De Westphalorum, siue Antiquorum saxonum situ, moribus, virtutibus, et laudibus. Libri 3. Authore VVernero Roleuinck Larense ..

71쪽

Vvns Tris o Lortu M. licet sanctus Bonifacius pr'fatus, qui post in Frisia cum multis alijs martyrisi Consummauit. Item sanctus Gregorius episcopusTraiectesis. Albericus,VVulis rannus,VVillibrordus , UVerensredus x. udgerus,caeterique sancti antistites, cu Dis coadiutoribus circucirca commo' 'Tantes, &se mutu ad apostolatum huc cohortantes ac adiuuates. Ex quibus apo .Paret quam similis erat politia huius gentis ad regimen Romanorum de quo in primo libro Machabaeorum,capitulo, s. sic legitur, Audivit Iudas nomenetrianoru quod essent potetes viribus praelia eoruni & virtutes bonas, quas sa -c erent cum amiciti fuis.Et in quibus istix nemo porta i diadema , nec indueba-- tW purpura 't magnificaretur in ea Et qui curiam fecerunt sibi;& qqotidie co sulebant,CCCXX. consilium agentes d. multitudi oe,Vt ea agerent,quae nigna facta viderentur,sommittente ni homi ni magistratum suu' , i ci per singulos annos dominari uniuersae terrae suae, oennes obedi rent uni & non e et inui-

72쪽

36 DA SIT V ET MORIEVs Alibi quoque legitur,quod mos eorum

erat communissinius, ut instante articu- Iobelli ducem eligerent, qui exercitum cum auet'ritate ordinaret, ct de his qiiε necesaria viderentur imperaret. Com- .pleto autem bello si bene se habuisset, honorabiliter recipiebatur, & post inclamationes faustas & ceremonias consuetas ad pristinia reuertebatur statum, nec quicquam ultra de principesii, nisi denuo per communitatem Vocatus , se intromisit.Hoc regimine politico in immensum Respublica creuit, & usque in longinquum optime conseruabatur. No menti hi me legis phouinciam aliquam obseruasse huiusmodi Romanum regimen scin longinquum, sicut istam anti . quam saxoniana,quae semper in suo proposito dura constans fuit, quasi iuste divina ordinatio ei saxeum nomen tri- . . buisset,pro eo quo saxum difficile cauatur,& quod semel insculpitur , pertinctissime re

73쪽

Andem diuina boni as . humano generi semper in i sereri potius eligitiquam irasti; postquam vidit dur

tiam Saxonum per simplicem praedica -tionem& miraculorum choruscatione emolliri non posse aptauit prouidentis suae fortissimos reges.& principes, qui gentem han ut vitrum contererent,donec ad cor rediret,acstaein fidelitatis lim isaniam Gijceret. Fuere inter eos praeco pui, Pipinus videlicet Rex Francorum&Carolus filius eius, qui dici us est in gnus,tum propter egregiam magnitudi nem corporis, iam propter excellentem 1

magnitudinem factorum.Nihil enim in eo mediocre legitnus. Hi videntes Saxones esse inconuertibiles, & Christianis plurimas molestias ipserentes, diuino reti auxilio,quasi pluribus iniurijs prinuocati arma corripiunt , & terram ipsi

74쪽

Ds Sietv ET MORIBUS , iarum animose inuadunt. Surgunt best cruentis stina & hostis hosti occurren , Imr trigintὸ tres an iam neque pax neque salus aut quies inconcus a cuique prouenit. Ita diibie pugnatum est, ut horribilior bellauiunquam Carolus totius pene Europae domitor expertus fuerit,

qtiam cum Saxonibus. Igittir scripturus . de inclyto magni Caroli triumpho primunt ordinatὸ incumbit bstendere for- . eitudinem re multuat inem iduersario- rum,qu iam lablimi teste Io sepho, nullus in pi elatas Iah pr0meruit, qui paucos R debiles sui e- rauit.Refert proinde atos quidam tabi lis de gente Saxonum, dicens Saxo-nica gens longe maxima erat, ac, etiam bellicosissima pene demanorum omnium .Hi falsos collantes deos cu n H; di- uini neq; humani iuris quicqua penil h

berent, nihil aeque ut religionena nostra holainesque ei deditos oderant. Proximi erant Francis, in quibus continue bel

agere sent. saepe proclijs vi i,conditio nes icceperant, , obsi eo dederant, sed

75쪽

domita penitus eoruni perfidianissimam esset victorianai conseς Haec 'alma coni cu lo in no quasi diuino nilimine reseruatavideretur, non tum consilio principes , sed passiim ane sciam oribus h o ut aduersiis pes petu i , Francorum hisstes toties viribu, arnia sumerenthri, C volu vese tempus venitie ritus ' Q non modo barbarorum hominum audaci in stangere, etiam horum re- gnum, quod multoahleanimo agitaue- '

rat, funditus uertere possiet, ingenteni et exercitum parat, diem dicit, qua pro- rip fluminis Rhe i ne, cqniant. . Nunquam alias 'aiori alacri- itate comontionem ς amis iusce- Pta Frao expeditio est Hiiic odiunt gentis , hinc spes bene gerendae rei animum t , sed iuper omnia st4- diuim guget praesentis Regis Has spes, ecogitati0nes qu'que secuin portan, res in ii aliena rum ducuntur. sic igitur ronouatum est cum Salonibus

76쪽

auius diuturniusque a Carolo gesturi comperio. Tres eni in & triginta annos, cum ferocissit nis gentibus certatum c5- stat plusque eo bello quam reliquis omnibus detrimenti acceptum , intereptis plerisque fortissimis viris , qui diu sub confidentia Caroli , egregiam operana

mariando meruerant. Saxones hoc tem-

p.re multoties superati, obsides dabat &imperata se facturos pollic bantur, is ec multo post recuperatis viribus, in ius quam antea bellum ciebant, ut faci- le appareret homines feros, quo' sibi persuasissent caeteris aliis virtute praest re, paratos esse, ultimas etiam vires ex periri, antequam armis francorum aut , cuiusque alterius gentis potentiae cede- 'i rent. Factum est tamen summa virtute Se

h incredibili constantia Caroli,ut nunqua milli defecerint, quin confestim debitas poenas suae perfidiae dederint Euersae do

mus, dissipatae fortunae, liberi in serui tutem traicti, onmibus documento sum re, nullum in falsis dijs praesio Haec ille. Pe maximis quoque periculi num tangit. Turpilius archiepiscopua

77쪽

oasT PHALORVM Rhemensis, licens inter caetera, quod du Carolus in quada ciuitate a tribus regi bus, scilicet Saxonu,Frisonum, & VVandalorum, cum exercitibus maximis tineretur obsessu i, mandauit Rotolando

filio sororis suae,ut sibi cito succurreret, de eum a paganis liberaret. Erat tunc idegraui in perplexitate, urbem Gratianopolim obsidens, quam septenio iam circum diderat. Sed Dominum obsecrans, triduano iunio maceratus, ut urbem euei teret,exauditus est,& sic adTheut niam pro liberando aliunculo securus

ivit,ipsumque fugata pbsdione reduxit. Fertur quoque cum aliquando ab hostibus grauiter infestaretur,& fugam egitime pro saluatione sua & exercit us p teret, ut nonnulli resistentes dicerent. quod turpem rem faceret fugiendo, ille penitus non acquieuit,sed ilico respondit: Molius est yt dicatur, Carolus fugatus est,quam Carolus occisus est. Sicque exercitu per amnem traducio euasit,&vocatur sociis il le usq; hodie , frant ei uuerde Dicitur quod iκ mentoriam illi

us nobilis Dbricata si ibi ciliit

78쪽

Dq.sIτv ET M6RI Ex ina& in opposito eius Debet enim vir fortis quandoque dei s inpo fugere, prout ratio loci & tem poris postulat, &non in vilena morte Deum tentando se prosternere, quin po-

seruare Haec & alia multa secundun us, mi litare perpessus est sacratis si ita usprinceps, quae tamen iuxta morem scribentium ex magna parte sublicentur, ne

non gloriam victoris, sed diffortunia i bellatoris commem' esse videantur. Sed qui Dei glorianas vi, quirunt qua hominum, illa non ψmittunt,quae ad ipsam dilatandam deseruiunt. Haec breui- ter sic tacta sint in genexati, ut sciamus,

victoriam hanc insuspicabile Ii,& a pri- . . mi, diebus sque ad hoc lepus dilatam diuinitus potius data quam humanitu acquisitam. Sed nunc ad narrationem iis Beciali accedamus, illis dimissis quae seculari more non intuitu fidei ante Carolum facta leguntur, sed pro terren ' sui ipatibu dilatandis. . ἶ

79쪽

Nilo igitur Domini septinget. in

septuagesimo. coepit Carolus post mortem fratris su i, sol us rernat e in Fra . .ria, annos natus viginti quatuo adoleLscens egregiae in dolis, qui imagnitu dinem factorum & corporis Elegant A, praecellentiamque virtutis; dictus est in ignus Hic milesi domino felicissim n ceps Christianae plebis serenisse ejus,tantam omnium gratiarum est on secutus exuberantiam , ut nemo vitam belus nequeat absque voluptate spiritali ac ni oblectatione intueri omni uin'

enim virtutum sirna Neta,cunctaque bo-

ita quae ab minibus expet olent. M supremospr cipes decreticu titulo san . , hctitatis fauorabiliter post Mid. Na in no bilissima est patria, amplissimo gener

clarissimus paretibus γrtus, Iti man ' Tuia Graecorum,Francorum,Alemann

80쪽

ει 'ε si et v nT MORIBVs animi,sapientia,iustitia, probitas, fide amicitia,clementia religio,aliaque peta multa laude dignissima in eo modulia excesserant. Quid ampliust Si tullius f sublimiter extuli Decios,Fabios,Regum Ios, Marcellos, Scipiones,aliosque quan plures, eosq; diuinis laudibus prosecu tus est,quid nobis de Carolo dice dii erit, qui no pro Vna Rςpublica,aut gloria populi Romani sed pro communi liberta- te omnium Christianorum semper bel' la suscepit , & quotidie animamisiam in manibus ponens , prope quin quaginta annos cum hostibus decertauit. Accedit ad hocinauditum Apostolice dignitatis lastigium, ac sacrae fidei s utilitas, quoniam non pauciores ad Catholicam a xit E lesiam materiali gladiopopu los , quam olim Apollisiorum aliquis gladio spiritali. Et ut hoc probemus,anostra saxonia exordium sui piamus, quam iuuenili bus adhuc in annis comta tutus,ad fidem traxit.

Anno siqvidem secundo regni est Christi. CCCCCCC. L i. aviis

vicesimum quintumannum aetatiS pr