장음표시 사용
391쪽
CAP. X. De Narium Morbis. nerea, scorbulo, vel elephantias dependat, prius non potest curari , quam morbi hi primarii sublati fuerint.
i. 22 I9. Sali Vatio mercurialis in ulcere narium Iice t causa venerea sub is, non facile est admittenda Partes enim In haC regione per eamdem magis rela xantur, re ulcus per majorem asiluxum, stasia, ct cor-Tuptionem exacerbatur. Ron deletius ad exsiccationem huius ulceris admodum laudat suffumigium ob profundana penetrationem ex auripigmento , & antimonio additi S odoratis e. gr. benZ0e, myrrha &C. e quibus su-lIBo e XCItatur, & ulcera siccantur . Art. 222o. Drali luS in anatomia sua observavit quod OZoenae species detur quae unice sedem suam in1mu quodam maxillari habeat quaeque dignoscatur copiosiore proventu materiae , si aeger in latus canum recumbat. Ad hanc OZcenam curandam secundum dentem
myxillarem evellere & deinde alveolum, nisi jam arrosione perforatus sit, ad sinum usique maxillarem
fidi i Hs ' ' PQ ista ulcus per hanc
Art. 222 I. De cannula nari immitenda , ad ulcus cannulae erectando, videantur Petri Dionis operationes chirurgicae. Polypus narium Etimulgeri sententia. Art. 222 I. Polypus narium est far Om.1 seu excre-1centia carnosa in naribus ex earum sumi nitate prona 'μηρ'
scenS, & nasium nunc replens, nunc in fauces usqua '' μ' escendeS, a poDPst pyce nomen Haccepit, nunc mollis emis 'μ'ς μ' , nunc pluribus radiculis s livida apparet, si livescit, & dolet, sere cancros am
situ inem. De Ousdem extirpatione videantur scriptores chirurgici. Si in reicus cancrosum fid g V OUO ἶς, admittit curationem ΝΛ in , tu is '' '
392쪽
s 6 De Nitrium Merbis. CAp. X.
n. aq. ros. . diutissime agitBntur in mortario plum.
polypum, quidem jure merito ; Sarcoma inquit' est excrocentia carnὀa in partibus genita , hypersarcosi fimiitima in imis na rium paribus succrocens, Poopus vero in summis ac superioribus juxta nasi
radicem . Cura idntanda es prima astringentibus lenioribus , , deinde medicamentis potentIorabuJ, Inter quae eminet mercurius praecipitat. rub. cum mel
Ie rosaceo permistus ; remedia adhuc magis caustica cum cautela xjurpanda sunt, idqua decrescente luna, cum tumor imminuitur .
Art. 2224. Polypus, qui, tenuibus rad1culis inhaerens, mollis, & sine dolore est , cui nullum aliud vitium subest in homine caeteroquin fano tollitur. Qui vero scab er est, & durus, & dolet, is fere cancro sultisse solet, & attingi non debet. Si ex poli po, Veimedicamentis , vel scalpello. curato , radicula relicta est is renascitur. Si is serramentis resolvitur , san Euii
periculosus quandoque erumpat, cujus profusio hominem interimere potest . Si tumor rotundus est , & a relaXata tun Ica Or u S, adhuc mollis, nec ita magnus, expeditissimum elt, illum scalpello incidere. Dum enim Vulnus curatur,
membrana illa cicatrice contrallitur ... , Art. 222s. Medicamentis adurentibus non nisi illud
genus curari potest, quod molle est. Nam id quocdurum est, illorum usu carcinodes fieri consue, A. Ad moveri possunt temperata tamen manu , & dem illo per fistulam medicamento, lapis infernalis, b tyrum antamonii, aliaque adurentia. Ea enim diligentia adhibenda est , ne medicamentum os vel cartilaginem rodat in quibus dissicilis curatio esse solet. Art. 2226. Sunt qui circa polypum nares empla contegunt, & radiculae supremae mediante penicillo a G. movent adurens medicamentum , quod , si hoc radicusam per rodit, etiam tumor i narescit. Ne illud n Ul-
393쪽
camentum diffundatur, protinus calida eluenda nara
Art. 2227. Ubi Vero ferramentis utendum, homo opera Min adverso sedili collocandus est loco lucido. Caput, Ghirur- quod in posteriora reclinandum est, ab ea parte mi- Sic in inister contineto Chirurgus serramento vel volsella, ad id idonea, per nares demisia, apprehendit tumorem a superiore parte, & ubi eum satis tenet, paulatim deducit, trahitque: ac permutatis digitorum vicibus , ii liam contorquet, ita ut, nulla propter sestinationem vis adhibeatur, tandemque illum evellit. Si muttis est, nessanguis culati periculo erumpat, dividenda haec curatio sf, & tumor in dies magis ac magis trahendus. Si polypus post uvam haeret, volsella, qua is appreheir-ditur, esse debet oblonga, ct quae extremum incurvatum habet. Haec enim per Os dimittitur. Sunt, qui, ut mellius apprehendere possimi polypum , prius incidunt velum palati, quae reς vero facit, ut homo non recte
de gluti re porsit. Ad id idoneum est scalpellum ancepsi in mentis involutum . Art. 2228. Sanguis , nisi cum periculo fuat, non Ad san. tamena celeriter sistandus' est . Si vero metus est, ne ho- gulnismo vehementiori profluvio exhauriatur, cerus tenuior
trajicitus per fauces in nares , qui linum trahit. Linum vero habet linamenta, seu pulvillos teretes con tortos aliquantum inter se distantes, eique innexos. '' 'Cereus pretenditur Ic adducit hist sitim , atque imis na-1 ὲ Liu S aspi imitur pulvillus prior, qui ex linamentis lac cis puris elle solet. Si vero sanguis nondum conuviescit , alter pulvillus exprimi debet ex liquore ad sap-guinem sistendum idoneo, qualis ea alco hol. ut adducto magis lino dc priori etiam pulvillo, hic oris venarum sanguinem fundentium admoVeatur. In nares etiam linamenta sicca , vel smili medicamento maden tia conjici possunt. Sunt, qui oras Venarum ferro Candente per fistulam dein i sio adurere jubent, id quod de
i uicile minus futum videtur . Ubi sanguis conquie vit ulcus curandum est medicamentis, quae locis nervosis idonea su ut . Optima est aqua vulneraria , cui narum ellentiae succini adjectum est . Ad po- t 2229. Interdum non omnis tumor tolli potest 'IP' η'
ea illo praeciso ejuς radix relinquenda est. Huic 19 ' ς'
394쪽
movenEa sunt medicamenta , qu ae eam leniter . xedunt,
additis aliis, quar digerunt. Haec medicamenta illi nun tur lino, quod multiplex , ' ita tortum est, ut unitas in eo facta sit. Minum hoc etiam per nares trajicitur . di in ore relinquitur s Quotidie vere debet illid sic immutari, ut pars iubeat, quae medicamenta illita est, in hac me endi ratione, quae ardua, & taedii ac molestiarum plena est, tandiu perseverandum, Gonec nihil ex tumore reliquum sit.
LINGUAE Ut ΤΙ A. Eti mulieri sententia
.Art. 223o. Gustus laesiones . In amisso gustu conve nit Raphanus ante pastum masticatus, . item csphalica& nervina. Sed gustus & adoratus vitia , si in vetera ta sint, sunt curatu dissicilia, maxime in lembu S. . Art. 223 I. Loquela amissa frequenter a linguae pa-νao i accidit curatur aromaticis ; convenit decoctum aDiae , eruc. sinap. dcc. in Vino , item rosmaranus , rnis,
streth. eti ib. sed prae reliquis succus janiae. Jonsioni sententia. Art 2132. Linguae affectus sunt Tumur, Ranula, oei μς Paralysis Balbuties, Aphonia , Gustus lae sto. 'δ NyS rii, fui vel a causi S externi a causis externis ut incione V argiri, usu fungorum venen rum , &CTunc vitanda sunt purgantia ; lingua cecocto inae , Olae & plantaginis, cum pauxilio Pheriacae , & me m abluenda, vel oritur a causis internis, nempe afluxu materiae calidioris: sanguinis nempe, aut bili i& tum inflammatio plerumque excitatur. Si cλulae idior est tunc lingua Albicat, & multum pitautae G fuit: si venenata ut in lite venere1 , elus signae causa corrupta, di cancrosa est, . tunc malum se Pincurabile est, re putredine ad radicem vsanguinis fluxu in lingua erosa accedente , tandem aeg
mele rosa eo inunctum , & venarum sub Ion secta
Art. 2234. Ranula est tumor ranae sol mayi
395쪽
CAP. X. De Narium Mortis . 33ς
rens , qui sub lingua ex molli carne , cui lingua in cumbit, cuique quasi vinculo alligata est, nonnunquam exoritur. ognoscitur visu . oritur a sanguine viscido, de pituitoso eodem confluente ; dc mollem ; ac laxum
tumorem , qui apertus naucum ovi candido per similem da s, dat , excitante. Curatur aut topicis remediis ,
inter quae ol. vitrio l. eum melle rostaceo praevalet: aut Chirurgica operatione , quam linimenta ex tragac. tol
refico cum radice hermodactarum , dc album ine ovi, vel garga rimata , excipere debent . rt. 2333. Nigrities cum scabritie , & scissura ali- Niliae quando oritur alb igneis vaporibus , dc exhalationibus do
in febri praesertini ardenteo Ablui debet lacte caprino, aut canino ; foveri mucilagine seminum psylli, Jc ci doniorum , collui aquis refrigerantibus 9 cum lapide pru-nellae .ert et 336. paralis S contingit linguae, vel toti quo Pura
casu ejus nervi prorsus impediuntur , qui a septirna ce- lysis crebri conjugatione prope spinalis medullae initium demantur , gravis etiam Apoplexiae metus impendet. Uele his parti sive dexterae, si vo sini strae ; seu vitio ner vorum seu spirituum. In Ejus curatione praemissis uni
Verialibus laudantur fatis margarit. gr. X. in Vino mal-Vat lco , Ol. Rosmarin. cum rotulis dia ambrae vel dia ea ito rei. Aqua vel spiritus cerasorum nigrorum , frictio linguae cum foliis tabaci, semine Erucae do Theriaca. Vide Oc electuar. Solenandri in consiliis . Art. 2337. Balbuties Ec Blaesitas insessant, aut ex Biasiis ebrietate, aut linguae mala conformatione , brevitate, nimia Cra tic aut ejusdem immodica siccitate; aut Mimia humiditate. Difficulter tollitur.
Art. 2338. Aphonia oritur, vel naturae cbnformau-
E Vel confirmata paralysi . Curatio ut parata' 'yli S. Valet aq. lil. convall. Lavendulae cum sanquinae turturis, 0 l. anisor. dc spirit. vitrio f. - ' 339. Gustus laesio fit i. eo imminuto vel a- Alboli O, seu nervis mollioribus a tertia coii jugatione ex-: euntibu S perfrigeratiς , seu ea cerebri parte unde exeant 'aste cibi . Prodest sectio venae sub lingua; nec non ea, quorum m Aphonia & flaralysi facta est mentio , 2. eo Gepravato; ut alienuς sapor percipiatur quod sit, cum Vei linguae corpus, vel quae ipsum vellit membrana,
396쪽
De Narium Morbis. CAP. X. tetro humore imbuitur, qui vel solus, vel liquore eo-3 um , quae eduntur vel bibuntur dilutus , in linguae coriapus , m0llesque nervos penetrat; tumque vel salsus, vel amarus . vel acidus, pro ratione exhalationis , & humoris sapor gustu percipitur. Laudatur rasura linguae cum radice Zedoariae, vel gentianae , raphanus sale conditus ante caenam masticatus , eluto postea ore vi no dcc.
Dentium Art. 224o. Dentium caries Zc nigredo fit a nimisica ries calidis, frigidis, dulcibus, acidis fumis , ex mercurio, M a scorbulo dcc. gyς ψ ' Art. et et 1. Uitanda ergo sunt antedicta , dc dentesC- ' jφ' a cilio repurgentur, ' vino eluantur . Pumds bis vel ter ignitus, vino albo extinctu S, dc in pu verem subtilissimum redactus albillimus facit dentes quidam solo pulvere panis usi utuntur , qui optimum & tutis simum e si dentifricium. Cinis ni otians eri turpe me dicamentum , sed dentes reddit a ibos . Ad dentium 1 or des tollendas, dc colorem vitiosum emendandum vari extant dentifricia in practicorum libris; os sepiae Sj. rad. Dreth. lapid. pumic. alam. U. ana j. cr-nam. lign. aIod . rart. et in. rhInan. ΠΠJ J f. pui V: subtilissimum . Pro usu domestico pulv. panis. usti addentes mundandos sng. auroris , dc postea optatum sequens usurpandum , y . Pulv. for . ro frub. ij. Urris. elect. ii. alum. O. sacchar. saturn. j. cr mo=.a67. co P .supernatant. opobalsam. ana bij. aq. hungar. q. s. misce . Post usum hujus abluatur os cum V Ino
Cui xyst gri. 2141. In dentifriciis usurpandis optime caVen-- dum est , ne crebrior & durior attritus gingivarum , eas atterat dc absumat. Pς xiRM 1143. Ad dentes s rmandos valet lolutio tHrra
Putrio modo usurpatum . . . - .
Art. 2244. In gingivis putridis δc dentium vacilla. tione inde orta, A. Gum. Dc. - ij. crdmor. aq. cais
397쪽
CAP. X. Dentium , Gingivarum Morbi. 39r
f. pulv. subtilissimus cun pauco mel. r . usurpand. vel cum vino rub. gallico , in quo infusa sunt joI. roq. rub. rad. to Jntil. &c. In graviori malo ad unguZnt. AEgypt. deveniendum est vel mel. unguent. Abpt. Jupernatans ) plura videantur in cap. de scor buto . Dagingivis putridis & dentium vacillatione . Interim multum valet tinctura gum. Dc. Fulteri. Prie rdliquis autem quotcunque in libris inveniuntur , pro dentibus firmandis , iisdemque , & gingivis a putrefatione conservandis , nec non oris foetore praecaVendo ,
non clatar praestantius remedium , quam Masticatio foliorum Nicotianae modica quantitatJ : eo et uim sufficiunt grana quatuor pro una Tics , idqus tantum semel in die usurpandum per horae quadrantem in ore detinendo . Interim jupdr omnia improbandus est turpissimus quorundam mos totis diebus masticandi,
non ad hos laudabiles fines consequendos ; sed planun cientium quare , forsan solummodo consuetudini indulgendi gratia.
Art. 224S. Oleum Luxi dentium dolores quosvis ad Dolo. miraculum tedat inquit B verius ). Oleum origani est res desci in frequenti usu . Pix liquid. in ore detent. dolorem trium. tollit, ut ab amico accepi. Elad. Drethri in Ore manducat. pituitam evacuat, dc dolorem lenit. Decoctum nicotianae in ore detentum dentium dolorem potenter
sistit inquit Elimi Verus ). Sed ultra omnia , quae hactenus novi , succus radicis iridis luteat dolenti denti affricatus, vel ipsa radix in ore masticata iuinstanti quasi ex incantamento dolorem ex causa quacunqus oriundum fugat. Communicator affirmat
1e quadrazies ad minimum pari successu tentassa; ego etiam ine saepius expertus sum & plurimi ex meo suasu idem fecerunt: si dentis cavitas sit magVo, imponi potest plumbum foliatum. Art. 2246. Nonnunquam inquit te irirtus & ipse Nota idem plurisemel observavi per dent in radices , & bς0ς
maxillae foramina , per quae vasa in eas subeunt sh sim extra effluit sanies e dente corrupto dc tubgrcED in mala vel mento excitat, quae nullo modo curantur, nisi dens extrahatur. Vide locum p. 262. Vida Etiam Cheseiden. Ana t. p. IO.
398쪽
as: Rentium , Gingivarum Morbi .
mes dentium elicit , ut auctor est
Prius . Dolor ex is alammatione gingi
Art. 2248. Dentiem absque gingivarum phiegna one Cru.ciatuci, interdum quidem in suo Corpore, nonnunquam Ve- 'li H rV' , si H ad dentes pertinet, fieri consuevit. Ua liciti limis igitur opus habet remediis, quocirca pleraque I plorum aceto quam accerrimo componuntur . AN. 2249. Cum vero gingivae propter phlegmonem Colore ani eiuntur , omnium praestantissimum medica mentum c it oleum lenti sinum , bene temperatum , Ore retent uno . Esto id ante in recens, quoniam Vetti S tantum bonitate recenti cedit, quantum vetustate superat. mmunt S autem etiam in praesentiarum observetur medendi ratio ut prius qui icto corpore modum exced1r humor, OVacuetur.
223o. Ubi vero ex fluxu dentes dolore con-nrciali cur, myrti, dc lentisci; dc gallae decocto, auti 'l Syriaci, aut florum agrestis p micae , aut malicorium iure colluito . Applicatis salis portionibus duabus aluminis torti de aceto extincti levigatique parte una, postea vino colluantur . . Art. 223r. Gingivis cruentis tenue alumen inspergi ill , aut aloe, dc Vino colluuntur , aut rubi radice vino elixata , aut rhu Syriaco . Gingivas vero cruentas, dc defluxione prestas, falsamenti crudi in olla ab Carbo. nes iisque deusti, cinere attingito. Aloe porro dentes concusto , si inspergatur , firmat, aut f ille alumen , d ut galla, aut rubi radix per se, vel i= vino dixa . exesam dentis cp vitarem styrax c umo Dio inditur , aut galbanum , aut suubhur ignem noxie 'pei tum cum lycios Philonis Dre 26re, antidotuS 'denti allita, Indolentiam concili, P
utaca maneticata HVat , Ad dentium ' p i lio, es; olivis expressum , in aut oleum 'I '' amurca. in eneo vase usque an M l-fricarum . Idem taci L
399쪽
Contra gingivas exeas. IN. Flor. rosar sviij. gallatum div. mirrhae Sij. misce . Item lac asinium , olivae soliorum decoctum, acetum scilliticum.
. Art: zz33. Interdum ita graves atque pertinaces denti tun dolotes sunt , ut nullis omnino medicamentis deliintri queant. Itaque ab ipse manu petere simitatis praesidia convenit: vel enim t. sedantur scarificatis gingivis , quod Plinius Jam olim notavit , dc frequens usus confirmavit, 2. vel ferramentum aliquod candens, atque nuic scopo accomodatum in e seos dentes ea ratione demittendum est, ut dempte dolore, net terum expergiscatur, foramen vel cera vel auri plumbique brachus impleatur; vel 3. carie altius pene erante per conlpicuum foramen o l. caryophyllorum, Cinnamomi, vel ligni guajaci, oleum aut vitrioli spiritus itistisetur, 4. Vel lobus post autem postus, intrixatum A natona Ici Vocant, ferro adurendus , scam pellove inciden dus vel digitis vehementer comprimendus, vel denique, 3. dens iste corruptus, atque dolens eximendus.. ci Npnnumquam ex Vehementioribus den tium doloribus tumores graviter dolentes , cum inflam matione ipsarumque mularum tumore, modo minore, modo malore, in gingivis proveniunt. Parulidas Grae ci appellant qui aut neglecti aut digerentibus non ce dentes in abscessum aut fistulam quandoque degenerant. Art. 2233. Igitur si recens adhuc tumor est, longe optimum videtur ad dolores, ob quos aegri dormire
rate iit olfendo Moremque digerendum , cliam z- inelum, salviam flores fambuci, aliasque id genus
herbas in aqua vel lacte coquere, calidumque liquoremore diu detinere. Quod si vero resolutio cibi in queat, emollientibus opus est althma verbasco, ficu bus aliisque sin ' Creberrime ore retent . o. ςum costis , Puxδtionem siqnifieih tque mollities sup-
di ratio a parullis dae quaales 3 Earum
400쪽
a 4 Dentium , Gingiet arum Morbi.
mixto rosarum melle colluendum. Tunc enim sua quasi sponte vulneris orae coibunt. . Art. 2236. Quod si autem in fistulam , cui ollis cataries saepe conjuncta est, ulcus degenerac, tum post in jectionem supra dictorum liquorum olei myrrhae per deliquium , vel elixi r. proprietatis portiuncula instillanda sive immittenda est pro via inere non tam expurgando , quam glutinando. Si demum omnia haec medicamenta nihil proficiunt, scalpello incidere fistulam opor tet: ipsamque ante omnia cariem Vel. medicamen IS , vel radula, vel denique ferro candenti eximere , dc sidens aliquis exesus fistulam hanc facit, eximi prius debet , quam fistulae medicina conveniens adhibeatur.
1rt. 2137. In inflammatione & ulcere aurium adest insignis ardor in aure, dc dolor tensivus , & pullatuis vehemens cum rubore, quandoque conj acta eii febris, interdum delirium , dc motus convulsivi . Art. 2238. In sensibiliter discutitur , vel suppuratur; convenit ton aesectio , item fudorifera tanquam in alias inflammationibus. Externa non nisi cum cautela iunt usurpanda, fomenta tamen ex emolJIentabus re a cuti entibus sunt proscua . Si discuti nequeat, ad Juppurantia accedendum est , ut cepa sub cin ribus allat. pulv. rad. Arior. aD. caric. pang. Ol. Cham. amuad. amar.&c. Ulcere rupto, si pus est luens sit album, aeqaain, dcc. melius est, quam si sordidum , san Iosum , O C. tueorit: sufficit, fi modo mundus servetur meatuS audit Orius, id quod optime mediante urina humana astequI-mur ; si ulcus fuerit sordidit simum urinae ad vi pollunt succus, cepae & mdue rosa . c Art. 2239. Otalgiae, sive auris dolori S Caula tre quentissime est inflammatio, de qua modo circium est, internum vero ab acri lita nore provenit, . ubi non eliadeo insignis ardo r & pulsatio Fumus ni cottanae cum fistula inversa auri immissus valet ad dolorem compescendum , item mille edes in ol. communi vel amud.