M. Tullii Ciceronis Orationum pars 1. 3.. Cum correctionibus Pauli Manutii

551쪽

L I B E R VII. laedificare nauem senatori. antiquae sunt istae leges, o

mortuae, quemadmodum tu soles dicere, quae Metant.

fuit ista reprehensio quondam, fuit istaseueritas in m diciis, ut istam rem accusator in magnis criminibus 'objciendam putaret . quid enim tibi naue opus fuit 'qui si quo publice proficiscereris, o praesidij , o ve- myurae causa, sumptu publico nauigia praeberentur . et priuatim autem nec proficisti quoquam potes, nec am Fcersere res transmarinas ex sis locis, in quibus tibi buu talbere, mercari nihil licet. deinde cur quidquam cons iutra leges parasti ualeret boe crimen in illa ueteri siue iri ritate, ac dignitate re . nune non modo te hoc crimis tu ne non arguo, sed ne illa quidem communi uitupeα ut ratione reprehendo, postremo tu tibi hoc nunquam criminosum, nunquam inuidiosum fore putasti, celebera iiii rimo loco palum tibi aediscari onerariam nauem in ea ampronincia, quam tu cum imperio obtinebas ' quid res si loqui, qui uidebant; quid existimare eos, qui auctes bunt , arbitrabare inanem te nauem esse in Italiam hi deducturum nauiculariam te, cum Romam uenis

sis, essesae iurum ἰ ne istud quidem quissuam pote rat susticari, te habere in Italia maritimum fundum, ii sto adhu Ius deportandos onerariam nauem compa* in trare. eiusmodi de te uoluisti sermonem esse omnium, palam ut loquerentur, te illam nauem parare , quae n. praedam ex Sicilia deportaret, π auae adeafurta, quae reliquisses, commearet ' verum Γaec omnia, si do- ti hces nauem de tua pecunia aediscatam, remitto, atqM itu

concedo. sed hoc homo amentissime non intelli s prio* ti ra actione ab istis ipsis tuis Mamertinis laudatoribus ta

552쪽

a IN VERREM. 2 syεse sublatum: nam dixit Heiusprinceps ciuitatis, princeps istius legationis, quae ad tuam laudationem missa est , nauem tibi operis publicis Mamertinorum esse aedificatam , ei, faciendae senatorem Mamertinum publice ρrafuisse. reliqua est materies: banc Rheginis, ut ipsi dicunt, tametsi tu negare non potes) pAblice, quod Mamertini materiem non babent, imperauisti . sit, o exquo' nauis , qui faciunt, imperio tibi tuo, non pretis praestofuerant cubi tandem istuc latet, quod tu de tua pecunia dicis impensum at Mamertini in tabinus nihil habent . primum uideo potuisse feri,ut ex aera*ris nihil darent: etenim uel Capitolium, sicut apud maiores nostrossarium est, publice gratis coactis fabris, veriss imperatis exaedificari,atque effici potuit) deinuit id, quod persticis, er quod ostendam, cum istos prooduxero, ipsorum ex isteris, multas pecunias isti, e Gratas in operum locationes falsas, atque inanes, esse perscriptas: nam illud minime mirum est, Mamerti ηρε, a quo pummκm beneficium acceperant, quem sibi amiciorem, quam populo R. esse cognouerant, eius carasti uteris suis pepercisse. sed argumento est,Mamerti ηρε pecunias liues non dedisse, quia scriptum non ba obenta sit argumento, tibi gratis constare nassem, quia, Rid emeris, aut quid locaueris, scriptum proferre non

potes . at enim iccirco nauem Mamertinis non imperara

sti, quod sunt foederati. dui approbent. babemus boo

minem in Foecialium manibus educauum, unum prα

Vr caeteros in publicis religionibus foederum sandium, o diligentem . Omnes, qui ante te praetores 'erκηt, dantur Mamertinis, quod 3s nauem contra pactio;

553쪽

nem foederis imperarint. sed tamen tu,sancte homi aereligiosi, cur T aurominitanis item foederatis nauem imperasti an hoc probabis, in aequa causa populorum, sine pretio uarium ius, π dilarem conditionem fulsisse ' quid, si eii modi esse haec duo foedera duorum poαpulorum iudices doceo, ut Taurominitanis nominatim cautum, et exceptum sit foedere, ne nauem dare deabeant ; Mamertinis in ipso foedere sanctum, atqκe perscriptum sit , uti nauem dare necesse sit fissum duatem, contra foedus, ore T aurominitanis imperasse, πNumertinis remisisset num cui dubiu poterit esse,quin, Verre praetore, plus Mamertinis obea, quam et dur minitanis foedAs opitulatum sitis recitentur foedera. Foedera isto igitων tuo, quemadmodum ipse praedicas,beneficio, ut res indicat, pretis, atque mercede, minuisti maiestatem re . minuisti auxilia populi R. minuisti copias maiorum uirtute, ac sapientiu comparatas: μαpulisti ius imperii, conditionem sociorum, memoriam foederis. qui ex foedere ipso nauem uel usque ad Oceaαnum , si imperassemus, sumptu, periculos suo armatum , atque ornatam mittere debuerunt ; bi, ne insterato,ante sua tecta, π domos nauigarent, ne Ja maeani portusq; defenderent, pretio abs te ius foederis, o imperij conditionem emerunt. quid censetis in hoc Deo dere faciundo uoluisse Mamertinos impendere laboris, verae, pecuniae, ne haec biremis ascriberetur, si id ullo modo possent a nostris maioribus impetrare φ nam cum

hoc munus imperaretur tam graue esuitati, inerat neo

scio quo modo in illo foedere societatis quoi quaedam nouta feraitatis. quod tum recentibus suis opiciis, intea

554쪽

IN VERREM. 262rea re,nudis populi R. difficultatibus,a maioribus nou

bis foedere assequi non potuerunt, id nunc,nu tu nouo officio suo, tot annis post, iure imperis nostri quotan nis usurpato, ac semper retento, summa in dissiculta,

te nauium, a C. Verre pretio assecuti sunt. at non breptum assecuti, ne nauem darent: ecquem nautam , ecluem militem, qui aut in classe, aut in praesidio esset, te praetor per triennium Mamertini dederunt denique clim ex S. C. items eX lege Terentia, et Cassia frumentum aequabiliter emi ab omnibκs Siciliae ciuitatibus oporteret, id quoque munus leue, atque commune Mamertinis remisisti . dices frumentum Mamertinos non debere . quo modo non debere an, ut ne uenderent ρ non enim erat hoc genus frumenti ex eo genere, quod exigeretur , sed ex eo, quod emeretur . te igitur auctore, et interprete, ne foro quidem,' commeatu Mamertini populum R. iuuare debuerui. quae tandem ciuitas fuit,

quae deberet qui ρκblicos agros arant, certum est, quid ex lege censoria dare debeant. cur iis quidquam praeterea ex alio genere imperauisti quid decumani et με id praeter pingulas decumas ex lege Hieronica d bent cur iis quoque statuisti, quantum ex hoc genere humenti empti darent ἰ qui sunt immunes, is certe nis hil debent. at ijs non modo imperasti, uerκm etia, quos iis darent. qu- poterant, haec sexagena millia moridiam, quae Mamertinis remiseras, addidisti. neque boedico, caeteris non redie imperatum esse. Mamertinis, Di erant in eadem causa, er quibus superiores omnes praetores, item ut caeteris, imperarant pecuniam, qui ex S. c. et ex lege dissoluerant,bis dico non recte remiss

555쪽

LIBER VII.

iudicibus sine mea argumentatione conlaesuram facere iis permittam, quod hoc genus praedandi, quam impros iii sum, quam indignum, qκamq; at magnitudinem v quaestus immensum , infinitumus esse uideaturi: nam quae iste in Apollonio fecit,ea primum breuiter cognosciα i dite quot, er quanta sint: deinde haec expendite, atque aestimate pecAnia: reperietis, iccirco haec in uno homine es pecunioso tot constituta, ut caeteris formidines similium is uincommodorum, atque exempla periculorum proponeu mrentur . primum insimulatio est repentina, capitata, atque inuidiosi criminis. statuite, quanti boc putetis, inquam multos redemisse. deinde crimen sine accusestore, sententia sine consilio, damnatio sine defensione. vi iaestimate harum rerum omnium pretia: π comtate, in i , his iniquitatibus unum haesisse Apollonium, caeteros viis profecto multos ex his incommodis pecunia se liberasse. postremo tenebrae, uincla, carcer, inclusum suppila et, rium , atque a consperitu parentum, ac liberum, deantque a libero stiritu , π communi luce seclusium . hii haec uero, quae uel uita redimi recte possunt, aestima: re pecunia non queo. baec omnia sero redemit Apollo,nius, iam moerore, ac miserip perditus : sed tamen xiii caeteros docuit, ante istius auaritiae, ac sceleri occuΡ i ivere. nisi uero existimatis, bominem pecuniosissimum, cisine aliqua causi quaestus,iniectum ad tam incredibile his

crimen , aut sine eadem causa repente e carcere emise hisam, aut hoc praedandigenus ab isto in illo uno adbiubitum, ac tentatum , π non per illum omnibus pecuet nisis Siculis metum propositum, intestam . cua iti

pio mihi iudices: ab illo subqci, quoniam de milita et sei

556쪽

N VgRREM. 2 4ri etias gloria dico, si quid forte praetereo: nam mihi gideor de omnibus iam rebus eius gestis, dixisse ,

uae quidem di belli fugitiuorum pertinerent susti utionem : certe nihil sciens praetermisi. babetis homis nis consilia , diligentiam, uigilantiam , custodiam, defensionemq; prouinciae. summa illuc pertinet , ut sciatis , quoniam plura genera sunt imperatorum , ex qκo genere istesiit. ne diutius in tanta penuria utarorum fortium talem imperatorem ignorare positis ;non ad Maximi sapientium, neque ad illius suu erioris Africani in regerenda celeritatem , neque ad

, ius , qui postea fuit , singulare consilium, neque ad

pauli rationem, ac disciplinam, neque ad C. Maris sim, atqtie uirtutem , sed ad aliud genus imperatorarum , sane diligenter retinendum , e T confierliandum , Meso, cognoscite . itinerum primum laborem, qui uel maximus est in re militari iudkes, in Sicilia maxime necessarius, accipite , quam facilem sibi . iuricundum ratione, consilioq; reddisserit. primum temororibus hibernis ad magnitudinem frigorum : er ad tempestatum vim , ac imbrium praeclarum sibi hoc remediam comparat . urbem Syracusas elegerat: cuius 9c situs , atque haec natura esse loci, coelis dicitur, ueniatus unquam dies tam magna, turbulentas tempera ate fuerit, quin aliquo tempore solem eius diei bomisnes viderent. hic ita uiuebit iste bonus imperator biberunis mensibus. ut eum non facile non modo extra tedisi, fed ne extra lectum quidem quisquam videret . ita diei breuitas conuiui js, nodiis longitudo stupris, et lagitiis conterebatur. cum ante uer esse coeperat, cuius initium

557쪽

LIBER VII.

iste non a pavonis , neque ab aliquo astro notabat,

sed, cum rosam uiderat, tune incipere uer arbitralati inivr i dabat se labori, atque itineribus: in Pibus usique lili: eo se praebebat patientem, atque impigrκm, ut eum neα

mo unquam in equo sedentem uideret . nam, ut mos fuit Bilbγniae regibus , lemca Octophoro ferebatur: in is, qua puluinus erat perlucidus , Melitensi rosa farctus. ni ipse autem coronam habebat unam in capite, alteram in Eleollo: reticulum ad nares sibi apponebat tenuissimo lia Ahno , minutis maculis , plenum rase . sic confeyo itine, ire , cum ad aliquod oppidum uenerat, eadem lactica li usque in cubiculum deferebatur. eo' ueniebant Siculis etrum magistratus, veniebant equites R. id quod ex mul iritis iuratis audistis: controuersiae secreto deferebantur: paulo post palam decreta auferebantur. deinde,ubi pan stilister in cubiculo pretio, non aequitate iura descripso derat , Veneri iam, et Libero reliquum tempus deberi α αι bitrabatκν. quo loco mihi non praetermittenda videtur hil

praeclari imperatoris egregia, ac singularis diligentis. i , nam scitote esse oppidum in Sicilia nudum, ex iis oppla stidii , in quibκs praetores consistere, et conuentum agere is solent,quo in oppido non illi ex aliqudfamilia non igno . . bili dele la ad libidinem mulier esset . itaque nonnulla ,

ex eo numero in conlitulum adhibebantur palam di ii, quae calliores erant, ad tempus ueniebant, lucem,cono uentum uitabant . erant autem conuiuia non illosia te lentio praetorum, atque imperatorum, neque eo plicta hre,qui in magistratuum conuiuiis uersari solet sed cum is

maximo clamore, atque conuicio. nonnunquam etiam fres ad manus , atque ad pugnam veniebat: iste enim ,

558쪽

lN VERREM. 2ssprator seruerus, ac diligens, populi R. legibus numquam parvisset , illis diligenter legibus, quae in pocualis ponebantur , obtemperabat . itaque erant exitus eiusmodi, ut alius inter manus e conuiuio, tanquam e presio, auferretur, tanquam occisus relinquearetκr, pleriqκe fusi sime mente, ac sine ullo sensu iactrerent ; quiuis ut, cum astexisset, non se praetoris conavigium, sed ut cannensem pugnam nequitiae videre arbitraretur . cum uero aestas summa esse iam coeperarat; quod tempus omnes Siciliae semper naetores instineribus consumere consueuerunt 3 propterea qκod tum putant Obeκndam esse maxime prouinciam, cum

veris maxime ossenditur , π frumenti copia coma monet, tempus anni non impedit: tum inquam, cum concursant caeteri praetores, iste nouo quodam ex geonere imperator, pulcherrimo Sγracusarum loco statisua sibi castra faciebat: nam in ipse aditu, atque ore portus, ubi primum ex alto sinus ad urbem ab litore in lediitur, tabernacula carbaseis intenta uelis collocas bat . huc ex illa domo praetoria, quae regis Hieronishit, sic emigrabat, ut per eos dies nemo istam extra illum locum uidere posset. in eum autem ipsum locum aditus sat nemini, nisi qui aut socius, aut minister libidinis esse posset. huc omnes mulieres, quibusinmpe consueuerat, conueniebant. quarum incredibile est quanta multitudo fuerit Dracusis. hue homines digni istius amicitia, digni vita ista, conuiuiis ue αniebant. inter eiusmodi uiros, ac mulieres adulta aetata

559쪽

filius uersabatur : ut eum, etiam si natura a parenstis similitudine abriperet, consuetudo tamen, ac disciriplina patri similem esse cogeret. huc Tertia illa perduecta per dolum, atque insidias ab Rhodio tibicine, motumas in istius castris effecisse turbas dicitκr, cum indigne

pateretur uxor Cleomenti Syracusani, nobilis mulier , items Aeschrionis bonesto loco nata, in conuentum

suum mimi siodori filiam venisse. iste autem Annibal,

qui in sui, castris uirtute putaret Oportere, non genere certari, sic hanc Tertiam dilexit, ut eam secum ex prouincia exportaret. ac per eos dies, cum iste cum piam ho purpureo, triarii; tunica nersaretur in conuiuiis muliesribus, non offendebantur homines in eo , neque

moleste ferebant, abesse a foro manstratum, non ius

dlici, non iudicia feri: lucum idum litoris percrepare totum mulierum uocibus, cantus β boniae , in foro silentium esse summum cavsarum , atque iκris, non ferebant homines moleste. non enim ius abesse uidebaαtur a foro, neque iudicia, sed vis, crudelitas, erbonorum acerba, atque indigna direptio . hunc tu tur imperatorem esse defendis Hortensi huius furta, rapinas, cupiditatem, crudelitatem, superbiam , feolus, audaciam, rerum gestarum magnitudine, atque imperatori sue laudibus tegere conari, hic scilicet est mea

tuendum, ne ad exitum defensionis tuae uetus illa Anαtoniana dicendi ratio, atque auectoritas proferatur: ne excitetur Verres, ne denudetur a pectore, ne cicatrisces populus R. alyiciat, ex mulierum morsu uestigmlibidinis, atque nequitiae . di faciant , ut rei militarim, ut belli mentionem facere audeas: cognoscentur

560쪽

IN UgRREM. 236 enim omnia istius aera illa uetera: ut , non solum in imperio, ureum etiam in stipendiis qualis fuerit, intelligatis. renovabitur prima illa militia, cum iste e foro Aduci , non, ut ipsi praedicat, perduci solebat . alea αreris Placentini castra commemorabuntur : in quibus cum frequens fuisset, tamen aere dirutus est. multa eius in stipendijs damna proferentur: quae ab isto aetatiis fructu dissoluta, o compensata sunt . iam ureo , cum in ei modi patientia turpitudinis, aliena, non

sua satietate obduruisset, qui uir fuerit, quot praesiadia, quam munita, plidoris, e T pudicitiae, ut, π ausidacia ceperit, quid me attinet dicere, aut coniungere cum istius flagitio cuiusquam praeterea dedecus φ non faciam iudices . Omnia uetera praetermittam et duo βαla recentia sine cuiusquam infamia ponam, ex quibus coniecturam facere de omnibus positis: unum illud , quod ita fuit idustre , notumq; omnibus, Et nems tam rusticanus homo L. Lucullo, π M. Cotta con*libus Romam ex ullo mκnicipio uadimonij causa lienes rit,quin sciret inra omnia populi R. nutu, atque arbistrio chelidonis meretriculae gubernari: alterum, quod, cum paludatus exisset , uotas pro imperio suo, comumunis populi R. nuncupasset, noctu, stupri causa, leo Elica in urbem introferri solitus est ad mulierem, nuptam uni, propositam omnibus, contra fas, contradusticia, contra omnes diuinas, atque humanas retiagiones. odi1 immortales, quid interest inter mentes hominum, cogitationes. ita mihi meam voluntastem, s eras reliquae uitae uestra, populi s R. existimautio comprobet , ut ego, quos adhuc mihi magistratus