장음표시 사용
391쪽
entibus, ii, qui ex seruili ventre nati sunt
libertatem meruerint, vel, dum mulieres ibberae erant, ipsi in seruitute eos habuerint. ct postea ad libertatem peruenerint, ut hi omnes ad successionem patris vel matris veniant, patronatu, iure in hac parte sopito. Hos enim liberos non solum in suorum parentum suecessionem, sed etiam alterum incterius successionem mutuam vocavimus,
ex illa lege specialiter eos vocantes, siue soli inueniantur, qui in seruitute nati, ct postea manumissi sunt, siue una cum aliis, qui post
libertatem parentum concepti sunt, siue ex eodem patre, siue ex eadem matre, siue ex
aliis nuptiis ad similitudinem eoruin, qui ex iustis nuptiis procreati sunt. Collatio ordinum fgraduum. I. Repetitis itaque omnibus, quae iam
tradidimus,apparet,non semper eos, qui pa rem gradum cognationis obtinent, pariter vocari: eoque amplius, ne eum quidem, qui
proximior sit cognatus, semper potiorem esse. Cum enim prima causa sit suorum
here Posua manumi Ergo liberi in seruitute nati, sed manumissi, eodem iure gaudent cum illisa qui post manumissionem nati. Ad I. I. Non semper: Hoe iure nouissimo alia ter se habet, ubi proximior cognatus semper p. tior, nisi ex alia linea sit; de qui in eodem gradRsunt, pariter T. uIur. plein
392쪽
. heredum, & eorum, quos inter suos heredes enumerauimus, apparet pronepotem Vel abnepotem defuncti potiorem esse, quam fratrem, aut patrem matremque defuncti:
cum alioqui pater quidem & mater visupra quoque tradidimus primum graduin
cognationis obtineant, frater vero secumdum, pronepos autem tertio gradu se cognationis, ct abnepos quarto. Nec interest, in potestate morientes fuerit, an non, quod vel emancipatus, vel ex emancipato, aut
. foemineo sexu propagatus est. Amotis; quoque suis heredibus, ct quos inter suos heredes vocari diximus; agnatus, qui integrum ius habet agnationis, etiam si longissimo gradu sit, plerumque potior habetur,. quam proximior cognatus. Nam patrui nepos Vel pronepos auunculo vel materterae
praesertur. Toties igitur dicimus,aut potiOxem haberi eum, qui proximiorem gradum Cognationis obtinet ; aut pariter vocari eos, qui cognati sunt, quoties neque suorum heredum, quique inter suos heredes sunt, neque agnationis iure aliquis praeserri debeat.
. secum Plerumque polim Hodie non, eum cognatus eoindem iure gaudeat. Nov. II g. c. 4., Matertera praefertur Aliter hodie, ubi patrui Mepos materterat tanquam gradu proximiori post
393쪽
secundum ea, quae tradidimus: exceptis Datre dc sorore emancipatis, qui ad successi nem fratrinu vel sororum vocantur: qui etsi capite deminuti liuit, tamen praeferuntur c 'teris ulterioris gradus agnati
qui succedunt. De lege XIl. labb. ΝVoc de libertorum bonis videamus. Olim itaque licebat liberto patronum suum impune testamento praeterire e nam ita demum lex duodecim tabularum ad hereditatem liberti vocabat patronum, si intestatus mortuus esset libertus, herede suo nullo relicto. Itaque intestato mortuo liberto, si is suum heredem reliquisset, patrono nihil in bonis eius iuris erat. Et si quidem ex naturalibus liberis aliquem suum heredem reliquisset, nulla videbatur querela: si vero adoptiuus filius suisset, aperte iniquum erat, nihil iuris patrono superesse. .
TITULUS IIX. Ad pr. Liberio patronum Hie quasi pater ei
vili, crat libelli, cum vitam ciuilem per manu -missionem ab eo eonsecutus, unde aliqua succes sio patronis adsignanda. Hodie, sublata semini tute, cessat ius patronatus; nec illi, qui proprios homines manumittunt, ullum ius in ipsorum bona retinent. t ' a a L Ad
394쪽
1. Qua de caul. postea Praetoris Edicto
haec iuris iniquitas emendata est. Sive enitri faciebat testamentu in libertus, iubebatur ita testari, ut patrono partem dimidiam bono. Tum suorum relinqueret: & si aut nihil. aut minus parte dimidia reliquerat, dabatur Patrono contra tabulas testa inenti partis imidiae bonorum possessio. Sive intestatus moriebatur, tuo herede relicto filio adoptiuo, dabatur aeque patrono contra hunzsium heredem partis dimidiae bonorum possessio. Prodesse autem liberto solebant ad excludendum patronum naturales liberi, non solum quos in potestate mortis tem
pore habebat, sed etiam emancipati di in adoptionem dati: si modo ex aliqua parte
scripti heredes erant, aut praeteriti contra
tabulas bonorum possessionem ex edicto praetorio petierant. Nam exheredati nullo modo repellebant patronum. De Lege PVIa. a. Postea vero lege Papia adaucta sunt iura patronorum, qui locupletiores libertos habebant. Cautum est enim, ut ex bonis eius, qui sestertium centum millium patri-'inoni- Ad I. I. Naturales liberi: sicut ergo defuncto, qui liberos reliquit, non succedunt parentes, ita nec liberto patronus, inodo ille liberos non exheredasset, quod tamen s. siel. restrictum.
395쪽
monium reliquerat, ct pauciores, quam tres Iiberos habebat, siue is testamento dicto,siue intestatus mortuus erat) virilis pars patron deberetur. Itaque cum vnuin quidem filium filiamve heredem reliquerat libertus, perinde pars dimidia debebatur patrono, ac si is sine ullo filio filiaua intestatus decessaeet rcum vero duos duasue heredes reliquerat, tertia pars debebatur patrono: si tres reliquerat, repellebatur patronHS. De constitutione Iustiniann g. Sed nostra constitutio squam pro omni natione, graeca lingua compendioso tractatu habito composuimus) ita huius modi causam definiuit, ut, si quidem libertus vel liberta minores centenariis sint, id est minus centum aureis habeant substantiam sic enim legis Papiae summam interpretati sumus, ut pro mille sestertiis unus at reus computetur nullum locum habeat patronus in eorum successione: si tamen te- samentum fecerint. Sin autem intestati decesserint, nullo liberorum relicto, tunc Patronatus ius, quod erat ex lege duodecim tabularuani integrum reseruauit. Cum vero
malo Ad I. 2. Si ιres resiquerat Per legem Papiametres liberi demum excludunt patronum R. succes- fione liberti; quod si pauciores habebat, patro nus capiet portionem filialem.
396쪽
maiores centenariis snt, si heredes vel bo . Horum possessores liberos habeant, siue senum, siue plures cuiuscunque sexus vel gradus ; ad eos successiones parentum deduxi mus , patronis Omnibus modis una cum sua Progenie semotis. Sin autem sine libem decesserint: si quidem intestati, ad omnem
hereditatem patronos patronasque Vocavi mus. Si vero testamentum quidem fecerint, Patronos autem aut patronas praeterierint, cum nullos liberos haberent, vel habentes eos exheredauerint, vel mater siue auus m ternus eos praeterierint, ita, quod non pos sint argui inofficiosa eorum testamenta , tunc ex nostra constitutione per bonorum
possessionem contra tabulas non dimidiam, ut antea) sed tertiam partem bonorum liborti consequantur, vel quod deest eis, ex constitutione nostra repleatur, si quando minus tertia parte bonorum suorum liberistus vel liberta eis reliquerit: ita sine cinere,
Ad I. 3. Liberos habeant Iustinianus, etiamsi
unus tantum filius liberti adsit, patronum excludit. Tertiam partem si libertus improlis deeedat& quident intestatus, patronus est heres uniue salis; si testatus, tertiam partem loco legitimae capit Sine onere: In hac legitima patroni cum legitima ordinaria coincidit, quod si non integra relia
397쪽
πο .' LIB. Id.' Τ i T. VIII. ut nec liberis liberti libertaeue ex ea parte legata vel fideicoinmissa praestentur, sed ad
.coberedes eorum hoc Onus redundet. Multis aliis casibus a nobis in praefata constitustione cougresatis, quos necessarios esse adlauiusmodi dilpositionem iuris perspeximus, Ut tam patroni patronaeque, quam liberi eorum, nec non qui ex transuerso latere Veniunt, usque ad quintum gradum ad successionem libertorum libertarumue UO centur, sicut ex ea constitutione intelligendum est. Et, si eiusdem patroni vel patronae , vel duorum duarumve pluriumue
liberi sint, qui proximior est, ad liberti vel libertae vocetur successionem, dc in capita, non in stirpes diuidatur successio: eodem
modo&iuiis, qui ex transuerso latere veniunt , seruando. Pene enim consonantia
iura ingenuitatis c libertinitatis in successionibus secimus. quibus libertinis syccedior. , .... 4. Sed haec de iis libertinis hodie dicem da sunt, qui in ciuitatem Romanam pe venerunt, cum nec sint alii liberti, simulct dediditiis, ct latinis sublatis, cum lati norum legitimae successiones nullae penitus erant, quia licet ut liberi vitam suam peragebant,
relicta, ad supplementum agi posset b. s. verri repleaιur. Cons. L. 3o. C. de in c. testam. Deinde quod sine onere relinquenda L. 32. C. d. t. AE A TIT'
398쪽
DE SUCCEss. LIBERT. . 377-gebant, attamen ipso ultimo spiritu simul animam, atque libertatem amittebant, stquasi seruorum, bona eorum, iure quodammodo peculii, ex lege Iunia Norbana manumissores detinebant. Postea vero senatusconsulto Largiano cautum fuerat. Vt liberi manuinissoris non nominatim exhe redati facti, extraneis heredibus eorum in . bonis latinorum praeponerentur. Quibus etiam superuenit diui Traiani edictum. quod eundem hominem, si inuito vel ignorante patrono ad ciuitatem Romanam venire ex beneficio principis festinarat, facie- . bat quidem vivum ciuem Romanum , la-
.tinum vero morientem. Sed nostra con
stitutione propter huiusmodi conditionum vices, ct alias difficultates, cum ipsis latinis etiam legem Iuniam, & senatusconsultum Largianum, & edictum diui Traiani, in pet-petuum deleri censuimus, ut omnes liberti ciuitate Romana fruantur, re mirabili modo quibusdam adiectionibus ipsas vias, quae in latinitatem ducebant, ad ciuitatem Romanam capiendam transposuimus. TITVLVS IX.
De adsignationis effectu. IN summa, quod ad bona libertorum attinet, admonendi sumus, censuisse A a s sena-
399쪽
senatum, Ut quamuis ad omnes patroni I, beros, qui eiusdem gradus sunt, aequaliter bona libertorum pertineant, tamen licere parenti, uni ex liberis adsignare libertum , in post mortem eius solus is patronus habeatur, cui adsignatus est; & ceteri liberi. qui ipsi quoque ad eadem bona, nulla adsignatione interueniente, pariter admitterentur, . nihil iuris in his bonis habeant: sed ita demum pristinum ius recipiant, si is, cui adsignatus est, decesserit nullis liberis relictis.
I. Nec tantum libertum, sed etiam libertam, & non tantum filio nepotiue, sed etiam filiae neptiue adsignare permittitur. De liberis in potestate vel emancipatis. a. Datur autem haec adsignandi facultas ei, qui duos pluresue liberos in potestate habebit, Vt eis, quos in potestate habet, a, signare libertum libertamue liceat. Unde quaerebatur, si eum, cui adsignauit, postea emancipauerit, num evanescat adsignatior
TITULUS IX. Ad pr. Liberis adsignare libertum hia e. potest
patronus, cuius ex liberis hanc vel illum libe tum esse velit, disponere, L 1 . F. de V. S. Ille erisgo filius cui adsignatus erat, silus successionem Iiberti eonsequebatur. Simile quid hodie co tingere posset, in adsignatione Propriorum ho
400쪽
DE AB sIGNAT. LIBERT. 379 Sed placuit evanescere, quod di Iuliano, α aliis plerisque visum est. suibus modis aut verbis adsignatio fit., 3. Nec interest an testamento quis adsignet, an sine testamento, sed etiam quibus. ccinque verbis patronis hoc permittitur faee. re , ex ipso SC. quod Claudianis temporibus
faetium est, Sabellio Ruso & Asterio Scapula
Cur introducta bonorum possessio. Vs bonorum possessionis introductum est a praetore, emendandi veteris iuris gratia. Nec solum in intestatorum heredi
talibus vetus ius eo modo praetor emenda.
vit, sient supra dictum est, sed in eorum
quoin Ad I. a. Mansere Non puto hoc amplius obtinere, postquam idem ius iuccedendi emanci pati cum suis consecuti non tantum ab intestato, sed etiam ex testamento. Nou. II s. c. 3.
TITULUS X. Ad Rubr.) Siue de hereditatibus a praetore delatis; honorum enim possessor in effectu he
Ad pr. mendandi Vel potius temperandi ciuilis iuris gratia; quos enim rigor iuris veteris non admittebat, hos praetor ad successionem vo-