Interpretatio odarii Sapphici in Venerem

2쪽

HISTORIA CARMINIS.

Carminis historia prius enarranda esse videtur, quam de eius indole

agamus, et ipsum interpretari conemur. Quamvis Sappho perplura carmina compomisso constet, ' perpauca tamen, duobus odariis et nonnullis fragmentis exceptis, ad nostra pervenerunt tempora. darium hoc in Venerem scriptum Dionysus Halicarnasse s in illa quaestione, bi de natura orationis politae et soridae disputat, exemplum attulit, eoque modo nobis servavit προ συνθεσεως ονομάτων, t. II. p. 47. edit. Hudsoni,'De quo primus edidit Henricus Stephanur cum Anacreontis carmina in lucem prodire iuberet, Lutet Paris. MDLIU quaternis, et in Sylloge carminum poetarum lyricorum Luteti DLXXXVI duod quem inde plures secuti sunt, e quibus nominamus Vrmum in caminibus nouem illustrium semi-ngrum et Lyricorum AntWerp. DLXVIII cet. Fabrum Salmur. MDCLX. duod Longepetraeum ad finem carmin Anacr. aris. MDCLXXX oct. deinde MDCLXXXIV. duod tum MDCXCII. Amstet qui de venustate carminis quaedam monuit; mxterum Lond. MDCXCV. cuius editionem multis animaduersionibus ornauit Iulerus noster Lips. MDCCLIV. et

LXXVI. et XUII. octiet inprimis um, qui in editione Catulli Lugd. Batav. MDCLXXXIUJ ad carmen XLVIII. p. Is emendationes huius darii

vrauidas dieit sub oe Σαπφω naeus XIII. p. 99. versu ad Asa oras μοραμματα, iit ελεγῶα creontem. λιάμβους, - μονωδίας, quibus Di ny iu malle. r. II. p. 429 et Servius ad Sapphus loeus in vulgatis Dionysi

Virg. I. Georg. 3x addunt μι λαρυον, malle editionibus admodum eorruptus et i Iuliann imperator epist. XXX. p. oa metrum multis in locis luxatum est ve-υμνους Antiphanes apud Athen. X. p. 4so. rior ieetio, monente Sylburgio in Uris Pausanias apud Eustath ad Hom. sini et . Stephani editione, pauculis ex. al, P. 47. σκολιον de Adineto et Athe raeptis exstat.

142ani

3쪽

lit prae caeteris autem nominandus est Molsus, qui sic inscripsit librum: Sapphus poetriae Lesbiae fragmenta et elogia, quotquot in auctoribus antiis quis graecis et latinis reperiuntur, cum virorum doctorum notis integris. Hamburg MDCCXXXII. quat et post eum Bruntius, qui Sapphus odaria edidit in analectis veteriim poetarum graecorum. Aigentor MDCCLXXII. vol. l. p. q. cum adnotationibus vol. III. p. R. asseruatis, quae odaria deinde adiecit editioni carminum Anacreontis, Argentor MDCCLXXVIII. quam ad exemplum Dalettianum codicis Vaticani repetiit MDCCLXXXVI. quo libro nos usi sumus iterum excudi curauit anno sequenti omnium

vero editionum indicem consecerunt ischerus et Bornius, U. CC in

praefationibus ad editiones Anaer ab ipsis paratis, quibus adnumerandus est Harlesius in introduci:one in histor ling. gr. p. 74.

occasio, qua data hoc carmen scripsi, ex ipsius poetriae verbis luculenter perspici potest. Amore ita flagrauit Sappho, ut, cum spe vana duci videretur, grauissimis affecta esset doloribus, Veneremque, ut iis sese liberaret, et amorem sibi conciliaret, vehementissime rogaret. Quis autem fuerit, cuius amore ita incensa esset, iuuenis an virgo, quas ea

nonnullis amasse fingitur, ' non liquet, cum, quae a poetria prose' Cum de hoe libro seripto plura non romeda et Gorgo Loci, quibus ista

moneat, recte iudicari non potest de his exprobratio nititur, sunt in Haephaestio. emendationibus, quamquam id elueet, ne p. s. Ovid. Heroid. V. Is I9. eas supra modum procedere, ut editor mi et Trist II. 6s. Horat. II. Od. XIII. Anacreontis anonyinus Londinensis stil. 4. et I Epist. xl X a'. Ausor idyli VI. Iosephus Trappius, qui Anaereontem edi as et inscriptio odarii Sapphie seeundi. di Lond. I 33 8 et II a. a. eum no Cum autem haec sint Ioca seriptorum retis perpetuis, versione latina, cui et Sap eentiorum, haud quidquam probare ponphus odari adheeit, de qua edit. s. d'Or simi Quare alii istam obscenae . libidi- ville in vanno erit p. 69 et 3s . in prae nis suspicionem ita rei ieere studueiunt, satione p. o. monuit his verbis siridi ut Andr Thevetus le vies des hommeseula est insuetarum dialee totum et vocum illustres t. I. p. a I. calumnias interpre- ametatio, estque vulgaris lectio longe lationi malevolae vocis Horatinnae masci praestantior quas tamen ossit emenda. Ia Anna Daeeria in vita editioni Ana. tiones laudat Hudsonus ereontis et Sapphus praefixa Paris I 68 . Nominantur Atthis, Telesippa, Me odio Lesbiadum honoribus summis Sap-

4쪽

runtur, in virginem adamatam aeque referri possint, ac in pulchrum iuvenem Perplures autem viri docti Phaonem, cujus amore ac desiderio flagrasset, illum juvenem fuisse perhibent, cuius historiam scriptores anti. qui enarrarunt ' Phaon, ut vulgo traditur, Veneris beneficio omnium pulcherrimus factus est iuuenis, ut eum Sappho perdite amaret, eumque, cum amoris illius seininae taedio plenus in Siciliam abiret, persequeretur. Sed voti impotens cum ea esset, tam insana fuisse dicitur, ut se e promontorio Leucate praecipitem datet '' Sed ille Sapphus amor in Phaonem eiusque tristis euentus non ad nostram poetriam, immo ad aliam Sappho Eressam pertinere videntur, cum partim Athenaei locus '' id assirmet, partim id, quod de sola Sapphone narratur, de omnibus seminis Mitylenensibus dicatur apud Aelialium. '' Litterae autem, quas Ouidius Sapphonem scribere Phaoni fingit, hac de causa nil ad rem iaciunt, quia fabulam, ut audierat poeta, accipere duarum Sapphonum fata permiscere atque hoc modo errare poterat, et, quod accedit, illa epistola omnino spuria osse videtur atque suspecta, quare in nonnullis Heroidum Ouidianarum exemplaribus, nisi recentissimis reperitur. '''' Ex quibus sequitur, nos, cuius amoris sibi conciliandi causa venerem rogauerit, et hocce carmen scripserit, certo dicere non posse, quod quidem et ad verborum intelligentiam, et adearminis venustatem ac praestantiam eius dijudicandam nil facit. Sed cum omnis mea oratio, nisi persona quaedam accipiatur, at obscura juvenem,

quem amauerit Sappho. quod et aequum et veri haud dissimile in sessio

fingamus.

de det Liebe von Sappho und Anacreon, CL Herodoti VII 8 Strabo . p. 4sa. Erfurit, i 830 non Mityleneae, sed Eres Phalaret, de virtut mul. t. II. p. as . sae Sapphoni meretrie notissimae, ad Athenaeus IV. p. I9. Cicer. Quaest. seriberet hance turpitudinem. Tuse. IV. I 8. Servius ad Virg. IIl Aen.

με Quod promontorium ab eo inde Aelianus . H. Xll. 8. - ρων tempore sis, qui amori valedicere eupe --ουκες αυτου ri ιτυλην ων. rent, inserviisse, et in eo est amant Heinsius ad Ovid. Hercissi XU.

5쪽

Argumentum odarii hoc est. Precatur Sappho ad Venerem, ut arm rem amasi sibi conciliet qua in re simul conspicimus nitatem carminis in hoc positam, ' ut unus inprimis sensus per totum carmen reperiatur, ad quem omnia, quae in carmine leguntur, tanquam ad caput rei pertinent. Sappho id unum rogat, ut Venus pro sua benignitate atque rotentia tuumnis cuiustam animum ad sui amorem flectat atque moueat.

Descriptio vel tractatio, quam nunc videamus, est haec. Rogat Sappho euerem, ut se amoris infelicis cruciatibus liberare velit. v. I saeum et antehac se in amoribus adiuuerit, s-as. Hanc sententiam poe- tria perpulchre ita exornauit, ut perquam graphice Deam ipsam in sui auxilium e coelo emigrantem describeret his verbis alias meas audivisti

preces. v. s. a. deseruisti coelum v. 7. g. curru passeribus subiunctis ad macelerrime aduecta v. ---I3 meamque curam ex me subridens sciscitata es. v. q. s. quid passa essem. v. II. I 6. quid marime fieri cuperem. v. a . cuius amorem contenderem. v. I 8 19 et, qui meum amorem et mea

dona spreuunt v,2-2 a. eum me adeo nuncinuitam amare debere dixistuv. 23. q. Veni et nunc ut te iuuante fruar amore as ad fin.

Nunc quaedam et de aesthetica, quam vocant, interpretatione monere placet Venustas atque praestantia carminis tum in verborum structura et compositione, eum in rerum sententimumque natura atque indole cernitur. Illam venustatem ex litterarum, vilabarum, verborum, membrorum atque periodorumcompositione ac struetura orientem iamDionysius Halica nassensis ibi '' exposuit, ubi de natura solitae floridaeque orationis, quam ex oratoribus

heon . Sultera Theorie de schinen et florida ompositio AEderat: loeuti Κunste, sub voeer inbelli nem moveri ferrique volubiliter, verba ' Dionysius Halicarn περι συν 9sσεως verbis superuenire, partes orationis sibi ονομάτων. LII. p. 47.48 edit. Hudson implieati, verba esse sonora, leuia, Ol. Quae praeeepithae de re, neminem hi lia et virgineo quasi venustoque vultu,

6쪽

Isocrati, e poetis epicis Hesiodo, e tragicisi pidi, et e Iyricis anaereonti et inprimis Sapphoni tribuit, egregio praecepit. Huius scit Sapphus inrationis, inquit, venustas et gratia e contextu verborum et compositionis Iaeuitate proficiscitur. Nam verba sibi invicem adponuntur et necessitudine quadam ac naturali coniunctione litterarum eontexta implicantur. Multi Ruidem et semivocalibus vocales per totam fere oden, quae praeponi soleant aut portioni, coaptantur. Sunt autem semivocalium cum semivocalibus vocaliumqne inter se concursus, qui sonos perturbent, admodum pauci. Mihi quidem totam de diligenter dispicienti inter tot

nomina et verba aliasque partes orationis quinque aut sex litterarum semivocalium connexiones, quae sibi inuicem a natura permisceri nequeant, repertae sunt easque non ita multum inuenio dictionis aptam concinnitatem exasperare vocalium concursationes, quae ipsis membris acciderunt, aut totidem aut pauciores earum vero, quae mutuo sibi membra onnectunt, paulo plures. Iure itaque facta est haec oratio inprimis et pulcro fluens et mollis; si quidem verborum structura sonum non reddit inquietum. Cum autem nos aetate nostra hanc venustatem ac gratiam e contextu vincuἰisque orationis atque compositionis leuitate conflatam vix sentire possimus equidem illam carminis pulchritudinem, quae ex rerum natura atque idearum sententiarumque grauitate et dignitate oritur, quam Dionysius transmisit, breuissimis attingam. Non tum ob verborum singulorum atque membrorum aptam compositionem venust dici potest haec oda, sed etiam idque potissimum propter ideas, sententias animique affectus elegans, pulchra et eximia debet vocari atque laudari. Sappho amore cuiusdam iuuenis sorinos ita exarsit, ut maximos huius amoris cruciatus et dolores semiret et sere deperiret. Ad quem prius preces mittere potuit, quam ad Venerem, amoris Deam et a quo melius, quam ab eadem diva Venere, potentissima domina, auxilium petere licuit ZIabis abhorrere non solam vero nomisa needenter, quarum laneturis committeri mominibus ante commini et eum poliri dis atque iis verborum , plane diuersirin expedis, sed metribra etiam membris eon facit. mae enim mistura litterisque texta impliori atque omnia periodo con eoruntibus implieat periodos autem eludi uequirit nee breuiorem, nee ma parat, easque veIuti e edito lae coniorem membri longitudinem pedibus spieuas esse desiderat. Figuris delicatis utitur non longissimis, sed medii aeire et mollibus plurimum ut amat, quibusvmribus periodorum fines vult esse nu multum Ienoemii, multum Mamilia lusit

merosas graduque ad amussim exaequato Pompae.

7쪽

Quare etiam precatur Sappho ad eam, et sperat, lare, ut sese illis doloribusi liberet, seque adiuuet. Ut vero homo aegritudine et sollicitudine plenus suam mentem statim aperire, et id, quo angitur, eloqui solet, sic et poe- tria nostra statim ab initio mentem suam aperit animique sensus ita eloqui.

tur, ut vehementissimis doloribus cruciari se profiteatur. Cum autem animus sollicitus maximeque perturbatus eo minus miseram conditionem

suam copiose describat, quo magis et quo celerius indigeat aliorum auxilior et hoc loco non pluribus exponit Sappho, quam perturbato sit animo, quo igni consumatur, quibus doloribus crucietur, sed illico Deam implorat, v sibi opem erat, seque his omnibus liberet, quod a poetria nostra egregie pertractatum esse quisque videbit. Adulatione enim atque blanditiis saepe id accipi solet a quibusdam, quod vel postulare nemo potest, vel, si dari potest, aegre conceditur, hinc ut Sappho id accipiat, quod desideret his blandis utitur verbis, ut iam sibi persuasum esse de auxilio certissime ipsi serendo dicat, et

simul in animum reuocet, quod iam alias De ipsi opem tulern Nunc in auxilio Ueneris iam alias sibi praestito commode et longius commoratur Sappho, quia partim cuiusuis animus aduersis rebus praeteritis sed bene peractis delectatur, partim quia poetria ostendere vult animum gruum beneficiique semper memorem partim, Dea, quemadmodum antea secerit, bisit propitia, cum prompta benignitas alio tempore iam significata et declarata id essiciat, ut quisque etiam in posterum speret eandem alterius voluntatem, quare et Sappho sperat, oro, ut nunc quoque sibi Venus opem ferat. Et aliae praeter has apparent, si indagare velimus, virtutes; vi inprimis pietas in Deam, et summa in auxilio diuino posita cognoscitur fiducia, ubi supplex animo demisso et pio, et ardore precatur ad mi mendi uinum, ita etiam dignitas atque maiestas Deae de coelo in terram descendentis elucet, omnisque eius aduentus nobilis et magnificus depingitur, Venerisque ipsa praesentia describitur grata, dulcis maximeque laeta. Illam autem venustatem, quam Daceriae ingenium inuenit, assequi et inuenire equidem non possum, Sapphonem nimirum eo, quod dixerit Venerem, si ad se venisset, currum retro vehi iussisse, ipsamque longius apud poetriam commoratam suisse, se ipsam depinxisse sociam maxime amabilem. Quod equidem in carmine claris verbis dictum esse non video, et si quodammodo id coniicere liceat, se tamen Sapphonem noluisse depingere sociam amabilem, qua re maxime superbiret sed potius Veneris benevolentiam magnα declarare voluisse putem, pro qua apud se longius commorata et omnia sciscitata suisset, ut omnem curam atque miseriam remouere posset.

8쪽

- Ex. his, quae ipse pro mearum virium mediocritare pulchra et venusta esse inuenia, non mirum est, quod Sappho olim dicta sit decima Mula, Musaxum prima, et κατ' ἐξήχην Poc tria teste Galeno in libro, quod animi moros tum peramentum sequantu , cuius in honorem permulta exstant epigi amniata, quae legi possunt apud Wolfium p. a 7-133.

Versa eta. Ita exorditur carmen, ut πλόκος , partim natura, ut h. l. poetria variis nominibus invocet Vene- θάνατος, πῶς Διος Cum autet in- rem, quam πω μίαν et πολυοτυιcia compertum esset, quibus nominibus Duantiquiores populi amarunt in preeibus, inprimis gauderent, es Aeschyl. Agam. hymnis, supplieationibus. Diana ipsa 69.morat Carm. saecul I6. Il. Sati apud Callimach. hymn. in Dian. . rogat VI ao omninoque Spanhemius ad Cal- Iouein, ut sibi multa tribuat nomina, et Iimach. hyna in Dian. . . plura, ne Bacchus multa ap. Sophoel Antig. IIII errarent, congesserunt nomina. Quam Apollo p. Callimach laymn. in pol adfabre Sappho Veneri sua epitheta ad- o Alecto p Virgil. VII. Aen. 337. finxerit, monuit Gruterus, in lampad. t. adeo mille nomina habuisse leuntur. V. p.484. Ηaee multa nomina quibus eodem modo Ποικιλό ονος dicitii Venus h. e. quo homines superhi pluribus nominibus quae ποικιλους - ονους habet, quae variis gaudent, et Dii delectari putabantur, iis in Ioel eolitur . e. praemuni, ut recte indita sunt partim, a locis, in quibus vertit Faberi Nam sub eius imperio vel nati erant, vel libenter ominoraban erant Dii Homer hymn. in Ven. 34. tur, vel colebantur, hinc Venus quae homines Homeri l. l. et Aeselivi. Suppl. etiam πολυόνυαος dieitur a Theocrito 6 . mare Musaeus a 3 ouid Heroid.

9쪽

Eκλυες, πατρος δε μου λιποῖσα

auxilium imploret eam rectius adhibuisse me defendisi. Nam συιτ ελθε est l. q.

cognomen potentiae spparer, quam aliud as. ε Θ ωοι h. e. mihi venias duxilio.

quὶdquam, ideoque nostram explieatio- v. s. - τε ρωτα Mallem si menem esse veram , neque vero Baxteri ita trum perinfiteret, aut eum Fabro mutare-

interpretantis curru picto, neque Fabri: tu in καδδ legere cum axtero κατ' fori a ei uaria veste vrem Θ ρονον estrae ἐρωτα h. e. libenter, quam eum ossio syctio monente ανθος ita , εὐυφωua et Brankio Gὀτερωτα quod est aeolieum των ποικίλμαὶ multo minus ossiderito pro, ετθωθε alias eum notio κἀ-nem πιικιλόπιονε, eum id, a per δο- τερῶτα iam in illo αιποκα latere mihi λοπλόκι fignifiemur videatur, nam in hae sententia si quassatai ολοπλόκος h. e. 4, i, et . versura, alias cet omitti potest το alias. se et in Orphic hym in Vener. 3 voea v. p. πατρος δόμος κρύσεος est tur, quae, si animum non statim incitare coelum, quo Dii habitare putabantur, ut potest ad amorem, dolis utitur. Cons non solum holnines natura sua atque Homer hylon in Vener. 7. 33. 38 et praestratia, sed loeo etiam exeelsiori su- Virgil. I, Aen. 66I seqq perarent, ipsalm II 4. XV. . e quo v. 3. 4. Noli me infelici amore erileiam diuinae maiestatis loco in terram aut pu-Nam et n1-κpiteat Suidus: ρυπος γ υπη, temti aut adiuuandi caula descendentes, et t. q. ανια. Itaque est Θυμον μανα interduin eurru de uecti, ut l. fingebantur. zσαισι -- Δι'αι τι, animum doloresa:ri v. 9. αρμα ποζευξασα. Cum cere atque moestitia . aliquem aωον celeritas in agendo virius diei possit: excruciari sinere. Sensus igitur est noli, hane, ut perplures alie res humanas, Dus Venus: patri animum meum amore infeliei diseribebant, iisque, ubi de Deo seu Deaeruciariaefolluiiudine plane eonfici aliquid agente sermo est, eurrum, quo v. P-I3. Sed ibi venias auxilio, si celerius fieret, attribuebant Homeri avando preces meas audiuisti, eris coc ad hi m. in Dian. 3. 4. et in sol. 9. quem,

10쪽

v maior splendor inesset, aureum esse v. et I9. Sensus esti Hemim ei fingeban Homer hymn. in Dian. tabentissime opem mihi tulisti Quod polirsie et a. l. nisi dire: σεον cum δομον eon tria perpulchre ita exornauit, ut Vene iungas laui subiungehant equos volantes rein omnia diligenter sciscitantem de Homer hymn in M. in erv. 4. vel igneos pingeret. atque cadentes, Homer hym in Mait Hψα esychius εὐθέως, ωκέως γα. . Veneris autem uirui passeres, th. l. Λέως. Hae deseriptione Deae celerrime v. Io. ξουθοι Quia propter lasciuiam aduenientis ostenditur eius summa opitu. et laeeunditatem noti ideoque Veneri se landi propensio, id quod ex sequentibus

versibus apparet. v. μειδιασασα α γανατωeri erant, teste Athenaeo VIII p. 39I. et Eustath ad Hom. Il. H. p. II. d. Bas. περι γα μελῶνας h. e. super πέοσώπω vu/ι .Huiuo DMid res terra Decianda quod quidem epilli ton . . in Orphic hym in Vener. 27 exstat μόλαινα obri peciem et tertilitatem terrae ἐπηρατον δος μουσα. Cum Venus additum non Oetam, κως intelligi debet sit u ea in oris, uetuitatis, hilaritatis Quae te et in ossi et Brunkii melior est omnisque dulcedinis, et hae omni risu quam vulgaris πτέρμα μελα νας scit lenisele plerumque exserere oleant sex- τα, . alis nigris, eum versu sequenti enties illud Φλομειδης reperitur Inmo. πυκνα δινυντες πτέα tune otiose adiecta mero, ut exprimatur enignitas eneris essenti eiusque fauor et a. l. coni mode additur,