장음표시 사용
11쪽
Himeraei ccxxii. Lusitani ccxxii. Myronides Atheniensis
Himilco carthag. ccxxvi. ccxxxii. Nasica ccxxxii. Hircius ccxxviii. Mago dux Carth. ccx. Necii ccxviii. Hispani ccvii. ccxxxviii. ccxxiii. ccxli. Nero clxxx. Hispaniae ciuitates Magnetes ccxxiiii. Cl.Nero ccxvii et xxxiiii. Maharbal ccviii. euius Centurio ccxli Horatius Cocles ccxix. Mandron ccxxii. Nicostratus clxxxvii. Iapiges ccx. Marcus Liuius ccxl. Nolani ccxxix.
Iberi ccii. Marcus Porcius NumantIni ccxxx Illyrii ccviii ccxxiii. clxxxiiii ccxxxix. ccxΣXVIIi. lndas vel inules aruspex Marcellus ccvai. ccxxi. Numidae ccxxiii cxcvii. cc Xxix.ccxxxvii. Octatilus C.ccxxxvii. Iphicrates clxxviii. cxci. Marius C. clxxxvi.cxcvi. Otacillus ccxxix.
Iuba rex ccxiii. ccxxxix. Pansa Cos ccxiii. Iugurtha cc. ccvii. L Martius ccxiiii Papyrius Cur r ccvi. Laberius cxci Martius I .eques ccxvii. CXxxiiii ccxxi. Labienus ccxc.ccxai. Mantinia ccxxvii. Parthi ccxii ccxvi. Manlius A. Cos cxciiii Parmenes Thebi. ccii. Lacedaemonii clxxxviii. Manlius Imperiosus ccxxxvii ccxxxix
ccccii ccxxvii. ccxxxiiii. Paulus ccv. Lacetani ccxxvi. Cn.Manilius cxcv .ccxli1iPeloponenses ccxxv. Laelius ccxl ccxxxviii. Masmassa ccxxiii. Pelopidas Theb. clxxxix. Lartha dux Poen. ccxxvi. CcXXXVi. ccxxiiii,ccxli. Leoenidas ccxxxvii. MauruSinterrex ccxxviii. Pericles Athen. clxxxvii. Leptenes Syracusa. ccviii. Megarenses ccxliii. cxc.cxcvi. cxcviii. Leucadia ccxxii. Melanthus ccxiii. ccxxv ccxl.
Liburni ccxiii. Memnon Rhodius Petilius ccxxxiiii.
Licinius clxxxv ccvi. cci X.ccxiii. Petreius cc Ligures ccxxxiiii ccxxx. Nessenii ccxx. Petilini ccxxxviii
Lilybaei ccxxvi. cxcii. Metellus Pius clXXxv.Persae ccxxxvii. Lysimachus ccxxii. cxcix.ccviii. Phali ci ccvii. ccxvi Litana sylva cxcii inuetellus cxciiii. ccxxxvi.
Liuius dux ccxxii. ccxxxi ccxxxii. ccxxxiii. Phalaris ccxxii Liuius Salinator cciii. Milites quando primo iu-Phares dux Athen. ccxix. Locri ccxli. reiurando facti. ccxxxi Prusias ccxxxix. Luca oppidum ccxx. Minutius Coc cxci Pharnasianis parthi eexit. Luceius ccxviii. Milciades ccxlii. Philippus clxxxix. cc.
Luctatius Catul. clxxxix: Manutius Rugus ccvi. ccxvi.ccxlx ccxxii. Lucullus cc. cci. ccxv. Mithridates clxXXiiii. ccxxiiii.ccxxv.ccxxxiccxxvii. Mummius ccxxxvi. ccxlii.
12쪽
narius ccxl ccxxuJ ccxlij. ccxxxj. Thermopylae ccvi ccxl
1 Cena ccv J ccx1x. Sempronius ccxli. Tigracus ccxl cccxxiii Pompeius clxxxiiij. Sempronius Tuditanus Timotheus Atheniensis cxciiii.
clxxxviij clxxxix. cxci1θ ccxxxvii. Tisaphernes cc. q. cciij.ccv. ccxj. Sempronius Gracchus cxcviii. ccxiii CXVIIJ.ccxxX.ccXxxvj. cxcvii. ccviii. ccxli. Titurius Sabini opilius Lenas ccxxx. Sempronius Longus ccx. Torquatus Ι'orsenna ccxix. se myramis ccxxiiii. Trasybulus I'oli humaus cxcvj cxc1x. Sertorius clxxrix cxcv. Triballi ccvii. cc XXX f. cxcvi. cxcvii cciii .ccxi. Triphon Pont1 S Comius ccxxvij. ccxv.ccxviii. ccxix. I rinasson casteLee Titi Praeneste occisoria capita ccxxxix. TroeZenii ccxxiii Ptolemaeus ccxl. ccxvij. Servius Tullius ccxvi. Tullus Hostilius ccxiiii intinus Capitolinus P. Servilius ccxxiiii. Tymarch.aetolus ccxx ccxv. ccxvj. Sextus Tarquin . ccxxi. Tygranes eci inti 'cocccxviij. ccxx. Sicyonii ccxxi ccxxv. Tygranocerta ccxvii Quintus Max. ccxlij. Suillius Priscus ccxvi. Valerius Levinus Rhegini ccxxi . Sosistratus ccXTI .. ccvii ccxxxiX. Rhodi) ccxxv. Sorobrigenses ccYxvi. P. Valer. ccxviii ccxxxiii. Romulus cc vij. Spartacus Romani ccxxvij. ccxxviij Statorius ccxxx. ccxxxj. ccxxxij. Statilius ccxlj. eoru legati cxciij. Sutrini
cxci. Varro ccxxxνIi. clxxxiiii. Veientes ccvii. ccxlii. Velius ccXXX. I ccvii. Ventidius clxxxiiii. cci. ccxxxij. Sulpitius Petreius ccvi. Verginius cc. cccxii. ccxvj. Sylla cxci. cxciiii.cxcvi. Uespasianus cci. ccxxxix.
diatiora ccxiij. cxcvii.cciiii ccxiisi .ccxvi Viriatus ccxxvi. ccxxvii. Saguntini ccxxvj. ccxviii. ccxxxiii. cclxi ccViii ccxix. Salinator ccxxxiiij. Syphax ccxi. Vmbri clxxxvi Saluius Pelignus ccxv, Syphacis legati ccxliii. Volsci ccxvi. ccxviii Scaurus ccxxxvj ccxxxij. Syracusiani ccxxi. Volturnus su. cci. ccxlii. Scipio clxxxvij.cxcvij. Tarentini ccxxi. Xenophon cxviii. ccij. cciij ccxv. ccx j. Tarquinius rex ccxvi. Xer X. ccxxxvii ccxxxviii. ccxXIh ccxxv. Tarquin . Super.clxxxiiii. Xanthippus ccii .cciii Scipio Aenatha ccxxxvj. Tarsi Ieses cc via. ccxxi. Zopyrus ccxXi. Scipio Africanus clxxxv. Tamiris aut Tomiris Aciiij. cc .ccxviI. Tegea ccxxi. ccviii.
14쪽
num Augustum Epitoma institutorum rei militaris, ex Commentarbs Catonis, Celsi, Traiani,Hadriani, 3c Frontini.
tiquis temporibus mos fuit,bonarii artium studia madare literis,atq; in libros redatia offerre pricipibus. Quia necis recte aliquid inchoatur,nis post deus auerit Imperator: ne
q; quequa magis i decet vel meliora scire,vel plura gprinci Q. iis p em,cuius dolirina omnibus potestidesse subieetis. od Octauium Augustum, ac bonos dehinc principes libenter
habuisse frequentibus declaratur exemplis. Sic regnantium testimona js creuit eloquentia, dum non culpatur audacia. Hac ego imitatione compulsus, dum considero clementia vestra, ausibus literarum magis ignoscere posse sic teros tanto in seriorem me antiquis scriptoribus esse vix sens1, licet in hoc opusculo,nec verborum cocinnitas sit necessaria, nec acumen ingenij, sed labor diligens ac fidelis ut ea quae ad diuersos historicos,vel armorum disciplina docentes dispersa & inuoluta celantur, pro utilitate Romana proferatur in medium. De delectu igitur atq; exercitatione tyronia, per quos da gradus& titulos antiqua consiuetudinem conamur ostendere Non quo tibi, Imperator inuicte,ista videantur incognita,sed ut quς sipote pro rei p. salute disponis agnoscas olim custodisse Romani imperib conditores: de in hoc paruo libello, quicqd de maximis reb senapq; necessarijs requiredu credis,inuenias.
Armorum exercitatione vicisse.
tN omni autem pretii o no ta multitudo dc virtus indocta, quam arsida exercitiu lent pr stare victoria Nulla enim alia re videremusit populum Romanu sibi orbem subegisse terrarum, nisi armorum . - in exercitio,disciplina castrorum, usuq;m1litiae Quid enim aduersis Gallorum multitudine paucitas Romana valuisset ina id aduersus Germanorum proceritate,breuitas potuisset audere Hispanos qui de non latum numero sed etia viribus corporum nostris prcstitisse,manifestu est. Aphrorum dolis atq; diuit ijs se impares fuimus. Graecorum artibus prudentiaq; nos vinci nemo unq Iadubitauit. Sed aduersias omnia profuit tyronem solertem eligere .ius sui ita dixerim armorum docere, disciplinam quotidiano exercitio roborare, quςcunque euenire in acie atq; in praelijs possent, omnia in capestri meditatione pignoscere,seuere in desidest vindicare. Scietia eni rei bel
15쪽
hcae,dimicadi nutrit audaciam. Nemo facere metuit, quod se bene didici se
confidit .Etenim in certamine bellorum, exercitata paucitas ad victoria pro-q radi . ptior est: rudis &indocta multitudo exposita semper ad c dem. Ex quibus regionibus tyro eligendus Cap. ij Erum ordo deposcit,ut ex quibus prouincijs vel regionibus tyrones legendi sint prima parte tractetur. Costat enim in omnibus locis & ignavos & strenuos nasci. Sed tamen,quia gens gentem pr cedit in bello, & plaga coeli non ad robur corporum tantum, sed etiam animorum plurimum valet,quo loco ea que a doctissimis hominibus comprobata sunt, n6 omittam. Omnes nationes,quae vicinae sunt soli nimio calore siccatas, amplius quide sapere, sed minus habere sanguinis dicunt:ac propterea constantiam ac fiduciamico minus non habere pugnandi, quia metu ut vulnera, qui se exiguum sanguinem habere nouerint. Contra. Septentrionales populi, remoti a solis
ardoribus,inconsultiores quidem, sed tamen largo sanguine redundantes, sunt ad bella promptissimi. rones igitur de temperatioribus legendi sunt plagis, quibus & copia sanguinis suppetat ad vulnerum mortisque contemptum, & non possit deesse prudentia i quq ad modestiam seruat in castris, Mnon parum prodest in dimicatione consilijs. Vtrum ex agris an ex urbibus utiliores sint tyrones. Cap. iij. QEquitur,virum ex agris,an de urbibus utilior tyro st,requiramus. De qua Oparte nuquam credo potuisse dubitari, aptiorem armρ rusticam plebem, quae sub diuo & in labore nutritur olis patres, umbret negligens, balnearum
nescia, deliciarum ignara, simplicis animi, paruo colenta, duratis ad omnem laborum tolerantiam membris: cui gestare ferrum, stam ducere, onus ferre consuetudo de rure est. Interdum tamen necessatas exigit etia urbanos ad a ma compelli: qui ubi nomen dedere militie prim im laborare,decurrere,portare pondus,& solem pulueremque ferro condiscant: parco victu utantur Arustico,inter dii sub diuo,interdum sub papilionibus,comorentur.Tunc demum ad usum erudiantur armorum:&si longior expeditio emergit,in angarijs iturii num detine ii sunt,proculque habendi a ciuitatis illecebris: ut eo
modo.& corporibus eorum robur accedat,& animis. Nec inficiandum est, post urbem conditam,Romanos ex civitate profectos ad bellum semper. sed tunc nullis voluptatibus,nullis deliti jς stangebantur. Sudorem cursu & c pestri exercitio collectum natans iuuentus abluebat in Tyberi. Ide bellator, idem agricola, genera tantum mutabat armor . Quod usq; adeo veru est,ut cinei aranti Q 1intio Cincinnato viro optimo dictaturam constet oblatam. Ex tue imi gris ergo supplendum robur praecipue videtur exercitus.Nescio enim quo modo minus timet mortem,qui minus deliciarum nouit in vita.
Cuius aetatis tyrones probandi sint. CV. iij. NVnc,qua aetate milites legi conueniat,exploremus.Et quide, u antiqua cosuetudo seruada est, incipietem pubertatem ad delectum cogendam nullus ignorat. No enim tantu celerius, sed etiam persectius imbibutur,quet discutur apueris. Deinde militari stalacritatis saltas & cursus ante tetad est, quam
16쪽
quam corpus aetate pigrescat. Velocitas enim est,quae percepto exercitio stre nuum efficit bellatorem. Adolescentes legendi sunt,sacut ait Salustius.Na primum auuentus,simul ac belli patiens erat,in castris per laboris usum militiam discebat. Melius enim est ut exercitatus iuuenas causetur aetatem nondum ad uenisse pugnandi quam doleat pretieriisse. Habeat etiam jacium uniuersa disceda Neque enim parua aut leuis ars videtur armorum, siue equitem, siue peditem sagittarium velis imbuere,sue sicutatum armaturς numeros omnesque gestus docere, ne locum deserat, ne ordines turbet ut missile de desinato ictu& magnis viribus iaciat, ut fossam ducere, sudes scienter figere norit, tractare scutum & obliquis ictibus venientia tela deflectere, plagam prudenter vitare, audacter inferre. Huic taliter instituto tyroni,pugnare aduertiam quos1bet hos es in acie formido non erat sed voluptas. adia statura tyrones sint probandi. Cap. V.FRoceritatem tyronum, a Mario consile ad victoriam scio semper exacta, ita visenos pedes, vel certe, qui nos & denas uncias habentes inter alares e quites, vel in primis legionum cohortibus probarentur. Sed tunc erat amplior multitudo: & plures militiam sequebantur armatam. Necdum enim ciuilis pars florentiorem adduxerat iuuentutem. Si ergo necessitas exegerit,non tam staturae rationem conuenit habere, quam virium. Et ipso Homero teste non
fallimur,qui Tydeum minorem quidem corpore, sed fbrtiorem animis suis se significat Ex vultu & corporis positione agnosci in eligendo, qui meliores possint esse tyrones. Cap. VI. Ed qui delectum acturus est, vehementer intendat,ut ex vultu,ex oculis, e Xb omni conformatione membrorum eos eligat, qui implere valeat officium bellatoris. Namque non tantum in hominibus, sed etiam in equis & canibus virtus multis declaratur indiciis, sicut doctissimoria hominu disciplina com- praehenditur: quod etiam in apibus Mantuanus autor dicit esse seruandum. Nam duo sunt genera hic melior,insignis & ore Et rutulis clarus squamis: ille Horridus,alter Desidia L tamque trahens inglorius aluum. Sit ergo adolescens Martio operi deputandus, vigilantibus oculis, erecta ceruice, to pectore humeris musculosis, valentibus digitis,longioribus bra Chiis, ventre modicus, exilior crucibus, suris &pedibus non superflua carne distentis sed neruorum duritia collectis Cum haec signa in tyrone deprcelienderis, proceritatem non magnopere desideres. Vtilius est enim fortes milites esse,quam grande S. Cuius artis tyrones vel elegendi sint vel respuendi. Cap. VII. SEquitur,ut cuius artis tyrones vel eligendi vel penitus respuendi sint, indagemus. Piscatores, aucupes, dulciarios, linteones, omnesque qui aliquid tractasse videntur ad genaec ea pertinens, longe arbitror pellendos a ca-
salustiari caesi mur notissili. genia
17쪽
stris.Fabros serrarios,carpentarios,macellarios, & ceruorum aprorumque Uenatores, conuenit societate militiae. Et hoc est in quo totius rei publicς salus vertitur,Vt tyrones non tantum corporibus,sed etiam animis praestantisti mi
deligantur.Vires regni & Romam nominis funda metuisti in prima i delectorum examinatione consistunt. Nec leue putetur hoc officium, aut passim qui buscunque mandandum,quod apud veteres inter tam varia genera virtutum, in Sertorio praecipue cons a teste laudatum. Iuventus enim,cui defensio prouinciarum, cui committenda bellorum fortuna, Je genere,si copia suppetat,& moribus debet excellere. Honestas enim idoneum militem reddat. Verecundia dum prohibet fugere,facit esse victorem. Quid enim prodest si exertaceatur ignauus P si pluribus stipendiis moretur in castris Z Nunquam exercitus profecit tempore belli, cuius in probandis tyronibus claudicarit telector. Et qUantum usu experimentisque cognouimus,hinc tot ubique ab hostibus illa tae sunt clades dum toga pax militem negligentius incuriosi sisque legit, dum honestiores quique cito ilia sectantur officia, dum possestoribus addicti tyro nes,per gratiam aut dissimulatione probantur,talesque sociantur armis, quales domini habere fastidiunt. A magnis ergo vitis magna diligentia idoneos eligi conuenit iuniores.
ando tyrones signandi sint. Cap. VIII. S Ed non statim punctis signorum inscribendus est tyro delectus:verum ante' exercitio praetentandus, ut virum vere tanto operi aptus sit, posit cognosci. Et velocitas in illo requirenda videtur de robur, & utrum armorum disci plinam ediscere valeat,virum habeat confidentiam militarem. Plerique enim quamuis in specie non improbabiles videantur, tamen experimentis com
probantur indigni. Repudiandi ergo minus utiles,&in locum eorum strenuissimi subrogandi sunt. In ommi enim conflictu non tam prodest multitudo, qutin virtus. Signatis itaque tyronibus per quotidiana exercitia, armoruest demonstranda doctrina. Sed huius rei usum dissimulatio longae securitatis aboleuit. Quem inuenias qui docere possit quod ipse non didiciis De historiis ergo vel libris nobis antiqua consuetudo repetenda est. Sed illi res gestasN euentus tantum scripsere bellorum, ista, quae nunc quaerimus, tanquam nota linquentes. Lacedaemon ij quietem. & Athenienses aliique Graecorum in libros retulere complura, quς τακτικα vocantur. Sed nos disciplinam militarem
populi Romani debemus inquirere,qui ex paruis finibus imperium suum pene solis regionibus,& mundi ipsus fine distendit. Haec ne cestitas compulit evolutis autoribus, ea me in hoc opusculo fidelissime dicere , quae Cato ille Censorius de disciplina militari scripsit, quae Cornelius Celsus, quae Frontinus perstringenda duxerunt, quae Paternus diligentis limus iuris militaris in libros redegit. quae Augusti & Traiani Adrianique constitutionibus cauta sunt. Nihil enim mihi autoritatis assumo, sed horum, quos supra retuli, ea quae daspersa sunt, velut in ordinem de abbreviationes, quae epitomata dicuntur, conscribo.
18쪽
Ad gradum militarem & cursum & fallum exercendos tyrones. Cap. IX. PRimis ergo meditationum auspiciis tyrones militarem edocendi sunt gradum.Nihil enim magis in itinere vel in acie custodiendum est, quam ut Omnes milites incedendi ordinem seruent. QAod aliter fieri non potest, nisi ut assiduo exercitio ambulare celeriter & qualiter discant.Periculum enim si peab hostibus grauissimum sustinet diuisus & inordinatus exercitus. Militari e go gradu,viginti millia passuum horis quinque duntaxat aestiuis conficienda sunt. Pleno autem gradu, qui citatior est,totidem horis viginti quatuor millia peragenda sunt. Quicquid addideris, iam cursus est cuius spacrum non potest dissin1ri.Sed ad cursum praecipue assuefactedi sunt iuniores,ut maiore 1mpetu in hostes procurrant, ut loca opportuna celeriter,cum usuS aduenerit,oc cupenti vel aduersariis idem facere volentibus, praeoccupent: ut ad explorandum alacriter pergant, alacrius redeant ut fugientium terga facilius comprehendant. Ad saltum etiam quo vel sos transiliuntur,vel impediens aliqua altitudo superatur, exercendus est miles: ut cum eiusmodi difficultates euene rint possint sine labore transire. Praeterea in ipso conflictu ac dimicatione te lorum bellator cu cursu saltuque veniens, aduersarin perstringit oculos, mentemque deterret priusque plagam insigit, quam ille ad cauendum vel ad resi stedum se praeparet . De exercitio Pompei magni Salustius hoc memorat: Cum Po ei alacribus saltu, cum velocibus cursu, cum validis vecte certabat. Neque enim
ille aliter potu1sset par esse Sertorio, nisi se & milites frequentibus exercitiis praeparasset ad praelia.
Ad usum natandi exercendos tyroneS. Cap. X. NAtandi usum aestiuis mensibus omnis aequaliter debet tyro condiscere, non enim semper flumina pontibus transeuntur,sed & cedes & inseques natare cogitur frequenter eaeercitus. Saepe repentinis imbribus vel niuibus solent exundare torrentes Et ignorantia non solum ab hoste, sed etiam ab ipsis aquis discrimen incurrit:ideoque Romani veteres, quos tot bella & continua pericula,ad omnem rei militaris erudierant artem,campum Mart lum Vi- campuscinum Tyberi delegerunt in quo iuuentus post exercitium armorum,sudore Μήr M. pulueremqtie dilueret,ac lassitudinem cursusque laborem natado deponeret. Non solum autem pedites, sed & equites ipsosque equos Vedixas quoS gale Galaasq. rios vocat ad natandum exercere percommodum est,ne quid imperitis, cum necessitas imminebit,eUeniat. 1emadmodum ad scuta viminea vel ad palos antiqui exercebant tyrones. Cap. XI. ANtiqui sicut inuenitur in libris hoc genere exercuere tyrones. Scuta de vimine in modum cratium corrotundata texebant:ita ut duplum podus cratis haberet,quam scutum publicum habere consueuit.
19쪽
Veter consuetudo Catonis heriten .
Iidemque clauas ligneas, duplicis aeque poderis,pro gladiis tyronibus dabant. Eoque modo non tantum mane,sed etiam post meridiem exercebantur ad palos. Palorum enim usius non solum militibus, sed eti a gladiatoribus plurimum prodest. Nec unquam aut arena, aut campus inunctum armis virum
probauit, nisi qui diligeter exercitatus docebatur ad palum. A singulis autem tyronibus singuli pali defigebantur in terram,ita ut nutare non possent,&sex
pedibus eminerent. Contra illum palum,tanquam contra aduersarium,tyro cum crate illa & claua velut cum gladiose exercebat & scuto ut nuc quasi caput aut faciem peteret,nunc a lateribus minaretur,interdum contenderet poplites & crura succidere, recederet, assultaret, insiliret, de quasi praesentem ad uersarium, sic palum omni impetu omni bellandi arte tentaret In qua medi tatione seruabatur illa cautela,ut ita tyro ad inferendum vulnus insurgeret,ne
qua ex parte pateret ipse ad plagam. Non caesim sed punctim ferire docendos tyrones. . Cap. XII. PRaeterea non caesim, sed punctim ferire discebant. Nam caesim pugnantes non solum facile vicere, sed etiam densere Romani. Caesia enim quouis impetu veniat, non frequenter interficit: cum & armis vitalia defendatur, & OLsibus. At contra punista, duas uncias adacta,mortalis est. Necesse est enim ut vitalia penetret, quicquid immergitur. Deinde dum caesa insertur brachium dextrum laciisque nudatur. Puni a autem teisto corpore 1nfertur,& aduersarium sauciat ante quam videatur. Ideoque ad dimicandum hoc praecipue genere usos esse costat Romanos: duplicis aute ponderis illa cratis de claua ideo dabantur,ut cum vera & leuiora arma tyro sumpsisset, velut grauiore pondere liberatus,securior alacribrque pugnaret. Armaturam docendos tyrones. Cap. XIII. PRaeterea illo exerciti j genere, quoὰ armaturam vocant,& a campi docto ribus traditur, imbuendus est tyro. Qia i usus vel ex parte seruatur. Constat enim de nunc in Omnibus praeliis armaturam meliuS pugnare, quam Caeteros. Ex quo intelligi debet, quantum exercitatus miles inexercitato sit melior: cuarmatura utcunque eruditi, reliquos contubernales siuos bellandi arte praece dant Ita autem seuere apud maiores exercitij disciplina seruata est, ut& doctores armorum duplicibus remunerentur annonis:& milites,qui paruin illa praelusione profecerant,pro frumento hordeum cogeretur acciperet nec ante eis in tratico redderetur annona, quam sub praesentia praesecta tribunorum Vel principum experimentis datis,ostendissent se omnia,quae erant m militari a te,complesse. Nihil enim neque firmius, neque selicius, neque laudabilius est repub.in qua abundant milites eruditi. Non enim vestium nitor, vel auri vel argenti gemmarumque copi Ghostes aut ad reuerentiam nostram,aut ad gratiam an clanant,sed solo terrore subiguntur armorum. Deinde in aliis rebus sicut ait Cato)ssi quid erratum est potest postmodum corrigi: Praeliorum d licta emendationem non recipiunt,cum statim poena sequatur errorem . Autenam confestim pereunt,qui ignaue imperiteque pugnauerunt: aut in fugam υersi,victoribus vltra pares esse non audent.
20쪽
A d missilia iacienda tyro exercendus. Cap. XIIII. SEd ad inceptum reuertor. Tyro,qui cum claua exercetur ad palum,hasti lia quoq; ponderis grauioris, quam vera futura sunt iacula aduersus illum palum tanquam aduersus hominem iactare compellitur In qua re armorum doctor attendit,ut magnis viribus hastile contorqueat, ut destinato ictu vel in palum vel auxia dirigat missile. Eo enim exercitio dc lacertis robur accresicit,& iaculandi usus atque peritia acquiritur. Sagittis tyronem imbuendum diligenter. Cap. XV e Ed prope tertia,vel quarta pars iuniorum, quae aptior potuerit reperiri, arcubus ligneis, sagitta que lusoriis,ad illos apsos semper exercenda palos. At doctores ad hanc rem Ac artifices eligendi: & maior adhibeda solerti ut arcu diligenter ac scienter teneant,ut fortiter impleant,ut sinistra fixa sit ut dexte ra cum ratione ducatur, ut ad illud quod ferie luest, oculus pariter ac animus consentiant,ut siue in equo siue in terra, recte sagittare doceant. am artem& disci opus est diligenter,& quotidiano usu exercitioque serUari. Quantum autem utilitatis boni sagittari j 1n praeliis habeant, & Cato in libris de disicipii na militari euidenter ostendit, & Claudius pluribus iaculatoribus ante institu- uaeisia tis atque perdoctis,hostem, cui prius impar fuerat,superauit Aphricanus qui dem Scipio,cum aduersum Numantinos, qui exercitum populi Romani sub iugum miserant,esset acie certaturus, aliter superiorem futurum esse non credidit,n1 si in omnibus centuriis lectos sagittarios miscu1set. Ad iactandos lapides fundis vel manu exercen dos tyrones. Cap. XVI. AD lapides verὀ,vel manibus vel fundis iaciendos,exerceri diligenter conuenit iuniores. Fundarum autem usium primi Balearium insularum habitatores & inuenisse, & ita perite exercuisse dicuntur, ut matreSparUOS fili OS ri,irer non ullum cibum contingere sinerent,nisi quem ex funda destinato lapide percuss1ssent. Saepe enim aduersum bellatores cassidibus, cataphractis, loricasque munitos, teretes lapides de funda vel sustibalo des inati, sagittis sunt omnibus grauiores cum membris integris, letale tamen vulnus importent: & sne inuidia sanguinis hostis lapidis ictu intereat. In omnibus autem veterum prςliis funditores militasse nullus ignorat. Quae res ideo ab uniuersis tyronibus sire quenti exercitio discenda est,quia fundam portare nullus est labor. Et inter dii euenit, ut in lapidosis locis conflictus habeatur, Ut aut mons sit aliquis defendendus aut collis, & ab oppugnatione castellorum siue ciuitatum, lapidibus
barbari fundisque stat pellendi.
De exercitio plumbatarum. Cap. XVII. DLumbatarum quoque exercitatio quas Marti obarbulos vocant est tra- Ilarilabar deda iunioribus. Nam in Illyrico diadu duae legiones fuerui, quae sena millia militum habuerunt quae quὀd his telis scienter utebantur & sortiter, Ma tiobarbuli vocabantur. Per hos longo tepore strenuissime constat omnia bella confecta: usque eo, ut dum Diocletianus & Maximianus ad imperium venissent, pro merito virtutis hos Martiobarbulos, Ioviarios, atque Herculia