Pontificale in usum ecclesiae mediolanensis : necnon Ordines ambrosiani ex codibus saecc. IX-XV

21쪽

INTRODUCTIO XVI iturgici eduntur vel Veteres novi Curi CXPoliuntur, Praesertim in Anglia et laetor quod tanto ardore in 'OStigentur. Utinam haec studia posita in Ecclesiae universae documenti VeteribUS. qua Pleraque etiam nunc USU Publico continuantur, ad unitatem illam perducant, quam ipsa demon Strant, PrRCSertim in artibus quae ad Altaris Sacra mentum attinent, quod Salvator noster OSSO Voluit Symbolum unius illius Corporis, cuius ipse caput CXi Stit, Cui Uen OS, RID Uam membra, Arctissima fidei, Spei et charitatis ConneXione StriCtos esse obiit ut id ipsum Omne GCCrC-muS, Nec Ssent in nobis ChiSmata. Hanc unitatem Christus post coenam ad mortem Vaden Stam enixe a Patre rogavit l

23쪽

PRAEFATIO

Ut scite rertim liturgi carum ultore notarunt num tinnade Ambrosiano ritu recte disceptari poterit nisi antiqui Codices diligenter investigentur quod hucusque fieri non potuit. deficientibus ad commune commodum editionibus Criticis Et revera ut taceam do Monumentis ambrosianis a Muratorio editis cum de ipsis ollandiani aequo iudicio Analoco LoII. an. 895 PAS . 3 3 SUAm Cntentiam iam protulerint ita ut meam recusionem O DI qu 3 oueiani forosi commenda .rent si editionis a ra/uculari, An bi OS, aut apud Pan es u=uin opere Litur icon aliuomsu Coloniac A rippina I 57 I. tona. I. R A . 293 ad 487. ConSPiciatur Specimen diligentera cl. Antonio Ceriani examinatum in qua Notitia i mroia Anibrosiana aures a c. I se inna. c iolani SVI constabit quam deficiens hactenus si ierit apparatus editionis

monumentorum liturgiae ecclesiae nostrae ita ut ad studium cultorum non nisi editiones manuales ut ita dicam nempe usui hodierno aptatae. Praesto Sint, Cum Vetere Codice Vel saltem emtiones omnino desint unde non mirandum quod tot sententia de ori Oine et natura nostri ritu auctore Com-

RR. P. O. . . Congregationis . Petri e Notosmis modo polliciti Sunt absolutant omni una Codicum ambrosiani ritus editionem edendam uti Auctari ιννι Patrolog iae Lali; ae l. igne. cf. 'aleo at hi Musicale tona. V. sol. 4, i. 4. - OlOSine I 896).

24쪽

XV lil PRAEFATIO naenti hierint quae auctorum nomine Potiti Unm Argumentorum stravitate suffultae hucusque Circumseruntur.

Omnes ecclesiarum Liturgiae quotquot CXtant ita interes Coniunctae Sunt ut nonnisi e diligenti arundem cona paratione earum notitia vera acquiri possit sed ut id as sequamur in Primi S. Uantum n CSt. Conferri debent co dices iique PurioreS. qua Profecto Praerogativa Pollent antiqui iod opportune demon Stravit Cl. D. Ccriani ita citata' filia ubi ou eui ostendit rectam I iam ad orioinem et naturam liturgiae nostrae in luirendam. Ipse apparatu Criti CVS tu tantus Manister Canonem Missae Ambrosianae illustravit m deterruit ut talom labo rem susciperem sed tamen non impediVit quominus pararem doctioribus saltem luaedam ituro, ac DabroSiana non ι uicula qua Utpote in littet CCCtCSine OStra accuratissime custodita illis impervia huCUS UC UCrunt. Et sorte Crma

uare primum inter Odices CXhibendum putem Pontificales es iolaucuso quod nunc Prima iCC Oditur. Paucis

Si Canon Isi,ueo . totius uis alis summa con Siderari O-test Pontificale, prima poS Canonem l)ars Sacramentarii haberi debet et revera Sacramentum ordinis in primis rQSPicit, Ct ritus sacramentales a theologis Sacramentali anuncupatoS ut Dedicationem ecclesiarum. irginum consecrationem antiquissimos ritu quo Episcopi tantum conficiebant. Ponti cale io itur ostendit illius acramentarii originem. Uod in nostra inclesia primi Episcopi adhibuerunt: ho itaque monumento Confirmantur undamenta iam a Cl. 'octore Ceriani posita de romana turgiae nostra origine et VicisSim ruunt ingeniosae uti l argumentation CS de orientali Ambrosiani ritus origine. pportune suis locis indicabo tuomodo Pontificale no

25쪽

PRAEFATIO XIXgelasianam sapiunt id profecto novum addit calculum ad

restituendam genuinam lectionem earum partium quae in sacramentari vulo ato reo orii nomine Continentur nam Cocle noster e pluribus argumentis Se Xhibet veluti apo

graphum codicis ad normam authentici romani sacramentarii redRCttim. Usus Ponti cali iuxta regorianam lectionem in C Clesia nostra aliam suggerit animadversionem si Mediolanenses Antistites gregorianam quavis de causa ampleXati sunt reformationem quoad Pontificale . sive e praecepto Romanao Ecclesiae ut hoc modo Romani Pontificis iurisdictionem ut ita dicam localem. Ompe ut occidentis Patriarchae OCognOSCOPCnt. Si 'e e libera acceptatione profecto absque ulla Controversia etiam Missalis reformationem acceptam habuissent si ad id adacti fuissent e speciali mandato Romanorum Pontificum quod qua demum cumque C CAUSA. non intercessisse arguitur ex ipso inveterato et immemorabili quantiquissimi Orclinis qui deinceps ab ambrosiana Ecclesia nomen quoque habuit et famam. His leviter adumbratis ut adstruam Pontificali nostri praestantiam illud insuper animadvertendum est. Mi SSale. Sive a Sacramentarii pars quae ad blis ana pertinet a Romanis Pontificibus in meliorem et commodiorem fidelium et cleri usum reducta diversis temporibus fuerit C Contra Pontificale in solemniorem formam auctum At. Ut rina Obtutu qui Sque deprehendere poterit conferendo Ordine editoqa a; tene. o Antiquis Ecclosiae ritibus ibi enim recentiores multas et inter se frequenter diversa additiones Xhibent.

JUR POSt- regorianae cenSendae sunt sed Pontificale no-Strum simplicitate sua ostendit Venerandam antiquitatem Sa-Cramentariorum Romanae Ecclesiae et proinde ut alii Odice antiquissimi profert primaevam rationem Sacro ritUS celebrandi integram in Ecclesia nostr SCTVRtAm.

Ni alior quas partes ). Augustinus I p. I V . si distino uit in Ilitur ica vina t. sive Missa desum cui se-

26쪽

XX PRAEFATIO luti praeparatio, lectiones et prece Praemittebantur CX TR-clitione iudaica et Missam catechumenorum Constituebant nempe precationcm Ct HI afioticyra lino revera ut ASCntiato Parte uniuscuiusque acramenti O sacramentalis ritus in

antiqui pontificalibus deprehenduntur at audiendus inprimis ipse Augustinus Sed lino in his verbi lio in

α telligere quod omnis vel Pone omnis recluentat ecclesia. ut procas Duc accipiamu ictas quas facimus in celebra tione acramentorum antequam ill ld. luod est in I)o . mini mensa incipiat benedici orationes Cum benedicitur et sanctificatur et ad distribuendum contininuitur. Μ Et re-Vera oratio Sus V oblata quae et cc cla ab aliis audit. alioni rationem habet si vero aut v I XXa inteo C accipiatur uti erat in primaeva institutione antequam diversi Partibus novis CCC lentibus caeremoniis et ignis. distingueretur cluae deinde Proprium nomen habuerunt i/I

Non illiteor nomina cluibus hae duae parte ab Augustino distinctae designantur diver a in diversis codici hi

CXtare sed res ita Se habet ut nil obstet quominus prima Pars alicuius ritu oratio et aliquando praerario vocabulo sensu omnino diverso ab hodierno sumpto Secunda HΠ-X cratio. Vel cuc fictio vocetur, quae ali luando praescribitur dicenda ciccDa voco id est eodem modo quo hodierna raC- satio. Prima Par Canonis totius canitur. Haec facile depre

in is so acramentariori restoriano a iuratori edito es. Sq.

45, 357 SC b. t Ct Qq. ita ut ritu A maxi Litur-oiae ab initio velut ijs, hi aliorum rituum sacramentalium Cisaltem mon nullorum tuerit., doctioribus haec mea sententia probata id Otur sacri loto ritu C Ordines ad suam ori Oinem roduci )Ossent i t C-

27쪽

PRAEFATIO XXIsiarum ordinibus pro eodem Sacrament vel ritu Sacramentali haberi debent ut partes Primigeniae illa Uero orationeqet ritus qui non semper idem vel in diversis ordinibus respective ad partes essentiale aliun locum Obtinent prosecto censendi sunt ut additiones posteriores. Vel institutiones PC-culiaris Ecclesiae ad quam codices easdem additiones exhibentes pertinent ita ut origo illorum ordinum selecti additionibus facile statui possint et in casu nostro non dubito asserere Pontificale 'lediolanense Ecclesiae Romanae Sacramentarium patrem habuisse. Id etiam confirmatur ex collationibus huius Pontificali cum alii antiquissimis Pontificalibus ecclesiarum clissitarum

non enim CX. gr. tanta affinitas codicis nostri cum Pontificali Est orti Eboracens L. Saec. II. OXplicatur quRm Unam Utri US-que originem Sive sontem repetendo in Sacramentario Ecclesiae Romanae a qua Eboracensem Ecclesiam cum uniUersa Anglia fidem et evangelium recepi SAC OmnCS OrUnt. Non immorare in his nisi adhuc extarent qui ab oriente nostram liturgiam mutuatam contendant tum ab episcopis nostris qui X graeci oris ad nos primis Ecclesiae saeculi UCnerunt tum e Commercio Ambrosii nostri cum magno Basilio non advertunt enim et ipsam Romanam ecclesiam plures quam nostram habuisse Pontifice graecos et orientaleS, immo. Primis saeculis etiam linguam raecam in Sacra

liturgia adhibuisse. Praecipuam partem PD;lli casis Ecclosiae Lo iolaucus is

quod nunc editur. Suppeditat Code metropolitanu SACC. IX. cui veluti spondii accedunt nonnulli Or pro coΠS crationes oleo; uva, et pro bones ictione e coronatione Wi ct es , uac Italiae, omnes CX antiqui meliori notae manuscriptis codicibus Ecclesiae nostrae excerpti ita ut complectantur Uno vo uni ne omne pontificales actione Memolanensium Antistitum hucus lue etiam scriptoribu nostri Pene ignotae. Et quamvis documenta edenda, cum aliis aliarum ecclesiarum et praeSertim Romanae conveniant clamen integra Pros. -

28쪽

il PRAEFATIOrunttit . Ut ipsa nunc primum Ambrosianam traditionem exhibeant nec omnino spernendam lisClesia enim Mediolanensi A. metropolis olim totius in ubi lae quae Medio evo Italia vocabatur adhuc saec. X hisquam decem et octo dioece essuffraganeas numerabat oluanti Porro sit facienda Ecclesiarum traditio in theolo micis disciplinis nemo non idet et Prae- ertim ma imi est momenti cum agitur de statuendis quae ad validam alicuius sacramenti collationem pertinent ut iam doctissimu Lo. iuris. Des acri cci MIIS, ut C tero Praeterclam demonstravit. Hae itaque nova editio lacunam implet quam novissim notavit etiam Cl. Ilch Suc. nis chrcti II. PR I 52 . Unum tamen Superest advertendum non inveniri in Pontificali nostro ritima Confrolationis hoc enim sacramentum statim ministrabatur ab Archiepiscopo infantibus a cardinalibus bapti alis abbato ancto vel Pentecoste S. ut refert Croldu si . . . . Post tantas archiepiscopia Surgens Chrismat praedictos baptigatos in frontibu in modum crucis dicendo laanc orationem D u Has V omnistolones Dona, ni nostri cyn Chri Sta qui 'o rc Pu rapi ci aqua est Spirisu Sancio. μ' in Haec est Cadem Ormula quam nunc quoqUC Cm Pori PrC-sbyteri post silvestri decretum L si V snti . . d. Duchesne. t. I. P. 7I et Vant Chrismate quidem liniendo infantes, non in frontibu R. sed in vertice dest cerybro ut declaravit etiam Iuno critin in Silari Docculiun epistola C. Nam PrCSb - teri S SCU CXtra Pi SCOPUm. AiUC TACSCnt CPiSCOPO . Um bal ligant chrismate baptigatos ungere licet sed quod ab CPiSCOPO fuerit consecratum nou Ianicu frons ni ci co cIII olco Si uarc quod soli det ietur episcopi . cum tradunt Pi- ritum laractetum.

29쪽

Haec liturgiae Ambrosianae ii aditio. γ' quae antiquissimam ecclesiae disciplinam Silvestro superiorem Sapit. ut enim

onar mi in nota ad Sacramentarium reo orianum ad Uertit. scriptores ii VCStro antiquiore S unicam unctionem Chrismatis PoSt apti Smum Commemorantes non nisi de Confirmationis

R Huliis ac ranieliti lini uni Mediolanensi ECClesiae documentuli SUPPe-clitat . Anabiosius in suo libro Des inisteriis labi hi S XΡΟSitis , quae OSti aptismati lavacrum Ornn Obantur. Om De Uncti O aDiti S lan. 29-3O lotio pedum 1an. 3I-33 et traditio vestimenti candidi ian. 34 et Seq. , non Ol SCur innuit Case n. 37 et seqq. Sacramentum Confirmationis ante ipsam Eucharisti Cana Communionen neoplaytis per manus mPositionem et Chrismatis unctionem ab I Piscopo fuisse ministratum ut etiana alii Patres clocent. e gr. rilluS, Galech. 3 St, ILI. Tei Dillia uls de Bas . . VIDI, et pasSimii KESurr carnis. O de praeScris . AmbrosiaSfer, de Sacra Di. l. III, . . Sed audiamus ipsum Ambroqiuna st r. c. II . Vides quemadmodum Ecclesia delectata munere gratiarum baptiS3ualis 4 ad interiora Cupit mysteria Dervenire et omnes sensu suo ConSOCrtir Chri Stol Adhuc quaerit, adhuc suscitat charitatem, et suscitari sibi eam POSCit . . . Unde Dominiis Jesus et ipse invitatu tantae studio charitatis dicit ad Ecclesiam si Pone u n si nactil ινn in cor δει t/u. ι Si illuvi in brachium funus cant. II. v. 6 ho Ofit, cleCor es, i OXim nacta tota formosa es nihil tibi deest. Pone me I signaculun tu cor tuum quo fides tua pleno fulgeat acramento. Unde

repete quia accepisti Signaculum Spiritale spiritum sapientiae et intellectus, spiritum consilii at lue virtutis, spiritum Cognitionis atque pietatis, Spiritum Sancti timoris Isai. I. a) et Serva quod accel isti signavit te Deus Pater, confirmavit te Christus Dominus, et dedit pignus Spiritus in Cordibus tuis ... His abluta plebs dives insignibus ad Christi contendit altaria etC. En ipsa verba quae CCtarunt in Oratione Pro Confirmatione in Gelasiano sed Mur. 57 et 596 et Gregoriano 65ὶ quae oratio, cum appareat Simili Silli, quae Draecedit in unctione chrismatis 3 cerebro, Censenda est amnii ficatio unita formulae antiquissimae, invecta, quando Coeperunt reAbbteri Chri S matelinire neophytos absentibus episcopis. Sed ad Ambrosianam traditionem rurSus

Distinctionem huius Sacramenti a Baptismate atque Eucharistica ConNNU-nione licet uno eodemque tempore neophytis collati alibi insinuat Ambrosius in tractatu es Spiritu Sancω l. I. n. 71 Numquid in aqua Signamur. Si CUt in Spiritu In ipso enim vivimus et ipse est pignus haereditatis ΟStrae, Sicut et apostolus scribens ad Ephesios ait: In quo credentes per baptismum)4 si nasi essis Spiritu proniissionis Sancto, qui est planus haeredi ali uoSIrae. Sancto igitur Spiritu signati sun uis non natura sed a Deo, quia SCriptum St: Oui unxi vos Deus et qui si navis nos, e re is sinus Spiritum i/ cordibus 4 Olfris Signati ergo Spiritu a Deo Sumus. Sicut enim in Christo morimur. ut renascamur seu assismus ita etiam Spiritu signantur, Ut selendorem atque imaginem ejus et gratiam tenere possimus quod est utique Spiritale. Signaculum seu confrmatio . Nam etsi specie ignemur in Cori ore, Veritate

30쪽

sacramento locuti intelligendi sunt hoc loco profecto indi

DIICSi. addere Libet Et Co luelisus LP alo viij ob fol. at af. IIV. H. OOZ.- illud autem quod speciali devotione est innum inviola utili constitutione iudicamus in Perpetuum si naum ut huiussi gloriosa Sedis Anti StCS qui nunc St. Vel quicumque dein- ceps fuerit semel aut bis S POSSC fuerit, ipse Per omneS

E charta saec. Nil cui tit. Nauctio;/PS γ o γlStapli ait aclo scis i ta dandam Christianitatem parvulis et ad 4 baptismum non admittantur nisi tres Personae ut OmPa- tre aut Commati CS ad Chrisma unu admittatur tantum. Hucusque relata clare ostendunt nullam adesse incon- ruentiam quod episcopi nostri Pontificale uni orsae Latinae ecclesia id est Romanum nun teneant. suod, CCt auctoritat tuomanorum Pontificum auctum C in meliorem formam reda-Ctum tam Cn no Atra Ecclesiae traditioni semper cohaeret Archiepiscopi enim nostri libenter in pontificalibus Romanae Ecclesiae Xem P ma semper sunt sequiati ut CStatur C Um PraXis Caroli , orronaei et Archiepiscoporum Mediolanen

si inmen in orcle signanuir ut St)iritiis sanctus e priniat in Oliis inia inis aQ-- lesiis iiii iem. a Darei locus , Ambrosii conratienda inter rotationem tuam nitae sere intorseretes xlii boni cle verbis A Ostoli II, Cor. I. II Su ei allatis os loca parallela I es fi Lia I Pitu. . . n. 36 in co/l. III, n Od. O , Soriano in C l. lnaturini P0. . . Anibi . t. Ol. II et seq. HOC Si nnta ira clua in Cori Oris parte sit factura idem Ambrosius De Iu- ω selliatione ob I a id l. l. c. II. n. 27 docet: ε Signum uti ira DoSuit Christus in frontibus singulorum. Laudulfh IS lior, in n. II OO IIiXI. Me ios. l. l. '. X ubi e bapti-,mate . Aunustini. Cierem Consuetudinem ecclesiae Mediolanensis inSinunt. liis Orbis: si Nic in sonti us sui l. Joannis adscribuntur. De O itulante, no ; Ambra sic, cunctis idolibus iiij us urbis adstantibus t videntituis, Iu du-- tinus in nomine N. anctae Ct In lividuae Trinitatis aptigatus ot consit -