장음표시 사용
91쪽
De Virginum d Viduarum Affectionii,
cis initium usque extenditiar, quare insta aluum iis A situs. Tunc a parte priore veno eadem iuncta. res,teium versus ceruicem, quandoquidem vul--mplitudo vesicam superueniat, qua patre ab eadem minime tegitur,latet aliter coxarum ossibus re cui uatis pollice, ima spina sub tecto intercede te intestino circuitur, quod ne ncile homine iam incoato, cum increuerat, dulioli matriciei iesus ob laederetur. Quam illi regionem condidediai natura vi commodius arterias, i di, ieeo ti,venis cerebro doriatiq; medullae. neruis, praecordiis,item mamis, renibus. ventra, coxendacibus, puba,cunctas his una committeretur.
viminuiti. Vteri i tur quantitas in virgine admodum iiii. exigua vilitur, in euirginatis autem, nisi dum Otero gerunt, non multo maior, quam manu comprehendi queat : ita vi in vetulis iam sit ii milis summitati asperae arteriae, vi recte ab Hero 'bilo comparatum ei L Verum quamita, haeainbigua indiscretaque aetate, temperatura, v B nereor uiri usu, muliebri pro luitio , si e tura, &adhuc sci tuum vita conceptorum numero, cor potis procelitate conuatiantibus censetur Est insuper iret uaceae materia petiimili pelliculosa
quippe quae ad puerperii unius vel plurium magnitu lanem extendi pollet, verrucosa cauitate, pollicati erassitudine conitati viai; tu, Exstat etiam tunicis duabus obductus, in te navita, de altera externa. Tunicae hiate villi perlonguroriecta quos recto appellant insunt,qui admodum pauci exiit ut , eoq; illis viii duntaxat genitura facilina una quidem trahere erat. sunt de
illi per transiteri ducti irati lucos a piliai quos
sane in utero redundare operae pretiu fuit, quandoquidem iis ipsis etiam rapta genitura detentuitula solet,limul S: soetus toto temporis tractu a conceptione ad parium usque. Quin etiam cicit
si iti latu diductos qui larita Dialis nominari: ut C inesse liquet, quibus parius sint cita absoluenda
est:&olaeam rem si uterus duas eas paries con plexus, in uniuersum spectetur, quadrangulare olbieulatam liguram praeseseret. amplitudo ei i- ius ad ceruicem coanguitatur, qua sui parte ima canalis eis itur: &ola id cucurbitae vicinq; paululum complessae speciem repraesentat. At eatima membrana separata, internam tunicam dili- entius rimari oportet: cui sinus gemini , alter extra, ua parte alter,ieuiter discreti sunt,adv- nam iuicem coeuntes. Quos Planitiesque a intus, se initae perquam sinitis separat: cui e tiam ex rugositata bus comparent eminentiae plures, quae priscos deceperunt .vi crederent, satiosesi etinus quod leuiter et edendum est. venas et ram habetur eius non paucasi da -
beat. teiu exti insecus, canalis parte superna, qua vul-Tesse . ita praei initur,& ceriaix innascitur, utrinq; testis
D edspicuae magnitudini cohae scit vo is dextro,
alter laeuo lateri sorte creditus, no minores inulto iis qui vi totum sunt,duriores tamen. lui intus matricis ceruici adliauent,ouos pctito uni deducens in ipsos vasa seminalia obuoluit simul curropria ipsorum tunica epidi'iurare nuncupata catent tamen ero ibi orae, de sciolo , Se datio. a quibus vasa semen in cornua deserunt, ouae prope uteri suo dum laxi Oia existunt. Habent ta-αen distincta inuolucia, qua solertis linis natura eo procreauit, rut saliualem quendam suo cum, qui mulieribus oblectamini esset, moli rentur. Supra hos deinceps bina cornua ammm a ne ruato lateti dextro unum, alterum lae
uo admota . perinde atque additamenta duo . tenduntur. Etenim qua parte utero annectuntur, planiora sunt atque crassiora, tamen ad ilia coxendicesque procedentia minuuntur atque attenuantur. Haec sane cornua appellamus duas
ipsius Ophysti exiguas a latetibus ad ilia peti
plantes , papillis seu coinibus exotientes posimiles: iuxta quas semen muliebre excernitur, quae sine eo tempore ut ceruix de loci pioliscae geniturae helluones insigni tanti spei amplitudine,ad eandem vorandam, dehiscendam protinus ab initio extendantur. postremo similia vasa ad hune modum intelia victiligere oportet: venales gemini meatus de aorta vena flexuosis orbibus ad testes protendunt, alii totidem iuxta renes eodem deuenitis: sed hi sanguinolenti. illi, quos mittit aotta, exsanguesco parent. Qui omnes cireu duo, iam dictos testes progressi seie sectunt mox cornua subeunt,iu inde passim in tenuis massi brat diuid stur: quarum pars maior iam orti serie sparsa ad vi eiu deuenit, substantia penetrans: ex qua et ferunt co
tWledones seri, quibus partu; per umbilici radices aliqua ex patre vieto validisti mec5mittitur. Ex quibus et a nitalas quidam succus citra voluptatem enusus, ad conceptum necessarius in v terv instillat. Ex aliis vero menstrux purgationis aliquid in uterum desilit .pi statutum quide scetur alimentum: ex quibus iubentia membra apparete ingenituris attolent. Ex qua etiam vas iu Epropagine ramusculi quidam in internuin via luet mmusculi. ostium protendiat, unde inutilis quaedam humiditas quam si prasti talam siccum vocavimus,lnei edibili risistin voluptate exsiliendo , ac persalitis haud secus, quam viii te semen prorumpit, tanto in pleris ire impetu. vi marium mole longius pro liat. Hinc sane olla est controuersa inter Calen.& Arist. nam hoc utile & ad prolem neeessarium C alen. sat et uitio expediens vero a que irritum Aristi Auer. arbitrantur. Nee mi-iandum est, me hac in parte non meminisse vi tum, tuae uter O S mammis consertium praestat, quia de haereat. bi disputatum est. Haee itaq; ei huius membri descriptio, quam summopere esse cognitu necessariam reo: et,qui uteii a lectiones exacte distinguere cupit: nam, ut in singulis uteri moibis monstrabo, eorum quilibet tuam so titur differentiam de conditionem. mata rati ne a natura seu olscio cuiusu s harum pallium, cui moibus subiicitur.
His igitur constitutis ut a primis principiis rei Ghuius exordiamur, uteri usum hac in parte expe- V o dii se oportebit, de morbos etiam, ad minimam Moibi usq; eorum differentiam. Habet igitur uterusti iplex ossicium: vitum quidem tibi proprium de Ll ecia liare, tu od illi inest, quatenus pars simplex de limitatis est quo profecto sibi alimentum allicit , R in sui naturam commutat aliturque: non quidem, ut multi censent,ex sanguine menstruo,
nam eum non trahit, ut pari impio , sed si epiarri in rumorum aliis rubus dicatam j sed ex propi io& peculiari alimento per peculiares sibi insitas
vena distinctas ametistiualibus, per uniuersam
92쪽
Et de Vieri Morbis, Liber Secundus. 337
teri substantiam daspersas. Quo sane munere vi optime utatur, fruitur proculdubio duplici 137 A instrumento temperie nimirum. & Optima partium unione in quibus litam habet alteram sanitatis partem: quapropter ad hane partem pertinent morbi eti dissemperie clitet temperamentum omnrbus Ner action vi commune procuum ei flat,
ita ut eo mcitato al3 nascantur utero morbi, ut inferius
monstrabo &soluta viaitate, quae utrisq; partibus eo nimii nis exsilit, cui ulcera &aliae continui di-lL uisiones redueuntur. Stiundum verb uteri ossiciuid est, quo dignitate depraestantia ab Omnibus aliis membris dissidet, non quidem ob sui coni dum sed prosis minae utilitate & beneficio pt
sevum exsistit : nam qua r. tione in utroq; sexu membra quaedam sunt totius corporis vacuati in
bus dieata, ita in sin minis peculiati quada dote, membrum hoc excogitauit natura, cui propria, praserata Q. M) inest vacuanditatio, &qua ratione deficientibus vesica Nintestinis a proprio
munere,maximum subinde incommodum cor-
η potibus subiectitutu speramus. ita quoq;&ro' toti quada ratione in sci minis hanc partem sana demenstruationis ossicio idoneam desidet mus. Quod si aliquo modo contrarium sorte acciderit, mille proculdubio illis succrescunt affectio-
. num modi,menstruis pipernatura utcunq; suppressis nam quo substantia aut supersuum illud. quod per victu excernitur, praestantiorem obtinuerit natura, eo, ii praeternaturae instituis sup-ptimatur, grauiora suboliti mala necessiim est. praestantio is quide esse substantiae semen S sanguinem menstruit recensuerat Cal .hb 6 deloc. f.& obia, si retenta putrescant, aut utcunq; aliter vitientur , longe grauiora eis ciunt accidentia, III. &maiora mala. Tirinimautein&vltimum ute-ii ossicium speeiei propagandae proseuum & dicatum est: quod sane diuidete in tres potist nos partes mihi noc loco placet. Quippe vitiatur cuiusvis institi menti propita actio aut ablata ex toto operandi potentia, aut diminute agente. vel C corruptum de monstruosum producente effectum. sie enim ex neminis quaedam omnino no
concipiunt, quas peculiari nomine Irim appellat Hipp. Aliae concipiunt quidem , sed suetum
per serie nequeunt, aut necessarium de praes nitutem rus gestare sunt impotentes . quibus freque tet abortire contingit, quod diminute vieti facultas operetur. Ruisus aliae concipiunt sin turam continent, ceterum monstrosum quid ex
utero producunt, vehit est mola a Medicis appellata ae sunt alii mendos remonstros conceptus. qui mira varietate ludunt, & petitissimi, Medicis plerumq; illudunt: quod ex corrupta vieti actione,vel ex vitioso aut impotete semine p: O setisti,nulli esse dubium arbitror.Atq; hae sunt in uniuersum Omnes uteri affectiones quarum im ciatim meminisse quoq; oportebit,sumto ab hystericis affectibus initio. C A p v T II.
D De Hystericis affectionibus in genere.
nuncupauimus: quas hoc uno capite complecti mihi nunc in animo est. Dictum namque sup rius leges, uteri munia in tria potissinum ossicia ut m diuidi quorum primum est sibi proprium & pe- nou
cultate alimoniae ipsus dicatum, totum naturali
potentiae subditum: aliud vero communius est, toti speciei subseruies, cuius iatio di finis es prolem procreare. Sic etenim Galen sale locisis Maiatis. s. uterum dissinit eam partem . quam natui a mulieribus ad concipiendum concessit. Cui subseruit teritum uteri os sciti. licet uniuerso sceminae corpori sit commune& proficuum, quod est menstruum sanguine statutis temporibus expulsare,& semen invenereis actibus excernestiquet sane omnia pari quoq; lege certis quis uitia temporibus cotineti oportebas: hoc quidem, viso tui subsit materia & locus : illud veto, ut sit - Emina excrementas purgata vegetior, sana&conceptui aptior exsistat. Verum sicut vi tommodo seruata iraturae lege, inculpata stilitate ire minavi uit:.ita quoq; prorsus, dum virumq; aut altera modum excedit Hidro de virganum morbis Hipp.r
ι resti mille affectionibus sere in comprehensibilibus premittit miserrima fit mina. Sic profecti fluentibus debito largius mentibus, sin minas ut buti Eu ti steriles imbecilliores, pigrae, ineptae ad actiones iis ineom obeundas,decolores. taediosae&miles, ae ple- moda, rumq; degenerat affectro in malum corporis habitum. Sic semine aut quavis alia substantia defluente ea de S longe grauiora subsunt accidetitia: tande corpus in maciem & tabitudine quandam Ocyssime degenerat. versi tolerabilia profecto quis existimabit huiusmodi mala, si ea coimi delet, quae ex insolita & praeternaturali seminis aut sanguinis menstrui retentione & vbetiate
subolici assi lent. Quae proculdubio omnia facile eolliges, ii Hipp. legeris loco paul 1 ante ciblato quippe inquit: Nam cum virgines iam matura viro reterint,natura duce anguis menstrum ad matricis Ibitario xenus abhι ted ait qtii cum ob initi ungum osula qua nondum paructant ut in feminis φυνι Fνο orbata sunt visos socrudi, humoribus ου ira. Oden Obs uanu crassitum erumpere non postr: tum rur, per venae cauae murori surrentpropagines ad cor, hepar taphragina, o pracordior ani venas rigurgatur. Capiti quors nominor pars commvnos, o tandem circa risera omnia accident rauia parit, digiali ν se rutrones ramulum cordus I uni, hi paro usum ru-nem omitti alias estis iusteinperus, ventricula subuers nes itis idium, vomitum ingentem famem, varitim
malorum appetitum, cardiargiam , valet iam O dilinum. Sane , iudicio nostro, optime huc esset ii , potest illud Galen dictum libro didissere.non nimirum,quae praeternaturam sunt,uatia& multi- sunt varia plicia elle inquit enim: ι memme Ii, quodsiiun di multipli- damnartiram e habet in animantu corpora, raris au ς i ux
leni odi sim ite o multipitii errore nuolutum, id quod p arer natarum habet, adeo, ut mi gario seqtiata sem Ompidhenm k. At ii qua in re, dum praeter naturaeficitur varia, multa cognitu dissicilia subiequutulit accidentia,maxime profecto in s mi- Gne de sanguine menstruo retentis coniectabile essicitur: a quibus tot oriuntur vitiorum genera, quot neque scripta repetiti possunc neque facile memoria teneri,ut eorum possit lex Se ratio disi
cultet habeti aliqua. Quo quidem factum cli, ut Medicorum non pauci eonsilio destituti ab hois affectuum curatione desistant,vetulis & mulie culis id munus relinquentes, Tom. IV. Zar Z i pios-
93쪽
Prosciscitur itaq; huius mirae varietatis ratio, in substantiae copia inium verb&vhimum. va- tam mira a napotissimum e tribus rationibus: nam du haee tietas de natura membrorum, quae utero se age - ' 33 A duo excremem apt ternatur legem exsuperant eio consentiunt&compatriantur.Circa primum .is in .. , Scohibς Mur, aut puti cistunt, aut alterantur, attento animo lector expendat, quod licet san- tui. iii ia' iti, aut quantitate solum S copia abundam de pec- guis solum putrescat, aut semen ipsim pciae, aut&α. i. cam. Quippe hac ratione xirginum morbo se- virumque simul, ea tamen est putredinis natu placis. ii Hippoc.retus thir de ri .morb. dicen i ctim e- ra de conditio. ut omnigena varietate & millenim hi partes repleta fuerant, O horror iura sibi m- modi, seri possiti iuxta quam sane diuersitatem
eruit, erroneis.bres p.rint: hu habent sui prae acuta accidentia quoque vitiati necesse est, velut de quidem in ammatione insanos, pia putred ne rero Hu- re quavi, diximus, dum praeter naturam ei liciniati Gali reo tincautem timet ac sermidatorii om- tur. Contingit insuper mita haec de multiplicis prefrene r i. GHa cor pia tiliationes parat, praesun- naturae varietas in putredine multis modis r I
suinti autem inaratra ianui us manus ac anxius malum itio quidem ratione caussae mouentis humorem
trahit. Qua sententia cur lentei constare videtur, ad putredinem , quam esse vatiam insciabitur quanta varietate mutetur humor, de quae inala nemo. ac ob id varias pullulare putredinis ratio-ecticere possit. Quod etiam ex ipsa rei natui a & ne, di differentias: secundis id contingit ex loco. conditione haud dissiculter probari potest: nam ubi putrescunt humores: multa enim atque va- si nerui, venae, musculi, adde & cocnua vieri, ita putreatim posse succreseere ex loco, manis mensum a filuxu aut viri e i tu non humecten- ibi sinum est: vltima, varias contingit oriri su- Εtur,tunc exsiccata prolabi ad aliquam partem de ire lines ex varia putrescentis rei natura & iub-vterii ipsum laedete necessim est: parite: timen- stantia. Ex qua quidem conditione plurima hysium lepletione dii tenduntur: lices eodem mo- stetici, sieminas accidunt malorum genera , exdo. ii semen in uteri eauitate de vas, coacet uatii semine nimirum de sanguine menstruo cornu . comput tuit incie sibilia quidem mala sub amm- pti, lque duabus rationibus: prima , ob pu' Hyaei eis B tur. Para quo speniti dum citra putredinem sola trescentium persectionem e constat ent ira ie- plumi ς copia abundant, malum , Quod per te eis ccie men ex perfectioii tanguinis parte,& calore na' - nequeunt prasereptimis inti damna alterius mali titio pei sectissimo . ac ex copioso spiritu : it tainteruentu moliuntur: nam & fluxus anguini, san uis ex quatuoi humoribus , & totidem hu- haemorrhoidum, narium aut per vomitum α v- itii ditatibus, quae singulis humorib. sunt adiunxi nam patiuntur: item hepaircam dysentetiam, elae , ita ut quiuis humor ex parte tenuiori &hydropem, corporis contiacmoliemaassitudine, Aassioriae mediocri constitutus exsistat. Ex tumores prsternaturam,&alia pleras; vitia su ua proculdubio varietate mirum videti non crescere longe diuella ab ut in is allectibus ei, debet. s unicus eum si humor, sanguis tinni istimamus: quae omnia vel deposita plenit datae tum aut semen, tot incidis vitiati postit, ac tot curare non elidissici e. accidentium varietates eiscere. Semissa huius Aliactua η- verum cum piadicta cxcrementa alterantur iei ratio est . quia putredinem contingit serapi telini leuio, citra ala quam putredinem, solum calidiora, sit - dominantibus in ea viro , duobus, tribus , aut idiora aut ii ccioia sacta. aisecius uten nos est- omnibus humoribus, vel partibus eorum, quasti iunt quidem, sed neque admodum graues, ne- diximus, constititere ac componere utramqueque ob id ficile intelligibiles. Nampi mos emi- substantiam . sanguinis scilieet aut seminis. ptiae hoc modo affectae aestuationibus, liti inquie- Quamobiem talioni consonum videtur. varia ludi neque non leui vexantur, ubi ealiditatem ob id fit minis subsecutura accidcntia sole : &Ccontra lint excrementa. item pallescit corpus, quod mirabilius est, vilicum S: idem accidens
albidius aut decolor redditui . de ipsa scemina pi- in diuers,scemini ι & temporibus, & quod ad-sia eis citur, ni ita, taediola ae mille doloribus huc maiorem insert admirationem , in eadem plena: quae quidem acciden ira ncque ordinem foemina, de eodem tempote auteria, vatia&iΣ- seruant, neque legem: quoia si pei seuerauerint pe contra a iii iescere aecidesntia. In qua pro in aliquo statu, stigiditatem in ea pane contra- culdubio te rationem monstro litatis es varieta clamelle attestantur. Alia etiam ex hoc vitii ge- ii, hysteticolum ais auum consistere arbitror: nete suboriuntur accidentia his aequalia ta sini- nimirum . quod praeualeat magis in putredinc, lima, quae prosecto praeludrima maioris mali de caullae essicacia . aut loci putredinis deterrimastauiorum accidentium exsistunt. Quamobrem conditio, vel humoris putrescentis malignicis citia cunctationem subueniendum est, ante tali aut uod praedominet ut magis in pili redi- quidem, quam in epilepsam aut alium grauissi- ne unus humor , vel una substantia ex nuper 'mum affectu degenerent. Ceterum dum i mi- dictis. quam alia. naeo miseriae deuenit, quod huiusmodi exere- Dubitare iuxta hane rationem mihi visum Dubium.
χά, . menta Lincia videlicet de sanguis menstruus pia, eis, cum salutis os rem temperari a ct persectis isti α tu tuscant: accidentia quidem grauissima sunt. & fima ni tib antia. si erip si totius o descrius te
ore, qui, adspectu te abalia ,& qua sui specimen & natu- iris omnibu, posse corrumpi . . cum bisti tanto deterio habeant iam facile monstrant : sed tam sunt varia, ut neq; taηto timρονι inior via dures, non solum in risca eeita lege neque ulla methodo comprehendet e silu, ea prope cur m iniquatis opituita in arthrit queas. Subit tamen in hac te mitari, cum unica di prope artii tiroi. ν lovis icisbrili putre ant. Vehi materialis cauis uni formalis seu sitieni, tuin quia hie non est disputationis locus, breui
putredo , unica particula a lecta, vimu . quanam quadam ratione responaeie hute dubio mihi est GD latione tam niua accidentium varietas sub otia- in animo. Inquit Aristot.liue de long ob eu. viri pu- AMA. , mi 3 41hod sine irascia poste, tria ostendunt sa- ra omnia O impe mixta, in qua malua centra Maru uiuisi i cilla : mum,putredo ipsa: secundiam, putrescen- γ cidant, itur moras contra cho Hriari aselirique,
ri e Virginum &Viduarum Affectionib.
94쪽
uadat nil mali, aut quam paucissimu sin timia steum enim ia nobile peruaclit, facile toti corpori communis sit assectio. Adiae orae stantissima est D membri , in quo viget .assuefactio , etiamsi ex
de tertinio sit, quia tantum abest, ut membrum laedatur quod saepe huiusnodi humor alimentupraestate possit. Verum cum ex alimento crescat ultra debitam & constetam magnitudinem id excrementum, pellitur ad aliud membrum, ubi morbum facit, quia insuetum , quia multum,&quia prauum,quo tempore feti graui ilima aecidentia mirum non est. Pincino huic malo principium praestat dissensio facultatum naturalium, vigentibus nimirum aliquando coctrice de retentiace, languida facta expellente: quod non fellatur, quod piaeter natu tam effectum est, desie accrescente, comparatui venenosa illa qualitas, quae paulo post in nwibum de saeuissima actitiae sabies cerat, ut ibidem citra corruptionem dentia prorumpit. Quibus profecto constate a contineretur toto praegnationis tempoie. Cur bitror, qualis sit huius dogmatis ratio de veritas, et is praestantiora quaque, deteriora dum cor- vi cognita caussatum varietate, medentis cons-huin tutius & certius euadat. parum isoria multa enos ι constat. si ei en-D,inquit. lapido omerata, qua vel in pticia Dit,ves
eu proxime accedunt, incorruptibilia cra Antur: contra
laesa uu si menseruari dia minime possunt, ruore, qua maniplacem Doneo raria constant. Quod euidenter monstrat sanguinis grumus, ubicunq; 139 A sit. lacetia coagulatum in puerorum velle, & semen retentum : quae omnia facili me, vel aeris contactu alterantur, quia vatiam Sperfectissimam nacta cint elaborationem. Ob id prosecto homo crebrius aegi orat, quia multiplici &os; ta, periectissima constat compositione. Neque obstat, quo minus haec vera sint sanguidiem me ausolutio. mu in si citra evidens viritim in prorogerentibus contineri: nam eo incolumis adseruatur , quod
partim repleat; asa, partim sis tui prς stet alimentum , partim verδ in secunditia collagatur: quam natura similiarissimam ob id sanguinis sibilan
iumpuntur, evadant quod experimento quotidiano comperimus: num sordidiorem putredinem ci ἐν ti animantalus, hominum caduurra contrahuent. o putrescentia, ac poma, qua astantiora fuerint c odora , eo deteriori corripiuntur putred ne) duplex ratio com
monstrat: ima, quod praestant adimam substantiam nequit deuincere ac superare , nisi vehementissima ae spurcisa ma caussa , quia ceteriss facilius resistit: quapropter necessu inest, putredinem& vitium caullae naturae te spondere: s canda, quia persectis substantiis quodvis vitium deterius estici tui in persectis. Qua bustationibus multi addunt, illud in caussa esse, quod ex pluribus &nnaxime diuellis persectiores mixtiones evadant, calore nativo veluti vinculo collisante cogenteve omnia: si e naturali calore diis soluto, dispeiss omnibus prodit foedus sapor. odor& color, quae magnae putredinis &horridae sunt indicia: ita vi semine & sanguine menstruo corruptis, quasi venenum in corpore nasci lib. 3. os. LIM. tim. expleste fatentur Calenus, Averr.&Auicen. Ratio quidem in promtu est,
quia si ex purissimis alimentis , sanguine nimitum, semine aut lacte, moro ac melone vitiatis, facile venes ea ac deleteria excitatur qualitas:
Secunda ratio varietatis praedictorum acciden - vallet viatium. lux secundum tenet locum, excrementorum quantitati reducenda venit: nam semen de languis menstruus, cum intra uterum puti essest,
non solum hae mala patiunt ex diuersis putredinis modis sed ex copia etiam sanguinis de seminis pii trefacti:quippe maxima quantatas utriusq; vel altei ius in saeuissimos & varios prorumpit affectus: pat ira vero eosdem minatur, sed non poscit.Sic etenim socile repetimus apud pleras ; ει minas querimoniam S sensus pluitum ac diu et- solum assectuum, ut vix comprehendi didistin- sui pollunt praeludium quidem malotum: quos sane leuissimis auxiliis, aut cla animi distactione vel delectatione curabis adhibitis etiam leuibus si ictionibus, exercitio ac deambulationibus & huius census aliis. Itaq; venenosi & cot- rupti humoris natura eadem mala minatur, Sa liquando esticit, sed propter paruaria humoium
corruptorum copiam, aut non perscit, aut mox
subsistit. Habent tamen ex diminuta praeci actoria Flium otii quantitate hystericae stamina hocpro pitti & peculiare,ut mox ab accessione,& quamprimum quiescit malum , ad pristinam de anti- multo profecto tectius ex ipsorum excrementis quam sinitatem redeant, velutis nihil perpellae generati poterit : quod in utero p tisininis acet- hiissem: quod aliis, quae ex nimia humotum e dere certum est,eo quod sentinast v niueisi eo potis , de substantia, quae putrescit, praestantissi
C ni instar symptomata persentiant. vi io,s R. Curvcro in pleris , foeminis, telo affecti liceois eminis veneni seminaria clam oculteq; diu lateant, citra uam humoris aut halitus copiam contemnit , acut in ei iv euidenteni corporis noxam, ae ad tempus tantu se reiicit vel deuincat particula illa, ad quam extiti H i S per anterualla reuiui stant elucescantque gra- utero aliquid transmittitur, cuius ratione acciri, ities uistima symptomata, haud facile est nosse: ses- dentia sit boriuntur : quod aliis sceminis, quae mus tamen non solum in his, velum de in multis pia laborant. non datur, stipet sint quidem illisper aliquod tempus non leuia praeteriti mali vestigia. Quibus etiam sceminis accidit, vatus a cidentibus unico&eodem tempore corripi, acino, si bito leuari: ratio quidem est, quia par-
aliis, qui venenum sumserunt, diu in corpore venena latitare: nam ii Hipp. credimus, viginti
annos malum occlugitur oppressum aut reue
sum. Caussae tamen huius rei non desunt: quippe quod leniim 3e paulatim fit, nullia. donec in habitum ver l,specimen de se praebet sed dum factum est subito in graui linia prona inpit accide-tia,ac sciri in mollem Pictereaui ignobile membrum venetium adoriatur,donee ad nobile se plurima abundant huius venenos humoris iuviitate . nunquam conceditur. Succrescunt prae
timea his sarminis vatia aecidentia, de in diuers, partibus quia halitus pauci elati ex pauca materia peruenientes ad particulam aliquam malum ibidem est te conantes ad alias protinus trans mittuntur, de pari modo ex his ad reliquas, in quibus omnibus pioculdubio aliquid mali pet- sentiti necessam est, quod vatium esse contingat Gob membrotum vatietatem
95쪽
s o De Virginum &Viduarum Assectionib.
v M. ;, Tertia sane & vltima ratio diuersitati, i steti-aeeidentiu eorum accidentium est membrotum consensus,
assectuum quibus uterus communicat ilium vitium Ex qua quidem caussa praedicta accidentia itibus potii simum rationibus subotiuntur: ptima , ex consensu mutuato praestitoque alicui membro ex a sectione uteri Iecunda, ex mutua reactione,qua membrum laesum iterum praestat ,&ie fert ipsi v-tero: quod profecto multorum aeeidentium so-ue o A let esse cauila. Nam cum membrum aliquod primo ab utero asscitur,tationi consonum videtur,
excrementa,quae ex vitio contracto generat maiori ex parte transmittendas ore in uterum ipsum, tanquam in membrum imbecille primo aitectu,& eorporis quodam Odo sentinam: q, dignosces, quia accidentia. quae sic affectis 1 upei ueniunt,
redolent quadan tenus naturam excrementi invictum transmisit. Tertia porro & vltinia ratio est, quando licet accadentia ex utero prodeant, non tamen sequuntur naturam seminis & sanguinis menstrui corrupti, sed naturam excrementorum
a membro aliquo affecto in uterum transmissorum,aut eorum,quae in utero generantur, praeter
semen & sanguinem menstiuum. - - Prima porro diuitio, tuae ex consensu prosei - ' iubas, scitur quadruplici constat membro:dinvito haerii libui ab in parte colutio tres consensus diiseremias, qua inopiae tum Galan. meminithb. ais locis se a. cap. 6. quia si vi, hute usui non ita sunt proscuae, licet earu aliqua B ex usu sit: nam consensus ab utero praestatur primo perpartium, ius coassiciuntur, ii militudine: compassiones enim S cosensus facilius & promitu, nunt inter similia:&ob id vieto affecto nec-uosum genus omne facili me compari tui 1 no quidem , vi multi falso censent, quod plutes & magnas neruorum propagines uterus ortiatur, sed quod membranosa constet substantia & neti ea
natura intertextae qua ratione etiam vesica &colis neruea dicuntur. Secundo idem consensus praestatur per viciniam: quo fit, ut plerisque sceminis utina stipprimatur,&vatiis modis vitietur, rectum intestinum tenasmone assiciatur: si e &meseraeon,ventriculus, intestina . & venae me se taleae variis accidentibus premuntur : praete quam quod neruea sunt haec omnia, &ob id etiam compati possunt. Tertia vetδ consensus iit maximus per colligantiam: scatet enim uterus venis, iisque grandioribus,ut ex Galen. constat, qua libr. 6.poptil. pari. r. inquit: Vicras inter omn scarperti partes plurimi grandi a que renas tabet, siser qui proculdubio iecur compari perfacile est sicut iterum utero referre ivpticium accepti maIι: nam ill ob
p/r dictum est τι rus noti ter assi. tar. Atterias quoque hoc viscus non paucas neque paruas suscipita corde, per quas varia & grauissima aereii losissima cor susceptat mala, quamobrem rationi consonum videtur: cum uterum & intra ipsum contenta plerumque ex putredine refrigerari contingat citra frigidorum humorum abundantiam adhuc in biliosi simu corporibus θ glauissima Gminarum non paucas perpeti accidentia frigidam naturam salso aemulantia. Ex quo
etiam sequitur, non posse cor deinceps tantum caloris utero tiansmittere arteriti ab utero ad ipsum vergentibus, prauu stigia que hauribui planis)quantum vieto calefaciendo sit satis. Pati quoque ratione uterus diuersis nostri eor potia patri bii, mille molis alligatur: quas simul compatine eessum est, subindeque varia escere acciden- Dtia. Q arto vero & vltima Omnes partes veto demandato ab utero consensu compatiuntur, suscepta nimiram substantia aliqua ex iis, quae invicto praeliant, nam etiamsi vietus nullam ha i et silmilitudinem cum aliis partibus , colligantiam aut viciniam , cum totum corpus consu-xile & ii an spirabile sit . facile quaevis eius pars alteriit, damnum sit 'ceptat, transmissa ad eam aliqua substantia ex ea, quae laborat. Ex quo etiam valia & grauissima subsequi accidentia
conspictimis . tum ex substantiae, tum vero ex partium diuersitate. Hae igitur sunt varietatis hysteticorum age- H1stine, uni caussae quorum sane naturam bellissime passio innu- expressisse visus est Calen. lib.6.titit alio cap s. φ doeens, quod licet affectusnomen sit unum m- mirum stoica Oo, nihilominus tamen sub se M. di quae compresendit innumera & varia accidentia, eas . iuxta diuersitatem trium caussariim , quas nu per adduximus. Quas sane omnes ii quis sedula diligentia intueatur, perdiscet facile, cursu mmae aliquando restigerentur, O meae simul incalescant: i
tem cur mare de appareant, aitquando vero nimio in
dore ac pinguedine abundent. Ex eisdem quoq: eaus - εiis proficiscitur, caput uniuersum, vel aliquam, aut plures eius partes fixo S stabili dolore apprehendi , nonnunquam mutabili, saepe diuturno, saepissime a quibusvis externis cauilis exacerba
to.ita vi solam dolorum capitis vatietatem com prehendere diiseulter queas. Quis praeterea narrare poterit dotii, thoracis. lumborum , c xendicum , ventiis utriusque ex crurum dolore,3 quos nulla quidem alia ratione certius ex utero lsroficiscentes cognosces, quam eo. quod nulam seruent legem, nullamque via Ormem naturam habeant: sed varietate maxima praediti nullis lanulabus aut conditionibus coerceti pocsunt. Monstrosa namque varietas haec aliunde, quam ex utero proficisci non potest: praesertim cum dolor neque distetrapetiem neq; tumorem praeter naturam eius partis, quae dolet, comitemnabeat. Ex eisdem quoque caullis prodit,quasidam foeminas famelcere citra ulla in Lationem,
alias vero id est sent i cibos fastidire &ab- pominari: plutes tamen optimos & usuales odio habete spurcissimosque& inusitatos prosequi. Inter quas multae quidem vomui & nauseabun dae exsistunt citia manifestam caullam: quarum venitem ii purges, magis lades, o uod e, halitu ab utero illuc ut uente affectio subotiatur. Sie plurimae ventris inferioris murmurio, doloribus& cruciatu maximo premuntur, flatibus uterum& intestina distendentibus: quae potius leuantur uterinis auxiliis, quam quouis alio pr sdio Cot dis item molliu & dolore piemi plures, omnibus compertum est, ore scilicet ventriculi compatiente, aut corde ipso. Quibusdam arteria iuxta dorsum, & quae meseraeum ambit, vehementius pulsat unde eas moestas este, inquietas. anxiosas,animo linquentes aut syncoptieas quotidi na experientia conspicimus. Quod si septum ita niuersum malum apprehende iit, hine dissei-les re irationes, sti cationes seu strangulationes, sicut ex laqueo periculum impendere, manifestum
96쪽
c nisi stum fit: atque in hoc etiam vatia exsistit dis- solis respirationis mutatio&grande periculum. velum si iecur degustaverit vieti vitium ob deprauati sanguinis generationem, foeminae proti nus obstructionibus innumeris corripiuntur,de- colores sunt, pedibus tument. totu etiam cor pus redditur cacoethe, tumidum. S iam iam in malum habitum commigrans. Sed quis num rare poterit accidentia, quae animalis potentia,
dum laeditur, perfert a quippe aliquando motiua iacultas ita peruertitur, ut aliqua pars colpo iis aut plures vel totum coipias tremore assician-3 i A tur: conuulsones etiam praesertim pedum ac manuum eadem laesae iscit: item resolutionem, iuxta naturam habitus, qui aut neci: osas partes, aut neruorum capita. aut neruos ipsos pertingit. Aliquando ex motus defectu voce priuantur, &mutae per aliquod tempus sis' sunt: ex quo etiam emanat respiratione priuati non raro, & periclitari suffocatione mille modii partim obstiu-ctis viis, partim musculas respuationi seruientibus plurimum laesis, ita ut vel e videantur omnino respiratione priuati. Tanta itaq; in praedictis accidentibus repetitur varietas. ut raro in eadem foemina idem accidens licet ab eadem caussa eodem modo pro fiet scatur. Pari quoq; lege diuersit ina suntlym
promata, quae sensibus exterioribus uteri vitio succiescunt. Nam ex fur minis quaedam ita toto corpore aut aliquo membro torpent, ut paralysii pati videantumalix variis & inordinaris dolo obus adeo assciuntur,ut neque alicui causiarum reducere . neque aliquo genere complecti facile possis: plutes gii stu&olsachia piruantur, plura mae vero praue gustant,aut olfaciunt citra gusta
B bilium.&olfactilium vitium. Aliae sane sunt,
quae aut silidescunt,aut tinnitu aurium perpetuo crueiantur, licet non pavea vitia invisu quoque persentiscatit. Habet autem auditus hoc peculiare in hystericis affectibus,quod etiamsi formi
nae inaccessione omnibus aliis sensibit, priuentur,auditu tamen nunqua aut raro priuantur. Ex eodem nte manat sensus internos varia etiam pati vitia:nam quadam delirant maniaeaeae sitibundae redduntur: aliae vultu exsistente secundum naturam amentes sunt, de veluti eo nutat supersunt, nihil percipientes neq; respondentes mes, eviris quicquam. Dignum profecto animaduersoneo./-m aeri. hac in parte este existimavi, diligenter experi e -
uti, si mi mi aut creὶ Cui dicimus, quod licet aliquid hy- . . stericis pei si te invitis etiam videatur, id tameneque itastequentet ne mi pati vehementia acin mitris, quia ima portionale vitiu est vitis, qui C α calore abundant & vegetiores sunt,& vatium
ipsium equentissime urgidum: quod si in marei aliquando id accidat, melancholi ea vitia afferre Potius, quam alia conspicimus. Succiescunt tamen ea malas minis, quod uterus sit corporis simana,& excrementorum putridorum conceptaculum . adeo ut nihil mirumst, s delet etiassequentissime in eis sit otiatur qualitas, prinpter caloris imbecillitarem, qui caussis putredinis minus resilit quibus aeredat mentium ae atqucia vietu profusio a improba expurgatio. haec accidentia retulisse sust, qua veluti summa capita exsistant eorum , quae siequentis
sino euentu experientia commonstrat. Vetum
quia non sat esse grauissima haec accidentia sciri genere nosse, ad rectam medendi rationem . ni quis exacte cuius ti naturam adipiscatur , ideo per capita ea distribuete in animo est,initio sumto ab v teli strangulatione, tanquam a communissimo in hoc genere affectu
C A p v et II l. DDe uteri strangulatione.
I Netra. maximos&gravissimos affectus,quo. ex uteri consensu sceminatum sexus peristit, v-nus prosecto est uter frangulatus, qui eo maxime nomen generi si hoc est uterinus as ctus obtinet. quod magna grauissima& ceteris peraculosiora inserat accidentia. Quem quidem affectumno Vieri stran.
genus hysteticarum aflectionum . licet genetis ' itar nomen sortiatur, sed unam potissimamq; praedi' iis ctionum
G tenetis speciem esse censemus, ut Hippociat. v spmes reteri lib. de virg. morb. qui inter cetera accidentia G. laysterica, quae recensuit. strangulationem tanquam speciem annumerat. Quod sane malum tune est, cum sanguis menstruus redundans aut vitiosus, vel quaevis alia ex utero caussa septum transuersum comprimit de opprimit, ut ex Areto, E l . Aeris ac paulo euidentercollat. Qui proculdubio auctores 'angulatus nomen vivi parunt pro symptomate quodam, in quo sceminae veli ii strangulari ac siti eati videntur. respiratione omnino i apprella ex veteri vitio. verum quia pOtissimi, in huius morbi accidens respirationis cohibitio est, ob id iure optimo, communi omniueonsensu, illauno nuncupatur. Cum hoe ta- cur si ea mens tephanus Atheniensis vir maximae erudia tio dicitur. tionis & auctoritatis , commento lib. 1. 2GLuc. inter uteri strangulationem de apnoeam si ii respi
rationis priuata nem. N a minimam ad inuenit ac
proieci differentiam . nec omnino quidem vanam: nam refert apricvam proscisci ex supersultate seminis in utero putrescentis, qua in cor fit siclos quoidam halitus transnittit e quibus aut cor ipsum obstruentibus aut tenuerantibus re- Ameri aespitatio intercipitur strangulatum vero seti re- suis alio fert vieto retracto protrusoque versis partem Do quid superiorem, quo&intestina&vteius&septum φ o transuersum comprimuntur, ita ut respirationi nullus aut quam minimus subiit locus. Ego tamen in haere censio , hane esse differentiam ip rationis caussarum, non dii terentiam affectus. Eiit igitur matticis praeiacatio nil aliud F qua in uteri ob licitatem, res ex retento mensitio ut uteri ilas humorum astixu, seu exacerba aptitriari murti ri iis via relinta exhalat one) versus diaphi agnia aut ad albterum latus conuulso cui non laco ex retento
menstruo venatum Obstructio coincidit. Qui pe si nerui,venae musculi, adde & coinuam atticis mens iam a filuxu. aut viri coitu no hinnectentur,tune exsiccata. facile versis diaphragma dc ad neruo is principium recurrit pariterq; ii mentium repletione praedictae partes distendamur, ad septum traniuersum irruit . sic proisus dum
si ima invisti ea uitate&vasis coacet uatucomputruit in eredibile est,quato netuorum mus totumq; nixu uterus conuellitii ut eius virulentiam optimere expellere que possit , quae sine Zaad 4 exhala-
97쪽
s 1 De Virginum S Viduarum Agemonii,
e,halatio s ad cerebrum tetit, exhortes eo dice G te, quam seua accidentia ac vatia dilitamenta proritet. Cum igitur diaphragina . praecipuum respirationis organum,&praecordia vieti ad superna conuulsone, coarctata fuerint, nil mitii, mulieres se affectas,quas Gr ei hystoicis dicunt, suppresso arteriarum pulsu de anhelitu , velut
exanimes in terram concidere. Consistit itaque, Meti sitan' et ex 16 istic. ascr. c. 6.cthb. 34artu.constat,
uniueisi huius affectus ratio in dissi et ii quadamia quis Eliis respiratione de vocis priuatione . quae pene ad
natura. apnceam omnimodam accedit: se enim inquit Gil restitim re ictu, quem nonnulti uteris oculis-nem, alis ruris Q vrnum allationem recant .Que
sine accidentia optime Hip. complecti visus est, s a Atib iratisia. vel ut ego magis credo ex Athen sententia i. donosoph. Potibus) his vel bis r siquis trito repente obnitituerit, v perarum ιι'timonemo utar.ia uno absque euidenti occasione vicarint, xenam Bathq dextra nimiam secure oporter, ungus nem pro corporis habita, aeriare detrahere: O tib ,dit integram a se itis notitiam prastit. Hi se assem, accindu faciei rubor, defixus oculorum intuitus, duirorum in
manibus tremor, dentiam dor, maxillarum vel ι ris . extremitatam re rigeratio ,stir tuum in renti Oa
trais comitis: S iterum subdit: Sirero ab atra b ri eguis inferna cor perti partes torrodunttir, aut vena , flores facta dist udantur. tunc in ummura adse humorsa rimatriciunt: νηδειοrrupta sanguine O itae, e ton flentia concreto.rro ritu per nuttirutis meis tus exime non posivit, corvm O viscera in rigidari ii cesse
est. Miri morbo, comitialis, vertrinem, capitu grati
quidem & multa alia resert . quae licet Calen. ad
hysteri eum affectum non retulerit, ego tamen enunis v telinas affectionibus molestatis ad
state semper studui. Quibus proculdubio coim stat optime dictum esse Caleno , Avicennae de Constantino . ad moibos si igido, huiusnodia sectum esse referendum. . Huius autem assectionis triplex cognoseitur' tibi , iis cies: prima vehementissima. in qua laboran-ψ L tcs pulsu & respiratione priuantur, praeterquam in medio pectoris, in quo minimum quid superest: in qua specie corpus uniuersum refrigeratur. secunda quidem est,cum aegre laborantes spiranti licet sensu omnino non priuentur , cum hoc t men pulsum habent paruum. Ahera vero est .m qua praeter dicta, brachia& crura etiam contrahuntur: cuius meminit Galen ue prorabe comment.
a . dicens : Conuulponeam sermo me s. re facilis sum.ri Diniti quibus equidem accedit suaedam C anuinae specie .quae ex resccato ture fit ab halitibus illi,eadscendentibus ab utero, cui etiam medebetis pei uteri prouidentiam sanguinem iis se,cauens ne ad ipsim ex supernis extrahas, nisi vigentia affectus graim admodum sit, sed temper utero prouidendum est. Quas proculdubio
digerentias iuxta caussae vehementiam,ac mem-bii . cui affectus ab utero praestatur, suboriri ne-eessum est. Ex quibus constat morbum hune aliquando ad uten intemperamentum simplea aliquando ad idem eum humorum accessu hertine-ie:praeterquam quod ad uteri situm de itiguram plerumq; reducitur, ri inserias parebit.
Vetum quia eonsimiles bule affectioni plures viis Latiae reperiuntur, velut est syncopis, apoplexia& Mutio δε epilepsia, ob id Psecto necessum est, in quo dissi- cope,
Geant,aut conueniant,considerare,nequis incit P- ς
ratione aut cognitione facile decipiatur. Conue- 4 go,-niunt qui de praedicti affectita cum Heri suffoca--αtione,ς repente in omnibus laborante, obmuia Sacram. tescat,& se continete minime possint: eetersi diis D 'sident a syneope expulsiviquia in syncope pulsis
aboletui, in suffocatione vero plerumq; manet, licet exietuus aut languidus aut rarus. ite in syncope sudor nigidus,5 color plumbeus erumpit:
at in suffocatione aut color tio mutatur,aut nonnihil pallidus eiscitur. Differuntq; quoq;. quia syncopim leuat gratus odor, de idem sui3oeati
ne in euocat sic etenim Auic. arbitratus est deas firmat ri 3 Iris. N. I . hystericam passionem
quenter antecedat. Dimere et a cataleps sui catio quod non habeat partes rigidas, & Oculos perios ac in eodem statu permanentes. Dissidet non minus ab epilepi a conuiuitione.qua carent, quae vere suffocantur citra alterius symptomatis complexum aut saltem conuulsio, ii quae adest. perpetuo afligit no vi motus conuulsuus: item sit locata non omnino sensu priuantur, ut epile-pti :quippe recordantur perunq; eorum , quae audierunt,ὰum suffocalentur. EVerum dissidet ab attonito in Olbo quod in
neat plerutique sensus in hysterica asseetione.&non adest steretor,neque semper re geratur cosellus. Praeterea in hystericis spuma signum est smulis: in aliis praefocationibus lethala, vi constat ex Hipp.r. γhor. 3. A lethargo etiam distingui tui sebre. Ceterum a venenis frigidis .itibus ma-Yime distinguitur: primo quod non sudent. n que habeant liuorem unguium &extremitatum.& syncopis ae deliquium animi sunt longiora:
nam di haec si adsint iii venenatis mori utur : sunt etiam in venenatis aut dolor, aut ictetus,aut vomitus. verum quia solent haec signa aliorum as.fectuum, etiam suffocationi grauiori accidere, ob id aecidentia intueri oportet, ne aliquando Opiter decipiamur. Caussam huius affectionis potissimam de imia vieti non
mediatam esse vitium instrumentotum iespira- ςxtioni seruientium eamq; ab utero mutilatam,t 6 Izi Huc dubito. Quin proculdubio mille modis ipsa in- sis.
strumenta laedi certum est,nimirum proprio vise pii temperamento vitiato, vel humore ibide contento exsuperante aut corrupto, item , & quod frequentius accidit, dum a praedictis semine de sanguine menstreo vitiatis aut copiosis halitu adeo prauae conditionis δc vehementis emcaciae eleuentur, quod quamcunq; partem ierint, laedant &mille modis perdant, sed instrumentarespirationis praecipue in hysteticis affectionisti, Rem contingit ipsius uteri mutato stu aut figura utcunq; eueisa, ut non raro veneris cupidus letessiore sicut viduis & nuptis, quae diu virum non gustarunt. Ex quibus omnibus septu trans uersum per sympathiam assicitur, ae huius iliodi accidentia concitat, utero non quidem conuul- .sed veluti in septum transuersum irruente, aut in aliam parte piolapso AOc est,uersus eam parte
in furorem elato. Quod nullo alio modo fieri constat, quam dum vietus seeitate, plenitudine
98쪽
Et de Vieti Morbis, Liber Secundus. s 3
vel iurisu alicuiu uenenos & putridi. vel susit iam partem quae allicitur, irruens, vi praedictarii caussaraim septum oppi amit. Hipp. tamen libr. erat mul Ode morb.mul. solam Heri peruersionem
G censet caussam esse varietatis symptomatu limus mali quid vero Hipp.addendum sit, iam reseio. sunt autem huius moibi in genere liae, quas diximus,causae: veruna accidentium varietas, vat:as quoq; Guitur caussas pro cuiusq; natura & ior . te: reseram omnia, & singulis suam caussam adi obana. Descii primo inpletisq; ex toto respua, io, deiiciuntq; ceteri sensus.& immobilcs exii
stunt, fultibus manentibus illis, quod fieri est
necessum non ex uteri retractione solum , ut ali- A qui autumant, sed ex prauis halitibus cerebrum adscendetibus piaepedientibusq; spirituum animalium liberum aὰ instrumenta actionii aditu. Carent aliquando huiusmodi se mitia pulsu odq; corde restigerato ab eis sem venenosi, halitibus. qui plerunque frigidam naturam representant. aut iusto cato, si uitibus retro dent bus ad corvsim caloremque veluti exstinguentibiis: quont, ut saepe extrema sit eant & fi sidus eiure patde si onte sudor quod plerunq; accidete comperimit ex semini, ietenti lex re ani liui) vitio aut copia, nana id est portu quam mensimo: una vitium, quod praedictim limpiditatem inferieas sistet. A dii quoque eisdem adeo diis dilas respiratio, ut suali suis , si videantur: quod quidem fieri arbitror septo transuerso & ce e is instrumenti respirationi seruientibus ex vi operviciniam compressis aut aliter male a sectis cum ob menstruorum copiam aut saluosae substantiae taestatem in tumorem illuc attin entem at-s tollitur. Alii loqui minime valent, semii initamen leuiter εἴ optime audiunt: quod una e duabii, cati sis seri poste constat, nimirum quia halitus ille sit clus ad cor adscendens, respitatio nem interdicens, desectu actis loquelam depulsuira interdicit indicium quidem cordis affecti vel accidit instrumentis respitationis immotis
manentibus: quapropter a crem locutionis materiam trahere minime possunt. Fieri aute in hae occasione constat, quod septo transuerso coni-
,resso difficulter ieipirant, & loqui conantia , icet non possitu. Vterus igitur haec omnia vicia praestat, vel mutata propria fgura , quae situm mutati cogat: vel temperamento eius pluti numad D dum subuerso: vel halitibus ab eo transsmissi, in partem secundatio assectam, ut cor est, cerebrum, vel quaevis alia ex respirationi ser utentibus. Cuius halitus ratione in huiusmodi affectu conspicimus. uterum ita in tumorem e leuat i, dum sati buue ibidem genitis, vel aliunde iransmissis distenditur, ut mutata magnitudi-C ne, partes sibi proximas comptimat . di illa ,icinas, donec per continuitatem septum tia is uersiam comprimatur, & suilo cari laborantes videantur. Quod etia in ad latu . de ad varias palles procumbere poste dictum Hippocrat est, de irequenter conspicimus, ut insetius constabit. capit. Arario Getis ra. Fit etiam id malum. dum uteri vasa adeo humore implentur, ut mutata quoque vreti figura. idem ob eandem ie-ptiliansuerseo in rectionem, subsequatur acci
dens : licet ob aliam rationem tympionia hoc profici ci ex hac caussa quoque pollit : nimirum , eisdem iis non solii in humore, sed si tu etiam repletis distentis uri ac ob id contracti .
aus fit, ut vena caua hac ratione plena ad .ecut retrahatur, de ea parte maius malum laborans persentiscat, & sc atterra te reliquae partes, quarum vasa implentur: nana vasa ec cetera omnia mollia dum in latum extenduntur, bre-itioia seri linent. Quod eleganti sementia
quid iii cu coram esset dolor. Qua sententia eiii- denter con stare arbitror ex vici anam circa plenitudine huiusmodi posueri onern set . 5e accidere quoque in uteranis pallionibus aliquando auditum de mentem supersti: cs esse. reliqui, potentiis, vel voce interceptis. Igitur in vas seu mutatus sanguis, aut turgens spiritus ea omnia extendit, vata autem per tensionem A repletionem bieitiora facta, veteriit ad te retrahunt: id que vel aequaliter, tunc vleius iecta sui ium erit eulum de diaphragma versus adscendere videtur di et inaequa ter, tunc aute in vel in dextium aut in si ilicii in , a s patieni scilicet veli mentius tiabentem inclinat uterus , si iurus quidem praedicialia respirarionem. Ita : vieto grandioi i facto ac in tumorem ela- vretui eurio S rei tactis varis ad tua principia suffocatione gaudeat ali. seo certum est. Non enim veri sinite existam o ira vicium mutari, neque ut animal l ri uitilii . -
nt licet gratis odotibus delectetur, & foetidis Eho,teat: nam id ex natiua quadam s)mpathia habet, sicut cetera membra delectati& gaudere alimenti, sibi familiatibus habent ex naturali principio ipsis iniit O ac respuere ingrata. Neque ut membrum, quod moueri libere pollit. id eis citi sed eo quod venis, arteriis & flamenti, alligetur variis corporis rariiculi : Ob idque lepletis illis nil mitti iti est , ii versiis illam partem retrahatur. Quod sane vitium Hipp. appella si vre irrela. pula funditi ad partim censeo mamis est modus lo- pso ad pat- quendi liuius auctoris frequenti sinu, . quein xς aqui
reperies libris morb.mal. Secunda porro cauisa ex iis quas retulimus ei: imgiduin v teli intem peramentiam ex frigido semine per corruptionem ite facto, de cor, de univcrsim corinis resti gerans: quo sane ad tespirationem&ad aliam uiania inepta redduntur membra & cuiusq; potentia quo strvi ventilatione ac res gerio Done
geant, sed ibias sciat uniuelli eoi potis transpitatio. haud dissiculter internoscimus expulsui
exiguitate de langui te qua cordis aut alterius vi dra siis ditatem attestantur et ira vero de vi Ftima caritia quae alias non paucas compleetitur, est putridusta cor Daptus seu venenosia, halitus a ut ita aliqua substantia ex utero proficiscitis, intercludenique vias respirationi dicatas, compressa, nimirum instruinctis vel obduratis meatibus. Qua pio secto causia praeualente magnas&inaequales seri respirationes contingit, licuis eminas madiima augustia premi , donee excreto ubicunque satia , aut huinidum , putii durave aliquod victi purgamentum natura pri-lat affectio sibi deat. Ex qua item caussa, sicut ex plutimis alus, deterrima fgura vleio comparatur,
99쪽
1 4 De Virginum S Viduarum Assectionib.
paratur ,& vitiatus subinde stus acquiritur, quihus mille accidentia ex iis, quae uterina censentur, diminis succrescunt. Recenset quidem ea Hipp. lib. 2 de morb.mul. per haec verba: por in omitti G ιιι iv xteros propessor ullo sumule habeant numctasti re pedum ac lumborum ad tutione O rereor lignorum seclune. Aetius tamen & alii alias recensent causas alit externas aut inaniscitas,quas ego conii illo protereo. At Hipp. reserens eodem Ioeo differentias huius pro lapitonis, paulo superius inquit: D co
rem cum ruri ex Ieco moti suo κt, alio alias allu Λ- tum ad quemcunJ. vero lac m allapsi herint, do res invitus incumbunt de subdit partes recensens
qui discam tanti aut dolorem exhibent 2 mnum nosissipiant. Et refert e Sarito ad sedem conuertanturrieri , sic sui excrementa impediuntur, o dolore, occu-3 4 Apani lumboso inustinum relli an ac imam venirem O dicem: ac pergit dicens: Si rima uini rumpa tima coxam climatierist. dolor actitus ac vehemens habet Iamni o laterum moltitudinem ac ipsium cras. O laudicat. Et multo insitius prope tinein libit inquit: Sicor frui utitur ab ultro.reprimitur, riseritu, haἴ ιο anhelatio: & refert iteium : Sιιον uta pro transuersis ac pratoidati incri sidere videantnr , repente M. ed , issetur, o pricordia durusitant, Ostrangularer, dentescenserit,O rei ara non audit. I ixerat quoq; eadem Hippocrat. ipse lib. de nator. mi. Icr. dimpraestans praedi stae sententiae. Cum vero ad piς- eoidia vieti allaps fuerint, sussocant, ct ubi fie-quenter acida euomunt, ad modicum tempus melius habet. Sic uteri obliquitatem, in latio nem,Sextorsonem ea quoque parte ieicit,&ipsius etiam motum ad caput , ad cor, ad coxam, ad pedes. ad manus, de multa alia in situ vitia re censet. Plaetetramquit s. aphor. 7. quod qua parte ut iam adis minitinauerat θ sentir crat, nec se si nisi erem motam eri, de r. se moli, mulier. v additi su 1 u.ti ab eo ei aperire a quid Mer aut ii πος ea hiatti . sed quid pei verbum,emotam, sera amel-ph lim. non satis constat ex Calen. ci edendum ta-ine erit, signiscare ulcus adeo cauum fieri,quod medicamentis in ligeat per lini mentum in i iactis
in penitiora loca. Quae qui em vel ex praedicti,catissis externis ubi vieti male habuerint,censeo posse pios cilci, vel ex seminere sanguine menstruo coriuptis, aut quouis alio vitiato excie-ment. ,3 telum infestante. Nec minoris est in menti xpendere, qua nam ratione dixeiit Hippoeib . . morb.mulier.haec verba: Attostra quam ν-tem ar appulit, strangularunt m nrit, repente intercipios trari iratiorum . qua fera setita erat cinaparte alas. Cuius loci occasione ex illius lib.comamentatoribus nonnulli arbitrati sitiat, uterum a sua sede . elut quia appendens de nulli bi alligatum, iam oueri. Quam te ne longius abeam. statuendum est uterum sursum deoriumq; allistatueste,nec non de iuxta dorsum, alioqui procideret C uniuersus cum foetu illipra inguina: quo fit, vi vel resecatus ex propria humiditate, vel defectu seminis recipere assueti aut prae vetustate humido
deficienti. evenis nitens trahere ad hepar accedere via et ur,de re vera accedit, non dimotus,sed veluti in cumbens , ut ab eo resciatur: ex cuius
comprehensione leui suffocatione incepta sorsan quia compressam iecurseptam comprimit sine cerebit laesione sensim magis iusto tur mulier , d nee piae anxietate pituita a capite delaben. hu mecta ut uterus, de sensiti in antiquum statu redit. Multa in hae Hipp. dictione consideratione digna pr termitto consulto, quς potius ad translatio veni sententi et suam ad veritatis rei indag tronem proscua esse arbitror. Sed eonsideratione hae in parte dignum iudi
eo expendisse, seminis unguιnis mens ua corruptio quam tantorum malorum caussam esse dixi mus intra Heri cauitatem eri tibiar, xt hac mala moliri possit, an potius intra eiusdem vitri vasar Cui du- ri . bio dicis rus, certum esse in utraq; parie has substantias posse corrumpi,de ea mala e libere.Censeo quidem in hac re vieti motus de perueis es Dplerunq; ex vasoria plenitudine a sat suinemeti imo stitio & semine facta contingere: δe ex hae etiam caussa uteri strangulationes 3scisci lieet ex statu
corpus uteri distendente non rato silccrescan . Verum ea mala,quae ex eorruptione harum sub stantiarum prodire conspicimus. frequentius ex tra vasa, corruptis semine & sanguriae menstruo delapsis prope testes.& in v teli callitatem,ac non pulsatis sunt : etiains,ut mea scit sententia, non raro intia vasa ipsa putres et i contingat. ei licereque febres de alia accidentia, quae diutius duiat,
quam vieti strangu titio,de pleraq; ex iis aedilE-tibus , quae subito cessant. Quippe coniectabile
est. mala, quae diu durant. de diuturnas virginum sebres potius ex caussa conclusa de intia vasa latitante seti quam ex ea, quae in vicium prolapsa
haud diis culteri uigati potest. Ex quo quidem
arbitror, hystericas virginum assectiones maiori Eex pane ex temine de sanguine mestiuo intra vasa vitiatis feri sta tex eis m in prerum proti uaso da ratius tumen id succussere contingat: prasertim in
s dist) era ver5 affectione quae viduis accidui, pleiunq; ex eis se substantiis in uterum prolapsis, in eoque putridis proscisci credendum est, ut euidenter constat ex uteri purgamentis, quae pletumque habent quae suppletia facile h)lieticum assemini accersunt. At in sterilibus de vii sinibus ae solidae contexturae sceminis intra vasa huiusmodi putredines feci ut plurimum, albitramur. Cum hoc tamen aliquando ri nuper di, mus accide te scimus, quod uteri desectu praedictatu in humiditatu tesiccentur, ceterum haec novete metetur nomen hystetic affectionis donecvterum alio transferat imodo dicto de aliquod ex praecipuis membris ob laedat.
Sed dicet fortasse quispiam qua feri possit, hanc Oluinio
sub unitam corram' intra propria o naturae a loca,
tum tit aclidat frequentius his ulti itiis diti nidis in placa non naturalia: aer quam quod intra vas iu- striat quo modopo sunt, malis r ctius rueret in omni-hassur insparum ante Dore ruationem, concitis ibidesan in sutura meoruοὶ Cui dicimus, non minus solutio.
id heri poste, quam dum sanguis in febrium generatione intra vasa putres it prohibita naturali caloris ventilatione : se virgines de solidioris
contexturae viduae , praesertim iuuenculae, cum ob naturalem meatuum constrictionem improbe purgentur, plerumque ea mala perpetiuntur semine de sanguine menstruo intra vasa putresce-tibus. Quo heri arbitror, ut virgines frequenter febricitent, di febris non si admodum intensa
100쪽
tensa ac periculosa. quod minera putredinis lon- te dissitast eorde: at viduae& quae viro vii tu in moti ex parte res rarentur, utpote semine anguine extra vasi prolapsis, de putredine vel
eorruptione alia refrigeratis. Contingunt quoq; haec eadem mala ex lauigato di nimis vacuo ute tor se etenim ad loca litimida sese conuertit. de . . capite ac reliquo corpore inmodulo etiam laboroc siccatus trahit naurdis accidere quoq; potest inopia alimenti, aut concalefacto labore uter O. Quamobiem ab Hii' dictu esse censeo tib deuror. in . .inedia esse utero assectis pernacloiam: inquit, , erum Sisi occuro repentea cismist autem maximet itii. .s' hu,qua tu ritu non coont,os moribus masti quam ια- venibus. Leuiores enim utor ipsarem tint. st autem ρο- iissimum ranc ubi matura ras caui rasuerint, aut plus sistito laborarit, resicari a labere uteri convertuntur, νιγι racti sint ac Ieries: qua sententia albitror constate ex siccitate S inanitione proscisci non raro v-
teri conuersionem ad coxa vel ad hepar vel ad a-ue s A lias partes ri II .m ni e i loco nuper citato: licet Cal. cis Iocias scap. s. quodammodo huic sententi v, deatur refragari, docens v terii nullum situ mutare. sed velim ego hac in te monitu lectore,ne in telligat l lis .id intellexisse, vi verba sonare videtur nimiaii. v telum hanc aut illa parte peruadere,
sed , vieti vasa vel ligamenta ex ea parte distentione, siccitate aut inanitione conuellamur , da
nanuinq; circa eandem par te in iant ii uias secus
quam si uterus eis e partit, incumbei et alia hoc est .vteiti ad humiditate concurrere,i r is p.refert.
N ph iba Quos ne in tensu volo intelligi loca illa Hippo.
tui. quisus docet huc es illuc veterum vagat i. vi sib. Contingitvltimo uterum astici. de piaedictam etilio ei de suffocationem e licere , ex defluxione e capite stoici ea , et quavis alia palle ficta , aut ex susceptione
P ς' adiis: cuius ratione insati connivente collo contingit: Dimitto etiam consulto hac in partevte-B ci initammationes S alios afectus , qui solent huic malo caussam praestate . quorum suo loco
latius meminero. Neque est ab re, toto animo expendete caussas quoque procat arcticas,utpO- te, quae non talo id malum est te ait eseant: viii inlitas introi illens superquam humiditatem: exelestium plurimum dissoluens : quies , quae
plurimos generet succos, eosq; cludos ac viti
sos : somnus multus, Veneris intermisso: piauisueci alimenta , & grauiora animi pathemata: cludi & ire queres ab ors is .rt Mo hio addidis ite ira odores grati naribus adhibiti ob consortium vieti& celebri: quae pioculdubio omnia vel per se vel internis caussis commotis, assectuna hunc
excitare nata esse compellinus.
v eii stria. Inliantem huius a pectus aceessionem plo lavo qui ne ostendunt ea sere signa, quae praesentem, li
cet non aeque ante sar nam dum imminet. to
se tui iti. por mentis accedit, pigritia, cruiu imbecillitas. notescat. pallor faciei, de iam approximante assectu,ibpotC g tuis, desipientia, sensitum interceptio, vocis priuatio, crurum conti actio, quibus iam risus, aliis lactumae, aliis utrumque,pletisque oris vel 'triculi mortu cibi nitidium, nausea, ct omniurerum veluti obliuio quaedam : Rem pulsus debilis, cordis palpitatio, dolor capiti; plerunque cum rubore labiorum , faciei die oculorum, qui etiam interdum se clauduntur, ut aperiti facile nequeant: tacidum iiii latitui, aliquando ver
tigine corripiuntur, aut uent, vs licet intelligant de audiant , respondere tamen non possunt, ut de uxore Pollemarchi retulit u.Hipp. Adeli etiam quibusdam murmur in hypochondiciis : aliis venter tumet & d et . ita ut te erigere non polluit: siti plures cruciant ut putredinoso
halitu sursum adscendente: ctura quoque imbecilliora ceteris partibus exsistunt: corpus etiam fit pigrum ad omnes motus voluntarios. Quae omnia proculdubio augentur muliete iam suisso tione apprehensa, ct contractis antroitum cruribus quae in spina veluti mortua cadit. Qui- Dbusdam eum se assiciuntur ab uteio instillat setosum quid . aut speri nati simile, aliquando m- sensibiliter, aliquando vel 5 cum delectatione excietum, praesertim plus aristo tractatis pudendis partibus: altis e filuit flatulenta pituita, altis prosecto bilis. quibusdam saliua excernitur petos sed non ea excreta liberantur ut quς epiles sacorteptae sunt, quia in illis purgatur humor noxius: in his vero mouet ut ex dissicili iespirationee glandulis natiua humiditas ct si lilia. Quorum
signotum Hipp. meministe constat tib. 2. de morb. mus per haec verba: Cum a rem rangularit, stiritu autem acervatim stir um ιommotus fuerit, o grauit is incubuerit . mens ritisse Derit, cris ι non pota
ob tirantur . Qtia parte multa alia recenset praedicti, limitima quς breuitati consulens praetermit
to:te inseratione tamen non ad intempctamentum ex semine corrupto ortum, ut nonnulla cen
suerunt,teducendam existimo, sed ad veneno- glam substantiam, in quam semen migrauit: testigetatur enim corinis veneno assumto ob spi-
Cum ad rectam medendi ratione proscidum se nosse aflechias ipsius caussam & Occasionem, ob id nobis in animo est, hac in parte huius assectionis cauilas exquirere. Primo quidem uteri intemperamentum ei malo principi u praestare venabimur exsequentibus cap. quae docent intem pera trauertera curare. Sanguinem inmensi iuum huic malo occasionem potessere Ostendiat multa: primum menses per consuetudinem de tempus supplesti, vel ob improbam vitae nisi itutionem, qaae ctallum generat sanguinem, vel quia ora vasorum, per quae labitur in uteri cauitatem, clausa sunt: quod ex priuatione lignotum ali alii
caussatum incile disces: item mammae turgent lacte totum corpus graue essicitur.&partes colli& oculorum dolent, lic & partes iudita renes deleniora rubent item supremae partes ex calefacto retento sanguine, aut vitiato, aliis humoribu, s-mul redundantibus. Quod noscemus, quia si Fcausta noxae fragida est, una uersiam corpus adeo restigescit vivax sensa pulsum deprehendat: s
cris materia exstiterat, conuulsonem excitat: smelancholica , moriorem: animi vero deliquia ob accessonum vehementiam & maximas teiri , gerationes,ac Oris veniticuli vitia luentie competies. At senae esse vitiatum & abundans ostendit vidua iuuencula& boni habitus: item accidentium aliarum accessionum vel praesentis Dauitas& s uitia,&subitus casus: iura te me tenuius
eii &aeutius sanguine ipsorii e n his. luet ex caussa laborant, punias & tes itationis priuationes, uulsones, ta antini deiectiones magis insunt, quae