Dialogus ad Guidonem Rupifortem de glorioso rhetore

111쪽

sorex meo indicio me prodor sorici tuo indicio te pparas. IC . Vah callidus censor qd animaduersice dignit ad inuenit Ue. aliquid querendu est ex q magis emergat qualis sit hec de sorice ppatio. a. tibi obteperabo. Illud vero pino est sig- Sorex nificandu soricis esse propriu vel stridere clari'q mureS: vel strepere magis :friuola presertim erodentes: cui' indicio vo cis pleru* per tenebras quoq; transfigiatur. hinc plautinu iblud Confest ore te facia forica venia. quod emulatus est apetissime teretius ingens. Egomet meo indicio miser quasi is rex hodie perii. virdq; balbus noster imitatus facetissime dixit. Egovero tanq sorex meo indicio me prodo. Tar. tuo q3 indicio aliis iste patefactyest locus. Ue. ut ad pmune utilita tem studia nostrapseramus natura ipsa magistra et duce admonemur. C . quo min'noster ferend' est qui omnes neruos ad alteri' columelia intendit. Tard. ira cogit. Pe. at ratione

uti oportet. Et qcqd agas ut dicitur)agere considerate.Nepe holes reliquis ani matib'mente sola et cogitatione distinguutur. Sed heus tu est ne hic libelli finisς Tar. ope inchoato: et prope absoluto: queda balbi crimina tanq fastigiu imposui. Ca. memeto opus essevi omni careat labe qui alterv crimi nari paratus est. T. Balbus nulla dispelation evius quadragesima carne voravit ecclesie divine piemptu Car. Id ei auctoritatis extrema valitudine laboranti vir sapienti Ilii ny cotribuit angelus catosque honoris causa nomino Vienne amchieps. hui' memorie sine cotrouersia philosophob pnceps. quo probiore non facile alterV reperies neq; fortasse solvidet O turpe notam tempoN nostrorii. in hos maledicos qui alienam fama ereptu ire gaudent: non animaduertiς Nihil e tamen quod his tuis verbis admirer . Quippe vetus istec tua est militia. ad hanc te natura genuit:vi' exacuit: fortuna seruauit Pet. Sepe necessitate fit ut quod pleru* turpe haberi solet. inueniatur non turpe. Ca. ut hoc tibi magis perspicuusit eo tepore medicob monitis balbus obteperauit. quii vel paredu fuit vel vita cii morte comutanda. tam gratiis mor hiis adolescentialia inuaserat. Tar. ista nescio medicus no suCa. Non sed una littera plus es q medicus. TardiuuS. mitte male loqui. Carolus. quum ut dignus eS dico bene non ma te loquor. P. Nulli est exprobranda pauperta S.C .fateor sed g, illi.

112쪽

vbi ad paupereate accessit infamia sedissima paupertas fit. P superest ne aliqd adhuc T. up est q, balb' spreto iure iusiuran iurando in cordigerora scolis in me inuetus estJ Ue. Nulludum . vinculu ad stringendu fide iureiurando arctiuS elle potest. Ca. ut inquit actius neq; fide dedi neq; do infideli cuiq . i. cur ta insigniter in me balbus cotulit iniuria Ca. quidvng IS egit Auod male tuo gratu esset animo ς Non mulierosu nec mendace neq; aleatorei aut furace aut ebriosii te cenIint. note virum leoniri et meretricii contuberniii vocavIt. Nuq protulit multis viciis tibi anima esse inquinatu. tantumodo desedissimoet teterrimo bonan littera parricidio grauiter Idoluit. maioN nostroru caluitiatores crebro execratus est. omnus iiustu ais impiu ab omnin Mi3 comunitate extermindati esset. P.Sermone ia cohibe. satis est mihi perspicuui et quid tibi videatur et que sit inter virul controuerna: nunc mulsa dicta dica. et opera omne studiu curaq; couerta. ii ad aliqua probitatis specie illius animu reducere liceat. Ta. qcltecu tacitus susurras Pe. paucis verbis tecu loqui est animΤar. aurili tibi opera dabo.Pe.tua prius astringe fideminit mihi simulati relatum. Gr.mea a tringo fide nil tibi limulati relatura .Pe. equu facies.na aliud agentes aliud limulates perfidi et malicioli sunt.ex omni ei vita limulatio ac dilsimulatio tolle da est. Imprimis igitur scire expeto: quid cause ad balbu incessendu tua mente exacuit φ r. SlOrIa. Pe. cur Π Si gloria queris scelus abiit. in quo nulla potest este gloria. sit pςς δ Tar. scelus ignotu esse arbitrabar. Pe.q Vere ph losopli dum momento protheus dicebat : virn sapientem non peccatum esse etsi peccasse eum dii holesq; ignorarent. Non em metu aut infamie causa non esse peccandu puto: sed iusti bonesti pstudio:Τar. ast inimici mei incomodo:men agere comodum volui et fas fuit. Pe.propter suu quisquis emolumetu violat nulli uis altern humani generis hostis censenduS est.magiS em arbi detriς trandu erit esse contra natura .hoi detrahere sui comodi gradum, tia si omnia incomoda subire.Τa.quouiS modo propria utilitas sectanda est. Pe. Qui utilitate virtuti anteponuit diriemunt omne finalia societate: qua sublata fidestprobitast ce terem virtutes funditiis tolluntur. Τardis .Fxpedit quane dciet malum esse. Pe, nihil expedit quod non deceat. utile e

113쪽

putare quod turpe sit perniciosissimc est. Τa. Quatfivis philosophare me ab hac fetetia nuq amouebis sin aduersus hostem mendaciu fingendu esse putei si preserti id occulto fieri non esse potest. Pe. fides etia hosti seruanda est:nec cadit in viru ho mentienuum mentiri tardiue Est eni hoim nature:qua sequi sumope dum. debemus maxime amica veritas. De fide ac religioe svi ait seneca scias agi ubicul de veritate tractatur. nec aliquid celatu fore arbitrare. Hi eteni usus sophoclis snt in ore semphabendi. Hic nihil occulter. cficta tuens 'Et cuncta audies una reuesabit dies. Ideo sapiens poeta dixit veritate silia ee temporis.Τar. Quicquid dicas licet aliqn sui comodi causa a fide iusticiam discedere. Pe. hoc dicto nihil tetri' nec fedi' excogitari potest nec credo peste maiore in vita hominu inuasisse:qui pmoditas honestati preferae. honestas eni ut ait cicero)omni podere grauior est habenda g reliqua ola: velut

3enoni est visum sola expetenda est. Τardi. hec verba meas aures obtudunt. Ca. licet pace tua verba pauca loqui. Pet.

Iicet.Ca. opera et sumptu perdis. Pe quid ita. Ca. qm stultitia est venatu ducere inuitas canes .Pe. scio tentare tamen volui.Ca.Vna opera ex pumice aqua trahere voluisti. Petr'

quid igie restasCa. rem elocuti sumus oem tuu integrusyncerupiudiciu expecto. Τar.idipta ego expecto: sed saevi glorie ac nois mei meor sis. Pe.Hec ad iudicandu erunt facillima.Τar. ut lubet. modo mee gla ratio habeatur. Pe. Iudicis est in causa veru sequi Tar. veru est me sapere. Ca. sapis multil ad gentu Tres iudicabit modo petr'sana habeat censura. Pe. Si perlarc monteS qui esse aurei phibentur aut gygis an

mihi gnis anulus condonaretur :cuiuS cum palam ad pal- nulus mam couerteret a nullo videbatur:ipse aut oia videbat. averitate minime oberrare. Ca. sic facile spectatur vir qui igenio est probo.cu ad malefaciendum ei potestasvel etiam opportunitas datur: si id non facit.Pe Nulla est res tanti aut commodum ullum tam expetendum: ut viri boni officiu amitamus. ubi enim est turpitudo ibi utilitas esse non potest . Ttimeo tamen. Carolus. Τuo ex ingenio mores alienos iudicas. r. semper cauere sapientissimn est. Ca.ab improbis cauendum est. Tardiu'. virtus est ubi occasio admonet esse improbum C aro. malicia certare tecum miseria est. sed pe-

114쪽

tre dudu sententia tua exopto. Pe. Vide ne tacere fit recti HSςCa. Iudex es. tuu officiu equum est colere et facere. Pe. Quod facturu dixeram no imutabo. Ca. sententia igie .pnucia. Verum ius rogo. Ue. Te ipetrare oportet quado equupostulas. Tar. Hic aures magis sui adhibede. P. ut a sumis

hoibus sapietissimiis accepim'qui alteriiviolare conatat ipsetetia tu se aliquid emolumenti psequi valeat. ab omi equitate longe

diciS de abesse vides Stui eteni cuil malu poli'ferendii est q de ab tota dis' terius bonis surripiendu Siquide ut exigit ipsa nature ratio putRtio ς si vir bonus est qui prodest quibus potest nocet vero nemini

Nihil est profecto magis vituperandu: nec ulla pernicies vite maior inueniri potest: q alioue fame at p laudib'quasi esuriente lupii inhiare Hec cosideratio si mente tua qua loq; subiisset aduers'te tardiue mea mic dirigetur oratio) non ta te trii facinus ab hole libero prorsus indignit admittere contedisses. vi balbi dedecore atq; infamia talis eni in animo tuo fuit cogitatio etsi ad id non pueneris) inane gra3 populare*aura captareS. cuiuS nec accessione meliorem vita fieri. ne pdiscessioe peiorepspicuri esse debet De illi' doctrina sup uacaneu est dicere: cui quide aduersari sine'dedecore non potuisti Non hercle tam dispari precio arma glauci et diomedis existimata fueriit.sed quonia e multis malis malu qa minimuest semp eligere debem'. muta hanc mente .eXue omne ira

cudia. stultitia est te illi esse iratu cui'sapientia plus potest. Animi pItalia sume q oim e unaet regina virtutu et ut i sermone trito dicitur pridie caue ne facias qd pigeat: postridiet mi animia moderare:patietia cole:q6 optimu est erumne codimentu: disce biificiis poli'q ptumeliis cotendereImprob' est homo qui beneficiu sit sumere:et reddere nescit Tu autedoctissime carole opera amico dedisti laudabile proba et san piente, et sobria quod pauci solent. Sunt eni admodu rari et amici certi sient. Sumis igitur laudibyeiseredus es. Nam qx '' non defendit iniuria cu possit me p propulsat: peruerse facit vi eni grauiter et vere in morallii libris docet aristotiles. Ille videtur studio P esse:qui rebus gerendis quadoq; amicu sibiipsi prefert. Τar. Nihil unq seditis turpius flagiciosi atrocius inhumanius fieri dici cogitari potuit:Veteratores Vastis legiri ipe sycophantes parricide mee fame nois glorievir

115쪽

tutis raptores nequissimi. Sed quid cesso quid sto. qu id in

ror. ibo ibo: introrupa in domu . Nusq edepol me in crastienum .pspicietiS die. Pe. ut sese repente hinc arripuit . Quato furore incedit . ut brachia iactat:vi caput agitat. TardiuuS. Qui modo sublimi scandebam note celsa conqstio Sydera: qui nulli fuera virtute secudus: Τar diui Spernor et inuisti merens inglorius euuDuco:Nec tantos possum finire dolores. Magna repente ruut: sumis sors dira. negauit Esse diu varioq; fluui mortalia lapsu. vos eterni ignes naudi quibus ima regritur: vos precor imissis elemeta exurite flamis Terra neget fruges:Nulla vaga cynthia luce Urebeat: et nitidi moles operosa laboret. Nullus nullus sum: totus totus occidi.Nescio unde auxilii j presidii profugit mihi copiam comparem:aut expediam. iactor crucior agitor stimuloruersorNon vidi nec audiui nec pol.dici aut fingi posse credo hominem infortunatiorem. supenitus perditu S: tot mala mestitudoq; obtigit:male res plurime se agglutinant. Multa mala mihi in pectore acria et acerba peruenIunt: que me miserum macerant: que me miseria et cura contabescunt ut me in tricas conieci:presagiebat iampridem animus:proh dolor redactus sum usq; ad hoc dedecus:metuS membra occupat. onustum porto pectus dolo erer abundat cor amaritudine :animus merore mortuus est: ndit me ira pudori pavor terror agitant:hominem me

miseriorem nullum esse opinor uid dico opinorςcerto scio sic corpus stimulis foditur. Ernnis meis hec dies prestituta fuitPessima hec mihi lux hodie illuxit: de capite meo hodie fuerunt comicia. Ita dolore angor et inopia argentaria uidagam ςquid faciam ςquid quod ubi nihil nihil est auxilii.

Nulla nulla est gutta cati consilii: quo me vertam. nescio tignoroNullum est homini perpetuum bonum . que leticia in quem merorem versa est. Olim tantam gloriam habui Equidem adhuc orator sum. sed procedit parum. Omnes irrident Quidni facile est miserum irridere: ubi ubi mororvbi asto ς Sum non sum vivo non vivo. Quis me in pristinum restituet locum ς Siccine tam benemerenti tam mala refertur graς

Necesse est versis gladiis depugnare: imo ambulabo in iuS

116쪽

deferam qui meam fama prereptu ire gaudent.Quid meditor quid loquor Animi pendeo cor contabescitiquali in aenuam ponaS salem.manifesto teneor. quo igitur fugiam imbrem perpetuum laborem algorem sufferam, dicio quantum malarum rerum sustineam. Arripiam ne mihi decurio in spacto breue qi vite reliqua estssi morior de commutili late plurima detrahes. orbata penitus erit eloquetia . Quia ad me resert:diffinitu est effugere istas erunas. Ibo ibo quo me ducet pedes : quo me fortuna et error trahet. Vertum elimihi ante tenebras cosequi tenebras. Pe. Inest erroriS maecula huic hol in pectore: que elui neuti potest Ear. due resque laguore asserui ceteris secordia et iperItia. ques adcu tumelia exaculit Pet. Error id pcipue agit. qui fons e traudu maleficioWiet sceleru oim.Sed qua nuc picietie labem tin pectore eu celas habere Ca. Scio si pncipiu malu et nequaestimate resverti. Na ille evere maluS et nequa:FI tag mus semp rodit aliena fama. P. Novi hoim moreS mesericoStiactatores meri psidetest garrultimaliuolii qui alteri de nihi lo dicut columelias.Sa.Isti side novbis et disputatioe philosophoN:sed vinculis et carcere coercedi sui. Ue. Tu in carese, boniviri officio fuctyes amico opera dado.C mea lentetiaiySς' ' tardo amico nihil est iniqui'PeNisi iniusta ab amico petam μ ὲς' turitae eni nos tardos ee decet.Naφ et no tribuere es recte possis. et tribuere s no fuit equu mira officIu e. Ua. hoc F tecto deliberadi genus no cadit ine bonosa iec amicitia mirtute diuelli unq potest. Petrus.Rari sunt admodum tales. Nostro enim tempore homines amicitiam metiuntur emolumentis et commodisset sicut refert plautus)ut cui p homini res parata est amici sunt ita firmi Si res lasse labent. In

dem amici contabescunt. ReS amicos inuenit. Carolus. Noem has amicitias pluriS existimo: si Viciosam nuce. Petrus Tecu sentio. Na si i gratu amat: Opera oem perdit.DIS auted bene fit haud perit. 93 hec hacten'.C. Reliqui evi imo

tales tibi Rias aga: qui huc die operam mihi dedisti nec aualiud negoctu occupari passus es. Equu aut arbitror ut mi hi iznoscas. si tuas opplevi aures nimia ubositate. Adulanna*vicio no meo: morilee f ui.P. imo ipsa mihi opportunitas no potuit opportuni'hodie aduenire:Sic hylaritate mini

117쪽

est animus onustus: si preter spem tantu mihi gaudium euenit. Ca.Nunc demit animo meo bene est. φ te letari selio Pe.Quonia optima diei parS iam peracta estivius estvi te domu recipias. Hocq; optatissima nucium balbo referre sis memor. Ca. Mercurius qui nucius iovis perhibetur: nunqtale patri suo nucium attulit. Male suauissime petre. U. Et tu quoq; suauissime carole: balbo p meo note salutem plurima dicas. eiiq; admoneas:vt forti et iniucta mente perdito rum columelias ferat. Quas quidem cotemnere et pro ni se

hilo ducere magni animi et excelsi est. Hieronymus balbus Ambrosio de cambra y cancellario parisiensi regioq; consiliario S. P. D. Erlege si a grauioribus studiis aliquado recedere po etes has teptiolasviroru sapietissime. et si qd min'apte

minus ue cocinne pscriptu iuenies. idy tua huanitate sumaq; eruditione libetius emedabis: q, si aliq ex pte opusculum nostrii abs te comedari sesero nullius cetura vereor ne In probe dica aptius extimesca. is eni talis viri iudiciu nomultipedatςque dias Oim reru ac moderator de'nascivoluit ut eet in quirtus oes suos articulos exerceret: nulla Isecto est lata dicedivis:nultu ta diuinum atq; incredibile oratio nis genus: quo singulas animi tui dotes:non dico cumulati HS recensere:sed ne per capita quidem enumerare Valeam . Quod enim est tam preclarum facinus:que tanta ingenii Phlias atq; constantia:que avita et moribus tuis abhorrerevideaturςNulle perditoNinsidiem ulla maliuolobcontumelia ab illa humanitate atq; modestia qua ab ineunte etate lon Ro exercitio corroborasti mente tua potuit amouere Quin

Imo ut igniti feruor ausu purgati'delacatius* reddit:sic isti detractores iniquissimi aliene laudi ac potentie tanq rapacissimi lupi sep inhiates pinedo at p incessedo: nome tuli clari' illustriusq; per uniuersa mudi clymata effecerui. Atq; utina esset facultatis inee: tales ac tantas laudes sempiternis moenumentis mandare:sed non mihi si lingue centu sui virgiliano verbo utar)sint ora p centu ferrea vox tantaS posse per currere laudeSNe at singula prosequar nec eui ola sunt hui'

118쪽

disputationis aut teporis)q composita bone deus) ac modulata oratione qua facile ad priscob eloquetia accedis : Guil terniu tardiuu nonnulloηε rnatiuulo vocib':q lites init optimum quel serere P gra ac monumeto ducut . a me alienatu mollirevoluisti. g ut vitii ybatissimia decet in tua uba mime aspnatuS. se arctissima familiaritate meysecutuΙΝ : et oib'in rebus mei acerrimii defensore futu19pollicit'est Sed cit ideinuectaua aduersenos et g de acerbissima*ditob vi arbitror)pot elatioib'irritatus:q suapte natura comot':iadudu edidisset. respondere fuit psiliu . ne mea taciturnita S mente alicui'crimis conscia arguere videretur. Fleni vi bonu accu

rare addecet suspitione nedii culpa abs se repellereriliter tamen se res hahet alip hois est opinio. nec eni illi' vita aut moreSulla ex Pte redarguere anim'em p sine nefario scelere facere non posse qnquide ei sumayhitate singulare* modestiam inesse ita pspicuu sit: ut id a neget eum no sane metis existime)sed fama nra3 qua qui negligit ab otin holm psortio exterminad'est quousq; patiebar eqtas tueri studuim'. Si qigit amico' optime dicta ridicularia delicatissias aures tuas ossedet.sic accipias veli : ut ea no ad virai qq pacto icessendum quo cu bnficiis q iniuriis certare malo: sed ad Iectoris fastidia minuenda a nob excogitata fuisse arbitreris. Quiseni cui sana inq est ratio) quepia redarguere conectque et vita inocentissime acta et bonaN litterat,eruditio pinedatἶC eteυ sic ppertii habeo inter sumos et excelleti igenio viros non aliqua liuoris rabie: sed animoWpsilioueip diuersitate se penumero plentioes extitisse Animii igitur nostue deos anshoies testor ad hpserabeda accomodauiria vi illi'fama gra

aut decus nome* celebratissimiivlla ex pte c6maculare:cui decori atq; augmento esse studeo: sed vi.aliquo honesto fructuosoq; exercitio igem ii culti' pollici reddere Nec q antehac vel hoc nup edidi libellonullssin tardiuti tuu iuidiosonterpretatioe retorqueat velim: cui'sempitna fama eximiu*dec': nec olim nec mic nec posthac me lesuNyfiteor Et tande aliqd meabvigilia monumetu extet :q qd animi habeaadusthuana1Martiu studia testatu relinqua. Tuu igie erit o pcipuit Oi3 ututu dec' cuir inaesa clemetia icredibiliq; huanitate ola bono patrociniit debe hos libellos laq uri igenioli pinicias ita tueri atq; desedere:vt improbis maliuoli 3 hominibus nullus detrahendi locus relinquatur. vale.