장음표시 사용
241쪽
Mense Romana mssu um lentore : unde Martiat. lib. I 3. Epig. 2S. α ς Pruna peregi meca .e rin fenee ae
ritur autem pruna baec Damascena, a Damasco Suris quae optimis abund ' Prunis, α unde etiam planis et eum Damasceni traia portata est. .
- P . to sese offerunt pyra, qu ita appellantur ad simi-- ca empus in Hi, e lino te dentia in aciatum, flammae
xx Alern p Q 'l , se inibus onerosius. Aegris quoque e ibus est eI;-m o docta eadem miro salubria, ει gra-,odo nega v ' Ipsa aduersantur boletis atque .im ecipue crust ψ' &pugnante succo : & inferiusta px O pellunt*pψ . i. hi cinis conIra fan os etiamnum Plin. pyrol ψ:' . es ex Hipp. lib Σ. de Diaeta pyra 1 prolici aluum mouent. calefaciunxi mila, cuius fructus genera plura Popyra seqv in. lib. Is . cap. 1 q. ubi omnes ma-- - sunt ex eodς η ur. In Iotum Vero mala frigida species recς' i iii. i. i. cap. 16. & Paul. Aegia inquit Ale X 'μ . dulcia aliis calidiora, acida refri-
.eta lib. - cap. 8 Petron. 3- devictu Roman .cap. 3.
242쪽
i De Perscia, γ Praecoci . Caput L VII.
PErsica a Perside Orientis regione dici, unde primum
hoc arboris genus in nostrum orbem est aduectum , communis est sententia. Galen. praeterea lib. de alimentis Persica, inquit, in Persidis regione periculosa quidem esse dicunt, in AEgyptiorum vero regione innocua esse. Quod idem & Dioscorides confirmat lib. I. cap. a s Columella amplius scribit,persicam arborem 1 Persis in Italiam transmissam, ut Romani exterminarentur, namque morbosa, ct venenata planta est, his verbis alloquens: quae barbara Persu Miserat visama est, patri se armata venenio Ambrosios praebens reos, oblita nocere eLLHis autem contraria omnino recenset Plin. lib. I s.cap. I 3. In totum, inquiens,persicaperestrina etiam Asiae Graeciaeque esse, ex nomine ipse apparet , atque ex Perside aduecta: nam persicae arbores, subiungit, sero, cum difficultate transiere, ut quae in Rhodo nihil ferant, quod primum ab Aegypto earum fuerat hospitium Falsum est, venenata cum cruciatu in Persis gigni, & poenarii causa a regibus translata in Reguptum,& terra miti nata. Id enim de Persea diligentiores tradunt, quae in totum at aest, mVXis rubentibus similis, nec extra Orientem nasci voluit. Eam quoque eruditiores negauerunt ex Perside propter DP 'plicia translata, sed a Perseo Memphi satam': &ob id Ale xandrum illa coronari victorea ibi instituisse,in honoremataui sui. Semper autem folia habet, & poma subnascenti'
Sed de his quidquid sit, audiamus etiam quae dei perii Cis idem Plin. cap. 12. eiusdem libri ree eo seti Sed persiςψ xum puma duracinis, Nationum haberi ognomen Gil
243쪽
AMense Romana . O ri retica. Post autumnum maturescunt aestate prς. A. 3 triginta annos reperta,& primo denarijs iiii data. Supernatia e Sabinis veniunt, popularia docia : onrum innocuum expetitur aegris : pretiumq;, s triceni nummi fuere, nullius maiore : quod in cuia non aliud fugacius. Longissima namque illo sis dui mora est, cogitque se venundari. Budaeus hi eco V . de Asse, & partibus eius circa pretium persi. Eecerp -- nulla recenset, quae nostri temporis propor- hilarat V , se potius videntur,quam alias; nem pe perscaeorum riginta numis vendita fuisse, qui potest crede-lione Hoc sane mihi difficile non erit credere,quod singuIa lib. s. cap. si nec non Niceph. lib. IO. cap.
, o traditum est, inquiunt, cum Iesus Christus ster iam paruulus illuc aufugeret, 1 D. Iose , ob edictum ex Herode impositum , Ut Dominu ' siceretur,traditum est, inquam, simul vlp0'pylo PMςς. ex ς oauit statim arborem persim dictam , licςxuideIicex io Q , aduentu Iesu Christi fuisse turbatam-' te Ppropolo is usque se inflexisse apsumque adorasse Τ' oine IV V ouctus, solia, aut particula aliqua cori ς β
atque Za Gia ' orbos 1 compluribus depellebant de Postς --.iicia persica poma sane non soliim η' aegri Rd' o ooellat, sed salutaria, saluberrim A gFp
verba Π ΠIcio b, atque animi causa potiu in Iessui, ueso OV etudinem seruandam spectit G R', I
M Jςx , .ra, . sica ait re uocisori Rhum 4 Τ aquantum aliment. iquidem vento . subsidunt: sta a V oersica, ait, aquosa sunt. &b- μ' ' u
244쪽
excretionem conserentia ; & a. de aliment.faculi cap. rq Persicorum succus facile corrumpitur, & non sum post alios cibos mandenda. His Galenia similia quaedam docet etiam Paulus Aegineta lib. I. cap. 8 I. his verbis. Persica praui succi , acidique sunt, & facile corrumpuntur, ideoq; primum exhiberi debent , quo protinus deajciantur, nul-Iamque in ventriculo diutius immorata corruptionem sentiant; quare iuxta Medicorum sententiam probi alimenti non sunt persica: ideoque in frusta secant nonnulli, & vino abluta eadem edunt, vinum etenim Putrefactio
Cui sententiae omnino contraria superius loquebatur Plin. sicut S lib. 23. cap. 7. etiam doceti Prunis Villiori somacho sunt persica, inquit Plinius, succusque eorum etiam in vino aut aceto expressus, nec est aIius Cis pomis innocentior cibus. Nusquam minus odoris, succi plius.qvitamen sitim stimulet. In hac sententiarum contrarietate dicerem, quod persica ut aquosa facile etiam Corruptioni sunt obnoxia, Sideo etiam non salubria sunt; si autem Perpendantur persica respectu temporis anni, in quo na-1cuntur, Vtique salutaria sunt, nam persica, ni fallor, sunt fructus horarii, fructus scilicet , qui sub hora anni nascuntur, hoc est sub cane, tempore caniculari, quod tem P horam anni antiqui appellabant, in quo tempore ingen 'tissimi sunt calores, ita ut alimenta friaidaec humida ne qcessaria etiam sint ad contemperandum humores ab eX terno aere calefactos, nec non etiam eosdem absque Pu 'tredine conservandos; hac, inquam, ratione persicat an
quam trigida ct humida, nec non temperamenti aquei, veluti Galen. asserebat, utique sententia mea optimi alimenta sunt, non autem praui succi, ueluti a Medicis superius recensitis affirmabatur.Pace inquam Galeni Sc Pau-i,Monu est vesci persicis tempore canis iuxta illam seu Luntiam Hippocratis, contraria contrariis optim 1 ΩΠx-
245쪽
Men ι RAnana . alimenta frigida de humida esse detient, si-ώ sunt, carierique etiam fructus, quibus Dei Mae C o G . dentia humanum genus muniuit, atque aestiuis, homines munitim m6s reddidit, maior namq; ς' est C - im horariorum,& seri omnes, frigida qualicum C E. e , sicuti in superioribus recensiuim est , α haee ite pOD A nunc praecocia siue armeniaca appellata , , . de iure naturae sunt, apud nonnullos parum dis ab alijs eadem persica esse dicuntur, sic Poeta Martiali lib. 13. Xenio 46. his verbis; sDrtini λ , Lisscrvi fuerumus praecoqtia ramises aeserti Oriptiuis per cararas muti in Ni HU .
' . , quid sit, nullam habet apud Auctores du- em, una& eadem est apud omnes. Est ad CVς' io' obitatio de alijs recensitis fructibus,&pr 'ne, mRlOPepone, melone , utrum rubin tem m ' fructus comprehendantur,an vero Vφη sertim dς Y L Galen. 1. de aliment iacult. cap. x' 'fldiction ' o Oelopeponem maximh differrem ς ' & idem fuit etiam Paul lib. i. p. ς'
246쪽
mouentibus in solem rotis olitoribus : rursusque hybernis diebus intra specularium munimenta reuocant ibus. Quin &lacte mullo semine eorum biduo macerato, a Pudantiquos Graeciae Auctores scriptum est, se ri oportere, ut dulciores fiant : crescuut qua coauntur forma. I' Italia
virides & quam minimi. In prouincij. quam maximi, &curini, aut nigri. Placent copiosissimi Africae, grandissimi
Moesiae: cum magnitudine excessere, pepones Vocantur. Ecce igitur apud Plin. Pepones sunt cucumeres cum ma
gnitudine excessere,sicuti melope pones at mil*nxur cum ς X poponum semine nascuntur ex eodem Plinio ibidem. Icce, inquiens, cum maxime noua serma eorum in campania prouenit, mali cotonei effigie . Forte primo natum ita audi unum , mox semine ex illo genus fictum , melo Pemum vocant. Sane has Plini; disterentias percipere difficile est. Propterea satius iudico , .ut secundum ς0dλmu- 4nem nostrum loquendi modum progrediamur- Nζinpomelones comm uniter dicti sunt illi quibus nos Vescimur, .nguriae cucumeres alias vulgariter appellati, nec non ci- trioli, qui omnes horarijstultus sunt hoc est Caniculares, propterea quod sub cane nascuntur , quod templi bor, anni a Veteribus appellabatur, veluti superius audivistis. Generari autem hos fructus tunc temporis diccbamus νad hoc vi sua frigiditate, de humiditate , qua pollent, cor Pol id caloribus vehementissimis cani, labefactata resi- cidi tur Scre cillentur. Quare vescendum est ipsis sicutici aliis similibus; nam fit idi, & humidi sunt, alij quid ς
ver' minus. Cucurbitae nempe fiant omnium,mgidii δ' e ex Hippoc. 6. Epidem .se t. s. te X. 33. Secu duin locum tenent citrioli, tertium anguriae, quartum
Veio melones, qui tanquam dulces & dulcissiim mi inter' crum non adeo frigidi sunt, sed aliquas obtinent calidita' i. partes ; ideoque in cibo iucundiores Mique adeo, vIdς Ala Zimino Imperatore historiae narrent , ipsum nouem
melone. Hostienses unica mensa comed i ne, quod satah di '
247쪽
nfensa F. mana-is. in . vescendum quidem est his fructibus sciis tem rus Ituno, & ordinata vel iusta mensura, iuxta il- .aes tiam Hippoc.in Aphor. Omne nimium natu e in x in is,& quod paulatim fit tutum est, nam ex eo-oc. alibi sanitatis studium non saturitas cibi est, labores', & qui parum comedit M parum bibit Fi3 2. f i, morbus aduenit. De his postremo fructibus magis quid esto loquar non habeo , solum ' sitius quodHeurnius recenset lib. et meth. ad pra
de anguria, aqua nempe distillata ex anguria, liud retra placat usu , S Auerrhois authoritate nobilita-
punicum , granorum multitudine grana . o Vulgo appellatur. Fuit primitin hoc a Poeno ad nos transtatum. Frequens est punicum ν - Dos , apud Carthaginem , unde postea cog00 xum ςo ti P vilicum calfacere videtur, inquit Alς δ' siue νδ' tib i. cap. 16. sed de uesde dulcibuψψ men Λ an l nam Miriaci sunt mala puniς'' r
248쪽
Mensa gwnana . 23 r Cudonia secundo loco, cotonea etiam dicta, nomen desumpserunt a Cydone urbe Cretae, in qua magnus fuit:
eorum prouentus. Hunc fructum primus omnium Cato cotoneum appellauit , de quo Plin lib. I s. cap. II. agens sic loquitur: His proxima amplitudine mala, quae voca m us cotonea, & Graeci cydonia dicunt, ex Creta Insula aduecta sunt: unde Seren . Aut quae poma Cydon Cretaeis misit ab oris. Plura sunt cotoneorum genera ex Plin. ibidem , quae cau-didiora nostratia cognominata odoris praestantissimi sunt. Est & Neapolitanis suus honor. Sunt cotonea sblida, Rim; substantia dura, ideoque dissicilis etiam concoctionis potius habentur; frigida magis sunt etiam, atq; adstringentis facultatis, quoniam ex Alexandro Trall. Lia perius lib r. cap. 6. Omnia mala frigida sunt. Martialis laudat cydonia cum melle, nempe lib. ra. Epigr. 18. sic concinent Si tibi Cecropioraturata cydon a melle
Ponantur, dicas haec melimela licet.
Hodie in frusta incisa, saccharo, & vino decoquuntur, &gustui optima sunt, aut cum faccharo varus modis condiuntur, S in mensis apponunturi AZarota etiam sunt Luctus rubri, atque tria habentes ossiculabunde nonnulli Tricoccum Diostoridis esse putarunt. Sunt hi fructus saporis subacidi, & ventriculo grati; autumno maturescunt,& Neapoli praesertim felicissime crescunt; pro delitijs habentur non solum crudae verum etiam saccharo, Sc melle conditae, atque temperamento fristidae, &siccae sunt. Mespila species agarolae sunt, disserunt tamen in hoc νquod misella magis adstrinstunt quam agarolae. Sunt e tiam me spita frigida, ct sicca, atque adeo acerba ut vix in terdum degustari valeant,prqsertim vero aCerba,ideoqu*ante cibum assumpta ventrem maxime adstringunt,m ura, & mitia eduntur, non acerba, atque Potius ut medi C mentum assuma solent, quam ut alimenta . .
249쪽
Mensa Romana m fructus est etiam eiusdem rationis cum mespi- in quoque comeditur, haud acerbum , minus in I einit, qu- mespilum, & circa reliqua omnia' , valet ijsdem me spilis.Frigidum, crassum , a i in humorem quoque generat ; ideoque mali
i menti est. Idem sorbum ventrem astringit ve-c c , sed non adeo valde: ideoque Martiat. lib. I s. etia- 33- sic concinit. Ilit ute iamus, molles nimium durantia ventres ;Ε ns. 'ν Jὸius bac puero, quam tibi poma dabo. PS A agendu est de cornis ,que fructus sunt oliuam, atq; figura, duro intus ossiculo qui dum ad Pret inperuenerint, rubri fiunt, de sapore acidi sunt inagnis C ri trumq, in modum adstringunt. Sunt i Iu
maturi , si sertim apud vulgus, sed parum atque dissicile atque cum frigida, di licca sint, veluti de aetaroli , honorς ira non sorbis asserebamus. coquu eastanea perpendenda est, quae ita dicitur inelaiy 'Li,' ,nesie urbe.Dem, anabiles, ct pressi copia lactis stRRQ a ..aecipua alimenta pastorum , u eluti concyp x in ta 1. nunc etiam plebei cibi sunt, Metue ipii Eran' in vescuntur: propter ea quod ex Gu '' ''Vixτ' .ic . ratione cap. 1 o. Castaneae siue eli ς' . si viὶς p iis siue denique Distititue semper sv .
250쪽
Mensa Romanatas. 2I modius tamen concoquuntur, ac nullatenus praui succ,&adstringendς aluo minore efficacia sunt, sed horum suvberiore abstinendum, non solum quia crassi succi habentur, sed quod aegre concoqui, aluumq; adstringere, di inflationes excitare possint.
De Ficis, Caricis, Vuis, Vicis Eafri Caput LX-
E Rςliquo genere pomorum ficus ampIissimae n.
quit Plin. lib. I s. cap. I 8. Nam ficus dia Icis, Prouerbio sertur, dulcis, inquam, Ductusest, gustui gratui, suauissimus; at non Africana ficus a Catone appellax , quae . Carthaginensibus amarissima fuit. insuauissima, funestissima. Propterea quod, veluti resere Plin. ibidem, Perniciali odio Carthaginis flagrans Cato, nepotumq; Iecuritatis anxius , cum clainaretomni senatu Carthallinem delendam, attulit quodam die in curiam priecocem ex ea Prouincia ficum, ostendens'; patribus, interrogo vos, inquit, quado hoc pomum demptum putatis ex arbore ciam intur'-nes recens esse constaret. Atqui tertisi, inquit,ante diem scitote decerptum Carthagine,iam prope a muris habe mus hostem et statimq; sumptum est testium Punicu bellum, quo Carthano deleta est, quanquam Catone anno sequente rapto. Quid primum in eo miremur λ curat ingeni1,an occasionem sortuitam celeritatemq; cursus, nvehementiam viri ξ supra omnia quiddam est , quo nihil equidem duco mirabilius, tantam illam urbem, di de ter rarum orbe per C X X. annos aemulam,unitis pomi argu mento euersam: quod non Tr. bia aut Trasumenus, no Cannae busto insignes Ro inani nominis perficere potust 're : non castra punica ad tertium lapidem vallata porImq;