장음표시 사용
221쪽
vioribus autem dominis lucrum accederer hoc quasi inuidia plenum , pio remedio, per nostram constitutionem mederi, necessarium duximus, & inuenimus Viam, per quam ct manumissor, es socius eius, ct qui libertatem accepit, nostro beneficio fruantur, libertate cum effectu procedente, cuius fauore antiquos legtura latores multa etiam Contra communes regulas statui sse manifestum est, ct eo, qui eam libertatem imposuit, suae liberalitatis stabilitate gaudente, ct socio indemni conseruato pretiumque serui secundum partem dominii, quod nos definivimus , accipiente.
222쪽
QVIBUS ALIENARE LICET. VEL NON LICET.summa tituli. De marito qui fundum dota
Ccidit aliquando, ut qui dominus rei sit, alienare non possit: ct contra, qui dominus non sit, alienandae rei potestatem habeat. Non dotale praedium mari tus, inuita muliere, per legem Iuliam prohibetur alienare, quamuis ipsius sit, dotis; causa
TITVLVS VIII. Ad pr. Non post) Vtut alias quilibet rei suae
moderator sit & arbiter L 2I. C. manae fc. quia .lex alienationem impedit. Habeat9 ex permissu legum. , ... tale praedium) Ni si aestimato in dotem datum L IO. I. . l. I 6. de Iurerit. modo tamen illa aestimatio venditionis, non taxationis causa facta, aut conuentum, ut praedium restituatur l. 96. g. 7. AN L a I. C. eod. Aliud etiam in rebus dotalibus mobilibus L. 3. C. de Arerit. 3. desis N legitim. Auth. Si a me I. I. C. ad-Hestri. I insit J Itaque maritus est dominus dotis, st. ciuilis, ut re dotali frui, eamque libere administrare, imo& vindicare ocissit L. doce anciliam. 9.C. GR. V. l. I. I. I. I. I 3. f. a. defund. At. Dominium tamen naturale penes uxorem remanet, sed eius effectus demum se exerit soluto matrimonio. L. 3o. C. de Iure dot. Hinc repetere dotem nequit
223쪽
causa ei datum, quod nos, legem Iuliam corrigentes , in meliorem statum deduximus. Cum enim lex in solis tantummodo rebus locum habebat, quae Italicae suerant re alienationes inhibebat, quae inuita muliere si
hant, hypothecas autem earum rerum, etiam volente ea: Vtrique remedium imposuimus, ut etiam in eas res, quae in prouinciali solo positae sunt, interdicta sit alien tio , vel obligatio. Vt neutrum eorum ne que consentientibus mulieribus procedat: ne sexus muliebris fragilitas ta perniciem substantiae earum conuertatur.
Creditor alienare pignus potest. I. Contra autem creditor pignus ex pactione , quamuis eius ea res non sit, alio.
nar durante matrimonio, nisi maritus ad inopiam ver gat L. 29. C. eod. Dotis ea a) Ad ferenda matrimonii onera L. Io. C. eod. Si simpliciter tantum ei datum ab uxore, iure paraphernalium censetur, quia dotia constitutio est facti. Etiam uolente ea Quia facilius in oppignorationem, quam alienationem consentire solent; cum illic non adsit praesens amittendae rei peria
Neque consentientibuου Quia hic consensus blanditiis maritalibus censetur elicitus. De iure canonico tamen & moribus tussicit, si uxor iurato consenserit e. 2 8. x de Iureiuri
Ad 6. I. Ex pactione) Itaque ad pacta debito-
224쪽
QVIA. AL. LIC. VEL NON LIC. nare potest. Sed hoc sorsitan ideo videtur fieri, quod voluntate debitoris intelligitur pignus alienari, quia ab initio contractus p ctus est, ut liceret creditori pignus vendere,s pecunia non soluatur. Sed ne creditores ius suum persequi impedirentur, neque de
bitores temere suarum rerum dominium amittere viderentur ; nostra constitutione consultum est, ct certus modus impostus
est, per quem pignorum distractio possit
procedere: cuius tenore utrique parti, creditorum & debitorum, satis abundeque prQ-yisum est.
Pupillas sine Tutore non alienat. 2. Nunc admonendi sumus, neque pupillum, neque pupillam, ullam rem, sine tutoris auctoritate, alienare posse. Ideoque
ris& creditoris, respiciendum . Aut enim eo ventum, Ut pignus vendatur, aut, ne vendatur, auu
nihil eonuentum. Primo de tertio casu simplici, secundo, intra denti iactatione opus est L. 4. 1 derign. ae . pactum vero commisibrium in pignoribus prohibitum l. . C. depact.pun. Constitutione quae est in L υD. C. de Iur. domin. impetr. qua sancitum, ut facta denunciatione &subsecuta sententia iudicis, post triennii spatium res creditori addicatur. Vbi tamen post illam addictionem debitor adhue intra biennium res suas Iecuperare potest d. l. υθ. Quibus ambagibus hodie non est opus, si pignora iudicialiter clistr
225쪽
2o4 . LIB. II. TIT. VIII. si mutuam pecuniam sine tutoris auctostate alicui dederit'; non contrahit obligationem: quia pecuniam non facit accipientis: ideoque vindicari nummi possunt, sicubi extant. Sed si nummi, quos mutuo minor dederit, ab eo, qui accepit, bona fide consumti 1unt; condici possimi: si mala fide, ad exhibendum de his agi potest. At ex contrario omnes res pupillo ct pupillae sine tutoris auctoritate recte dari possunt. Ideoque si debitor pupillo soluat, necessaria est debitori tutoris auctoritas; alioqui non liberabitur. Sed hoc etiam euidentissima
Ad I. a. Condici possunt Non quod consumtiost modus transferendi dominii, sed quia per consumtionem excluditur vindicatio; dc hinc, ne destituatur actione, pro mutuo habetur,&condictio certi locum habet L I9. I. I. Is de reb. creae idem si nummi alieni mutuo dati l. Ia .re I 3. Is eo Ad exhibendum Η. e. utiliter vindicari possunt, nam ob dolum finguntur extare de R. I. inde &actio ad exhibendum contra eum
datur, qui dolo malo possidere desiit t. 9. pr. F.
ad exhib. Omnes res Quae pupillo non debentur; quia in his conditionem suam deteriorem reddere nequit. Non liberabi ur Quia per solutionem tollitur prior obligatio Laa. de solui. Et sie ius aliquod amittitur, per consequens tutoris auctoritas accedere debet.
226쪽
Qvis. AL. LIC. VEL NON. 2os ratione statutum est inconstitutione, quam ad Caesarienses advocatos ex suggestione Triboniani viri eminentissimi, quaestoris sacri palatii nostri, promulgauimus: qua dispositum est, ita licere tutori vel cura tori debitorem pupillarem soluere, ut prius iudicialis sententia, sine omni damno celebrata, hoc permittat: Quo subsecuto, si re iudex pronunciauerit, re debitor solverit , sequatur huiusmodi solutionem plenissima securitas. Sin autem aliter, quam disposuimus, solutio se sta fuerit, pecuniam autem saluam habeat pupillus, aut ex ea locupletior sit, ex adhuc eandem pecuniae summam petat , per exceptionem doli mali poterit submoueri. Quod si male consumserit, aut furto aut vi amiserit, nihil proderit debitori doli mali exceptio,
In constitutione Quae est in L as. C. da admin.
Pleni ma si curitaι Nam hac ratione nec pupillo nee minori restitutio datur l. I. s. a. ff. de Minor. Quae alias daretur, si non in pupilli villitatem versa pecunia l. r. C. si aduer ol. Pensiones tamen annuae, mercedes conductionis, item vissurae, tutori secure solui possunt l. v. C. de peris.
Doli mali) Nam bona fides non patitur, ut his idem exigatur, vel cum alterius damno alter locupletior fiat Ly . re l. ao de R. I. Sine
227쪽
sed nihilominus condemnabitur: qesa te mere sine tutoris auctoritate, & non se. eundum nostram dispositionem soluerit. Sed ex diuerso . pupilli vel pupillae soluerasne tutoris auctoritate non possunt: quia id. quod soluunt, non fit accipientis: cum scilicet nullius rei alienatio eis sine tutoris
Summa tituli. 3A Dquiritur vobis non solum per vos met sos, sed etiam per eos, quos in potestate haberis: item per seruos, in quibus usumfructum habetis et item per homin Iorros α per seruos alienos, quos bona fide
Sine tutoris Imo rem immobilem nec cum tu toris auctoritate alienare potest, sed decretum marigiltratus requiritur. tit. C. de Reb. min. sine deerat. non alim.
Accipientis Sed possunt vindieari veI eondiei, L. δ' b. vlt. de Solin. l. v. de eonae indeb. TITVLVS IX. Ad pr. Adquiritur J Uinculum potestatis trubuit nobis ius adquirendi, non vero illis, quos in potestate habemus, ius nos obligandi. Cum alte rius conditionem deteriorem reddere non licear, sed tantum meliorem LI de Neg. cf.
228쪽
possidetis: de quibus singulis diligentius
De liberis inpotestate. i. Igitur liberi vestri, utriusque sexus, quos in potestate habetis, olim quidem uicquid ad eos peruenerat, raceptis vi elicet castrensibus peculiis, hoc parent, hus suis adquirebant sine ulla distinctione,
α hoc ita parentum fiebat, ut etiam esset eis licentia, quod per Vnum Vel VnaIn eoinrum adquisitum esset, alii filio vel extra. neo donare, vel Vendere, Vel quocunque modo voluerant, applicare. Quod nobis inhumanum visum est: α generali constitutione emissa, & liberis pepercimus, reparentibus honorem debitiun reseruauianus.
San. Ad I. I. In potestate J Emancipati ergo omnia sibi aequirunt.
Castrensibin peculiis Peculium est pusilla pecunia, quam filiustam. a rationibus paternis se Paratam habet Ls. s. p. re q. F. de Pecul. Castrense peculium est, quod occasione militiae accepit, vel per militiam adquisiuit, veluti ex stipendiis aut praeda l. 11. 1. de Castripecul. Quasi castrenisse dicitur,quod artibus liberalibus adquisiui ιυP. C. de in . t . quia literati militibus comparantur LI . C. de Aduoc. diuers iudicior, Et huc et iam donata a Principe pertinent. per L 7. C. de bon. quae lib.
Constitutione Quae est in L. 6. C. de bon. qua
229쪽
Sancitum etenim a nobis est, ut, s quid ex re patris ei obueniat, hoc secundum antiquam obseruationem totum parenti adquiratur. Qiiφ enim inuidia est, quod ex patris occasione profectum est, hoc ad eum reuertis Quod autem ex alia causa Abissius familias adquisiuit,huius usumfructum patri quidem adquirat, dominium autem m
Ex re patris Hoc dicitur peculium profectitium. Ex re patris autem illud non modo prouenire dicitur, quod a patre habet filius,sed & quod alia unde accepit, intuitu patris d. l. 6. rel. aI. . de μ' 'Totum parenti Quoad proprietatem &Vsum-
Ex alia causab Veluti ex operis suis illiberalibus aut donatione extranei, aut iure heredi tario.Id quod dicitur peculium aduentilium. Numfructum patra Sunt tamen casus, ubi filius non proprietatem modo, sed& vsumfructum
in hoc peculio habet. I) Si quid filio ea condi
tione datum, ut ad patrem v suffructus non tran
seat Auth. Excipitur e. de bon. qua lib. ca Si pater & filius in hereditate alterius filii concurrat, aut uterque simul heres institutus. Avith. herediatis e. eo 3) Si filius hereditatem adquirat, in cuius aditionem pater consentire noluit L f pris s. I. c. d. t. i Si quid ad liberos peruenerit,obiniustum parentis diuortium. Auth. Idem es C. Le. s Si viusfructus a patre remissus L 1. s. a. C. eod. 6) Referunt eo pecuniam lustricam, mira Selb. Et hoc peculium dicitur aduentilium ex
rraordinarium, 1eu irregulare.
230쪽
PER QvAs PERs. C. ADQUIR. 2 9 ud eum remaneat: ne quod ei suis laborius vel prospera sortuna accesserit, hoc in alium perueniens. luctuosum ei procedat. φDe emanc'atione liberorum. a. Hoc quoque a nobis dispositum est. di in ea specie, ubi parens emancipando liberos suos, ex rebus, quae adquisitionem effugiebant, sibi tertiam partem retinere. si voluerat, licentiam ex anterioribus constitutionibus habebat . quasi pro pretio quodammodo emancipationis e re inli manum quiddam accidebat, ut filius reis rum suarum ex hac emancipatione dominio pro parte tertia defraudaretur: & quod honoris ei ex emancipatione additum erat, quod sui iuris effectus esset, hoc per re rum deminutionem decresceret. Ideoque statuimus, ut parens pro tertia parte dominii, quam retinere poterat, dimidiam non dominii rerum, sed ususfructus retineat. Ita etenim res intactae apud filium
Ad I. a. Adquisitionem effigiebant M. quoad proprietatem. Nam intelliguntur hic bona adventitia: Non vero peculium castrense vel quasi L c. s. I. C. d. t. add. r. C. de Mn. mat. l. I. a. σμRae bon. quae lib. Statuimus in d. l. 6. f. DRetineat Ηodie liberis emancipandis omnia bona aduentitia pleno iure restituenda, neque vinfumisuetiam pater retinet, Carpz. P.a. GDO.d. .