장음표시 사용
641쪽
DE INTERDICTIS. 6I' sunt hodie omnia iudicia, non est necesse reddi interdictum: sed perinde iudicatur sine interdidis, ac si utilis actio ex causa interdicti reddita suisset. Τ1 TvLVs XVI.
DE POENA TEMERE LITI . GANTIUM.
De parnis in genore. Unc admonendi sumus, magnam curam egisse eos, qui iura sustinebant, ne facile homines ad litigandum procederent: quod re nobis studio est. Idque eo maxime fieri potest, quod temeritas tam agentium, quatri eorum, cum quibus agitur, modo pecuniaria poena, modo iurisiurandi religione, modo
infamiae metu coerceatur. De turriurando, poena pecuniaria. ' I. Ecce enim, iusiurandum Omnibus, qui conueniuntur, ex Constitutione Nostra: -- deser-
Ad pr. Ne facile homines) Verecunda enim eius cogitatio est, qui lites execratur l. . s. .F. de alien
Ad Iiniurandum Vocatur hoc iuramem tum calumniae, & est vel generale, quodsuper tota causa praestatur, de quo hic: vel s=eciale, super certo articulo,exemplum in L3 .f. st de iurei. quod
etiam vocatur iuramentum malitia. toties imponitur, quoties contra aliquem praesuinici mali tiae est. Atque hoc in usu adhuς est in Saxonia,non vero iur. c l. generale.
Constitutione nostra Quae extat in I. a. C. do
642쪽
MO LIB. IV. Τi T. XVI desertur. Nam reus non aliter suis allegationibus utitur, nisi prius iurauerit, quod putans se bona instantia uti, ad contradi cendum peruenit. Λt aduersus inficiantes ex quibusdam causis dupli vel tripli actio constituitur: veluti, si damni iniuriae, aut
legatorum, locis venerabilibus relictoruin nomine agatur. Statim autem ab initio
pluris quam simpli est actio: veluti, sunt inanisessi, quadrupli; nec manifesti, dupli. Nam ex his & aliis quibusdam causis, siue
quis neget, siue fateatur, pluris quam simpli est actio. Item, actoris quoque calumnia coercetur. Nam etiam actor pro calumnia
iura Non aliter stas Itaque necessario hoc iuramentum praestandum, ita ut nee a parte remitti possit, a. l. a. f. 4. bene tamen a iudice, si friuole petatur, aut periurium metuatur Meu. P. 2. Decis με. Si reus illud praestare nolit, ut confessus & conuissius condemnatur. Auth. Principales f.WC. d. t. Putans Itaque hoc Iuramentum non est verit eis, sed credulitatis. Se bona instantia υti Summa iuramenti eat mniae haee est, se credere se habere iustam causam, se interrogatum veritatem confessiirum, Corru pendi eausa se nihil daturum, vel dedi sia, falsis prohationibus se non usurum, nec etiam non necessa- ias exacturum, nec litem temere protracturum A. l. 2. eum Auth. seqq.
Cogitur) Quod si iurare nolit, nec iustam e cusationis caulam habetari reus absoluitur & actor in
643쪽
iurare cogitur, ex nostra constitutione, quod non calumandi animo litem mouisset, sed existimando, se bonam causam habere. Utriusque etiam partis advocati iusiura dum subeunt, quod alia nostra constitutione coinprehensum est. Haec autem omnia Pro veteri calumniae actione introducta
sunt, quae in desuetudinem abiit: quia iapartem decimam litis actores mulctabat. quod nusquam factum esse inuenimus: sed pro his introductum est, ct praefatum iusiurandum, α ut improbus litigator & dam vium & impensas litis inserre aduersario suo
De infamia. aa. Ex quibusdam iudiciis damnati.
ignomin expensas condemnatur L Autb. Principales fis. σε. Ceod. Lusiurandum subeunt Quod putent se iustam causam defendere, eamque si cognouerint malamaefensionem omissuros; α ubique iusta defensione se usuros. Alia nostra eo uinione: Quae habetur in I. Id. s. I. C. deis . Damnum re impenseau Si se. improbus litigaritor fuerit, ac temere, sine iusta causa, litigauerit L 79.F. G.sidie. Ouodsi ergo probabilem causam
habuerit, etiamsi victus sit, in expensas tamen non condemnatur. Iustam causam vero habuisse eensentur, qui re suis alicuiuε collegii iuridici nititur.
644쪽
ignominiosi fiunt: veluti furti, vi bonorum raptorum, iniuriarum,de dolo: item tutelae, mandati, depositi, directis, non contrariis actionibus. Item, pro socio, quae ab utraque parte directa est : & ob id quilibet ex sociis eo iudicio da innatus, ignominia notatur. Sed furti quidem, aut vi bonorum raptorum, aut iniuriarum, aut de dolo, non se. lum damnati notantur ignominia, sed &pacti: ct recte: plurimum enim interest,
Ad g. 2. Ignominiosi Η. e. infames. Fid. Ioctis. F. de his qui not. insam. π tit. C. ex quib. causi imfam. irrog. . Veluti furti) Et in genere ex omnἱbus delissistam publieis quam priuatis,modo condemnatio ex dolo fiat; hinc ex L. Aquilia condemnatus non fit infamis l. .st. de pubi. iuri telae, mandati) In his enim contractibus sin, gularis alterius fides requiritur, quam fallere sint turpitudine non licet; inde vocantur contractus infamantes. Sed hoc ita, si ex dolo condemnetue alter, & doli mentio in sententia expresse fiat. l. 4. F. i. re st. . de Suhpecti. tui. Non controii,3 His enim de impensis restituen. ilis agitur,non de dolo s. perfidia L6. I. .F. de his qui not. infam. Est tamen in ae ld6. g. j. easus bi Etiam eontraria actione condemnatus, inta mis fit, si stil. mandatus promissam fidem iterum non praestiterit; veluti, si fidei utar soluerit pro principali, & hic postea actione mandati contra ria a fideiussore conuentus, si condemnari patia
Sed re pacti P Modo non gratis l. 6. g. . . de
his, qui not. ins Inde pactum hic pro transactione
645쪽
utriun ex delicto aliquis, an ex contractu debitor sit.
. I. Omnium autem actionum instituemdarum principium ab ea parte edicti proficiscitur, qua praetor edicit de in ius vocando. Utique enim inprimis adversarius in ius voeandus est: id est, ad eum vocandus, qui ius dicturus sit. Qua parte praetor Parentibus & patronis, item parentibus liberisque patronorum & patronarum, hune praestat honorem, ut non aliter liceat liberis libertisque eos in ius vocare, quam si id ab ipso praetore postulauerint, ct impetrauerint. Et, si quis aliter vocaverit, in eum poenam lolidorum quinquaginta constituit. Ῥ1 Tv-
capitur. Ratio est: quia transigens super crimine flue priuato, siue publico, modo non capitali, illud eonfiteri praesumitur L. f. F. de his qui not. insem, Aliud in crimime capitali, ubi fauore redimendi sanguinis censetur transegisse S sic infamis non fit. Cis. Transact.l. I .ss. de bon. eor. qui antefient. An ex contractu Qui super contractvlinfaman te transigit, non adeo turpiter facit, quam qui super delicto t.' F. de his qui noti insΑd I. 3. Impetrauerint Nam priuata auctoritate olim fiebat inius vocatio, etiam obtorto collo Brigo n. defrmul. aesolenn. pop. Rom. verb. lib. . Et hinc quandam continebat iniuriam. Hodie successit citatio, quae eum iussu judicis & ira publica auctoritate fiat, iniuriam non continet, α
646쪽
De σαο iudicis in genere. Duperest, ut de ossicio iudicis dispici, mus. Et quidem inprimis illud obsedi
uare debet iudex, ne aliter iudicet, quam legibus, aut constitutionibus, aut moribus proditum est. De iudicio noxali. . r. Ideoque si noxa li iudicio aditus est,'ob. seruare debet, ut, si condemnandus videtur dominus, ita debeat condemnare, Publium
sic veniae impetratione non opus est. vid. supra I. I a. de Amon. re ibi not. Est vero citatio vel re aliae, vel uerbalis, & haee vel publiea f. edictalis, vel priamata vel ut in faciem vel ad domum. Deinde vel Hlatoria est, vel peremptoria. TITVLVS XUII. Ad Rubr. Ossicium iudicis vulgo vel nobile dieia . tur, vel mercenarium: Illud est,quod proprio motu toties exercer, quoties aequitatis de salutis publicae eausa subest, veluti in delictis vid. l. I 3. Is de Osfrias Hoc dicitur, quod non impertitur, nisi imis ploratus, & obtinet si causa mere priuata sit de nulla publicae salutis ratio concurrat. Et huc pertinet
quod dieitur, reo te in Rager,ha tein metiter, non
vero ad iudicium nobile. vid. Dii p. nostra de Clam sua laesi. salui. cap. I. Ad pr. Legibuου, aut constitutionisus, aut maioriribus. Haec inuertenda potius. Prius enim iudex attendere debet, quid moribus obtineat, deinde,
quid constitutionibuo prouincialibus , ac denique quid legibin fetu iurς communi.
647쪽
titam multim Lucio Titio in decem aureor
De actionibus realibus. u. Etsi in rem actum sit coram iudiee r Gue contra petitorem iudicauerit, absoluero debet ponestorem : siue contra possessorem, iubere ei debet, ut rem ipsam restituat
cum fructibus. sed si possessor neget, in Praesenti se restituere posse, ct sine frustra
tione videbitur tempus restituendi causipetere, indulgendum est ei: ut tamen delitis aestimatione caueat cum fideiussore, si intra tempus, quod ei datum est. non resti- 'tuerit. Et si hereditas petita sit, eadem circae fructius interueniunt. Oae diximus intervenire
Ad g. I. Aut noxam J Ita enim formanda quoque petitio libelli. Sententia autem libello debet esse conformis. l. I 8st. Commun. Hulta Ad I. a. Intra tempus Hoc ita, si ad quantitaritem certam restituendam agatur, pecuniam enim paratam non semper in promptu habere solemus. L. de Solui. Hinc reo quadrimestre spatium an iure concessum l. vlt. C. de ceci rei iud. Speci ea
vota si in obligatione sit, illa statim restituenda M. s.ff. de R. R nisi ex iusta causa dilationem petat, uti etiam explicari potest hie I. Eadem circa fructus In duobus disserunt ι prumo, q'od in rei vindicatione iudex fructus ante tiatem contestatam perceptos, non adiudicet, nisi M.titi fuerint L Io. is de Wuri aliud in petitio ne herem ditatis L sto. s. 3. f. de here ἀ pet. Deinde quod in hereditatis petitione restituendi fructus con Re sui
648쪽
venire de singularum rerum petitione. Illoarum autem fructuum, quos culpa sua possessor non perceperit, siue illorum, quos perce perit, in Utraq; actione eadem ratio pene habetur si praedo fuerit. Si vero bonae fidei possessi, r fuerit, non habetur ratio neq; confiun-ptorum, neque non perceptorum. Post inchoatam autem petitionem, etiam illorum
fructuum ratio habetur, qui culpa possessoris percepti non sunt, vel percepti consumpti
De actione ad exhibendum. s. Si ad exhibendum actum fuerit, non susticit, si exhibeat rem is, cum quo actum est: sed opus est, ut etiam rei causam debeat exhibere; id est, ut eam causam habeat actor, quam habiturus esset, si, cum primum ad exhibendum egisset, exhibita res fuisset. Ideoque, si inter moras exhibendi usu pia sit res a possessore, nihilominus conde.
vinabitur. Praeterea fructuum medii temporis,
sumti, in quantum b. f. possessor iis redditus locu .pletior Las. g II. eρα non vero in rei vindicet. tione l. q. f. a. n. regund. Inchoatam autem petitionem Η. e. post litem contestatam l. 22. C. de R. V. quia eo ipso b. f. po sessor in mala fide eonstituitur. Ad 9 3. Rei causam Η. e. omnem accessionem rei,& utilitatem interim perceptam LM. F. de HS Cum primum Itaque exhibenda res non deterio
649쪽
DE OPPI C. IVDI . . ca poris, id est, eius, quod post acceptum ad
exhibendum iudicium, ante rem iudicatam antecesserit, rationem habere debet iudex.
Qiiod si neget reus, cum quo ad exhibendum actum est, tu praesenti se exhibere posse &tempus exhibendi causa petat, idque sine ει- uratione postulare videatur, dari ei debet, ut tamen caueat se restituturum. Quod si neque statim iussu iudicis rem exhibeat, neque postea exhibiturum se caueat, conindeninandus sit in id, quod actoris intererat, si ab initio exhibita esset. Tumiliae eres unda. 4. Si familiar erciscundae iudicio actumst, singulas res singulis hexedibus adiudicare debet. Et si in alterius persona praegrauare videatur adiudicatio, debet hune inuicem coheredi certa pecunia, sicut iam dictuna est, condemnare. Eo quoque nomine coheredi quisque suo condemnandus est,
quod solus fructus hereditarii fundi peris
eepe iudieio victus, de re ipsa ulterius litigare nolit. Alias, ad restituendam rem cum fructibus, hae
Sine frustratione) Η. e. ex iusta eausa L es LII. s. s. f. ad exbibend. Ad I. 4. Adiudicaro Exceptis nominibus, quae inter heredes sunt ipso iure diuisa 4. U. famin
650쪽
ceperit, aut rem hereditariam corruperit, aut consumpserit. Quae quidem similitet inter plures quoque, quam duos coheredes, subiequuntur. Communi diuidundo. s. ridum interueniunt, & si communi
diuidundo de pluribus rebus actum sit. Quod si de una re, veluti de fundo: si quidem iste
fundus commode regionibus diuisionem recipiat. partes eius singulis adiudicare debet. Et si vii ius pars praegrauare videbitur, is inuicem certa pecunia alteri condemnandus
est. Quod si commode diuidi non possit;
veluti, si homo sorte, aut mulus erit, de quo actum sit; tunc totus uni adiudicandus est, ct is inuicem alteri certa pecunia condem nandus est. Finium regundorum. 6. Si finium regundorum actum fuerit, dii picere debet iudex, an necessaria si adiudicatio, quae sane uno casu uecessaria est, si euia
nales si se. alter quid lucri perceperit ex hereditate, vel quid damni dederit. Ad I. s. Tot tu uni Alterum tamen alteri inutis te, praeteri e non potest iudex,quia omnium aequaleius eth hinc vel sorti res committenda,vel plus licuta iti adiudicanda L. 3. C. commvn. de leg. vel alis ternatio concedenda, ut ususfructus fel alternis annis coheredibus adiumetur, quod vocatur hie