Metoposcopia & ophthalmoscopia

151쪽

tes & intemperantes monstrant.

s. Eadem puncta ferunt deorsim labentes. 6. Si autem, ut Adamantius inquit, alter oculorum Hrsum, alter deorsum ibit,& tremor ipsis inerit, & halitum asperum & densum referat, hi tandem ad epilepsiam devenient. C A P u Τ XVII. De oculis antibus. I. TV Acten is de oculorum motu eiuslspecima I bus: quibus in genere Stante S Oppotiun

tur oculi.

Stantes, sive fixi oculi per se nunquam probantur, nisi Sc parvi & humidi sint: deinde frons expo

recta, palpebrae mobiles: haec conjunctim lectavi tum indicant studiosum, eruditum & probum. Alias illud in Physiognomonum collegio approbatural est: Oculi fixi omnes abitares simi, nam humi diores, timidos sicciores, stolidos: pallidiores, at tonitos significant. Stantes, coesii de obscuri, omnium habentur pessimi.

De his inquit Adamantius: Cum eo qui cosios oculos, fixos, ob curos habet, nunquam amicitiam conrrabes, nec ν cinum aut civem habere exoptato. Dolosius enim ιιt, ct semper alterius calamrtati inνgilans.

II. Saepe ex imo se iritum trahunt rige-I a scentibuε

152쪽

sceini soculis elevatisque stipercili)ῖ,hi pravi co silij,iniqui&feri censentur.

Adamantius imprudentes,insipientes iracundosi terpretatur. Porta inquit Idi ex apparenti more mihi tractumvidelinqui enim fac Vin aliquod patrare intemdit, severasia erigit,ex imos 'irat,9 bisu oculis contuetur. Fixus intuitus ex nimia cogitationest decipie di desiderio prorenit. In sacrae paginae properbi,s extat Qui attonitu ocula Uitalpra ,mordens labia sua, per- sinu Multam III. Oculi parvi &immobile ostenciunt avarium&undiquaquelucrΟintentum.

Sic quo antes,parvi, prominentes, frontemse emciliis contractu. Item stantes,siubrussi ct ingentes,quae ν-mniatam exsuperioribus liquida seunt. CApuae XVIII. De oculis ridentibus 9 contrario lugentibus. I. estat unica adhuc species motus eaque

I valde ad hominem restricta atque ipsi vel lsoli propria,ideoque a me ad finem reservata. Multaverba habet Porta de hoc capite deprompta madamantiose verbatantum: Unico canone totam rem absisti ere licet,idhprincipio capitis v. lib. 1.ubisc inquis Adamantius: Oculos, in quibus voluptas Sc risus inhabitant, i inon sine culpa putamus: dolosos enim,& quorsum tendant consilia celantes,malignos Sc tecte facino-l lroios indicant.

153쪽

DECI M u M N O N u M. V Sub hoc canone comprehenduntur omnia illa: Caeri orridibundi oculi,taquam in fidiosi, siemper malum aliquo volgentes testantur. Item: Etsi minaci aspectu conniveant,&sxu inlaetant oculisiniusta confluitant opera. Sic

item ex oui autem simul cum risu siubastiorent , ct j-dem aridiusculinuerint, supremam hominis nequitiam de signant. Si qaibus valde patulos θ tabundos oculos

in 'exeris,infuliosios iudices. Sic reliqua quae infectu'π-tur. At Pero quid iuvat varia ponere is accumulare ludentium re ridentium oculorum disi ramina,cum qV'qμο

modo dolos , technas prae agi avt. II. Sublugentes ,sive, subtristes, sicut humidi,prudentiam & disciplinarum amorem; ita aridi saperusticitatem, lape insidias & dolos ostendunt.

De tristibus 9 aridis oculis cum Adamantio Polemon dissentit,9 summae assabilitatis argumenta ait, cum damantius contra noxii plenos esse adfirmat. Huires see renita Peristr est, quandoquidemsiccitas malam tu oculis adauget, ideo, Porta me'dum in textu esse non solum se sticatur,stdpro certo habet. CAΡuae XIX. De a Sectionibus,quae oculis magi per accidens conveniunt, 'idque vel per assectu , vel per morbos.

I. R Psolvendum hoc ultimo capite,quod Ο-α Yphthalmoscopi reliqui omiserunt. Huc- usq; Pipsimus ea,quae oculis fere perpetuo sua naturainiunt: nunc quae subito,aut per morbum, aut

154쪽

s DECIMUM NONu M. adsectum quendam assiciant enucleabimuς. Quintiliant f liquis: In ipsio vultu plurimum valent

oculi, per quos mgxime animus emanu, ut citra motu

quo ct hilaritare enitescant, ct tristitia quoddam nubilum ducant. Quiv etiam Iacrima; tu natura mentis indices dedit, que aut erumpint olore, aut latitia manent. Haec res multum faciet ad Eloquentiam 9 Poesin, cum iratorum, amantium caeterorum a ce tuum inii concitatorum oculi sent describendi ct exprimen t. Unde Plato: Oculi sunt animi iussi es per quos homines iam mentiam, mi ericordiam, amorem, odium, iram, Letitiam, tristitiam ct huiusmodi assectas ostendunt θ' magis augevt. Nec facile quisqream ab hac corporis parte immutabilis est, cum nihil fit difficilius quam a conpileti

Lue oculorum mentis aciem abducere, Cic a de nat.Deorum. Et facilius ad ea quae visa signt,quam ad ea quae quintasiunt, oculi mentisseruntur,r. de Orat. Luet Socra tem ct Phocionem Atheniensiem nulli assecturemfluctus concressere sic ut alteri ne,dies nuptialis, ne atalis,qM'renenum hausit; alteri nullus unquam risu aut fetus ο-ris babitum immutant: tamen praeter rigidos flos S pientes tot in muncus assectibus obnoxius e vestigio per oculos sty tat, nsim amoris flammis, an iracundiae torqueatur: invidie veneno inficiatur, an clementiae rivulis

inundetur. In hoc choro praestantissimi qui ., ct Tu bus, or Scipio Erlsie Cat o numerandi Themistocles siuam Uecturem an uimpotentiam ipse fatetur Athenien ses, iussit, dominantur Graecis: ego Atheniensibuου mihi mater: matri filius. Sed quid Iongiore orationis sis eremo, quae luce clariora punt meridiana ς quin e

155쪽

C A ' u r Iurem ipsam accedo, primumque de lectibus cernemin. II. Ailaetiis sunt vel boni, vel mali. III. Boni vel simplices, vel mixti.Illi iterum vel da praesenti objecto, vel de futuro. IV. De pnesenti objecto est tum laetitia, tum tristitia. V. Ut in laetitia frons exporrigitur, oculi serenitate micant: aut etiam in subito& implacido ametu, rigidi manant lacnimis: ita in tristitia frons caper ta & caliginoia supercilia contrahit, nitorem luminum obfuicat, tristique nocte, cujus hepe comes fietus est, lucem pristinam visionum tenellarum

obvelat.

VI. Spes & metus qui assectus sunt de objecto

nondum praesenti) eodem ferme modo se habent. Nam & gaudendo speramus, & dolendo metuimus: illud, quod meliora; hoc, quod pejora kbsequantur. Sed in spe aciem sabinde sursum flecti

mus, atq; ora in coelum Vertimus, quasi Superos deprecaturi,ut faciles & benigni in vota nostra properent. In metu, instabilis vultus, oculi pallentes, hinc inde volubiles, quasi trepide excubantes inoiamnem partem, unde malum oriri pollet. VII. Affectis mixti sunt amor & ira. IIII. Amoris signa sunt oculi marcentes,etia limi, conniventes &placide subintuentes. Qiuod si fama

serpat latius . viresq; sumat, invitis cepi iis oboriunc, lacruma

156쪽

CAru Tlacrumae, dum metuunt, ne latens ignis aspicientiucurae deeegatur.

De oculis marcentibus habet spulei Deformis pallor in ore mimentes oculi, Insa genita,quies turbida, si Fritus,cruciatus tarditate vehementior refletus. Deo se Iorumsubintuitu Plutarchus refert,queing. modum sumtiochus Stratonicesse novercae amore exarsierit: cum e vim eam deperiret, reverentia patris detentus, cum nul-imu remedium huic malo reperiri posse teraret rivulos se corporis morbo urgeri,ex cibi ab mentia, voluntaria morte ab amore, quo exedebatur, se vindicarestatuerat. Erasistratus Medicin,qui curam etin babebat, cum eum se more deperire cognosieret certo, jed cui in amore,penitus ignoraret ex vultu,qui mutari fataleis et, indicia colligebari, cum puellε muttaeo formosisii, me ad eum accederent,nullum in vultu mutationis signum obsierrabat ,sita accedente Stratonice, tam repente perturbatio Antiochum occupabat, ut facile deprehenderit cuius amore langueret,ex Puttin rubore, subintuitu oculorum, acutis

sudoribus,ninu incredibili venae, acps deficiente sensu, ingens pallor toto corpore diffundebatur, Phaedra Hippο- virumn Duιιι iam 'ni um iiii in tu tith aibitin Et qui tenebant signa Phaebeae facis oculi, nil gentite, nec patrium micant, Iacrumae cadunt per ora, ct assiduo gena

Rore irrigantur.

Fausta Crei hoc modo Pallet, inscit, color

Non unus errat: similis attonito, modo amniis albet vultus, amisi prior

157쪽

DECIMUM NONUM. ΙΠModUamnia viresreparat, re variavi e Fugat, ct fregatur oris ingenuus risbor: Tum saepe tanquam speret, aflictam allevarMentem renidens ore: post Daretio, quasi Dcleret eadem,gaudio moeret brevi Et dubia cervix ore deiecto labat Addubitat, audet, ingemit, ridet, fremit. Lacrumaei equuntur petritum ex alto citat Impune verbafundit insanus dolor;

Sine mente murmur vota taciturnum canit,

biomen patris, nomen f nati vocat Plurimus in ore Cris'uue: ad Cr bim redit Alienus error mentis in Crispq se et

Omnes θ' unda, rangit ad Cr 'um dolor. IX. In ira flagrantes & micantes fiant oculi, tristis

frons, torva facies.

Taurine etia intuentur irascentium oculi Sic civ hi Ium iratum Aristophanes dixit taurinis fuisse oculis D.

Ambrosius oculos iratis tribuit exa ster itos Seneca, sta grantes θ' micantes. Elim elegantem tratorum descriptionem lubet apponere: Flagrant ct micant oculi,muiatus ore toto rubor,exaestuante ab imis praecordi, languine, labia quatiuntur,dentes comprimuntur, horrent ac subinriguntur capilli, omius coactus ac dens, articulo o stipsos torquentium sionuS,gemitus,magit par&m explanatis vocibus sermo praeruptus, se coninplo a saepius manus , ct pulsata humus pedibus , ct totum com ittimcorpus, mainasse irae minas agensfila risu γ horrenda facies depravantium sie,atque imum scentium. Nesi ira utrum magis detestabuerit;umst, an deforme D. Am-

158쪽

C A ' u τbrosi irae de criptio talis etit: Irae siuae stimulis accensum

cor palpitat, corpus tremit, tinga epraepedit actes I. peritur is stu' E 'rara tin avrae ML HGOt noti. Ore quidem clamoremformat, sed intus qui loquatur, ignorat. D Cor si ominialiter depingit Ti-debis iratos non lycus ac insanos, turpiter in medium praecipites serra: cum euim circa praecordia esserbuit ira, iagnem emittit, tota in latur sacres, incompositae manus moventur, orcaetera: cum haec faciunt, tanqream ame

res, nihilsentiunt, ni&ἱ intelligunt, sed asinorum more, calcibus morsibus f invicem insultant. X. Mechus mali furit odium & Invidia. XI. In odio oculi & tot' vul f truculetus est:invidis vero oculi torvi, emissilii & refugientes attribuunt Cyprianus in siermone livore: Invidia radix est malarum omnium, fons cladium, senunarium delicitorum,

materia culparum O c. Hinc vultus mino, torvus selectas, pastor in facie, in labis tremor, dor in dentib. verbarabida, effrenata convitia, manus ad caedis vioIe tiam prompta, etiamsi a gladio interim vacua, otio t

s misi a 4 a' Da N ' u Guiu Jω l VἹ: B uinu aura ii deprimuntur, mens accenditur, membras Cesic ut tm cogitatione rabies, in dentibus Ddor. Ab oridio talis invidi figura ponitur: μὰ tVcedit inerti pallor in ore siedet, macies in corpore toto, Nusquam recta acies; Ii 'ent rubigine dentes;

Risius abest, nisi qVem vi ecere dolores. XII. Ad postremum quae in morbis, oculorum yhysiognomia describenda est. In morbo

159쪽

Drca MIM NON U 1 . In morbo acuto oculus si hebescar, si fixu st&caliginosiis, si cavus, quasi em ori at 1 . si conniv dolabalcat, mortis omen imminentis porten sit Bre riter θ ec signa pollui,cum melius eae omni bis' corporispartibus quam ex uno atra. altero membro colligauturi Sic lana morituris vox est acuta ct sit ora: ct ex tran quilla, iamferox rc 'on to na in t acutus, vastas miseculatur pallore, livore, aut etiam nigro vel plum beo colore, oculi ruptis venulis sub ident in caput,

dentes fusast nigredine fatisicunt, aures =j siant 2

contrabuntlir, cutis circa fontem durescit, pedes calore defituti rege unt, totum corpus stigido in naisad re 9 maculisplerums totum squalet. Vide homo quam nos virtutum ct pietatis admoneat n Itura. Crai kna nostra nostri q&os ocidi accusint, objciun s nimis vitream valetudinis fortunam; re quoties nictitant, toties nobis aurem perapellunt, ut afectuue Nili impetuosi, aut cuiuspis torreritis constagosi cataractis vehementiorescomponamus non crufam ct bracteatam

avi noseri, sed solidam ct caeli felicitatem sus ran

tes. Innocentilis animae exeuntis labores, quam lasciviae petulantis lusus spectantur, ct mel sue est audire

tertiatas inter, gemitus 9 su 'iritus erumpentes voces morientis, quam tiΗΠHos nervos ais sona chromat a latantis. Hunc mi erum mors saeva DTe facit te pallere tabel ob tua crimina, ne a qzando susi maν fatalrs dies horas exiget, apud te non mortis sutrem ediAscis partes siepere agat. Iam huic lumina, viva

flammula ct spiritu popios, ad caput sar sim vergant tibi contionantur, debilia θ' stacia, ut mentiri noe

160쪽

C A v v x possint; moribunda, ut quadam testimenti Iege rata sint verba, quemadmodum non dejcere lumina ad mundi obiectissior des, sita tollere caelum versus debeas, iustitias ct vindictae oculum Miso K., reverenter intueri. kunc inferreum labuntur soporem, clauso aetema premit

nox Lacrimare, o homo, lacrumare, trepidans naturactomnia emortui livida membra tuis obloquuntur ocuIis, Iongos animae nocentis annales in ora obtrudunt tua, exprobrant,instant,notant,tibis temet iudici ostendunt reum. At f etiamnumst uritatem expetis,fuge ad anch ram virtutes O ptietatem cola, a quibus n-quam aciem oculorum animis deflectas. In scelerib maternum fisc cus. Contemne barbariem nefandam heculi, ut Quirit bus caelastibus ascribaris: extra hoc Latium felicitas uehRempubl:ullam constituit, ne si voluptates ullam constituerent, vel intrabit unqua vel tuebitur.

FINIS.