M. Tullii Ciceronis Epistolae familiares dictae Scholia Pauli Manutij, nuper aucta. Et quae sequens pagina ostendet Scholia in Ciceronis epistolas familiares dictas Pauli Manutii

발행: 1574년

분량: 248페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

2쪽

IN LIBRUM. IEPISTOLA. I

in hoc uerbo dubitantibus, O mendosum suspicantibus, quod tamen in omnibus imitur antiquis A libris, aptamq. O percommodam sententiam habet, scrupuluerimere. Dixerat Cicero, Et monere r debuit igitur, ut nomen cum uerbo congrueret, inferre, Moritionibus, non, Admonitionibus: cum, Monere, O Admonere, significatione disserant inter se. obiurgas enim is, qui monet; qui uero admonet , non obiurgat , Ita, quid faciendum sit, docet r ut exempla declarant. In hoc isitur prude tia Ciceronis agnoscitum. qui cum de principe ciuitatis, ct praecipuo sui ab exsilio reditus auctore Pompeio loqueretur,alperiore uerbo iteram uti nolui sed mitigandam leniore uerbo sententiam putauit: ut ostendat ita Pompeium erga Lentulum animatum esse, non modo ut eum a restituedi regia consilio uerbis asperioribuw'abduci neeesse non sit, sed nec admonetri quidem,ac doceri, quo pacto resusticionem uitet cupiditatis, edi illam reducendi

a 2 regis

3쪽

inuo D commodo rem facere possis: I C modo pro Commode , antique dictum. in quo dubitatum a nynnullis miror; quasi, Commodo, adverbiu esse non po1st. quod nisi diligens antiquitatis obseruator Carisius admonuisset, Caesaris tamen ad Cicerone epistola doceret . Cum Furnium, inquit,nostrum tanta uidimem, neque alloqui, ueq. audire me comodo potuisset. Mibi tamem olim placidit, neque nunc, quamquam repugnantibus antiquis libris, displicere potest, proia Rem, legi, Reip. atque hanc ex antiqua Latini sermonis consuetudine coniectura duxi. quo in studij genere, nec imistior a prima adolescentia satis accurate me esse uersatum,nec omnino paeniet. Erat aute in mam danda publica re exceptio quaedam, ut id , quod mandaretur, ita fieret, si commodo reip. feri pose set. quo significabatur, eam rem non potestati magis, qua prudentiae, committi. Recitabo ueterum

exempla, quibus o eadem sententia. O iisdem

enunciata verbis, agnoscetur. ac tum denique, ut scriptis libris, adesi dubiae librarioru fidei, aucertissimis antiquoru testimoniis credi oporteat, cum praesertim nec a scriptis libris admodu disce dat opinio no Bra, doctorum uirorum arbitrio stem mittam. Caesar lib. i bchia. Quoniam AEL Messalla, AL Pisone cos. senatuS censuisset, uti, quμ curaque Galliam prouinciam obtineres,quod com-

4쪽

r N . Li BR VM. I modo re p. facere posset, Aeduos, ceterosq. amicos populi Romani defenderet, sie Aeduorum iniuriis non neglem rum Idem tib v. scribit Labi no , se reip. commodo facere posset, cum legione adfines Nerviorum ueniat. Lib. V I. Labienum, Pr boniumq. si re . commodo facere possint, ad eam

diem reuertantur. Cicero ad M. Brutum: Decretii hoc amplius, ut tu, si arbitrarere utile fore, Oe rep. esse, persequerere Dolabellam bello: si minus id commodo reip. facere pospes, in iisdem locis

exe) citum contineres. Omitto illa similia, quae Ciceronem legentibus occurrunt: Ouod tuo comodo

fieri possit: Quod sine molestia tu i facere possis: Quod tuo comodo Di: Quod sine peccato meo fiat. Hic opponitur a quibusdam: hoc loquendi genus

huic Ciceronis loco nusio modo conuenere: putant enim; senatus haec uerba fuissee, cum S. C. fac ret , aut eorum, qui proui)nc ijs cum imperio praeessent, cum aliquid legatis modarent: non igitur ea cadere in sententiam Ciceronis, Ho tensis, σLuculli, qui priuati senatores erant. Haec ratio quid momenti habeat, examinando cognosc munPrimum quaero: si senatus, cum decernit, utitur his uerbis, ut reip. caueat; cur non bifidem senator,

qui er ipseDa sententia decerni:, uti possies cetenim, ut senatum in publico dei reto, ita senatores singulos in dicenda sententia rei . consulere . quid in autem S. C. nisi multorum senatorum is probantium confessus'quod si, S. C. in alicuius seπ-

5쪽

entiam senatoris esse factum, saepe legimura: nil

aliud existimare licet, quamgrauiores eiu sententiae partes in S.C. esse translatas. grauiua autem nihil, quam ut id, quod mandaretur, incommodoreip. ne feret. itaque non est, opinor, mandantis dumtaxat, hic loquendi modus, ut senatus, aut proconsulis, sed eius etiam, qui suadet. Aegabit hoc

aliquis : at credat exemplo. Cicero in epistola ad Brutum: Decrevi hoc amplius, ut tu, si arbitrarere utile fore, ct e rep. esse,persequerere Dolabellam bellos minus id commodo reipfacere posses, in iisdem locis exercitum contineres. Haec neque senat inconsulti uerba Ant, neque proconsulis,sed priuati Ciceronis in senatusententiam dicenti cur igitur in hac etiam ad Lentulum episola locum habere Mnposnt e At libri ueteres aduersantur omnes. Dissimulamra in re nota. quam multa enim contra ueterum librorum auctoritatem, adiuuante historia,sententia, ipsa etiam Latini sermonis regula,non modo sine reprehensione, uerum etiam cum laudesumma docti homines immutarutar nilnsane uidetur, ut in omni re,sic in hoc industriae genere modus quidam essem ut libris quidem antiquis in corrigredo utamur,id quod ego diligeter Jeruo,

mutare tamen ex ingenio doctrinave aliquid alia quando liceat,std ita parce, uerecunde, ne com rigendi libertas ad temeritatem progressa uide Iur.quam ob caussam ueterem hic scripturam immutare nolumua: tantum fecimus, ut ostendcre-

6쪽

IN. LIBRUM. 2 7mua opinionem nostram: quam nec iis improbari, qui non temere, praeter sua, quidquam probant, ex eo possumus conjcere, quod, si qua laus coniecturae nostrae debetur, eam alio transferre conau- . Nimirum ad ictas artes confugere, O ali nu laboribuo honorem ereptum uelle,pusilli animi est e non enim addam, Et ipsa malevolentia ieiuni: quod Cicero addit in re non dissimili. neque nunc de meo iure litigabo. malim caussa cadere, quam i s de rebus in iudicium, contentionemq. uenire,

quarum studiosi hoc alsequor, ut bonis litteris ope feram, cetera non ualde requiro: si dantur, accipio : si minu , uberrimum tamem, suauissimum ex ipsa conscientia fiuctum capio.

eadem. pag. 3 PRAES EN TIs QVE cognoscent. l sunt, qui legami, Praesentes tui:recte sortasse: mibi tam3 sententia non arridet. quae enim haec amoris, est

fidei miinime necessaria di ictio e cur no ct amor simul cu fide ab omnibus fides item sis nul cum

eore a praesentibua cognoscatur'ssuato plani O commodius, Nostram fidem omnes, amorem tui absentis, praesentisq. cognoscent. quod est in si bus antiquis libris: in ceteris aute omniburi, quos quidem ego uiderim, diuerse,non tamen ut sente tia mutetur: Tui absentis, praesentisq. tui. potest enim ferri pronomen iteratum: potest etiam, quod malim credere,iteratum videri scriptoris lacuria.

nullo quidem in uetere libro, Fraesentes tui, legi.

7쪽

8 s CHOLIA imus . quod ideo testitum esse uoluimus, ne quem coniectura minime necessaria delectaret , cumio antiquis libris comodam elici sententiam uideret.. E. PI STO LA . II pag. 3

LENTVLI consulis, i Marcellini. sic appellatur oe . 1. lib. v. ad Att. In quibusdam libris , Lucis, non omino absurde: potest enim intelligi de altero consule L. Philippo , qui sentiebat idem,quod collega. Ac,ne quem ostendat uni

cum praenomen, exempla occurrunt similia non pauca; ut cum, Cnaeus,pro Pompeio Magno accipitur ; GPublius, pro Clodio , Ciceronis inimi. co I S tu , pro Peducaeo, Attici semiliarissimo. Praeterea, cum consul nominatur, non ne satis, quis Lucius sit, ostenditur, ct a ceteris Luetjs distinguitur Z . . . . eadem. DI Qv A T E N V s de religione dicebat, i caBibulus sententia sua duas res complora esset,de religione, ct de tribus legatis: poreulatum est,ut eius sententia diuideretur, idest, ut singulis de re-.bu se aratim referretur. ac de religione quate-,nus dixit, ut scilicet contra Sibyllinos libros ne decerneret , qui regem Aegyptiam cum exercitu reduci uetabant; assensum, inquit, en:caput illud, de tribus legatis, qui regem reducerent, improbatum. Dixit autem, nequcntes ierunt in alia omnia,

8쪽

mmta, pro Frequentes dissenserunt. neque solum Ire in alia omnia, sed θ Discedere, Transire, eodem sensa ueteres dicebant. Libro x. ad Planiscum. Eu, inquit, senatus reliquit, et in alia omnia discest. Hirtius autem prope finem libri Ox. de bello Gallico, Disce sonem, ait rciente Marcello,stuatitis freqnens in alia omnia transiit. Festuaroni hoc censetis, illuc transite; qui alia omnia, in hanc partem. his uerbis praeit; ominis uidelicet caussa ; ne dicat, Qui non censetis. inde factum, ut, Ine in alia omnia, idem significet, quod, Non cesere dest, contra id, de quo digresso sit,sentire. eadem. pas qἰ Cu i rei iam obsisti non poterat, lSutis implicata sententia uidetur, sed, ut arbitror, explicabitur hoc modo: Quatenus de religione loquebatur, O in quo iam obsisti non pol rat, Bibulo assensum ed. . i. Hortens , O mea, ct Luculli sententia cedit religioni de exercitu, teneri enim res aliterinon potes. Obsisti ante ideo no poterat, quia factum erat iam S. C. Regem cum multitudine reduci periculosum Reip. urderti Antiqui libri omnes, qui apud me sunt, clam, habent, pro, Iam: quod mendosum esse constat. eadem. pag. 4CvM Lupust Sive Cum, siue Tum, siue cui legatur, in quo scripti libri dissentiunt, parui resere . Nihil cinim aut additur ad sententiam,

eadem.

9쪽

eadem. pagina 4. INTENDER Et Sic antiqui libri, quos uiderim, omnes, non Contendere. Tro Qiunctio: Qui sibi eum nuper edidit socium, quem, quo modo nucintendit, ne in uiuorum quidem numero tum demonstrat fuisse. Hoc autem intendebat Lupra , cum ipse de 'Pompeio, me controuersia principe riuitatis, retulisset, ante se oportere discessonem facere, quam consules: quod uereretur, ne, si de

Hortensis sententia, quae Lentulum decernebat, discesso fieret, maior Senatorum numerω eam probaret. eadem . pag, Α

M v x T i s partibus plures liqui sic emplanant, uidisse consules, in Hortensi sententiam plures ituros a multis partibus, id est h lac ct itillac ς parum omnino ag noscunt puri mam, omnatissimam locutionem, qua eloquetissmi eius aetatis uiri suis inscriptis eleganter usi sunt. M. Coelius libro haru epistolarum ii x. Turpe tibi erit, Putisibum decem Curioni panthero misitscite no multis partibua plures. Item Caesar lib. iit. de bello ci. Numero multis partibin inferior. Multis partibus plures, ct multis partibus inferior, dixerunt,pro eo, quod est, Multo plures, ct Multo inferior. Cicero ite lib. it L. de Finibus , Multis partibus malit; pro,multo malit. Ide in Acad. Quibus escitur , solem multis partibra maiorem esse ,

quam terram. SuetoniM quoque, non omnino m

10쪽

Ius Latinitatis auctor n Iulii urta eodem loquendi modo usus est.

EPISTOLA. III pag. 6

T. A M P I v s liqui ante Lentulum Ciliciae praefuerat, praetorius, non. consularis. T. pium tribunum pl. nominat Vesteius lib. a. qui cu T. Labieno collega legem tulit, Ciceroner consι-le, ut Pompeius pon uictoriam AEI Uridaticam ludis Greensibus corona aurea, est' omni cis

triumphantiam uteretur, si cis. autem praetexta, coronaq. aurea. Inter tribunatum autem, oepraeturam cum anni quattuor lintersimi, praetor

fuisse uidetur Tisione, O Gab.cos. idest quadriemnio post ciceronem consulem. anno sequenti, Lentulo, O Metello cos. ivit in Ciliciam:Hq. ρο- sero anno Lentulus Marcellino, Philippo cos. succest. itaque ratio temporum probare uidetur, Ampium, qui Ciliciae praefuit ante Lentulum , eum esse, quem nominat Velleius. Nec tamen eum negauerim esse posse, qui ciumlti bello delectum habuit pro Pompeio, ut ep. x i. lib. 3. ad Att.ad queexsule epistolae Ciceronis ex fiant lib. 6. Iib. x. Caesar quoque Pompeianum indicat fuisse lib. 3 .hel.ci. cum ait: Reperiebat, T. Ampium conatum esse tollere pecunias Ephesi ex fano Dianae, eiusque r ei cauisa senatores omnes ex prouincia uocasse, ut , iis Isibus, summa pecunia uteretura

SEARCH

MENU NAVIGATION