facile deprehenditur quia nulla ex pr dictis innis apparent. Fit quin Spodium ex auro,& argento, flumbo. Post Cyprium autem Plumbeum maXime commedatur. Fiunt antispodia diuersia , quae Spodij vice assumuntur excrematis Myrthi foli; cum fioribus&fructibus immaturis, aut ex oleae germinibus cum floribus aut oleastro, malis c toneis allis, linteolis laceratis, moris immaturis candidis in Sole siccatis,&alijs multis, modum praetereae lauandi in communi tradidi,' vires,nunc Pompholygem vocans,nunc odon,pro eode accipiens utrumq- nomen,ut patet lagJnti Intentio autem est in lotione separare, harenosam δε-
stantiam,quae non seluitur in aqua, sed suo pondore sidit 4 pilos,&paleas quae summatant,ut tantum limosa substantia assumatur,4 pinguis, quam siccatam recondunt. Hanc ilibeat
236쪽
libeat torrere, diligenter tritam , irrigatam aquas colligi iubet in pastillos, fictilique nouo subiectis leuibus prunis orbiculos continuo versari, donec siccati futuescant. Vires autem habere astiingendi, refrigerandi , explendi, absterge di,obstruendi,& aliquantum exsiccandi numerari inter m dicamenta, quae leuiter crustas obducunt Galenus eundem
generadi modum Pompholygis, ripodisse vimisse testatur
in Cypro Excipi fauillam camera incurua nusquam pertusa, quae in Pompholygem transtibat at quod reflectens In pauimentum recidebat,Spodon esse, quam vocant quae plurima colligi selet, ubi aes in fornacibus uritur quidam Spodium , neutro genere pronunciant: cui similem facultatem habet Antispodium. At se nunquam sum esse spodi nec Anti spodio,cum Pompholygis copia large suppeteret.Est aut e Pom- pholyx medicamentum prope omnium prestantissimum,quq citra morsum desiccant,si lota fuerit Plinius de ijs varias affert sententias nam primo inquita oriri in Aerariis quae vocant Pompholygem ripodion Differentia, quod Pompho-lyx lotura paratur, Spodios illota est. Deinde recenset quae a Dioscoride traduntur. Tandem deripodio Cypria inquit. Fit liquescentibus Cadmia, Herario lapide: leuissime haec
effiatur, Mocyus,euolaiq. e fornacibus,& tectis adherescit,aiuligine distans candore. Quod minus candidum ex ea , immaturae fornacis argumentum, hoc quidam Pompholygem vocant:quod vero rubicundum ex ijs inuenitur, acriore vim habet,exulceratque adeo ut cum lauatur, si oculos attingat
exc cet. Est mellei coloris Spodios, in qua plurimum aeris intelligitur.Sed quodcumq genus lauando fit utilius. Et aliabi inquit fieri spodium ex plumbo eodem modo,quo ex Cyprio Aere dictum est , lauaturq simili modo Arabes Tutiam vocant,quod nome hodie vulgo retinetur etiam it cadmia. At Serapio affert quoddam genus fossile. Inquit enim: ex ea quaedam est,quae inuenitur in fodinis,alia vero sit in fornaci bus,in quibus aes tingitur luteo colore, colligitur, leponitur ut Cadmia fossilis tres sunt species: nam quaedam est alba
237쪽
alba,quaedam viridis,quaedam lutea ru Dore alpersa. Fodiuntur in India in littoribus maris: melior omnium est alba quae cum aspicitur, videtur tale aspersa post ipsar est lutea. Sed in viridi est alioeritas, Scae e perforata , Cuce desertur ex mariti imis Syriae alba est tenuior , viridis crassior, tuam quae in fornacibus reperitur. Deinde explicans Turiam Tornacumaster historiani Dioscoridis, Galeni de Pompholyge, Spodio Puto autem ipsum intelligere per rostiteran at quid simile lapidi Calami Hari , que in genere Cadmiae posuimus:
color enim albus de luteus inest. Confusa vero Lirioria eiusdem est apud Auicennam , cum dicat Tutiam fumum eis qui iublimatur, succudum autem quod residet in fundo, nec sublimatur nili velit per Duc udu intelligere Spodium,quod non altius aicedit. Succudum etiam vocat, quod ex ablutione uti aggregatur sub aqua.Hodie tam Pompholyx quam Spodium e Germania habetur cineri similes ionii centia
colore, Tutiam Germanicam vocant apud eOS Nil vocatur,Vnde cestit in iocum nil oculis prodeti, sed commodius, syncerius in . omcinis Aerarijs naberi potes di, in quibus aesii in Q;tUr.Canis enim quidam candidus arti aliorum colorum
noniolum fornaci edis parietibus adhaeret ad sinititudinem foris farinae nemo tamen colligit, ed inter immunditias verrit r. Aliquando optina a Pompholyx reperitur ag- glomentata instar locci candidi modico caeruleo aspersi sub Crucibuli operculo, in quo aurichalaum fuderint , fumus enim lapidis Calaminaris candidus est. Sed circa verbum Spodium cauere oportet , aequivocum enim est, apud Arabes vel potius apud Arabum interpretes , signincan radices quasdam ad usitas, vocant Spodium de Canna , de quo dixiamus in Plantis medicamentum intus propinandum ad Syncope , Candi algiam,i alia multa , ut scribitur ab Avicenna . Serapione. At Metallica, de quibus diximur inru. .