장음표시 사용
71쪽
hoe semper ammtauerim,amIogiam quidem postulare quoties, toties sicuti de cies,& millies. Prisciano autem autore, etiam ii literam in his duobus, ut in illo, multotiens,interponi .Nec uero negat Priscianus, & sne litera n utrumcν usurpari,sed&n est interponi: quom am credo, quibusdam tectius ita tum uidcbatur. Esse autem hoc uitium serae iam,oc asse te Iatinitatis adverbium quom illud multotiens testatur, quod arbitror apud idoneos non repeAes.Illa uero aetas, re item . paulo superior centiens quoip,re milliens,item uicensimus, tricensimus,interpolita n litera,usurpaban quod in Pandectis ipsis archetypis Iustiniani principis, utinatum librarii semper inducitur Iam intellego ut dicam potius intelligo, uotustis exemplatibus adducor,praesertim si nec grammaticorum repugnet autori ras, nec analoma.Sic enim intellego uides ut pellego.Tum ab interlego formari
ait hoc uerbu Priscianus,r litera in i conuersia: sicut a perlego illud pellego. Ru sus , idem quo loco e uerti ait in i a lego asteri diligo. De hoc autem intelligo penitus taceti stremo alibi quom & intellego inqui intellexi: quod antiqui dicebant interlego intertexi. Vides igiξ ut interlego apud antiquos fini,de quo ue fa r litera in i,postmodo intellego sit fictum. i ii adulescentem uero tetrauicho Gliam lusisti uerba scilicet Graeca latinis admiscens,ne perdidisse operam te credamus, quod homo seno in Graeca schola sedere coeperis sub magistro, Catonem puto illum Censerium aemulatus. Et sunt quidam tui familiares,quin latere cauillanesi io quod in calce dicant istius epigrammatis, quod equide nec agnosco, nec credo Nam 5c tu homo prudens non temerer ieceris in alterum, quod in te iacile reiiciatur.Et me adeo morum no poenitet, ut si turpicule: aut nequiter quippiam dixeris, pertinere id ad me non credam. Verum ut iocos tuos omittam, si modo ibi locus est ullus, rogo te, unde expiscatus adulandi uerbsi graeco in teli ectu de duci a cauda nulla pener inter se similitudine, cum transpositis potius Ilieris credatur ab adludendo Sed adulescentem scribi negas oportere u litera, cum adoIeo
dicamus. Quaero autem ego nunc abs te,cur non inde adoltus potius quam adultus e uidelicet nescis quanta sit harum cogna tio inter se literarum,nec apud Latia mos modδ, sed θc apud Graecos. Aut te illud saltem fugit, nouitiam sciste o litera, qua etiam aliquae Italiae ciuitates caruerint,& eius loco u posuerint, ut Thusci nonri,ct Vmbri. Quo nomine in uetustis adhuc urbis monumentis,& sacerdus pro sacerdos, dc epistulis pro epistolis, & nungento pro nongento multa I ite ad id
Exemplum conspiciuntur,quae tamen ego non omnino sequor: sed re cur no se quar,certa ratio est. At enim adulescens non modo in ueteribus libris eum literati, plerumF reperitur, sed re tertiam quom a fine producit syllabam, contra olimnis natina,quod ille indicat uersus: At leuis ille deus,cui semper adulescentum. Sicuti apud Maronem, illo,sicuti sorte apud antiquos omneis, iucundus. Nee pro his tamen ego,ut pro artis 5c foris pugno. Tantu admoneo leuiter studioses, quid obseruem.Saepe item quod Cicero ait sesentia mihi reseruo,usum loquedi populo concedo.Caeterum oe multa praeterire te dicis in hoc genere,ne lectoritalastidiu parias: quae sunt quaesis ista, quae praeteriss An Carthaginiensis, quod ego dicere malo,* quod uulgo soletis Carthaginensis Quid autem habetis,praeter inueteratu diu errorem,quod hic obiiciatis r Principio ille ipse Priscianus,quem tu nobilem grammaticum uocas,Cartha m ensem dici regula prseipinpost hoe illius autoritati plurimum uidelicet addit Ennianus uersus, quem Tullius citat: Hostem qui serie mihi erit Carthaginiensis.Si enimCarthaginensis legatur,m mim sicuti uides claudicauerit. Postremo libros quom proserre possum, quando uoles, copi eis uetustissimos: possum di epigramma citare,quod in antiquo ζPoliti F 2 marmore
72쪽
triarmorei incisi Romae adhue in Transtyberina regione speistatur, quae nostrς obseruationi subscribat.Sed uenio iam ad Ferruminator quem tu uitas ut uini Iacci uerbis cane peius oc angue.Qtio si utendum non est,propterea quod literam habeat r geminatam,prose 'o isto exemplo mi Sola,nec tu ferru militi iam,
nec agricolae terram suam relinques, imo nec marram. Nam tot errata illa tua uer. ba sic enim iocari libetin hoc est, quae habeant r literam geminatam, non minus utim in usu sitiit,* que mollia putas. Ac si audiedus mi Scala sis,coge in omnes iam lallare pueriliter, , quod ridendum sit, ad Alcibiadis labdacismum consa
gere. At si proprie utare,inquis,sortasse non pecces,sed tantu sitransferas. Quin uero aut hoc tralationi repugnet, aut non sere saepius apud bonos quo* autores uerbum hoc de suo in alienum domicilium immigrauerit. Nam quod ais nescire te,quid nomine serruminis usurpetur, equidem ignosco.No enim fortassis euoluere Grammaticos nostros Graecis occupato licuitia quibus enarratur. Pro bitumine autem cur accipias non uideo,tum profiteor indicaturu quid apud Luciuiri ualeat,modo tu locum ostendas, ubi Liuius utatur . De Hermolao tu quide prodenter quod excuso, inuidiam credo metuens.Sed redi qusso mecum in memoriam quam & tu eum ardenter superioribus diebus accusaueris, & ego constan ter defenderim. Nee enim ob aliud infamastis hoc serruminandi uerbum, quam a quod illo est usus Hermolaus Nam in meis certer adhuc scriptis non reperitur. illi aliud quiddam, quod me sateor in epistola tua ualde mirari: qui enim der gas plurimum seculo huic,in quo uiuimus, parumc, putas eruditum, si cum ueteribus conseratur,idem tamen seculi eiusdem tantum autoritatibus mecu pugnas Sed de arrogates temerarioset iudicas, qui sua scripta publicent,ac propagari sormis patiantur: quasi uero qui recter scribant, n5 eo pacto pluribus etiam prosint. Isto utantur consilio tuo,qui miseras chartas oblinunt, ut eas uidelicet perpetuis
tenebris sepeliant.Me uero nec pudeat emendare sequentibus scriptis,si quid in sPrioribus quando deliquerim: quo uidelicet ut quidam inquit Sc scribendo sproficiam,& proficiendo scribam. Nec enim minor eo nomine uel Hippocratis, uel Augustini uel Ciceronis est 'loria, quθd publicata diu a se quaeda nouis su inde editionibus damnauerunt.bed uideo melogius prouectum, dum pluribus epistolae tuae quasi capitibus respondeo. Dabis ueniam quae tua est humanitas non loquacitati modo,sed libertati quom meae: quorum alteri occasione tua de dii epistola ad alteram me inuitauit exemplum. Videtur aute, nescio quo paeta decere amicos,ut in sermonibus, ita etiam in epistolis quaedam inter se quasi uelitatio ,'qua solitos uti plurimum Socraticos illos emunciae natis homines accepiamus: ut uidelicet in dicendo eruditionem,in audiendo patientiam experirentur.
Vale. Horentiae. BAR PTOLEMAEvs sc ALA ANGELO POLI TI AN O s. D.
Irin tibi edentulum esse me r Sum anter protestatus eum sene tibi ait te iam consecto, at effoeto uiribus rem sore: siim uerus. Iubeo rece ptui canant signa.Non commis m,mi Politiane,ut his coditionibua ' isto me ludo includa. An ego inermis, imbellis,ignauus,tremulus mi les descendam in puluerem,& in campu ad insulsam ac ridiculam uelitationem e Nam cum Hercule congressus, quem tot tantat euieta monstra trans rumin coelum,herbam do iam,manus ,,& serues uictum precor. Nesaeui, triumphi die ductus inter captiuos addere ad pompam potero,at ad numerum. Nam certe
agere potes iam mihi uidetur non deliteris modo nostiis,sed et de literis quom
73쪽
ipsis triumphum. χθd me ita dignum putaueris,cui adeo accurate respoderes et
quod , tantum scribendo honestaveris atq; extuletis,etiam supra modum, etsi is semper mos sitit tuus, tamen hac quo ν noua in me nunc humanitate,debere tibi multum fateor. Admirabilis est profecto ornatus epistole tuae,do mina noua phine atm incredibilis,musitata,incomparabilici secundia. En habes quid sentia deiciiptis tuis,etiam chirompho confirmatu, si quid malevoli obloqueretur. Ipse cu his uulgatioribus epistolis,ut seci ha 'enus,me oblectabo,contentus hac o
scuriore sorte, quando praeclariora uos nati annis ut serunt melioribus occupauistis.Tu certe,praeter caeteros,mi Politiane, naturae multum debes. illa tibi inge
nium iErd,quo agere tam multa, at* memoria, qua omnium sere reru reminita Potes,dediti. ut corporis modo praetermittam dotes, quae nonnihil re ipsis haberea quibusdam putantur momenti, ad felicitatem, &ὶrtunae comoda: quae pros cto iuuare natiuam uirtute, nisi ipse sese deserat uehementer solent.Caecus si sunditus, qui haecno uiderit. Caeteriim sine epistola, nam melius id fieri coram puto, cum opportune agi res possit,omnibus de rebus,de qui b. scribis est enim quod dincontra possit transigemus. Vale.Florentiae, M. c c c c π c Ill.
I tu edentulus, mi Scala, tua tamen Herat dentata epistola: inisi equi dem. Nam pener morsu me fregit, ec pepercit illa tamen nonnihil: at vita mecum lusit,ut iusa interdum cum catello solet.Stultus ego, qui n5stium ueterano toties coronato cessi, uidelicet Ursiculus adhuc, ense leuis nudo parma et inglorius alba.Tu tamen magnifice hoc, sicut alia, qui ne vignum quidem me putes ira. Nam quod Hercules abs te uocor, no mihi ob id placeo: sic enim pigris canibus ut inquit ille nome erit imis,pardus, leo. Vincere autem non malis te potui,* Herculem ridiculi apud filiostratu Pygmaei, quos ille omneis correptos leonis pelle inuoluit. Caeterum triumphare de literis, non est meum. Quando enim mihi illae hostes e Gotthorum laus ista, ec Hunnorum, non mea est. Sed & occupare praestantiora qui potiri quaeses quin qui dem te concionante sorsen adhuc in cunis uagiebam. Postremo si quem tibi honore habui, mi Sola merito tuo me fiteor habuisse. Si qui d rursus te pupugi per iocum, iamnunc equi dem muto iactum.)rod uero laudes in me tantas ore pleno cogeras, amor in causi.Sed tamen hoc ita interpretor,unam mihi laude hanc esse laudum
omni u maximam, quod abs te meriti laudari etiam filio. Si quid est quod agere
Proetaea coram uelis,nulla mora in Politiano tuo. Vale. BARTHOLOMAEvs sc ALA ANGELO POLI
Anquam qui asperiora praegustaverat, si deinde in mitiora inciderint.
sepere uidentur dulcius: ita sum ipse modo isto siccaro tuo, istocν noctare epistolae reoratus: atm ut quod est fitear,nesci o quomodo aces derit,quae scribuntur a te cuncta,tuum sapiunt silem,ac te reserat Hoe quod postremo ad me misisti muneris, magis tuum est, scilicet concitaui ego te, ut uideo plusculum,& in cauia sues ipsemet mihi comutati styli. Ego floribus A stra Perditus,& liqui dis immisi fontibus apros,Vergiliano prouerbio:&oleum immiscui liqui dae lixiussis nostrum.Sed redin in uiam, mihi crede, quia minus hahent concitationis,aim animorum,gram ora sunt quod tamen sorsitan poets n gauerint, quoru buccina tape inflatior melius complet aures. Dedisti iam i ii ueniam,quod te dignum fuit, sic Heroes quondam magnanimos lactitasse accopimus . Ac tibi quom illud apud Marone dicitur: At tu Romane memeto, etc.
74쪽
EpisTOLARUM Nosti tamen.Generosa prose lid mens,qus aut non comouetur iniuriis,mitae Iceptarum uel inulta obliuiscitur.Quod dixi te de literis ti iumphatum, non eum sensum habet, ut ego te literarum dicere hostem uoluerim, quarti prosesseribus nihil est aut tua domo aut teipso hospitalius:sed sunt illae loco posts excelso atq aspero: oc, Di cupit optatam cursu contingere metam, Multa tulit,sediti puer,siidauit dialsit.Te nihil deterruit,nihil reuocauit, non anni domuere decem,non mille carinae ulisti de literis triumphum,id est,eas habuisti in potestate, quae immortali te admodum gloria decorarent. Ne* Gotthi mihi triumphasse de litoris aut omnes illae barbarae gentes uideri solent: quippe quς eas ne ii orint quide, rael nomen audierint,nedum adierint armis,atq; expugnauerint Nec solent illae quidem machinas uereri praeliares,oc tormenta: studio at in ossicio leniuntur, ut noster de literis apologus fortasse no usquequa* insulsus mutur ostendere. Nec quod de occupatis a uobis locis scripsi, penitus absurdu est. Nam ct posteriores in Evangelio operatil, non minus mercedis retulerunt. Fortunatiora certe sunt ista tempora quis negauerit nostris temporibus,quantum ad literas sal te per tinet.Voco autem nostra,vagitus illius tui tempora, in quibus ec libroru & prae ceptorum,ex quibus quasi sonte quodam coto litem hauriunt, penuria perma gna Lit,suo qui sis marte quid pollent uires experiebatur: unde multa uiua inhaeserunt metibus. o cerier,qui illius aetatis imbibi aquillam, uix ad uestrum hunc modum depurare turbidam possum,& ad liquidum istud tempestatis huius reuocare.Hos ego uocaui annoS melior inisi tu Miter sentias. Vale. n. c c c ctac M. Florentiae. ANGELVs Po Liri AN vs ANTONio v Rc Eo co/DRo suo s. D.
t Omposui propemodum libellum graecorum epigrammaton, quem ta: pe ut edam semiliares mei me rogant, pertinere dicut ira enim miliat palpantur non ad latinorum modo,sed omnino ad seculi gloriam,si la, tinus homo tamdiu iam dormienteis excitem g ecas musas. No enim poema reperitur ullum citra sexcentos annos a Graecis conditum, quod pati ei
ter legas.Sunt hodie tamen unus & alter, qui nonnihil dicuntur conati, quans adhuc non appareat. Vt igitur hos ipses uel euocem uel irritem,cogitabam libellum qualemcun* hunc nostrum publicare,modo tu no dissentias . Etenim in ea re tuum consilium fartum tectum habere placet. Aut igitur libellus hic pi obabititur ab iis quot ipsis, qui coponere putantulato ob id magna mihi omnino gloria tribuetur: aut improbabitur, & meliora ipsi fortasse scribent. Ita rursus nocipso nomine bene audiam. Mitto interim quaedam tibi ex ipsis non delecta, sest ortuita: mentiorn imo delecta potius,siquidem illa potissimum, quibus cum usteribus Grscis nisi tamen hoc nimis improbum certaui. confer tamen,& ut cunn displicuero praerepta crede, quibus poteram placere. Lege uod primum quod in Apelleam Venerem post tot antiquorsi composui.Quam Plinius etiam noster Anadyomenen uocat,& uic iam Graecis uersibus ait: a quibus tamen sita lustrata, quae laus ad me non attinet,illo qui nondam impore iacius eram.
75쪽
In matrem quoi tacaena trito Graecis argumento rei me modum.
timus enim uetustum poetae Rilicia in hermaphroditum, quod uulgus Antonio . F Panon
76쪽
Panormicino taso adiudieat: in quo laboriosissimasiit reddere totidε uermus, ac pene uerbis, imo uel syllabis eandem gracilitate Latinum Pulicishoc tibi Cum mea me genitrix grauida in suo,
irid pareret sertur consul inue deos. Mas est,Phoebus ait, Mars scemina,Iunoet neutrum Cumc, sorem natus,hermaphroditus eram. Quaerenti letum,luno sic ait occidet armis, iura cruce Phoebus aquis, sors rata quaein siit. : bor obumbrat aquas, ascendo,decidit enus Quem tuleram casu,tabor & ipse super. Pes haesit ramis,caput incidit amne, tulit
Sed nimis tibi sum sortasse molestiis ita iam desina. prius tamen illud testabor,
me non ideo certaste cum tam praeclaris ingeniis,qus diu cDrobauit antiquitas, praesertim in arena ipsorum, quod inde mihi ui ctoriam uel sperarem, uel quaero rem: sed quod hoc magis uidebar illa cogniturus. quo minus in experiundo consequerer u tamen qualiacunt sint ludicra haec me uelim diligenter explores. agniturus & in caeteris eiusdem generis,qus uel iam scripsi, uel adhuc scripturio, prorsus eundem gustiam. Vale.
N magnis Iulii calor us redditae fuerunt mihi literae tuae, AngeIe d i elissime quibus non grauatus es ad me mittere pauca quaedam Graeca: ex multis,quae composueras epigrammata, cum Grecis&Latinis se in tantia. Ego quibus uerbis isti tam prompto ac tam liberali in me animo gratias agam non reperio Dedisti enim mihi sensenti, quid comparare,ecquid comparando discere possem. Et certer mihi uisus es & Latinus uir tersissimus, ecGraecus facundis limus. Quod autem scripsisti, te cogitan, libellum ipsit in Epia grammatum publicare modo no dissaentirem: quid est quod fieri, aut dici, aut cogitari a Politiano possit,in quo dissentiat Codrus r Equidem no sum tam socors,
nec tam mihi placeo,ut uerbis tuis uel clicitus prodeam,aut tanqua cristatus gallus cantaturus exultem.Ego ne pauci s admodum literis,&mediocri ingenio dotatus, tibi uiro in omni do minae genere peritissimo consilium dabo ra γνοισα Et certe miratus sum non parum, quae te ratio ad hoc scribendum exhortata si titi nisi sorte meus erga te singularis amor, & uitae meae plusculi anni commota
rimi Quod si ita est,scriba libens quod sensio: ea tame lege, ut si quid incondiciuaut insuaue hic tuas aures mordaci aceto Iotas offenderit, non me, sed teipsum
77쪽
LIBER V. es, qui incrium, ae pene sopitum excitaueris.Contuli uitur, ut iussisti, e
inanimata tua cum Graecis: Ac tantu abest,ut Graeca uituperare uelim, ut illa pluia
rimum comprobem. Verum in tuis uersiculis nescio quid plus gratiae oc duleedinis mihi esse uidetur,quod magis sentiri,* monstrari potest.Praeterea non eo in-ncias uersius hexametros ex paucis quidem, sed logioribus particulis copositos
suam in tempore seruare autoritatem,qualis est apud Hesiodum, γλαιαδωρ ατλαγγ ων ἐπιτεMομναο ν. Et apud Vergilium:Pastorum Musam Damonis ec Alphasiboei. Et alii eiusmodi plures,tam apud Graecos,l apud nostros poetas. Sed uersiculi sane ex pluribus dictioni bus compaeti , scatentibus da stylis elegantiores
rotundiores, ac leniter magis currentes, iudicio meo existimandi sunt: ut, γνωστά is μάλα mn L Et, Si quis in hoc artem populo non nouit amandi, Me legat,& lecto carmine do Rus amet.Et hoc praecipue in elegis seu eeisrammatis appare in pentametris uero longas dictiones libenter audio: ut, ἡψωναδυομtilis,& ως λακωδωμίνιος.Habent enim nescio que Graeciensis consuetudinis modum.Post emo quantum decoris ac gratiae uersibus praebeant epitheta non tantsi perpetua,sed re nouer excogitata, 5c argutae sententis, nemo non eruditus intelli t.In tuis uersibus,m ad te redeam,hsc omnia inueniuntur.Nam
ipsi 5c partibus multis apter cohaerentibus, de da stylis stequentibus leguntur, ae scandunt,&sentclijssortasse argutioribus, b Graeci uersus concludunt. Quanti me putas secisse epitheton illud, ακα-r Et illam uariatam simili nidinem, ον μόροe & alia id genus multa, quae multiplicem in se habet doctrinam δέ ii luptatem.Sed quibus uerbis laudabo illam sententiam,qua in fine Veneris Anadyomenes usus es,ubi scripsisti: si Mars ligatus talem habuisset Venere, noIuis. set quam uineujis Vulcaniis dissolui. Angele mi obseruande, non tibi hia dior,sed ex animo loquor: in alijs quidem non es Graecis inferior in hoc uero Otiam es ut sentio superior. Qirare non te tantum hortor ut edas quae scripsim, sed rogo, ec obtestor. Ede, ede quam celerrimer, ut oc tu gloria, θc literarum studiosi tua doctrina sevi possint. Nam uel euoces, uel irrites ad scribendum eos, quos nosti, uel non: bene audies omnino, di si imopere laudaberis. Sed te eum in hoc stadio currentibus licebit mihi crede) potius terga tua, quam poctus uidere.Et si nulla alia te ad hanc editionem causa moueret,uel hse te impetilere debet,rumpantur ut illi non dico Codro, qui tuus est,sed illis,quos ego non uideo, tu tartasse cognoscis tibi esse non amicos, ut intelligant te, quod iam satine fecisti,Grscer non minus posse,& indoctis prodesse,& doctos sit mopere delectare. Et tandem si non uis alijs prodere,prode mihi,qui rerum tuarii,ut sum se semper ero lector sedulus, ac amplificator. Sed haec satis sint in iis praecipue caloribus, qui nescio quomodo uobiscum, certe nobiscum grauiter agunt: επως euru ina γήνα- σωριος α 'ut scribit Hesiodus. Vale,& memento nos epigrammaton Graecorum uolumen integrum expecti re . Tibi me comendo, oc si Picus
princeps noster ibi est, me illi seruum suum esse insinuato. Bononiae, quinta lucelari. cccc π cIIII. ANGELvs POLITIAN Vs I Aco Bo MODESTO PRATENSI SVO S. D.
logasti me saepius, ut tibi nomina colligerem ueteriam hiris condit
j rum, n5 qui citentur ab aliis,sed quorum sint ipsorum uerba pro legias bus in Iustiniani principis digestis, quas di PMedia appellamus Ego
uero quoniam te Ionorius distuli, quam fortasse singularis amor erga me tuus moebaturine sine socium to mora illas erit, etiam utulos, numeriani librorum
78쪽
cinantur. Volo enim tibi hoc quo apponere quasi condimentum midiorum morimi: in quibus te tam multam ponere opera,multum , proficere, quod mihi
prsceptores tui narrant,unice gaudeo.Nam cum tu nostiis laribus a puero suetis innutritus, probauerimQ semper ingenium, mores,asu mum, fidelitat c, tuam, nihil abs te mihi pene seiunctsi puto,iaudes,3 tuas perinde amplecto ut meas. Sed ut ad rem redeam,septem omnirio re triginta fuere coditores iuris, quorum de uerbis digestorum leges,uelut centones qui dam consuuntur. Et quorundam ex his mentio est in titulo de origine iuris,quem ubi non damus insolutum, pro pterea quod est in aere tuo.Vetustissimus autem omnium, sicuti mihi uidetur, Q. Mutius Seaeuola est P.F.Pontifex maximus. Cuius apud Ciceronem quom pli rima mentio. Huius huc accersitur unus tantum liber definitionii Gallus deinde
Aquilius qui Ciceronem orantem iudex audiuit, oc quem familiarem tum Cicero idem in Topicis appellat.Huius tantum rcsposis irrigantur digesta. Labeo nis uero eodem asciscuntur libri πιθμῶν, id est credibilium, seu uerisimilium, α item posteriorum decem.Fuit autem Labeo, quem uocat Horatius insanum, de cui us ingenio, natura, studijs ac doetiina multa scribit Gellius in Atticis Noeli hus.Saluti quoq; Iuliani digestora nonaginta libri,de ambiguitat . unus,ad Minutium sex, ad Vsicium quatuor.Floruit hic Hadriam temporibus, di iudicantistit inconsilio,magnae uir autoritatis, auunculus etiam Didii Iuliani,deinde principis. Advocantur &Neratii Prisci r larum quindecim,membranaru septem,
resposionum tres. Hunc sibi putatur Traianus amicorum consensu successorent
destinasse,sicut es dixerit aliquando: Commendo tibi prouincias, si qui d mihi fitale contigerin eundem. mox Hadrianus imperator habuit in cosilio. Volusi quo in Maelianus iurisconsultus in habitus celeber, quo multum est usus Hadrianus idem: qui , docuit M.Antoni um principem, cognomento Philosephum. Venium liue igitur illius quoque libit fideicommistarum sedecim, publicorum quatuordecim: sed Maeliani nomen in Marcianum deprauatur a librariis.Fuit Gnim Marcianus ipse cruo iuris autosia Didio Iuliano principe iussus occidi qui libros huc contulit institutorum sedecim, regularum quin , de appellationibus duos publicoru duos.Item singulares, quos Graeci μονοζ.Dave, his titulis, dedelatoribus, hypothecariae,ad S.C.Turpilianum.Iulius quom Celsus Hadriano sine in consilio, qui Digestorum libros undequadraginta compotuit. Sed ec Valens qui fideicomitarum septem. Marcellus quo ,qui Digestorum scripsit unum retriginta, reisonsorum unum, sex ad leges.Item labolenus, cuius acciti huc libri sunt. Ex Calso quinque,epistolarum quatuordecim ad Plautium quinque.Garuit his temporibus etiam Serbidius Scaevola, cui M. Antonius philosophus peram dedit, ac deinde factus imperator, multum illo est uis. Hic & Seuerum docuit illum,qui sibi post Pertinacem magna uirtute imperium parauit. Docuit re Papinianum, de quo mox dicemus. Sed Scaeuolae huius libri deducuntur in Iastim ani Pandectas,Digestorum quadraginta, quaestionum uiginti,responsorum se regularum quatuor,de quaestione familiae unus, quaestionum publice tractatarum unus. Huius auditor ut diximus Papinianus libros ad Pandectas assere,qinxstionum trigintaseptem, responsionum undeviginti, desilitionum duos,de adulteriis unum,aedilitium unum.Hic habitus omni um est acutissimus,eum que uocant historiae iuris assum, doctrinaelegalis thesaurum,sic ut ab illo studios logum, qui profecissent,appellati Papinianistae quandoque fuerint: amicus re S uero principi, sed a condiscipulatu, neque non assinis Per secundam uxorem,
79쪽
succetar eide quot in administratione fisci. Deno monens Seueriis sitos suos
non alii magis, quam Papiniano commendauitTrat autem praeseetiis urbi Papiam anus,ac plus potens in aula quam uolebat. Ital saepe dehonere nocituram potentiam frustra conatus,tandem ab Antonino Caracalla, Seueri filio, militu gli.
diis obieeius,& securi perculsis est, quod excusare parricidium noluisset. Huius attestares in praeseditara Iulius Paulus,& Domitius Vlpianus, quos quida ex ue stris GLeco uocabulo Coryphanis appellant, quoniam quasi uerticem legitimae disciplinae cum Papiniano tenuerunt. Feruntur oc Vlpiani libri ad edicium tresci octoginta ad Sabinum uero unus ec quinquaginta ad leges uiginti,pro tribui tali decem, de ossicio proconsulis decem, regularum septem,sideicommissorum sex opinionum sex, de adulterqy quinoe, de appellationibus quatuor, de ossicio consulis tres,institutorum duo, de censibus sex, responsorum duo. Tum singulares hi.Itegularum rursus,de sponsalibus,de os scio praesedit urbi,de ossicio proedii uigilum,deo scio euratoris Respublicae, de ossicio praetoris tutelaris, de ossicio quaestoris. Sed quamuis tam multa scripserit Vlpianus,lame Paulus aliquat io in ut Graece dicam πιλυγs eius enim numerantur hi libri: Ad edia
cnium odibouta, quaestionum uiginti sex,responsoru ui inti tres, breuium uiginti tres,ad Plautium duodeuiginti,ad Sabinum sedecim, ad leges decem,regularum scptem, sentcntiarum uel radiorum sest, sententiarum iterum quinque, ad Vitellium quatuor, ad Neratium quatuor, fideicommisserum tres, decretorum tres, de adulteriis tres, manualium tres, institutorum duo, de ossicio proconsulis duo, ad segem lutiam,vel , ut aliter Iesto,ad legem Aeliam duo: item ad legem Aeliam Sentiam tres,de iure fisci duo Monobibli autem, regularum rursus,regulara imito,de poesiis paganorum, de poenis milita, de poenis omnium legum, de usuris, de gradibus ec amnibus, de iure codicillorum,de excusationibus tutelarii, ad reis
gulam Catonianam,ad s. c.Orficianum,ad s. c. Tertullianum, ad s.c.Syllam num,ad s.c.Belleianum, ad s. c. Libonianum,seu Claudianum,de ossicio praes
dii uigilum de ossiclo praesecti urbi de ossicio praetoris tutelaris,de extraordina xijs criminibus, hypothecaria, ad municipale, de publicis iudiciis,de inossicios, testamento, de septemviralibus iudiciis,de iure singulari,de secundis tabulis. Adorationem diui Seucri, ad oratione diui Marci,ad legem Velleiam,ad legem Cinciam, ad legem Falcidiam, de tacito fideicommisso, de portionibus quae liberis damnatorum conceduntur,de iuris di facti ignorantia,de adulterijs,de instructore instrumento,de appellasiolubus, de iure libellorum,de testimentis, de iure patronatus,de iure patronatus quod ex liue Iulia Θc Papia uenit, de a filonitius, de
concurrentibus actionibus, de interces uomtius foeminarum, de donationib. i
ter uirum oc uxorem,de legibus, de Iegitimis haereditatibus, de libertatibus damdis de Senanisconsultis Fuere aute Paulus, oc Vlpianus praesecti ambo, sed qui dam saetos ab Alexandro dicunt, quidam uero ab Heliogabalo, qui 'en Vlupianu remouit,ut uiriim bonum.Csterum Alexander utrun* magno in honore
habuit, maximer autem Vlpianu, qui consiliarius ei quot fuit,re scrinii mamer. Nec unquam ad eum solus admissus quisquam est,nis praesectus, atm Vlpianus. Tum si quando alter adhibitus,semper tamen Vlpianus rogari iubebatur. Sabunus autem ille, ad quem libros Vlpianus scripsi, puto etiam ad quem Paulus αPoponius uir fuit insignis,& c5sularis,ab Heliogabalo iussus occidi, cuius filius etiam Fabius Sabinus Alexacto fuit gratissimus,5 Cato sui temporis dietiis est. Nescio autem an hic filius idem sit Sabinus,qui Consulatis,ac pretesteius urbi per
rumitum susti percusius in populo, es occisus, at p in publico derelietiis
80쪽
De illo quoq; ambigitur, uter ne de iure scripserit,filius an pater.Scripsi ured tu ris ciuilis tres, ex Proculi singularem, sed oc Epistolariim libros insto. Pomponii quom collati sunt eodem libri, scilicet ad iniimum Mutium, lectionis undequa Laginta,ad Sabinum qui lim re triginta, epistolarum uiginti, uariara te monuiti quindecim, ad Plautium septem fideicommilibrum quini, senatuscosultorum quini regulam unus,enchiridii duo. Caium uero citat ec Boetius in Ciceronis Topicon comentariis. Huius huc adhibiti sunt ad edictum prouinciale libri duo S triginta, ad leges quindecim, ad edictum publicii quindecim, qui soli tum roperti fuerunt, Aureorum septem,dodecadelti hoc cst, duodecim tabularum se institutionum tres, de manumis Itonibus tres,sdeicomistbrum duo, se casibus u nus,regularum unus, dotalitiorum unus, hypothecariae unus. Sumpserunt hau
stus,qui Tribunianum iuverun ex Venulei quo* stipulationum libris undeui ginti, Actionum decem, de ossicio Proconsulis quatuor, de poenis Paganorum uno publicorum tribus,de interdictis sexdtem ex Mauritiani ad leges sex ex Terentii Clementis ad leges uiginti, ex Africani quaestionum nouem ex Florentini institutorum duodecim, ex Tertulliani de castrensi peculio uno, ex Ilisti constitutionum uiginti, ex Triphoniani disputationum libris uno & uiginti,ex Callistracide cognitionibus se edictorum monitoriorum sex,de iure fisci quatuor, institutorum tribus,quaesitionum tribus,ex Menandri militarium quatuor ex Modestiani responsorum undeviginti,Pande Ita duodecim, regularum decem, dis etiarum nouem, excusationu sex, de pccius quatuordiem ex eiusdem Monobiblis, depraescriptionibus,de inofficioso testamento, de manumissionibus, de te alia citidescommissis,detestamentis de rematicis,de enucleatis casbus, de disse rentia dotis, de ritu nuptiarum.Ex Tarruntii Paterni militarium quatuor,ex Moeriimilitarium duobus, publicorum duobus, de ossicio praesidis duobus,leostoli,
seu uerius Icaston, duobus: de appellationibus duobus. Ex Arcadii de testibis uno, ex Rusni regularum duodecim, ex Anthi siue Publii Furii Anthiam patris. edicti quinet libris, ex Maximi ad legem Falcidiam, ex Hermogeniani epitomata
tum sex libris. Haec est dem tam iuris conditorum, qui symbolam dederunt, in librorum quoque,& situlorum, quibus Pandectae se debent,exactior nomenci
liuia ram caueri non intexuntur, sed tantum citantur: quidam tamen in codici bus deprauatis,quamuis omnino immunes, munificibus tamen adnumerant
Tituli praeterea nonnulli, sicuti de excusationibus, pener intem Graece sunt edi ii, quos indoctus aliquis ut apparet in Latinum transtulit. Sed & haec ut opia non & alia pleraque nos saliquando uigilias desiderant,quas utique nos modo uita suppetat,ac paululum quid otii contingat nimium quim libenter tribuemus,sed prius tamen philosophiae satisfaciendum, cui nunc totos ut scis penitat in nos tradidimus Erit opus omnino Barptolomati Sozini Senensis doti m excellentis,i md uero planer singularis, opera nobis,& consilio. equidem & Papinianum alterum uideor audacter posse