De rebus inde a Bello hispaniensi usque ad Caesaris necem gestis

11쪽

adeo inter se consentiant, ut ex eodem sonte hausisse putandi sint. Suetonii vitam Caesaris esse tripertitam Nis-sen monuit mus rhen XL p. 497): e. 1-44 Caesaris vita, . 45-75 eius habitus ultus mores, e 76-88 eius mors narratur, e quibus partibus seeundum temporis ordinem prima, eterae per Specie disp08itae sunt. Quo fit, ut complura bis enarrentur velut e 6 et 4 divortium eum Pompeia saetum, e 1 et 45 Sullae ad optimates de Caesare dicta, e 2 et 49 sam de Caesare a te0mede e0rrupto ita, quae ut sontem e0gnoscaum denuo sunt

coniungenda.

Contra Cassius Dio auetorem quo utitur ita sequi videtur, ut quo ille ordine res narraverit eundem ipse quoque servet. Qua in re id unum meminisse p0rtet expli-eationes interdum apud eum inveniri, quae ab ipso vi deantur

additae quales sunt XLIII 44, 2 s. de imperatoris appellati0ne 46 5 et 6 de consulibus XLIV 1 et 2 de

unius viri imperio. Quant0pere autem Dionis et Suetonii narrationes e0ngruant, ut cogn08eatur, exempli gratia conferamus Suet. e. 37 3 et Dionis l. XLIII e. 19 s. eadem serie eaedem res narrantur ita, ut interdum ad verbum eonsentiant:

primum quattuor Caesaris triumphi es. Dio XLIII 19, 1 τετραχη Suet. 37 quater eodem xvistiς εσσapcyi fluεpaic κτλ. mense, sed interieetis diebus. deinde militum in Caesarem eantie Dio XLIII 20, 2 Suet. 49 et 80; ubi ad verbum congruunt: Di0 20, 2 aicycip ε Ca Suet. 49 Gallias Caesar λοτας bουλωσατο, ui sapa subegit, Nie0medes Caesarem.

Parvam vero illam disserentiam, quod eum Dio XLIII 21, 1 Caesarem eum quadraginta elephantis Capitolium ascendisse ultimo triumph0rum die proferat, Suetonius e. 37)pri0re aliquo die h0 saetum esse narrat, Suet0ni errore

12쪽

Rursus eongruunt seriptores Caesaris in p0pulum liberalitatem deseribentes, eum uterque Caesarem frumentulat, oleum, reeeno nummos , quos pollieitus olim erat' Suet.

eommemoret.

Quae p0stremo de ludis a Caesare habitis ab utimque traduntur, ita possunt ex eodem fonte fluxisse, ut X 0mplurium rerum enumerati0ne alter alteras elegerit. Con-SenSUS ero in e eernitur, quod uterque Suet. 39 Di0 23, 5 praet0ris silium prodiisse gladiatorem perilibet. Neque a Dione Caesarem senatores in eaenam pugnaturo pr0dire prohibuisse distente dissentit Suetonius Calpenum pugnaSSenarranS, quoniam Calpenum e senatu eleetum esse verbis, quondam senator ' ostenditur. Itaque n0n dubito hae Dionis et Suet0nii apita ad elandem sontem revoeare. Idem ognose posse videtur Suetonii e 764. eum Di0ne conlatis. Atque primum videmus eodem modo quo Suet0nius e. 76 et tonores enumerat nimios et Caesarem patrios mores sprevisse et ex libidine administrasse rem publieani narrat, etiam Dionem eum honores enumerare XLIII 43, 1;44, 1-3 6 45, 1-3 XLIV 4, 2-7, 3 , in quibus omnes fere, qui apud Suetonium exstant, inVeniuntur, tum omnia ea, quae CaeSar insolenter et ontra patrios m0res gesserit,

Deinde e0ngruit Suetonii . Meum Dionis l. XLIV e. 8; nimirum Dio ut solet plura praebet, sed vel ad verbum inter se onAentiunt: Suet. 78odeuntis se eum Di XLIV 8, 1 πεid a

13쪽

Si vero Suetonii e 79 initium, quo exponitur qu0- modo duo tribuni expulsi sint a Caesare, conserimus eum Dionis l. XLIV e. 9 et 10 primo adspeetu nimium videntur inter se differre, quam ut ex eodem uterque seriptore hausisse possit. Dissentiunt enim ita ut seriis Latinis Suetonius laetam esse statuae deligationem, Di Caesarem appellatum esse regem a populo, deinde Suetonius in vineula eoniectum esse eum, qui imposuisset diadema, Di0 eum, qui primu regem appellasset Caesarem, tradant. Quod vero Suetonius paullo insta demum Caesarem a popul regem esse appellatum ommemorat, nihil refert nam manifestum est seriptorem ipsum suo more hane regii nominis repulsam eum altera, quae Luperealibus acta est,

Sed etiam eterae disserentiae saeile possunt expediri. Si enim sumimus a Dione id quod Suet0nius tradit etiam e0 qui diadema imposuerint a tribunis in ius Vocatos esse), omissum esse idque ad eius narrationem addimus, plenissimae sit et eum eteris seriptoribus App. b. e. II 108, tui. Caes. 60, 2 61 4 satis congruit Suetonius vero seriis Latinis statuam esse deligatam distens eodem modo erra Vit, qu supra p. 5 errantem eum deprehendimus. In sequentibus, eum diadema ab Antonio Luperealibus Caesari oblatum esse memoriae prodat, Suetonius brevior est, quam qui singillatim eum Dione comparetur, neque

verba eongruentia:

Suet. 79 diadema . . . in Dio XLIV 11 3 κ ii ToCapitolium Iovi Optimo Ma diaba sua a rhy ic, TO KarriTῶ-

Si deinde, ut fas est, Dionis sequimur ordinem, in-Venimus apud utrumque tribunos expulsos proximis omitiis a nonnullis consules esse deelaratos Di 11 4 Suet. 80 med.), item Brutum a populo exeitatum esse ad rem publi- eam defendendam. In eo quoque e0ngruunt, qu0 prim0

14쪽

Tum Dionis e. 15 eiusdem auetoris quo Suetonius utitur vestigia reperiuntur satis multa. Velut uterque quae de Sibyllinis libris narrabantur famam esse dieit: Suet. 79 quin etiam varia Di XLIV 15, 3 oio . .

in quibus Sibyllae qu0que verba plane congruunt. Etiam sententiam, quae est apud Suetonium e. 80:, Quae ausa coniuratis maturandi sui destinata negotia, ne assentiri neeesse esset te. V legimus eandem, etsi pluribus verbis in ultima Dionis e 1 paragraph0. Somnia praeterea, quae Caesar eiusque uxor Videbant, et pr0digium qu0d faetum est ea noete, quae neei diem praeeessit, eadem Dio XLIV 17, 1 et 2 et Suetonius 81 med. reserunt fere iisdem verbis. Postremo nemo negabit etiam in ultimo Caesaris die deseribendo seriptores ita congruere, ut ex eodem sonte eos hausisse statuendum sit. Quod iisdem sere verbis: Suet. 81 ob haee. . . . diu Di0. 18, 1 povirovToc; 'eunetatus υ dici αυτα ineipiunt, minus valet, maioris autem momenti est, quod uterque Caesarem neeatum esse taeentem et brevi ante mortem totum se velasse eommemorat et qu0d saniam refutat uterque Caesarem exelamasse: ut συ εKVOV. Ε hae e0ntinua e0ngruentia apparet Dionem et Sue-

15쪽

tonium eundem secutos esse auctorem. Quis vero fuerit illo, iam est quaerendum.

Atque primum idendum est in Di0nis l. XLIII e. 43 usque ad L XLIV e. 19 nihil esse, quo, ut compluribu8

quo loe sortasse putet quispiam alium seript0rem adhibitum esse non secessit Dio ab eo Onte, qui ei eum Suetonio communis est, vide enim Suet. c. 45 finem, ubi eadem quae in Dionis e. 43 exponuntur. Ille autem quem hiemi seeutus est auetorem Latina videtur lingua seripsisse. Nam eum Antonium latino Vocabulo, quo nusquam alibi usus est ' iεpεα ditiλio nominet XLIV , ), sequi videtur, ut hae ex latino seriptore translata sint. Qui peritissimus fuit rerum Romanarum antiquarum nam l. XLIII e. 43, 2 Albanorum reges, a quibus Iulii origineui derivabant speetat. Neque indignum cuius rei mentio sat videtur, eandem dubitationem, num Iulii ho iure saeiant, quae verbis vic Πpoσηκ indicatur, etiam apud Livium legi I 3, 1): quem Iulum eundem Iulia gens uetorem n0minis sui nuneupat ' eontra Strabo eam rem pro eri tradit XIII 27, p. 595) b d Kαiσα ...

Deinde Dionis auetor peritum se praestat Romanae historiae l. XLIV e. 12, ubi M. Brutum non prognatum SSee e Bruto, qui arquinios expulerit, dieit, eum alii ut Cicero Brut 53), leolaus e. 19, p. 10, 29 Dind0r , Appianus b. c. I 112, p. 796, 2 Mendeis. hoe pro certo habeant. Novit igitur ille controversiam illam antiquitus

16쪽

0rtam, quam Posidonium iam solvere eonatum esse ex Plutaretii Brut0 1, 1 et 5 videmus. Quem seriptorem Caesaris partibus n0 favere ubique cerni potest. Qu0 a Dione alienum est, qui de Caesare optime iudieaverit es XLIII 50, 2 et XLIV 1 et 2). Si hae omnia e0gitatione complectimur, id quodHeimbaeli diss. 0nn. 1878, Quaeritur quid . . Di eLivi a desumpserit p. 37 etsi n0n demonstravit, tamen haud iniuria suspieatus est, Iudele Caesar in Orientis. 32)de aliis Dionis libris vidit, Livium hi quoque esse Dionis auct0rem 110 improbabile esse iudieabimus'). Atque si i0nem e0nserimus eum Livii peri0elia 116, rerum gestarum series fere eadem est, nisi quod excerpt0ra priore honorum enumeratione Dio XLIII 43, 14. transiisse ad alteram videtur Dio XLIV 4, 2-2, 3 omissis eis quae Caesar ad rem publieam administrandam instituit Dio XLIII 46 - XLIV 3). Uu tamen loco gravior eXStat diserepantia Tria enim illa saeta, quibus invidia ontra

Caesarem orta est, quae Dio et Suetonius ita narrant, ut primo loe Caesarem senatui honores deferenti ii in ad- SurreXisse, altero iniuste eum egisse in Caesetium Flavum et Epidium Marullum tribun0s, tertio diadema ei oblatum e88 Luperealibus referant, in perloelia eo proferuntur ordine, ut ultimo demum loe iniuria tribunis illata om- memoretur. Neque vero dubium esse potest, quin hoc salsum sit. Nam Luperealia habita sunt a. d. XV kal. mari ., Caesaris eum tribunis rixa ire serias Latinas, quae a. d. VII kal. febr finitae sunt, saeta esse videtur es infra p. l). Livius vero, quem aliis quidem oeis a rebus transponendis n0n abhorruisse infra p. 14 videbimus, cur hie verum ordinem mutaverit ausa excogitari non potest. Itaque praesertim eum perloelia non ex ipso Livio, sed ex epit0ma Liviana sumpta sit, exuerptori hune errorem tribuam.

17쪽

- 13

Si vero reet Livium Dionis auctorem esse statuimus, Suetonium quoque ad eundem revoeari oportet. Atque hoc eo quoque comprobatur, qu0 Suetonius ompluribus locis eum Livii peri0elia, utropio Floro, ceteris Livii X-cerptotibus ad verbum congruit, quamvis parvae sint hae

congruentiae:

Suet. 38l39. Adiecit epulum . . edidit speetaeula varii

generi . . . .

Peri0elia 115. CaeSR . . . epulum et omnis generis Spectaeula dedit. Suet. 79. . . . Lupercalibus . . . R consule Antonio ad motum saepius apiti su0 diadema reppulerit . . . Per. 1l6 a M. Ant0ni consule ollega suo inter luper- 08 eurrente diadema capiti suo impositum . . . Suet. 80. Conspi Per. 116. Con- ratum est in eum spiratione in euma sexaginta am 1 Ret . . .

pliu . . .

Eutr. VI 25. Oniuratum est in eum a sexaginta vel ampliUS. Suet. 81 ... pluribus hostiis Flor. II 13 su. . . . nee eaesis, eum litare non posset perlitare centum vietimis p0

. . . . tuerat.

gilii plagis e0nsoSSUS eSt Eutr. VI 25 . . tribus et viginti vulneribus confossus est Or08.VI17, 1 tui. Ob8.67 . Communis igitur Dionis et Suetonii avetor Livius putandus est. Quae vero hisce inserta e 7 et . 1 ex Ampii et Cornelii Balbi auctoritate adferrebus paulo fusius exponantur, Suetonius ipsis sumpsisse videtur. Qua vero rati0ne Di Livi utaturtur, id n0tatu dignum videtur, qu0d errores. i. XLII e. 43, 5 enim salso

Caesare letum eum ieer0nis verbisuntur, eum eteris ex eis seriptoribus sonte ut cognOSeR- paue0 eommisit conectit Sullae de ita, ut Ciceronem

18쪽

quasi cum Sulla loquentem saeiat. Eiusdemque libri e 51, 8 bis erravit primum enim nimieitias inter Dolabellam et Antonium ortas falso inde repetit, quod Dolabellam Antonii

loe eonsulem fieri voluisse putat deinde Antonium et Lepidum usque ad annum 45 exeuntem magistros equitum suisse opinari videtur. 3. Valerius MaximuΝ.

Ad hae quae de Livio Di0nis et Suetonii auctore exposui ieeat mihi paues addere de Valerio Maximo. Quem quod item permulta sumpsisse ex Livi in universum constat es Elschner, diss. Berol. 186 p. 32, seheeli diss. Berol. 1865 p. 23, ran pr0gr. ymn. P08en O. 1876 p. 1), id etiam de rebus a. 45 et 44 gestis, quas quidem commemorat Valet.

Eximendum sane est Spurinnae haruspiei de bove, euieor in extis defuit, responsum I 6, 13), eum sine dubi0 Cieero de div I 119 huius rei uet0r sit. Sed ei te ad Livium redit, qu0d Valerius IV 5, 6 Caesarem morientem

totum se velasse tradit, quod idem a Dione e Suetonio es. Supra p. 8 commemoratur. Deinde quae de Caesetii tribuni patre VI, 2 leuntur Livio deberi stendunt verba,invidiam ei tamquam regnum adfectanti , quae ipsa X- stant in perloelia 116. Etiam illa de Porcia se ipsam vulnerante narratiuncula III 2, 15 me quidem iudiei eidem tribuenda est suetorieui Dionis l. XLIV e. 13 i. e. Livio. Nam quod oreiam iam antequam se ipsam vulneraret, Bruti viri sui consiliumqu0d de Caesare interseiendo ceperat cognosse dicit, haud dubie negligentius egit Valerius, eum verissime is res

ipsa doeet ii narret eam se ipsam vulnerando maritum

impellere voluisse, ut quid ibi proposuisset aperiret. Eodem m0d Val. IV Dio XLVII 49, a LVII 11, 2 se Suet. 1 med. Val. IIII, 3 - Ρlut Brut 9 es infra p. 21 ex Livio fluxisse videntur.

19쪽

4. Velleius. De Velleio orti qui equam proseire non OSSum, UaΠ1- quam nihil obstare videtur quin l. II e. 56-58 Livio deberi

existimemus.

Ρostrem obiter moneo uno loeo Livii exsterptores paullulum inter se disset re Florus enim II 13 coniuratos omnes patres, utropius VI 25 senatores et equites fuisse eontendit. Sed quoniam Florus aliis quoque loeis erravit, Eutropium Livii verba hi maiore eum fide servasse arbitror. 5. Λppianus et Plutarchus. Ex eodem Graeeo libro X quo quae . . II S. narrat Appianus sump8it, Plutarchum qu0que eum Pompeii, Caesaris, Bruti vita eonseriberet, multa Xeerpsisse iam inter omnes constat es P. Otto, Leipg. Stud. X p. 2454.). Atque hune librum Strabonis esse commentaria historida Iudeieli Caesar im Orien p. 46 cum Suspicatus 88et, Paulus Otto argumentis satis firmis eoinprobavit. Qu0d porro viri illi 0et Appianum ex eo uno sonte Sua hausiSse, Plutaretium praeterea alios vel potius alterum quoque adiisse sontem existimarunt id etiam eis apitibus quae nobistraetanda sunt App. b. e. II 106-318, Plut Caes. 56-67,

Sed e0ntra Iudeielitum Livium a Strabono adhibitum esse Paulus ito negat p. 262). Quod ita se habere etsi

multis l0eis verisimile videri eoneedit, loeos tamen, e quibus Iudeiel, id onelusit, non sumuere ad rem demonStrandam suo iure monet Verum potest aesturatius demonstrari. Res quibus Caesar ultimis ante mortem mensibus populi in se invidiam exeitavit quo modo sese exeeperint et quo eas ordine Livius enarraverit iam supra p. 10 dietum est. Hune autem Livii ordinem praeter Dionem XLIV )secutus est etiam Appianus Strabonis pedisequus II 107); Plutarchus enim hi praetereundus est, qui res ad suum

arbitrium transp0nere soleat. Contra Nicolaus Damaseenus

20쪽

quod Livius et Appianus . . Strabo primo l0c narraverunt Caesarem senatui honores deserenti non adsurrexisse tertio loco collocavit e 22 . iam vero temporum ordinem studiose

At Livium temp0ris ordinem non anxie sequi, Sed res eiusdem generis inter se coniungere olere et nonnumquam res pri0re tempore gesta po8teriore loco ommemorare ex

Dione perspicuum est Velut XLIII 42 primum triumphim. et et nov. habiti, deinde e 43-45 honores qu0s eiusdeni anni m. april. et 8 deeretos esse probabile est es infra p. 26 enumerantur, tune quomodo Caesar rempublieam administraverit exponitur; ubi leges coniunctim tractantur quae plane diversis temporibus latae sunt Idem valet de honorum enumeratione XLIV 44. Quibus onsideratis etiam h00 0eo temporum ordinem a Livio neglectum esse perspieitur. Postquam enim honores in Caesarem delatos enumeravit, statim adnectere, quid senatui 0 deserenti aediderit rationi eius optime convenit. Si quae apud Livium est rerum transpositio saeile expli-eatur. Cum ver Appianus . . Strabo eodem res ordine eXp0nat, eum e Livio hausisse manifestum est. Quae igitur apud Strab0nem eum Livio congruentia leguntur, non ad communem quendam sontem, sed potius ad Livium ipsum rev0eanda sunt. In iis autem Appiani capitibus eum quibus nobis res est pauea sane reperiuntur Livii vestigia. Quod uomuisen Roem Staatsi . P 62140t i in verbis e. 106 p. 790, 7 oluvυvui undevi vi urto uiciapo bpizομεν VOMTiriptiξεi Latina reeognovit verba, possunt ea esse Li-Viana. Etiam ausa, cur properaverint Brutus et Cassius Cae-

Sari necem, quam legimus e. 113 p. 796, 18 Mendeis selliit. Brut 10, 2 eadem est, quam Dio XLIV 15 4 et Suetonius 80 praebent. Itaque hoc qu0que loeo Livius a Strabone adhibitus est. Ῥ0rtasse etiam plura investigari p0SSunt. De rati0ne vero, qua Appianus Strabone usus est, id monendum est eum Xeerpsisse neglegentissime eis i8Seu,