장음표시 사용
41쪽
ut initium notumliberalitatis sit consitammatio prioris Et si nulla tibi malo filicitas videatur quam secisse fel iee dienique tibi periisse phitas , quo
milliu inopiamsableuaris, animi ingens, largus, magnificus ipsas quoque spes. tiara vota prae .
uertens, etiam extraei gnum, quaeras, quibus te
Regem praestes, nihil petijste tibi ratus, quod in alios eo tituleris idque unam te habere praedices, quod donasti. . Longe tamen abest inconsiuita; ac prope in a-na largitio, omnia in omnes sine delecti profuit dens . . Nec beneficia prothcis, sed collocas, de ita liberalitatem temperns, ut aerario , quod est populi patrimonitim consulas, quod si ambitione ut ait ille,hauriata pet scelera estirpicndum erit.
Tu Imperij reditus computas, ne tibi rapiendum sit, ciuod laxpiaris , nec iis rus ciuium spoliatium euadat i sed exubia frugalitate innoceias, muni ficentia excurrat solaque parsimonia toti inania hiis, tot congiarijs sufficiat. Iampridem nos vera rerum vocabula amisisse Catonis querela mit. Nam de alieno largit Phia ruitas vocatur, plurimis eripere quod paucos iuuet , generositas dicitur : cum sit beneficioru mversi ira, dic iniuriarii in foeneratio. Moerent populi, atque imperiae grauantur, cum qu tuenia
maiestati, Minhelli stubsidia; geniti ni des a
42쪽
Principibus munificencia, quiregni vires exta rit , publicas opes atterit, belli, ac pacis nermonii accidit. Cum pecunia fama prodigitura quod ita a populo corrasium Pranceps temere protium cit, tam ipsi petit quam populo , quo parec , nunquam diues saturus est Princeps.lNam si prodigentia arituri conturbet , nec beatam geri, ne pax constare potest . Militares animos mortis stipendiarios 'hii morte quςrun vnde possint vivere , nonalia re, quam auro , a ferrum, ac valnera Compuleris, nec nisi praesenti pecunia in ossicio continueris . Nulla cre-btior tumultuandi materia, seditionum omnium fax, & perfidioexcusatio ex stipendi defostu. Quoties aera non procedunt , tau praedandi licem tia, ac veluti ius latrocinijs dati it agrorum pinputatii sociorum spoliis, de rapinis, 1 utor bello pax incumbit. Malo igitur Regem restricti animi ac nimiet in re quaeriti a diligenti pauci culpent immerito, quam profiisum &-gitorem populus ex cretur. Hinc Ludovicus Xli cuius tu non modo nomen Gallistacitare, sedcimites, ac diuinunx Iusti cognomentiim proxime refers, proicares lebat , inihil debere potius , quam multa largiri sapientem Regem oportem Tua e in te uapore liberalitatis fundus,pam
simonia , non tam rari , quam disciplinς militaris custodia est quod nutuis Regum obse
43쪽
Menriore exercitu Vnquam usus est, cum ex tot armatorim millibus nemo pretio sanguinissa indetur , nullius spes disseratur, torqueatur rcessitas. Sed illico vel lenta nomina expungantur: nullius surdas Quaestorum aures fatiget, aCducibus conuicium faciat nulla Centurionum aut Pinsectorum, stipendiorum foenus exercentium, atque Herculaneam partem sbi decerpentium, improba mercatura Stipes in numerato, proin tum auctoramentum ac corrosari vice reprosentandi celeritas Lemeriti commoda , atque in aerari rationibus cum Rege miles patia faciens. Hinc fit, ut sanguinem , ac spiritrum prompsitis debeat, cui debet ut nihil. Vbi satis prospectum est, ne miles stipendij inopia praedaretur, aut fureret maior moles si pererat, ne idem confecto bello urbibus vagus, agrisque dispersus, aut otio lasciuiret, aut praedae cupidine res nouas molientibiis irrorem commodaret aut si dimisitasseret, in tuta pax domi forisque esset. Itaque admirabili consilio, ac pi ne alutari extremis Regni finibus per urbes atque arces limitaneas Rispositus est in statiuis coercitus , in speciem prouinciarum Rectoribus subiectus , re vera Praefectis obtemperans , non ad Iniperium modo tuum, si diutum intentus idemque sublatis perecalidi illecebris fidus im maptus, bello accinctus, nec pace grauis, Smul hostilis, atque intestini motus obex,d mora,
44쪽
Impensior cura se dardui, a perplexi molimianis, clitelliusto tam militiam, de rensia pra lia , qtiae licet it crueii , non Ulara. verba, a que irasci utant , iurgihiqued clamore dece hen per inexplicabiles ainbages & Utiles in ac dira patroci ilia , alterutri Ciuiama sanguianem hahirituit, mortales sortunis uertunt, ac Ientae tabis sienio victos, ac victores conficiunt Sera illis pax aut infida societata, rarae indiviciae, pugna sino missione Iuris specie iura miscentes praSmatici, aestabulae , togati vulturis,pa ta intoniorum scopithis, bonorum caries M teredo. Haec tu remedi desperatione ceteris omissa, imgenti animo ita agressus es , v p. plurimae in pri- sentia. compositeris, Sc ad . pristitium morem rouocaueris, quaedam immatura, diuo remedia Vndique conquiruntur, ne festinatio , aut rigor an cipitem curationemredderet distuleris, haud du-bi spe breui circa serum sutur halcedonia. . Be lo ciuili quod externa omnia concieba , . ex in o bellique cause sublata , militari licem tia Compressa, compositis, aut amputatis litium calumni js opes defecerant bellorum praeda , ac litium nitaterna publice ac priuatim stacta re , . aut imo nuta. Reddita quislcm pax, e inops, iam sterilis, cunctis bellic laye, exhaustis ac tributi: et mi anguentibiis. Caesis ac direptis urbibu'va,
45쪽
statis agris, clauso mari, intercepto gentium G1' mercio cessante mercatura siletibus opificiis e tribstitimum omnium iustitio Quae alit aries quique inde alitur, vagavi egena multitudo , quaestu vitam tolerans , magis sine bello , quam pacis
compos .ciuusPretiuin, ac fructiis copiae, atque opulensiae
Eam iste te lo inuexisti, non restitutis in do 'ae Pristino litori redditis artibus 4ed ma gno pretio illectis, atque euocatis undique are ficum ingenijs 5 quod usquam peregrini opi-fieij inducto , ne pecunia ad exteras, aut hostiales gentes transferreiiciar aperto quod curamine es mari, hospitalique litori in omnium adpulsis resertis exoticarunt mercium indicatura ficinis
ut quod ni tuiti esset squam id in Gallia n,
Maritimce Societates ex omni genere hominiam institutae, dissus in ultimo Orientis, a qii Occidentis 1 actus commercia , premigatus Oceanus vi cum remotissimis gentibus neg mutata ,m tremus Orbis Galliae admotus Ae ne pecuniae defectu tanti conatus conciderent, de prompta ex ratio Mensisqhie exposita tricies Centenum millium sinam non modo sine sten
re indecenni uiti, sed generositatis exemplo , cui comparati non possit aliud vim pericula, marisque sartuita,ae naufragiorum daanna praestares, re quid-
46쪽
& quidquid venti in tempestates deliquissent, selus lucres Atque ita illi nullo iactura metu certaque ingentis lucri pes, maioribus animissurenti Oceano se commiterent, hiberna maria, atque ignota litora persultarent rota hoc Cat pio , ac plane regia negotiatione , rem omnium toto orbe nascentium prouentu Galliam di tares . nominis immortalitatem mercatus.
Porro exiguum tibi vise est , noli Galliae modo , sed toti Europ pacem dedisse , nisi sanam techaincibi ubique prs staresci precipue aduersus publicos hostes , christianorei minia , quae tibi incunibi , nominis mensiuram impletes . Cui his nobile specimen , non ita pri dem editum in Pannonia, omnium oculis atque animis adhuc lutet . Clim Turcicos impetus, atque Onomanici im surorem esterirescentem in Germaniam . Se in ipsi tinperi vitalia erum- Pentem aiuxiliaribus copijs , ac florentissimi quitatus robore , sic magis nominis amari
pressisti, nobilissimode barbaris victoris praeci-cipua pars atque instrumentum , qua Imperij dc Christianae reis aliis stetit . Quae quantum ea tempestate discrimen adierint , festinata , cpraeceps post tantam victoriam, te repugnante pax , pacisque conditiones necessariae magis quam nonestse facile testantur. rum, inutiatae rei p. exindem rerum diuinamin.
47쪽
atque humanarum praedonen infesta signa L tio inferentem , religionisque .libertatis proptignaculum XX annorim bello prope subrii entem, inaudita virtutem consta ima propulsanti , crebro subsidia', armaque de pectiniam sit ibi tuendo nitari tuam comi dares. ais autem regum principum foeder torum', a te auxilium frustra line lotituit 3 Quis in selliam beni nitatem claudi sensit 3 Quis non opes sitas ac abutem in te sitam esse non credidit Moguntia, Bataui, ipsaque aemula Bri tanta totque ali populi, ac liber ciuitates quoties sidere tuo recreata , quoties sola nominis titi umbra extremim discra ine depulerunt Nec periclitantibus modo praeito es , armisque delecto milite rem iuuas , sed quo praestamitus est dissidentes in concordiam redigere adi boras i ii mentes antinos placas , re qua precibiis , qua auctoritate bella componis , ingemve scalamitates auctiis , pacis equester, rerumque arbiter , ac moderator , sine prouocati ne ius Regibus dicis consili maturitate, ac prope nutu Orbem temperas , ex adytis responsa Iutienis reddens, quae lenes admirentiir, quorum testata fides , atque eitentus quoddam dirimit iis constortium declaratri ut non rata pridem ii ter Moguntinum, ac Pal at intim implacabile
dissidium, quam prouide ac feliciter, sed & quam
facile compositum est . Cumque externas gei
48쪽
atastoramnam pereundi dulcedo irae levissimis de causis, interdum nullis in vulnera , .cie. de ruendi amor, cinitruis angi imis rabies, spiali tuique Regi aci patria debitiis inquam restirperum xx arena impensiis . Cruenta antruosiis tris stolida ostentandi roboris terocia , fiagiatiosa vinii, de honoris ob tantii experimentum in semia notatum Clarissimariini familiarii mmnera, de orbitas , absurripta iuuenta , tot taliorum animae viventes inferia rapi ludi fi nebres: iucundum hostibus pectaculana, pli
riinis Notidie ad patri ei uirunt erogatis, Mquibus bis pepercerat Carnificem mutantibus. H ne tuum perii larum , hunc inhumanum
morem adeo inueteratum contumacem .
ut de eo ita citae N exteri crederent cinnsem per tetur semper in Galliae retentum iri, ne scio fortiter magis, an feliciter istuleris moeenim rei p. vulnus , an vomicam , hoc ca ei noma vitalia exedens, non molli , criti spe
sa manu , ed igne de ferro curare a restias ita tamen ut pauci exemplo inipeusi sint , breui ita perianavit . ut vix cicatrix , vix ulceris Vestigium appareat, nec iam ciues ferro I re se , sed fides, atque obsequio Cum c
Iam illi id vinuti, cuius miraculi est , quam- Pio a nobis audio mirimque ambitiosi i
49쪽
Ahie. virosque doctrinae fama conspicuos inex-liaustae liberalitatis radi j pers dis, tantari mremm claritati taluben uni testimoniam nu-stens . lagrati profector simus , ne dicam impi , quicumque musas c*imus, si vocem , Calamum ceteris commodantes , immensa tua in omne genus hominii merita tradere sema
aggressi, tuam istam singularem, atque inaudibram in liter a. earumque cultores munificem Uam actasque largitiones silentio p tere mus : M qui ceterorum mortali in nomina vchumque tractenus expedivimus u in re, nostra Conturbemiis , ac veluti soro cedamus, nec salutem aes ingens, cui bluendo non simu profi
Huc huc igitur quot quot his acris opera miseni ingenium& vota vertite huc doctariimmo istium peririgiles curas, dierum sudores ac me ditamenta coniciteri eum linguis omnibus iactiteris hebrate qui literis senium. squalorem demit , ingenia ab inopia deficiidito ut laboribus vestris nominis perennitatem , suam sperare poterat ultro praestat, id benetici uni accipit , quod impotet
Plerique onanes, quicunque ingenio censemur, vulgus firmus siue fato siue procerum inclementia in tenuit M angusta re vetiamur qui nomini claritatem ceteris aut praestamus aut pollicemur quique sis in capita ad ρο-
50쪽
steritatis iudicium vocaturi sumus, in oblauro fere Drtunas nostras fimgimii , magna pars sentientium gregi immixti, aut Academiarum umbraculis demetii quoque litera interiores re reconditae , studiaque operosiora, inopi m gisi a sterili labore atterimur, despecti&Lgnorati in vilis studioriim: non habe
prouidam Ec ingeniosam beneficentiam tu aia , cui exerendae , tam vasti imperi limia res angusti videntiae, extra Gallia ς quaeris, quos liberalitate obnoxios reddas Orbem scrutaris priuatos arci , Gymnasia vi Academias e
cutis , angulos omnes, omne siecretum rimaris.
Eruditos veluti indagine cingis, minuficenti. xercendς materiam undique captas,dc quos beatos reddas , vltro ambis , ac prensas . Nihil regiam sedulitatem effugere potest . Latentes extrahis , seque sua Virtute inuoluentes produ- Cis , ac ditas , ac ne cogitantes quidem uidi, si congiarijs cumulas, repetita largitione obru- is , intercedis inopis nouum fatum ρος stas, fatoque maior, id non expectantibus rei' entas, quod a Superis exposcere audax votum esset.
Nam quid ab hominibus sperandum sit, in mune facinus est , atque inuidi plenum per- Censere P. Sed neque melius olim si res iteraria habuit aut i lior est ovultus estias . Vix e munus N alter vestroniin Regum venire in