M. Tullii Ciceronis Orationum pars 1. 3.. Cum correctionibus Pauli Manutii

571쪽

et l

etatu

i ii i

I N V g R R E M. 26 imis quidem remittere ; te adierunt, π eandem suam causam foederis esse docuerunt. tu aliter decernere in eadem causa non potupi: pronuncias, Netinos sturamentum dare non oportere: et ab his tamen emigis . e ct mihi eiusdem praetoris hiemas' rerum decretarum, o frumenti imperati,et rerum decretarum tritici empti. quid potius in hac tanta, ac tam turpi inconstantia

fusilicari possumus iudices, quam id, quod necesse est,

aut isti a Netinis pecuniam, cum posteret, non datam, aut id esse actum, ut intelligerent Mamertini, bene se apud istum tam multa pretia, ac munera collocasse, cum idem alij iuris ex eadem causa non obtinerent thiemihi etiam audebit mentionem facere Mamertinae lauα dationis. in qua quam multa sint uulnera,quis est κω strum iudices quin intelligat primu, ut in iudiciis, qui decem laudatores dare non potest, bonestius est ei nullum dare, quam illum quasi legitimum numerum consuetudinis non explere. tot in Sicilia ciuitates sunt,quisbus tu pre triennium praefuisti: arguunt caeterae: pauscae, π paruae metu repressae silent: una laudat. breqκid est, nisi intelligere, quid habeat utilitatis uera laudatios sed tamen ita Verres prouinciae praefusti, ut bae utilitate necessario tibi sit carendum . deinde, id quod alio loco ante dixi, quae est ista tandem laudatio, cuius laudationi, legati principes publice tibi nauem aedificatam, o priuatim se ipsos abs teli Oliatos, expialatosq; esse dixerunt 'postremo quid aliud isti faciunt, cum te soli ex sicilia laudat, nisi testimonio nobis sunt, te omnia sibi esse largitum , quae tu derep. nostra dera traxeris quae colonia est in Italia tam bono iure, quod L L iis

572쪽

IN VERREM. 26 mento,stipendio, caeteriss rebus nauarcho suo quaeque ciuitas semper dare solebat. is neque, ut accusaretur a nautis, committere andebat, π ciuibus suis rationem referre debebat: in illo omni negotio non modo labore ,

sed etiam periculo suo uersabatur . erat hoc, ut dico , factitatum semper, nec solum in Sicili sed in omnibus provinciis, etiam in sociorum, π Latinorum stipenato, ac sumptu , tum cum illorum auxiliis uti solebatimus. Verres,post imperium constitutum,primus imp ranit, ut ea pecunia omnis a ciuitatibus sibi adnumeraretur, ut is eam pecuniam tractaret, quem ipse praefecisset. cui potest esse dubiam,quamobrem et omnium consuetudinem ueterem primus immutaris, er tantiam utilitatem per alios tractandae pecunia neglexeris, er tantum difficultatem cum crimine, molestiam cκm

isticisne susceperis ἰ deinde alij quaestus instituunαtur , ex uno genere nauali, uidete quam multi: acci pere ὀ ciuitatibus pecunias, ne nautas darent: pretio certo missos . facere nautas : missorum omne stipen-ὼκm lucrari: reliqκis, qκοd deberet, non dare. haec omnia exciaitatum testimoniis cognosicite. Recita. Terastimonia eluitatum . hanccine hominem hanccine imae ρκdentiam iudices ρ hanccine audaciam ς ciuitatibus pro numero militum pecuniarum summas describere: No pretio sexcentenos nummos nalitaru missioni conα litκere . quos qui dederat, commeatum totius aestatis dbstulerat. iste,quod et nautae nomine pro stipendio rumetos acceperat,lucrabatur. ita quaestus duplex unius misione fiebat. atque haec homo amentissimus in tantor donu impetu , tantos periculo prouinciae sic palam

573쪽

LIBER VII. faciebat, ut π ipsi praedones scirent, tota prouinucia testis esset. cum, propter istius hanc tantam auari, tiam , nomine classis, essent in Sicilia re quidem uera naues inanes , quae praedam praetori, non qMe praedonibus metum afferrent: tamen, cum P. Cestrius, er P. Tadius decem nauibus bis semiplenis nauigarent, nouem quadam piratarum praeda refertam non ceperat, sed abduxerunt onere suo plane captam, atque depresa sum. erat ea nauis plena inuentutisformosissimae, pleans argenti facti, atque signati , multa cum stragula veste. haec una nauis a classe nostra non capta est , ediiuuentu ad Meoridem: qui locus est non longe i sγrduensis. quod ubi isti nunciatum est; tametsi noctu cum mulierculis rucebat ebrius, erexit se tamen, statim quaestori, legatos suo custodes misit complures, ut omania sibi integra quamprimum exhiberentur. appellitur nauis SIracusus: expectatur ab omnibus: supplicium sumi de captiuis putatur. iste, quasi praeda sibi aduoeta , non praedonibus captis , si qui senes, aut deframes erant, eos in hostium numero ducit: qui diliquid formae, aetatis, artificii, habebant, abducit omnes: nonnullos scribis suis , Illis , cohortis distribusti:hmet phoniacos siex cuidam amico suo Romam muneri misit.

nox-tota exinanienda naui consumitur . archiparatam ipsum nidet nemo: de quo supplicium sumi σοροtuit: hodies omnes sic habent perfluasum quid eius sit , nos coniectura quoque assequi debetis) istum clam a piratis ob bune archipiratam pecuniam accepisse. coniectura est . iudex esse bonus nemo potest, qui fusti m

ne certa non mouetur. hominem nostis, consuetμει

574쪽

ibIN V E R R E M. 262 omnium tenetis ;φιi ducem p donum aut hos Ilium coeperit , quam libenter eum palam arite oculos omnia esse patiatur. hominem in tanto conuentu Sγracusis uidi neminem iudices , cilii archipiratam captum

vidisse se diceret, cum omnes, ut mos est, ut solet fera

ri concunerent, , quaererent, uidere cliperent. quid do cidit, cur tantopere iste homo occultaretur, ut eum ne .

casu quidem quisquam asticere posset bomines maritismi sγracusis , qui saepe istiκs ducis nomen audissent , saepe timuissent, cum eius cruciatu,atque μpplicio prascere oculos, animum s exuturare Messent;potestas asticiendi nemini fadid est . unus plures praedonum duces

vivos cepit P. Seruilins, quam omnes antea . ecquando

igitur isto fructu quisquam caruit, ut videre piratam captum non liceret di contra, quacunque iter fecit , hoc iucundissimumstediaculum omnibus uinctorum, captorum s hostium praebebat: itaque ei concursus unudique febant, ut non modo ex iis oppidis. qua ducebantur, sed etiam ex finitimis uisend i causa conuenirent. si autem triumphus quamobrem omnium triumphora m gratissimus populo R. fuit, atque iucundIsimus quia nihil est uictoriae dulcius: nullum est autem testis monium uictoriae certius, quam, quos saepe metueris , eos te vinctos ad supplicium duci uidere. hoc tis 3 amobrem non fecisti ' quamobrem ita ille pirata ceu latus est, quasi eum asticere nefas esset ' qκamobrem stipplicium non sum isti 'quam ob causam hominem reserκasti ecquem audisti in Sicilia ante captum archipiratam, qui non securi percussus siti unum cedo aurariorem tui facti: unius profer exemplAm. uinum tis

575쪽

i il

lis i

IN VERREM. 26 6 mediterraneos, summos aratores, qui nomen nunquam timuissent maritimi praedonis, unum te praetonte bres ruissent Apronium terrestrem archipiratam. et ut qκει

uti facile persticeret, id ab isto actum esse, ut ille supa situs facile et libenter se illum , qui non erat, Opei

mularet , imperat centur inis , ut is victu, taeteriss rebus quamliberalissime, commodissimes habeatur. in αterea Sγracusini, homines periti, o humani, qui nommodo ea,quae periticua essent, uidere, Meru etiam occulata susticari possent; habebant rationem Omnes quotidierstatarum, qui securi feriretur; quam multos esse oporteret, ex ipso nauigio, quod erat factum sex remorum nκmero, conficiebant. iste, quod omnes, qκi artifestahquid habuerant, aut formae, remouerat, atque abrad xerat , reliqκοs si, ut consuetudo est , uniuersos ad palum adigus et, clamorem populi fore suducabatur cum tanto plures abducti essent , quam relii fi : propter banc causam cum instituisset alios alio tempore prodo

cere, tamen in tanto conuentu nemo erat, quin ratiosnem, numerκms baberet, o reliquos non desideraαret suum, sed etiam posceret, et sagitaret. cκm mariximus numerus deesset, tum iste, homo nefarius n eo: rum Iocum, quos domum suam de piratis abduxerat, s uestituere, π supponere coepit ciues R. quos in carracerem antea coniecerat. quorum alios Sertorianos miliae

te, 'isse in imussabat, et ex Histania fugientes ad Siαciliam appulses esse dicebat r alios, quia' praedonibκserant capti, cum mercaturas facerent, aut aliquam obrausam nauigarent , sua uoluntate cum piratis fulsa 4rgliebat,ituisse alii ciues R. ne cognoscerentκr, taci

576쪽

mi mini Dium iri uamobrem sciebas quamobrem etiam si 'icabare inimicum habebas neminem . si haberes, tamen non ita uixeras, ut metum iudicii propositum

hi babere deberes . ante, id quod fieri solet, conficientia timidum , si biciosum s faciebat qui igitur, cum esses in imperio, iam tum iudicium, π crimen horre abG: reus, cum tot testibus coarguare, potes de damnautione dubitare uerum si crimen hoc metuebas, ne quis

abs te suppositum esse iceret, qui pro archipirata se αρα curiferiretur: utrum tandem tibi ad defensionem siris inius fore putasti, in iudicio coactu, atque efflagitatis

meo producere ad ignotos,tanto post,eum, quem archisi a putatam esse diceres, an recenti re, Syracusis apud noctos, insteriante sicilia pene tota, securi perire uide ,εwid intersit, utrum faciendμm fuerit. in illo repre αὶ bensio nulla esse potuit: hic defensio nulla est . itaque illudsiemper omnes fecerunt: hoc quis ante te,quis prae- i ter te fecerit, quaero. pistatam lituum tenuisti. quem, es finem dum cum imperio fui' quamobrem quamini ob causam quo exemplo cur tandiu cur inquam essias visκs R. quos piratae ceperant, securi tatim percusis, i sis piratis lucis usuram tam diuturnam dedisti ueo . , ram esto: sit tibi lilud liberum omne tempus,quod cum, i imperio fuisti . etiam ne priuatus etiam ne reus tu,' tiam ne pene damnatus hostium duces priuata in do sit mo retinuisti nnum, aeterum mensem, prope annκmis denique domi tuae piratae, a quo tempore capti sunt, in q; ad per me licitum est, fuerunt, hoc est quoad perii, M. Acilium Glabrionem licitum est ; qui, postulanuit me, prodaci, atque in carcerem condi imperauit .

577쪽

los,

IN VERREM. 268 te pecunia liberatus esset; cum uulgo loquerentur, suppo tum in eius locum , quem pro illo probare velles; m tute fassus esses, te id crimen tanto ante metuissse: si eum diceres esse mortuum, quis te audiret ρ nune cum vinum istum nescio quem produces, tamen ne id credi uoles quid , si aufugisset, si uincla rupisset, ita ut Nico ille nobili simus pirata fugit, quem P. Servialius, qua felicitate ceperat, eadem recuperauit 7 quid diceres t uerum hoc erat: si ille semel uerus archiphra αta sicuri percnssus esset , pecuniam illam non haberes:

si bis falsus esset morinus, aut profugisset, non esset difficile alium in suppositi locam supponere. plura dis

xi, 3κὰm uolui, de illo archiparata: et tamen ea, quae certisima sunt huius criminis aQκmenta, praetermissi: uolo enim mihi totum esse crimen hoc integrum. est certus locus , certa lex, certum tribunal, quo boerseruetur. hae tanta praeda ductus, mancipiis, αν αgento, ueste locupletatus , nihilo diligentior ad classem ornandam , milites reuocandos , alendosq; esse coe pit, cum ea res non solum prouinciae saluti, uerum emtiam ipsi praedae esse posset: nam aestate summa, quo tempore caeteri praetores obire prouinciam, π concurra sire consueuerunt, aut etiam in tanto praedonum meratis, et periculo ipsi nauigare, eo tempore ad luxuriam, lili dinesque suas domo sua regis, quae regis Hieronis yit,3 a praetores uti solent, contentus non fuit: taberranacula, quemadmodum consueuerat temporibus aest vis, quod antea iam demonstraui, carbasiis intenta

velis collocari. iussit in litore: quod est litus in insula sy insis post Arethusae fontem, propter ipsum introia

578쪽

tum atque ostium portus, amoeno sane, π ab arbitris re moto loco. hic dies aestiuos sex tita praetor populi R. c tos, defensors prouinciae sic uixit, ut muliebria

quotidie conuiuia essent , uir accumberet nemo praeter ipsum, π praetextatum filium. tametsi rediesine misceptione dixeram, uirum, cum illi essent, neminem fuisse . nonnunquam etiam libertus Timarchides ad is bibebatur: mulieres aute nuptae nobiles, praeter unam

mimi si risiliam, quam iste propter amorem ab Rhodio tibicine abduxerata, Pippa quaedam, uxor Aeschi larinis Sγracusani: de qua muliere plurimi uersus, qui in istius cupiditatem faeii 'nt, tota Sicilia percelebranditur. erat iuste, facie eximia, ut praedicatur, uxor eleos menis Syracusani. hanc Cleomenes uir amabat, uectrumtamen huius libidini aduerscri nee poterat, nec audebat: er simul ab isto donis, benefici isq; plurimis deo

vinciebatur. illo autem tempore iste, tametsi ea est bouminis impudenti qnam nostis, ipse tamen, cum uir essset Syracusis, uxorem eius parum poterat animo stuto, ae libero tot noctes ac dies secum habere. itaque excogitat rem fingularem . naues, quibus legatus praemfuerat, Cleomeni tradit: classi populi R. cleomenem Syracusanum praeesse iubet, atque imperat. hoc eo μαcit, ut ille non solum abesset a domo, tum cum nauiuraret; sed etiam libenter cum magno bonore, bene' cios abesset , ipse autem remoto, atque ablegato uiro, non liserius, quam ante, quis enim unquam istius

libidini obstitit sed paulo sintiore tamen animo sericum illam haberet, si non tanquam urrum, G tan αquam aemulum remossisset. accipit navem sociorum , atque

579쪽

atque amicorum Cleomenes Syracusanus. quid pris mιm , asu accusim, aut querar iudices' Siculo ne hoes

, mini legati , quaestoris , praetoris denique potestatem, honorem, auisoritatera dari si te impedubat ista conis 3 p uiuiorum, mulierums occupatio : ubi quaestore ubi legati s ubi ternis denariijs aestimatum frumentum c tibi muli 'ubi tabernacula ubi tot, tantas ornamem ta magistratibus, er legatis a senatu, popκlos R. permissa , datas denique ubi praefecili, tribuunt tui ' si ciuis R. dignus isto negotio nemo fuit, quid ρ' ciuitates, quae in amicitia, fide s populi R. perpetuo manserant f ubi Segestana ; tibi centuripina ciuitas φεκα tum offcijs, fide, uetustate, tum etiam cognatios: ix ne populi R. nomen attingunt. o diij immortales.quid, si harum ipsarum ciuitatum militibus, nauibus, nara Marchis Sγracusanus Cleomenes iussus est imperare fron omnis honos ab isto dignitatis, aequitatis, Usciij sublatus est y ecquod in Sicilia bellum gessimus , quin' centuripinis sociis, S γracusanis hostibus uteremur fatque haec omnia ad memoriam Metustatis , non ad contumeliam ciuitatis referri uolo . itaque ille uir clari risimus, summusq; imperator M. Marcellus , cuius virtute captae , misericordia conseruatae sunt S racuo se , habitare in ea parte urbis, quae Insula est, S raras' cusanum neminem uoluit. hodie inquam Sγracusaram num in ea parte habitare non licet: est enim locus,

ρ ρκem uel pauci possunt defendere. committere igitur eum non delissimis hominibus noluit: simul quod ab

τε ista parte urbis nauibus aditus ex alto est . quamobη si rem tui nostros exercitus sepe exci erant, sit clan it M M

580쪽

LIBER VII. stra loci committenda non exstimauit . uide, quid inuter sit inter tuam libidinem , mriorumq; auectorita αtem; intre amorem, furorem ; tuum, π illorum conufilium, atque prudentiam . illi aditum litoris Iγracuusanis ademerunt: in maritimum imperium concessiosti. illi habitare in eo loco Syracusinum, quo nalies accedere possent , noluerunt: tu classi, π nauibus Sγα racusanu=n praeesse noluisti . quiuens illi urbis suae paratem ademerunt, ijs tu nostri imperij partem dedisti : et quorum sociorum opera Sγracusani nobis dicto audientes sunt, eos Syracusinis dicto audientes esse iussisti. eagreditur Censuripina quadriremi Geomenes e portli: sequitur Segestana nauis ,Tγndaritana,Hersitensis, Heracliensis, Apolloniensis, Haluntina, praeclara classis in si eciem, sed inops, infirma propter dimissionem propugnatorum, atque remigum . tandiu in imperis suo classem iste praetor diligens uidit , quandiu conui, Mium eius flagitiosissimum praeternecta est. ipse ἀκαtem, qui uisus multis diebus non esset, tum se tamen in constectum nautis paulister dedit. stetit soleatus praetor populi R. cum passio purpureo, tunicas tauri, muliercula nixus, in litore. iam hoc ipso istum uestisnSiculi , ciuess R. permulti saepe uiderunt. posteaqwam paulum prouecta classis est, or Pacbγnum quinto die denique appulsa est: nautae fame coacti,radices palmas rum agrestium, quarnm erat in illis locis, sicut in masgna parte Siciliae, multitudo, colligebant, εν sis misi σνhperditis alebantur. Geomenes autem,qui alterum se Verrem cum luxuria,atque nequitia, tum etiam impe/rio pntaret, similiter totos dies, in litore tabernaculo po*