Tabacologia, hoc est Tabaci seu nicotianae descriptio medico-chirurgico-pharmaceutica vel ejus praeparatio et usus in omnibus fermè corporis humani incommodis. Per Johannem Neandrum Bremanum

121쪽

Notandum igitur pro solutione huius dissicultatis, corpulentiorem huius subfumigi sub-

non egredit ventriculo, sed ibidem remanem, aut in intestinis adhaerescere, indeque cogna tum sibi succum prolicerta; quod multipliciter probari potest Primo, quia medicamenta extrinsecus adplicata, nempe umbilico dcumbilicaria ideo dicta vola manus, plantae pedis, atque interdum naribus admota corpus pu gant; at nihilominus ad humores purgandos pervadere nequeunt Secund , quia saepe observamus , medicamenta dc illulas ferme integras post amplam purgationem rejectas, tuod sane non acciderer; 4; ad humores familiares trahendos in totum corpus pervaderent, erti, Serapionis ratio prae

dictis non inepte subscribit enim , inquit,

medicamentum ad humorem longe dissitum accederct , illi familialitate jungeretuΠ, nec eum crinis jucunda voluptate perfruitur de traheret , aut Xturbaret , quemadmodum nec magne ferro unctus idipsim alio trahit ,

α sed

122쪽

I om MN, Ps sed plane retinet ac servata Fateri ergo, Opo tet, fumificam quandam substantiam e ven triculo per venas aliosque coecos o o ultos ductus, non soluna ad cerebrum sed di in mn corporis: partes δήλως ψ Mi quoquc Alistbfὸ - Atqui hinc constat perperam diciisse A 'i desem; purgamita in Omne pervadere corpus, idc noxium humorem quasi vinctum in Ventrem

P si His igitur sic notaxis difficultati responde mus, dicendo, purgantia ad humores familiares tibi attrahendos in corpus non permeat , sed in yentricula naanentia sua Virtute a proprietate eos ad se trahere ex omnibus corpor ista .ribus per vias, quae, licet nobis ignotae naturae tamen cognitae sunt . D θη - . Diitur heic alia quaestio , Utrum nimirum

istar nimietas usus abaci per fistulat i hauri cere e. brum exsiccare queat reliquis cor in Partibus

negativa parte argutulentum est, qui

intri4cri humoris multitudo aut paucitas inius f Ospo pi. I ris sequitur temperamentum a primordi 'ης ierationis contractum . ergo quum empς ς, totiu

123쪽

poris pq te potest cxssiccati , print in toto Co

4 pori sit tribuendana, non auteni uni sectiliarinacmbro probatu ae Hippoc alebi a ctice, aspera voce, nigrisque capillis, totius fri-

memiSaama cision esSara ut sit etvlae QTO-i is partes totius sequantur temperienta. Quam vis enim in corpore temperato atque Optime constituto aeqvulis item peritura per j totum re

periri valeac. in aliis tamen quae ab hac e qu ita temperiet, justitialique dispensatione de sciscunt id in et o tum verum csae notas potest. inanio stat esse hominem pectoris amplismai hirsutassimi, ideoque Leonis instar corde cali- DCViX duru

124쪽

ro OHANNis N 'idum d audacem , non tamen proinde reliquo -corpore calentem . Sic ridemus cottidie uti siqua exempla praetereamus homines plures core calido cerebro vero frigido praeditos in einonverse petit mira i non liceat, si idem homo qui reliqua corporis venas tussicntes obtinet, eas tamen quae ' capitet cerebro sunt exsic catas liabere aliquomodo Hoc enim fieri posse addit Galenus, ut intemperamenti excessus in uno membro, excessus oppositi in reliquis causa sit de imbecillitas aut unius rbbur aliorum

firmitate aut imbecillitate compensetur.

Quando igitur Hippocrates ut opposito amgumento satisfaciamus ex oculorum color aut vocis gracilitate totius colligit temperiem, recipi potest, quasi ea in corporis totius aequali

temperatura Xploraverit, in qua unius partis

indicia in reliquis locum habent. Vel intelligi etiam illa potest doctrina quando alia in toto

corpore signa adcidem ostendendum concumrunt. Si enim verbi gratia, adsunt indicia caloris in toto, atque eis ungitur vocis magnitudo cum pectoris amplitudine evidens ex his signis ealor totius corporis ostenditur. Quod similiter de cerebri aliarumque partium Om-Msb plexione

125쪽

plexione cum reliquo Corpori temperamen eo comparanda sEbedunt elligi si Ii longis, imo annuita usibus hunc per os nares sumtum adsueverunt, dietum volumus,

suetudo enutis en ac uisumia quaidam ni teste Galeno et de motu musco dccio id e tempe iram vel est adstititius quidana si bitias e irebris unius cujuspiam rei actionabili laniso usu comparatus, qui habitus consueto usu naturae ingenitus factus est a miliar1ς tinta illud divini Hippocratis et . Aphorism. XI: inveteravit consuetudo quamus deteriorer sint illa, minus tamen insuetu malo Usciunt Ies

ergo adsuetorum usi susici endus. Verissimum

hoc axiomam rara omnem contradicentiae aleam; in omnibus enim consuetis, ut consucta, insuetis minus noXia ob consuetudinem enim, etiam ea quae deteriora sunt, ongo usu naturae familiaria redduntur, ac proinde minime noxia; quod namque naturae familiare est, innoxium esse solci Tantum ver consuetudo Valet, ut ab illa tum in servanda valetudine tum in curandis morbis magnam sit sumere indidationem, ne multo quam a natura inferiorem,

126쪽

ut Hippocrates 5 Galenus multis in locis insinuarunt etenim, cum insumis semper natur; gaudead, ut o dici methodi adfinis HGalenius constat, id cui se quispiam adsueverit perpetuo

. suptudinem Nippin rat* Galenus, ad bring tui diripi uti sit periculi a Consueto , praesertim longa annorum serie confirmato quale hic est. ab . puxtin naresve suffumigiunt descii

Ocru, illudque iri contrarium mutare praesertim si repent aut immodice id iat, perspectum hinc Umbu quid arbitramus tunde eti in Celsas

ti is Periclitam es qui semel, qui bis

die cibum incontinenter contra consiuetudinem a miliena e neque in nimio bore subitum otium , is eque ex nimio otio subitus labor sine gravi noxa est. Quum igitur hanc ex Tabaco suffumigationem intermittere quis meditatur, ni ra temere nec subito mutanda consuetudo, ut quae naturae fere vim aequet. Proinde hoc suo ro adsueti facile eum ferunti tul δὲ graviter qui praeter consuetudinem eum hauriunt. Haec issicit, ut salubria non solum nobis usui

sint

127쪽

sint, sed quae alioqui nisi adsueta essent essent

deterrima futura, salubria evadant. Tantario tentiae atque virium hanc denique scimus esse, ut non solum adsumptorum malignitatem ipsa superet;sed quod magis miremur ipsam veneno rum perniciem Vincat, ut quae venenositate sua spoliet sic de puella napello nutrita legimus, quae paulatim adsuetaeo usa est pro alimento.Galenuis. inci. simpl. cap. i8. anus cujusdam Atheniensis me- μῆ- minit, quae ab exigua cicutae portione auspicata, sensim progrediendo effecit,ut ea innoxie in magna Copia vesceretur. Legimus de puella quadam in Colonia Agrippma quae in trimatu parietibuS

arreperet araneaS Venatus quas oraret Peoque

t cibi genere oblectata insigniter aleretur.&M Plinius. thridates Ponti rex quotidie sumens venenum consuetudine sibi tam familiare reddidit,ut quum sibi mortem inferre vellet, sumpto viro, ne in manus Pompei Veniret, exitiale toxicum innoxie sumpserit.

Profecit poto Mithridatesspe veneno, ri Toxica nepossent sua noceresibi.

Sleidanus lib. Autor est, Papam Clementem VII diuturno stomachi vitio sublatum , quum Victus rationem suasore Medico Curtio mutasset,

128쪽

Fleum inmeth ad pro lib.

Cephalaamedela a

IOHANNI NE ANDRI jam senex. Sed quid multa in re quae cottidianis confirmatur exemplic videmus eos qui pha macis purgantibus saepius utuntur majori ac Vehementiori medicamenti stimulo indigere quum

mitioribus, quibus ante irritabantur, mini mam deinde commotionem persentianta, Xperimentoque confesto conis crimus , frequenti clysteriorum usum alvum sui immemorem qu si stupescere, nec aliis cedere praesidiis,ut Albano duci evenit, cui sine enemate non respondebat alvus, nam sui quas oblita natura totum semedicinae familiari concrederat. Plura de assuetu

dinis robore qui volet, legat qua de Thrasia dc Eudemo Chio memoriae reliquit Theophrastulibro nono de historia plantarum capite decim

Sed ad virtutes Tabaci redeamus. In Cephalaea a plethora medicamentosius nihil quam folio rum succus aqua vitae dilutus naribus attractus; aut fumus per trajectorium Ore exceptus, Vel arida folia masticata Consert etiam strepton X soliis siccis naribus indendum id mire caput al-leVat. succus quoque naribus sorbeatur. Sed ab his metus sit lue venerea tacta suerit materia morbifica, hoc enim non esset remedium inder

129쪽

sed nasum potius abscindere dc oculis pericula intentare idcirco in oculis labefactatis pax sit aberrhinis Sequitur Elixi phlegmagogon e capite per modum j apophlegmatismi. p ma-

succini anahaemat.

Extract Euphorbij ana gr. V. Succi Nicotianae ij Hellebori s

Aquae majoran liiij

digerantur vase clauso dum uniantur indies gitentur in usu guttae sex ore dctineantur. Resertionardes vidisse se quendam acerbo 'meiὸ capitis dolore defunctum, multis frustra medicata pq ρ' mentis adhibitis, cui quum Tabaci succum naribus praebuisset excipiendum, innumeros Vermi culos delabente mucco permistos excussisse.Ιdem sibi obtigisse Renealmus testatur. In Sternutationem nihil promptiusquam Ni Cotianae pulvis naribus inflatus. Valde sternuta rμονιt. mentum ut hoc obiter addamus capiti consert vaporibus repleto,crassa mucCagines eXhauriendo X primis ventriculi crebris, o Crasso una X-Κα pecto-

130쪽

6 IOHANNI NAANDRI pectorationem promovendo. Sed non tem re sunt cienda sternutamenta , ne antequam CVacuaris,& non priusquam mitificationi sti dium suum natura dederit, maXime in Cr bri symptomatis catharroicis .cataphoricis. Sunt etiam qui in hoc casu Nicotianae pulveri alia aromata , ut rorismarini caryophyllorum , a Oranae, aut salviae pulverem admiscent.

Sed absq; dissicultate heic praeteriri non potest

quae est Utrum sternutamentum capiti incutiat nocumentam Pro negativa parte argument limes . Sisternutatio caput deret ob violentam agitantem concussionem id efficeret. Atqui haratione hautquaquam potest nocere capiti ergi adsertum est Contrarium. Probatur in m. Sternutamentum motin sade pulponem eorum qua caprumolectant,ut docet Galen. s. de locis assect

comment si mirum enim natura omnibus singulis 'a tibus sensu a indiderit ad noxia percipienda,in facultatem ad eadem excutienda; eae quae contractioni aptae sunt se contrahendo contristantiari molest intia crepellunt CXCu

tiunt, ut in rigore contingit, in quo omnia membra