장음표시 사용
1쪽
FLORENTIAS ANNO CIDIO CCLXIIIx
2쪽
qui sequimur probabilia , nee ultricta , amore mi obcurrerit , progredi i qmi is metaere
3쪽
I. mens aliquid percipere valeat, praerequitur necessario objelium , quod percipiatur oblectum porro istud ideam adpellamus, quae sane a philosopliis nemine dissentiente, sic definitur Spiritualis, O incorporea quaedanimam fe Decies ηtelisaui nostro exhibens objectum , κο ιη- contemplatur velut aliis placet ideas festum, qu proximὶ, ct inmediate menti nostrae obuersetur. H. Uearum porro perceptionumque plura sunt genera; nam vel simplices, vel compositae um ideae vel singui res particulares, universales, vel arae , vel obseurae, vel distinctae , vel confusae, vel adaequatae , vel inadaequatae
omnes tamen esse in se veras nemo in dubium vertit, quum repraesentato mentis objecto semper conrespondeant.
III. De idearum vero origine longior est,in dissicilior controversia rac nescio utrum alia sit in Philosephia tam impli-zata, super qua docti tanta sint varietate , ac dissention minituri. IV.
4쪽
iv. Attamen omni ambiguitate hac super re demissa peripateticae scholae refragantes,in Cartesiano systemati insistentes, Malcbranchii viri ceteroquin in cogitando subtilissimi, sententiam amplecteri, sequentes dabunt propositiones V. Propter quod perceptionum, dearumque originem inquirentes, adfirmamus objeuorum spiritualium , insensibilium cognitionem, in hac praesenti rerum dispositione , a nullo sensuum adminiculo, ministerio necessario dependere qua vis ortasse per sensus, ac sensibilia omnia excitati mensa
mana possit ad eorumdem perceptionem eaque propterea a-tione vulgatum illud eripateticorum ejicimus nihil est in intemella, quod prius non fuerit in fens , alteri similes nun
VI. Opinionem quoque circa materialia obiecta, scilicet ipsa ad sensuum organa species inmittere materiales,, sibi similes, salsissimam absolutis judicamus. VII. Verum ii omnis cognitio non pendeto sensibus,
ut ex numero quinto, si objecta materialia non inmittunt species sibi similes, ut ex numero sexto, jam neque aniam producere potest cum sensorio illam speciem materialem, priori similem, quae a Peripateticis vocatur expressa.
VIII de caussa chimaerica est veterum partitio in intellectum agentem, qui ita inradiat speciem illam mat riabem, ut spiritualis evadat, in intellectum patientem qui speciem illam prius materialem , deinde spiritualem en
sectam, recipiat , ut adfirmant peripatetici. IX. Ad considerationem autem animae ut intelligentis, sitemur cum Cartesio ipsam intelligendo non agere sed pati, hoc est, non ipsam ideas rerum cudere , sed ipsi a Deo communicari. X. Ta-
5쪽
X. Tamen adversus Cartesium ipsum volumus, non ita passivum isse intellectum, ut i rerum ideae voluti modi, adsectionesque inprimantur: quanquam Ingenitae dicantur ideae, non quae menti veluti ad sectiones inprimantur, sedouaeo primo vitae momento ad extremum usque nobis praesto sunt, ingenitas rerum deas admitter non cie-bimur. XI. Quod si in tanta rerum varicta te opinio nostra in medium proferri debeat, quatuor cum adcuratissimo, ac
subtilissuno alebranchio diiunguimus percipiendi modos; primum quo res per seipsam adtingitur alterum quo res per idem aram cognoscitur tertium quo per sensum intimum, seu conscientiam aliquid experimur postr mum denique, quo per conjecturam aliquid intelligimus. XII. In prima lasso unicus cst Deus , qui per seipsum
adtingitur, cujus cum nulla distincta idea excogitari possit, inmediate per se unitur : neque idcirc beatitudinem fumus ad cuti, ratiocinatur . Augustinus, etiam si verit tem aut eum usum νης mente eo vimn sesia
flatim se obponunt caligines imaginum corporalium per nubila mota matum. Nam cui ibi prodest aperire oculos, qui fit in tenebris; ita rihil pro est esse in luce, clases η oculi.
XIlI Quum vero corpora omnia per se uniri animae ne . queant in mediate, nisi per aliquod spirituale, quod ideam adpellamus, per ipsorum ideas claras cognoscantur oportet Has vero ideas non nisi in mente Creatoris existere, neminem sane mentis in dubium revocare credimus; unde
deducimus animam non nisi in Deo corpora ipsa cogno
XIV. Tertio licet Deus tam animae, quam corporis sedeas contineat, animae tamen rationali , idea sui ipsius a cla-
6쪽
6 claro non effulget, hinc ipsa est, quae per sensum inti
min , seu conscientiam se suasque adfiniones cognoscit: quare ex hoc sponte fluit, male omnino a Cartes anis illud circumferri nobis notior est mens, quam corpus. XV. Tandem postremo adlato percipiendi modo anima adtingit alias creatas mentes , sive Angelicae sint , sive humanae
XVI. Secunda nostrae mentis operatio illa est , quae iudicium adpellatur vi porro hujusmodi operationis convenientes ideas per adfirmationem conjungimin, repugnantes per negationem ejungimus. Simplex propterea est mentis actus iudicium, non quidem ex pluribus deis com
XVIII. Ratiocinatio quoque, quae certe nobilius quod dam iudicium adpellatur ex duobus , vel pluribus alijs judiciis resultans, simplex est actus nostrae mentis ad voluntatem, non ad intellectum spectans.
XIX. Quum duplex sit libertas specificationis , seu conraristatis , qua potentia aliqua duos actus specie diversos
ponere potest , amorem ex gr. , vel odium; contradictionis. Vel exercitii, qua eundem actum ponere potest vo non Ponere, ut amorem, A non amorem ita, necessitas duplicis usi generis, prima contrarietatis , qua potentia ipsa ita ponere potest aliquem actum, ut alterum huic obpositum
7쪽
stum non possit ponere altera exercilii, qua ita ponerennes ipsum actum , ut necessario illum ponere debeat iste hinc in antecessum statutis, non veremur sateri humanam mentem alicuius syllogismi cognita praemissarum bonitate , iisque adsensu am dato , neutra libertate liberam, sed utraque necenitate necessitatam esse ad conci
sonis adsensum. XX. Scientiam de rebus omnibus sibi vindicasse quam . plurimos Dogmaticos , nonnullos vero aliquam de aliquibus solummodo voluisse nemo ignorat, licut , ec Academicos quamcumque scientiam denegasse . At contra primos.& postremos cum mediis demonstramus , dari apud nos aliquam scientiam, sed non omnium scibilium se tamen scientia, quae ex cognitione certa, di videnti sit progenita. XXI. Cartesio hei eriam indulgere non possumus quod metaphysicam scientiam e medio tollat , unde adversus ipsum aperte adfirmamus metaphysicas, ac possibiles rerum cssentias, ita objectum inmutabile, atque invariabile constituere , ut neque per divinam Omnipotentiam mutari possit.
XXII Sed neque cum Platonicis illud essatum esse si tuendum: istrum scire est remisisti , O reordari , Volumus enim scientiam esse cognitionem de novo adquisitam,
non vero reminiscontiam , readsumtionem scilicet de iis quae olim in mente extiterint.
XXIII. Tria scientiae amatori necessaria videntur a te tuam ad philosophiam animum intendat primo, ut serit ad philosophandum disponat, secundo, ut primam, rit
8쪽
ritatem inquirat , tertio, ut veritatis Criterium adviscat, quo verae ne sint , aut suste cogitatione dijudicare
XXIV. Cartesius hac in re omni sane laude dignus vi-Qcrur, c quo voluerit, universalem de rebus omnibus du-
Uitationem semel in 1 ita admittendam esses ab eo , qui Primum Philosophiae operam navare inceperit qua quidem dubitatis , si intra philosophiae limites contineatur,occ scepticorum animo subsicipiatur ratque solummodo prodens animi nostri subi pensio, ac maturum rerum adfirmandarum examen, adhiberi jure ac ratione potest inge-Duo , a Catholico Philosopho indigna non est veritatem
sinceres anim, inquirenti quam maxime utilio videtur quamvis ortasse apta non videatur ingeniis omnibus, cPraesertim adolescentium. XXV. Prima autem veritas a Cartesio inventa tanquam
certissima est illa: Cogito, ergo sum haec enim licet sit trima omnium certissima cuilibet artesiana methodo Phi- sophanti obcurrens , non est tamen certitudinis caussa atque principium. A XVI. Qitoniam autem circa hoc principium, quod existimari debet tanquam tessera, vel regula nostrarum Cogitationum, non par una dimicant inter se philolopli llinc nisi nostra nos allit opinio, facilis videtur eorum reconciliario, si duplicem, practor alias , juxta scholarum doctrinam admittamus critarem , metaphuscam , ac naturaDm
unam, sive ut aiunt, roscendenasem; Logicam , sive For-rnolcm mentis alteram . Non ignoramus etiam Epicureos Criturium veritatis ex sensibus desumsisse, praecipuo Lucretium , qui lib. . de natura cecinit v. oo. μ' nies primis a fersibus esse creatam
Naturam veri, neque sensus osse refelli. XXVII. Pro
9쪽
XXVII. Pro veritate itaque rei naturalis extra mentem existentis, censemus veluti riterium veritatis illud cliolasticorum inpossibile est idem simul esse , O ηοη esse. Falcmur tamen hoc principium inutile prorsus esset ex se ad dirigendam mentem, inquirendamque veritatem.
XXVIII. Q samvis porro artesius illud obserat Philos, o veritatis riterium, principium nenipe illud quid videlisse, O distisa cincipito, id δε ea re est ad morium.
hoc tamen pro seu veritate Logica, seu formali mentis statutum volumus , adeoque dicimus unicum esse ad dirigendam mentem nostram in inquisitione veritatis, atque necessarium, ut unus possit stabili judicio, ac firma adhae.. sione adfirmare, vel negare ideas illas , quas puro intel-
10쪽
hysicam, cui proprium est demando, .deo his , quae in eo sunt , disserere, optimum ducimus animum nostrum convertere: ste , ut inquit Tullius, ammorum ingeniorumque naturare quoddam pab-- sideratio, contemplatioque naturae. H. Priusquam autem hysicam neralem 'dgredi inur ut planior aperiatur via, praemittendas censemus celaberrimas illas philosephandi regulas , quas summus Physicae
Restaurator Neotonus elegit , quibus religiose tutatur Physici recentiores quidem melioris notae, in expli- Candis naturae Phaenomenis, utpote quae caeteris utiliores , magis facundae videantur , atque alias quascumque a Philosophis traditas mira brevitate complectantur.
III. Prima igitur NeWtoniana philosophandi regula hisce verbis exposta reperitur is Non plures admittendae sunt causiae effectuum naturalium, quam quae, experimentis comprobatae sunt is effectibus explicandis subiiciunt. Quis clare non agnoscit per regulam hanco recta phil sophandi methodo excludendas esse hypotheses omnes caussasque