Dialogus ad Guidonem Rupifortem de glorioso rhetore

11쪽

vi ta magnatiu q plebeioru domib' noctu mo maxime ipe veluti custodes aptissimi pficiatur.vbivero in oes passim tayboS 9 iprobos mordaces abis discrimie detes exacuunt digni psecto putane qb'no modo tectu pastusq; negadus sit seu qby vita celerius auferri deberevideae. No equide alii de his q carpedis ac rephededis aliis studiosi' inuigilati setiendu arbitror. Quippe q ea dutaxat q rephesone digna videns cu honestate quada ac modestia carput:digni Iculdubio sui siviroru honoru note cestans quivero id totis agunt virib' ut citra modestia cena aliorii fame ac noi detrahat: ieost nec iniuria quide qseuerissime aiaduertedu puto. Ιgiecu videre me salua fama tacere no posse qua si negligit homine 43 sese ee oblit'credatur necesse est)effrenata indomitaq; petulatissimoru viroru temeritate no inspida molestaq; garrulitate: sed approbata priscorti virorii eruditionet vetueti fortissimis qbusda viculis coprimeda putaui. At dicet aliquis interi nihil tibi hui'modi resposione op'erat. sppe qua de te apud eos il bonarii sui artin scietia pditi opinione concitasti: ea ista tua desesione nec augeret nec illustriore qquo pacto reddere potes. Eteni sic t te dixit aduersariusi ut te ibia sua accusatione desedisse poli' et accusassevideat: Cassio nimiru cui' meminit macrobius haud multu absimilis quita vehemes erat orator: ut absolueret facile quos ab illo aecusari cotigisset. Adde m no talopevides elaborasse cicero: ut diuina illa q de oratore coscripsitvolumia expolita peio ac limata redderet qtope curasse conspicietio iste ut insigne aliq6 impitie ac ineptiarn monum eiu toti posteritati relinqre posset. v igie hoc tuo opusculo nec doctis glificari queas: apud quos defesione no eges mecvetosas indoctora holicomedationes venari debeas. Quas nimirii pilissimi qm vi pote sutiles acvilissimas costati'aspnae: no equide credide ri istas tuas vigilias tibivr laudi avtilitati aliqn suturas. fateor no pila duceti roe q*s hec obiicis: h rndete sp patietius

audi qso: si tatu apud eruditissimosviros sapietissimo'; iudices qb'explorata serit oia q* velut oi ututu gne pditi ab oi sibi plurba toe cauere qdiligetism me sciret: si ap6 hui'modi holes inq:necvnq apb alios oratori dice du eet: relinqree .pculdubio pq exiguus eloquelle ioc' eat i sola pene mulce

12쪽

daru auriu delactatioeularivideree.Sed qs per deos imortales id genus holes in Oi ciuitate qpaucissimos iueniri dubi

cipua psecta eloquetia: ut ea no nisi a sumis pstatissimis viris possideri soleat. nec est ars ulla uit eas qs liberales vocat de ea arte loquor)p qua pclarissimu eloquetie munus asseqmur: que ta paucos sua familiaritate dignarivideaLCti sintigit paucissimi qui se hui'artis peritos meritoysiteri possint sint aut qplurimi et ad ea qm oim e amenissima)viribus totis aduolare nitasqbusvtpote in pmo adhuc heretib'limine etia ab iis qui absurdissima que* pcipitit modo sua iactare ac magnificare sciat psuaderi facile potest. Horu me .pfecto gratia beniuoletia p hac mea qliciiq; lucubratiriculaymeri turn no abigo:maxime du itelliget nisi illis cauisse diligetius se forsitan absurdas uri rhetoris opiniuculas pueris se tetiis aplexaturos fuisse. doctis plerea gratu fecero: yculdubio no poterat no dare laudi φ is qui pdiscede suauissime rhetorices modulateqs poetices plurimo rapine amore ita essulueripuiderim p ne ab iperitis temerariis seduci quoquo modo possint. Qua igie alioritvtilitate meu comodu arbitrer:nihil me pudet fateor)in hac ee fetetia nec laude necvtilitate huius opusculi gra mihi defutura. Ecce habes ornatissime guido Dus potissima ratiotb'adductus hac respode diruincia Oino mihi suscipienda putaueri:sed adhuc audire mihivideor dicete quepia: satis psuasisti litteratissimis . viris haud igrain futura tu φ te desederis tu eloquetie studiosis a fugiedis teptissimoru hoim errorib'sollertissime cauissevidearis: Sed itelligere nequeo q frote latoviro no hamartici modo: veru etia ciuilis ac potificii iuris ceterarnq; scientiara explissimo:Istud tuu opusculum dicare audeas. Noequi de inficias ire possv o pciputi litteram dec'nihil eorrique a me coscripta sui eximia tua eruditione preterire. sed nec ego viveru fatear)in lata aliquado temeritate incidi: vieκ hui'nostri libelli lectione aliqd te q6 admirationeysequererismo dica quo fieres eruditior:inueturn arbitrarer. Sed

13쪽

n 3 ea ratione fisisse ductos existimo et sumis excellentissimo* ingenio viris opa sua dicare voluerfit. Itaq; potissima causavi uosis stimo viroru noib'suas doctissim'g'; vigilias inscriberevellet.Ηacuna fuisse no abigo:vt videlicet ma ior illoru opib'fauor et glia quereres. Eade q3 ratione mihi psuasisse coliteo ivt hasce meas quatvlibet absurdas ineptiunculas eximie tue pstatie nihil dedicarevererer. No eni sudubi' illud tuti celeberrimu nome qd i ipa stati libri holeviset lector plurimu etvolumini et auctori tri beniuoletie tu honoris copaturn esse. veru si polliciti memores esse volu mus: tep'est yfecto vi ia de opusculi titulo deq; tituli ratio ne pauca differam'. Itaq; du nup mecu ipe cogitare: quisnahuic lare lucubratiucule litui' aptari comodissime posset. In mete venit maiorn nroru exeplo: veI ab ea qua coplectimur materia vel ab est de q scribim' note opusculo nro nota sibi vedicare oportere. DK igie ad materia quavaria multiplicem futura esse mime dubitabat aim couerterer libellum huciarm copie cornu inscribedii putaui: videlicet ex illi' lctoe plimaue rern haberi notitia posset et secisserfectomisi pselisse rhetorem nostrum de q mihi scribedium fuerit/ utpote toti iis vetustatis inexpin hui'modivboru delectatione minime capiedri. Porro:cu ea sit illi natura ut plurima citra ratione

suspicari soleat: dixissetyciildubio id a me tituli logo studio excogitatu fuisse:vt corn illu insignitu facile demostrare. qd maledicti gen' oino a no5 ab esse volum'. Sed qd si huicopi nro farragini fecerim'nome:sae ne qso videbis idoneuς Nepe mea fetetia ineptu celari no potest Quippeut farrago pastye et ex phb'satis copost'iumetis inistrari solet: sic t hoc libello q3 varias licetybatissimoru auctoru repire litetiasqb'eloquetie studiosivesci cupiat qlibetissimeSed i hoc q3 titulo tiro nimiru oratori suspicio minime delatura est. dicetent ni fallor me ne tumetu esse putas hol3 is robissime: cui sarragine opus essevideafςCnq; init iumeta asinos quoq; numerari nesciat nemorvereor no parum/ ne uoster orator cui

nullo pacto male esseveli: suspicione logevehemetissima torqueae. Igie huic quoq; titulo ne latoviro sim suspectus: remi clare cogor. volui fateor)aliquado has iaras ineptias presia pieridu notare:quonia me cu illo certanae initiarii videbama at i

viris dedi

centur Oe

lumina unde operum tituli eliciantur

cornu co κ

14쪽

ς latinos poetas onis neq; eos tm:veruetia digrissimu lati ne eloquetie parente marcu cicerone barbare fuisse locuta affirmare minime dubitasset. veN exigerevidebae hic. litui'no soluta quid e orone:0 carnae poli'heroii canedis bellis q/aptissimii. At qm noster iste rhetor no ausim hic guido diceqd sentio nisi me .p tua huanitate tardiuii puS admonere patiaris: sed ea fret'illii audeter admonebo. Si qn huc locii attinges tardiue: fac forti ivictoq; sis aio. v bn eni de penitissimis athen ab cauernis depropivrysii:q ipe pluto terreri Dile posse videas. Nuc ad te mi guido reuertor: qm inq rhetornr adeo e amusoteros dixi qd volui ut nec poeta legehnec sensus:nec ipa deniq; vba penetrare velit. Huc etia titulit re licted a decreui Itaq; cu videre me no ab is a maria titulit posse mutuari se ab ei'poti'de q nob scribedii erat morib' et natura latendu ee libello nonae: qna mo id aptissie fieri posset plurima cla maturitate deliber adii iudicaui. Cu i is de hui'msi negocio iustu diuq; et qde guissime diiberasseauhilsculdubio ad tali viri: nome ppetua imortalitate dona dia a me excogitari potuit puenieti': q si huic nrovolumi titula ppare

rhetori glasioptimisg ni fallor auib'auspiciisq; faustissis libui libet belphic up grosus rhetor iscript'e. At tibi fortassis ea re coeli titul'. rnicos imitari videor extat nacp pIauti comedia q mileS glastis iscribie haud absurde fateor setis. si ita factu dii erat: neq; in e comedia qua scribim'. no eni leta Prius habet exitu .Quippe nr rhetor in ipo opusculi fine letari noluitvaec efficere vlla roe potui ut letari vellet: sed no ideo tragedia putanda est, reliqui eni et gaudendum et plaudendii arbitrantur. Quod si forte comedia dici posset: non tamen togata diceretur. Quid eni toga opus est ubi serena sunt omnia est ea viantur qui sibi ab imbribuset niue metulit. nos in placidissimis musaria antris alacrius diuersantes ab omni etia tempesta te tuti sumus. Propterea nec palliata posset appellari. palliunaq; sponte reiecim':qui omnia manifestissime dicerevolebam'. Porro nec planipes recte censeret: nobis eni non planis

abulare pedib'pinissu est qppe qui soccis et quide fortissimis ad pculcadas sermois illi' iurissimi spinas idigem' Fatemur itaq; no trage dia liasi comedia no deni p tragicocomedia:*dialogu esse iiii que rhetore glata inscribree libuit: vide e in

15쪽

aliqd habere comedientel eni amate comicis facetie desiit:

nec i planis decoria q6 yfecto pcipuli est mihivideor onusisseInduxi na* carolu phernadu cui idissolubli amicicie sede plane qre iugotaq* nro epigmatu fidissim'fuit itpres amici pies in dialoquoad eatas patiξ oi cu modestia desedete .g cii suapte natu go introra no recitadis sed tuente dis quo p facetiis aptissim'ee vide ducuturatur:iocate illu iacuitq/acvrbane qd plerunq; solet ludete fi ci. Tarditio aut: quis ut oratorii oim facile piacipe maxime decet gloriari no desinit: ea vba ibuere sollertissime ius 'suq viro magnificetissimo deq; virtutib'ypriis qliberalissime se tieti oino couenireviderene. Petrii deniq; cohard si aduocatii regi u iudicisq; fungete officiovirdyculdubio tum tris optimis tum instiplicivtute decorii tot1'disceptatiois iudicem

haud absurdevideor elegisse: qui est admirabili qda primu

Venerada grauitate pcipuus: ita i hoc nro dialogo guissi ina q* i mediii a iseri. qualia nimiru illi' morib8admoduniee cosetanea facile iudicare possis. et qm ea i te inesse modestia certe scio: ut qcunq; citra honestate sunt ea qacerrime detestari soleas: cdtinetissimis aurib' tuis simope caue dii arbitrat'sum:nead forte min'honestu mitesve pudicii i hac Dra disputatiuncula posses iuenire. vi aute luce clari' itelli gi queat: me nec acriori ycitum idigna toe necvlciscedarurn iniuriarum quas tame ab hole infestissimo cumulatissimas accepi:libidine raptum huiusmodi plexuisse Iibellos: vel ex hoc argumeto maximo ee potest: pvenustiorib'salib' ad minuenda lectori fastidia magna ex pte opus coditum e Addidimus plerea pulcherrimas philosophorum moralium litetias ne huic aeet opusculo q6 erudita S guissimo Qvirona aures oblectaret Setermit q ab aduersario incoiideratissime rephela fuerat ut equu erat)c6futauim': no sine grauissima

oena vi i ea nihil maledicti nihil pulciorum imiscueri. ita piudicaturu puto nemine cui sana erit ina celara: i his libellis a me scriptu ee qppia q merito creded'sim ab honestivi ri officio recessisse. Prolixiore me fuisse ac decebat ornatise sime guidos negare no possum. lue tame erit hvanita huiciare garrulitati clemeti'ignoscere: tui p balbi non nunq quuvidelicet p ocium licebit familiari'meminisse. Male felix. A. iiii

16쪽

Argumentu totius operis

Rgumentum huius disputatiuncule Lector habe paucis expeditnversibus. Quu forte nuper/accessisset carolus Congratulatu petro:que mula sacreri puero in antris educauerunt sius Quod aduocatus factus esset regius: Orta inter illos est iocunda questio:

An sit priuata preferenda publice vita:initque illasvtra sit laudatiorς Hec absoluta paucis disputatio est. ippe cupiebat petriis reddi certior: a tande inductus causara lectionibus Balbus putarit desistendu publicis.

Gerit roganti morem abunde caroluSOritur sermo maximo de rhetore Tardiuo:tota que veneratur gallia: Cuius p laudes non tacebut itali: Huncubi libellum cautius perlegerint. Inter Ioquedu forte aduentante videt Tardiua: adesse que statim petrus iubet. Recusat primu .sedvocatus crebrius Adest:amata ite fraudetur gloria. Rogatur:nuper in balbu que scripserit: Spectanda ne an magis exigenda existimet. Ait in discrimen sese nolle adducere Spectatu cuncti que putent dignissima. CoactuS tandevel pudore congredi Profert que dudum scripserat antibalbica:

Dicens hunc librii si libebit perlega

In quo limata sui politaq; omnia Et cui resisti posse credo a nemine. Hunc ergo legit iussus. respondet carolus. Petrusq; ambobus obnixe petentibuSutrisq; prudens atq; equus iudex adest. Ergo qui balbi lectitabis codices Quansi diuersum comperies caracterem

17쪽

Ιnuitus ne lege:et mirari desine. .

Si nescisnstec pannosa est comedia Comedia dici si quoquo modo potest. Sed ne pannosa gloriosi rhetoris Togam rideri credet quisquis habes salem Procul ab hoc libro est quicquid est coiticii. Pannosam potius hac stili diuersitas

Facit. verboru plus satis cosumpsimus.

Opus si scirevis que restant)perlege:

Arolus.Gratulor sapietissimevir tecti sumo oim fauore Oimq; suffragiis ad huc amplissima dignitatis gradu esse deuectu:gratulor itera incredibilem

illa expectatione:qua de te primu apud optimii queq; cocitaueras no modo defensa sustelataq; fuisse:veru etia animi costantia fide integritate ceteri virtutibus loge supata. Miφ sempiterno tibi sit honori iste magistratus exopto. Petrus Magnus optatissime carotevoluptatu cumul' ad hanc me am felicitate accessit:* nros successus tibi iucunditati esse

cognosca.Nec quide latus esset fruct'in secundis reb': nisi haberet qui illis eque ac nos gauderet. Navi res aduersaS leuiores minusq; molestaScsic prosperes certe chariores facit amicicia. Ca. Recte mea quide sentetia iudicas Na tales interviros amicicia talais comoditates habet: ut merito reb'oibus humanis anteponeda videatur. Nihil est profecto ami De amici corii copulatione aptius: nihil nature cduenietiusmihil deni lia. φ homine libero dignius. Cunq; plurimas ac maximaS oportituitates gignat amicicia: hec maxime prestat oibus: φ re cordatione amicoru sic oblectamur:Vt quum eoS intuemur: tana exemplar aliquod intueamur nostri. qd equide magis experiendors discendo cognoui. Na cu ab ineunte etate bonis artib'deditus in octo elumbra fimversatuS: vita* omni hiis ornamentis et dignitatib'tque homine beatu reddunt spoliatam duxerim: tame nostre amicicie memoria ita seu or:vt benevixissevidear:quia tecum vixerim. Petrus. Caue

18쪽

de vite ne populari aura: vanoq; fulgore delusus honores magistra

publice ius tecta marmorea tabulas corinthias ceteraq; diuitiaruet pilate inebra ad bene beate putile dii facere arbitreriS. Hec ciri ca

p pati6e duca et incerta si it posita no ta in hol3 roneis in fortune te meritate. Ureclare itaq; illi seseriit q in v tute sumn bomi ponetes hec ludibria fortunei ne note qde bona appellauere :honesto p ocio coleti hos abiciosos honores a multorii ranae patrociniis desEdutur)l6gis stipatos laborib' assiduis coci latos molestiis varioFellaru i petii obrutos: prudeles scie tesque spreueriat. Ca. N5 ibo inficias optimevir comedados esse: q animii singulari doctrina excoletes:talia posteris monum eta reliqrunt: ut eoru grana nullavnq obscuratura sit oblivio. Oia uaq; maiorii niorii pclara facinora i tenebris abdita lateret nisi lfarii spledor accederet. Sed tame q gymna siis et octo coleti neq; republica attigui Ne p comunita rerucura gerut sibi solis uiuiit sibi solis nati videtur i seis os olaco ferat. Qui aut certa moderatioe ad repti. capesseda aim

adicitiit:q sua industria oesq; ingenii aculeos ad phinorii salute coiugiit:q incertos rerii exit': flexibile'; hoim voluntates cosilio moderatur:q seueris lagibilibidines coprim fit iudicia costituut flagiciosoru hoim quotidianos ipella pelliit honos ab iniuriis vidicat oiaq; suma prudelia iustitia et fiade gubernat : eos no solii maximis viris copades sed et tu si fas e)imortali deo simillimos iudico. Nihil eni maiyneq; melius a mudi opifice hoib'c6cessu e: A etvelle et posse pfuare

qplimoS. Pe. 4le memoraSVera ee scio nec temere diui nus ille plato beatas lare res pii. dixit: si eas vel studiosi sa pietie regeret:vel earn rectores studere sapietie contigisset. Que ita est ta stabilis ciuitas: ta solida ac firma regior queno stultitia at p temeritate gubernatui fundit' possit euerti: QMarc. P. Maro extra oena ingenii alea positus Rugustopcotati quid ad re pii.felicie gereda aptissimu eet: si prudeliores inquit temone tenuerit: et malis boni pponatur. vi aut

dica qd sitio: nihil est illi pucipi deo q oena naudii regit qagde i terris fiat accepti'q cosilia cetusq; hoim rege Rofuare quare suo iure aphrican'cotedit Olb' q patria coseruauerit adiuuerit auxerit certii ee in celo definitu locu :vbi beati septino euo fruae. Sed aio tuo ia reputa: qt picula qt reru dis

19쪽

ctamia qt calamitateSi expulsioneS fuge ciuitatu gubernaetorib' imineat: q sit icostas si icertavulgi opinio q leui aura fauor fideis p ph i cotraria rapiatur: q sint milia blas fortu

neviceS: l Vt magna gaudia ex malis sic mala tmesa ex igetib'gaudiis sepe facit. pone ate o clas maiorii exepla. A the

nas themistocli alcibiadiq; de repti. optime meritis inglissi mas suissevidebis.Cogita si fuerit cruei'Manlii exit' .Illi' inqManlii q patria laba te imo vero senonia furore pcussa ac pstrata icredibili qda animi magnitudie cofirmauit. Mide quScipioni Nasice deuicta aphrica attulerit: q calamita S. Marcellii virv pclarissima tuaserit: qcasus cicerone eloquetie pete rapuerit. cii Catiline gladios a ppli romani culcib' paulo a te Inmouisset.Omitto reliqs:q post aptissima i repti. bnficia collocata a suis ciuib'et a se consuati exilio vel nece mulctati fuere. Que si tecu diligeter evolises: sole clari' ap parebit huic qeto atq; ociosovite curriculo ab abitiois fuco populari p ycella semoto: et pl'tragilitati et min'discriminis iee. Neq; Icero ab hac se tetia loge recessit: qfacilioreet tutiore et miti'aliiS gue aut molestavita eῆ ociosoru putat. Sa hec tota disceptatio q magna est eget* exercitatione n6 medio' cri)i aliud tep'ccmodi'di flares. Nuc aut qm paulo ate amiecicie metione fecim' et sum'ociosi: dic qso:sut ne ista vera: qde balbo nro passim fer fiet q cii familiarissime coluctissime* spvixistiςAiut ei eu qruda maliuolooptumeliis lacessitiit stimi dice di more reliqssec diuturno p siletio pti dolore petivecudia fuisseusu. S. Qua pinu huc se ne appulit balb': ego expectatoe illi' id opille vicissi existiatoe fortasse nnullast de nris morib'et docina habuit me dilexit:studio dein pspectoet c6suetudieptucta: beluoletia pfirmauim':Navtri y rerufamiliariu piucta cura fuit: dom'eade: cois supellex: et q6 e firmi simu amicicie viculu)discipliarn voluntatu Oimφ studioru suma plisio. Quib'reb'ad pma illa dilcois charitate adiunctis: incredibilis qda init nos accreuit beniuoletie maegnitudo. S 3 ut invia redeam' liqdo deierare posse: balbum

nec dolore fractum neq; Ira aliquo ve motu perterrItu oratorias exercitationes pretermisisse. Floccifacit ille imperito ru latratus: malivoloru* ptumelias. Hoc ego noui .ppe oes

necessitudies: q mihi cu eo sui. S3 alia e i re occoepat' Ad ea na* philosophie pie q re*causas pscrutae se toluptulit Sio

20쪽

ant et'fame aut doctrine nonullo' pfidia detraxerit: id maiori illis dedecori q balbo futura est. Ue. Quis fuit in poli'ta oi spoliat' huanitate:q huic adolescetulo ad bii d nariis smeredu studiosissio Oibusq; obsequetissio detrahere aus=stς Causa o- Ca. Met'ille rhetor tardiu' de cui'vita ac morib'psulti' est pusculi co tacere q pauca loqui nup balbi libellos nec sale vacuos needendi. φ lepore ad pauca uspicies corripe Vel ut recti'loquar)corrupere tentauit. Ue. Quid noster fecit balbus: qd peccauit qd comeruit ut tanta in sese conflarit luidia ςCarolus . Ro gas ne huiusce maliuoletie causami: An hesiodi non memiContra in nisti: ubi ait architectum architecto inuidere:*poetam po uidiam. eteςSatiS apparet cucto malo fonte ee liuore. Ue. Dii honi: Quid hoc morbi e: q cotagio hoim animis illabitςNihil

est ta pspicitu: nihil tam illustre et ab omni labe penit'remo' tum tui rapacissimos livoris morsus possit euadere. O maetorii oim seme atq; origo luidia*Ο pctis mortalib'venenu pniciosissimu ς Nnq ne ab hac lethi fera atq; prophana peste genus humanu absoluet' Ca. Acrius exclamares: si intelli gas q fedo q illoto sermoe bonus vir ille utatur. Non eni argumentis sed opprobriismo ratoiinedptumeliis agit: in maledictis couitiis p totus versata tanq ei sola detrahendi fa cultas sit nata.Impetu quoda vesano in preceps rapiturnio ster tame balbus honestioris esse officii iudicas y nihilo ducere inanes oblocutioes taciturnitate uti v responsione pstituit. Pe. Recte ille quide na licet omnia psessu sit pmissu in an sit ma ivriR prop are tame quadoq; tacere satius est,preserti adini dieiij h uersus furiosos et mete captos Isti nanq; detractores .ppria seotidῆ3 - insania et demetia qua nihil deterius hol potest euenire)a-ν V liorat vicem sese viciscutur. Ca. M agna est profecto rabieSinuidie. Siculi sui ait oratius) non inuenere turanni maius tormentu. Hec mentem aufert humanitate exuit discrimererum tollit furorem ingerit. homines dem p omni ratione spoliatos beluis persimiles reddit Prudentis tamen viri esse reor:vbi eius existimationis laus a maliuolis in discrimen adduci videtur: contumeliam totis viribus propulsareian

quidem secti du salustii sententiam malus fieret improbior ubi negligas. Cetera re ipsa copertu est necesse esse pditoruinsult'refrena ε:q ceti sint ad iiuria tardiores S3 qq mo i sid