장음표시 사용
31쪽
quod jus certum supponit, g. 24. res autem testamentaria ante ad pertas tabulas neque Certa neque incerta nuncupari Potest: g. s r. n. I. inde transactio super rebus testamentariis neque in vim pacti remissorii sustineri potest.
Ex his sua sponte fluit, transamonem ejusmodi in vim pacti remittorii non ratiliabendam, ceu quidam sibi persuadere solent. Equidem substantialia convenistione contrahentium quidem immutari possunt, ut in aliam contractus transeat conventionis speciem, at, tum di novi negotii substantialia observanda, quae omniabus ne otiis necessario insunt.
S. LII. Titulus est ratio adquisiti dominii vel possessionis: Derativus, quando res nobis gratuito remittitur; onerosus, si rem nobis sub mutua praestatione comparavimus. Is, a quo jus possessionis vel dominium
In conventionibus onerosis ergo ideo aliquid praestamus, ut alter rem suam nostram faciat, quare auctor ex titulo oneroso rem nobis ita tradat, ut jus no- his in eam esse possit, sa) inde, quum rem nobis alienam ceu suam tradit sub titulo oneroso, contra jusdeminuit nostrum patrimonium, seque nobis damnum infert, quilibet tamen damnum datum alteri
resarciat, inde damnum ex ejusmodi traditione emem gens autor ex titulo merogo uobis resarcire tenetur.
f. LIV. Autor ex titulo lucrativo rem nobis gratuito tradit sco) ι ι 67. de Reg. Pur.
32쪽
dii, nec aliquid ex nostris adeum ob rem traditam pervenit; inde autor ex titulo lucrativo nos ratione
uominii vel posse onis rei traditae non praestas securos g. LV. ictio est adjudicatio rei a nobis detentae, illi facta, cui jus potius, nostram antecedens possessionem, in re ista competit, Praesare evictionem idem est ae damnum ex evictione sabnatum reparare
transigentes atque non gratiuito remittentes ratione daei atque remisi sibi invicem ad praestationem mictionis tenenturia caὶ Remittens gratuito non praestat eviactionem juris re si b) Evictio fit ob firmius jus
evincentis, nostram antecedens possessionem, g. ss. jam ius nostrum ab autore repetimus, f. sa.)inde ejusdem culpa dolisve damnum ex evictione rei nobis infertur, quod autor ex titulo Onerose nobis r parare tenetur, c g. S3. sic evictionem praestare, g. ss. jam transigentes Pactove remittentes non gratuito sibi sub titulo oneroso remittunt, atque reS traindunt: g. I 4. in SchoLao, dcsa. inde transigentes pactove non gratuito remittentes ad evictionem sibi i vicem praestandam tenentur. ine. Unum. Remittentes autem gratuito rem alteri ex titulo lucrativo tradunt, g. 2o.& Sa. inde nec ratione d minii vel possessionis nos securos reddunt; t*.54. quare remittens gratuito evictionem remissi nobis non praestat. - ad umia
33쪽
9 an actiones atque pacta rem/ssoria quoad datum retentum atque remisum refringenda: quantum ad de Asonem causae interpretatione adjuvanda. Datum re tentum atque heminum absque alienatione non intelliguntur, alienatione autem Patrimonio nostro incrementum fit, sic odiosis datum remissumque accensenda, quae restringendat ca) transactiones atque pacta' remiubria ergo quoad datum, remissum, promissumque interpretatione restringenda. Imum. . Interest autem reipublicae , Ut, quam primum fieri potest, lites finem sortiantur, inste transactiones atque pacta remisibria favorem merentur,se quantum ad decisionem litis faciunt, favorabilia autem extendenda ι bὶ inde transactiones & pacta remissoria, qualitis decisionem, adjuvanda interpretatione. Q. adum.
uod pacto non gratuito promissum, conaictione ex moribus: quod tramactione, praescriptis verbis per- . . sequimur. c) Pactum remissorium non gratuitum, ceu nudum, nullam secundum Jus Romanum actionem producebat, d cum e contrario hodiernis moribus ex quacunque ejusmodi deliberata conventione actio concedatur, quam condictionem ex moribus vocant, te inde promissum pacto remissorio non gratuito etiam hac condictione Persequimur. in Imum.
34쪽
Transactio omnis dato atque remissis absolvitur. nee tamen specialem contractiis nominati formam ac cepit , adeoque in transactione semper contractus in nominatus deprehenditur, ex quo actio praescriptis verbis exoritur, inde transactionis prominum actione praescriptis Verbis persequimur. Q. adum.
Pristinis temporibus saepius transactioni, stipulano adjiciebatur, quam in majorem securitatem Romani fere omnibus negotiis adnectebant, v. t 88. Solut eum autem omnium deliberatorum pactorum hodie eadem vis atque Potestas, quae stipulationis olim fuerant, his schematibus non opus. Hanc ob caussam L 6. C. de Transact. distinguit, num stipulatio interia cesserit, nec ne, atque in Priori casu aesionem stipulati: in posteriori actionem praescriptis verbis utilam movendam esse praeeipit. Severior poena illi imminet, qui ea praestare detrectat, quae ex transactione jurameniato confirmara alteri dare tenetur, de qua l. 4 i. cod. de Trans .ad iliam B u Μ Μ ε M.
Muttio dissensu transact iones atque pacta remissioria
retractantur: ob dolum metum mutuumque erro=em --
pediuntur. Negotia retractari dicuntur, quae in statum pristinum restituuntur, in quo ante conventionem caussas inducentem fuerant, jam transactiones atque pacta remistaria sub conventionis genere continentur, conventiones autem, Uti mutuo consensu constituuntur, ita dissensu eodem resolvuntur. a inde transactiones atque pacta remissoria mutuo dissensu resolvuntur. Q. Imum.
Negotia impediuntur quae initium capessere no-. Ε queunt, a i. is3. de Raeg. Q.
35쪽
queunt, jam essentialis determinatio conventionum, , ut mutuo conficiantur consensui dolus autem, metux errorque mutuus consensui repugnant: unde conven- 'tiones, sic quoque transactiones pactaque remistaria, imetu, dolo atque mutuo errore impediuntur. Qial- . l
Conventiones tantum jus faciunt inter contrahentes, quamobrem transactiones. atque remissoria pacta itidem paciscentibus tantum legem dicunt, sic, cum in tantum retractentur, in quantum consensu eriguntur paciscentium: istorum retractatio in praejudicium stertii non tendit, cujus rei exemplum est in L 6a. de Factis. l
Remissum gratuitum donato aequiparandum, 6. 22. inae gratis remittentem, postea petentem is excepti ne donati repellit, cui remisio facta: δc cum donatum ob supervenientiam liberorum, ingratitudinem gra- viorem, laesionem in legitima revocari possit, remistim 'gratuitum quoque ob has caussas revocari potest. fg. LXII. lLisso ultra dimidium in Emtione Venditione concipitur, quando merx pretium pretiumue mercem ultra dimidium, secundum aestimationem communem,
superato Emtor pretium solvit, ut rem suam faciat, venis ditor mercem exhibet, quo pecuniam solutam accipiat, inde merx atque pretium aestimationis aequalis sint,posito igitur, quod merx Pretium, vel pretium mercem ultra dimidium suPeret, is, cui praestatio minoris va
36쪽
li quidem unusquisque sibi Prospiciat, ne contrahendo laedatur, sic sibi notitiam comparet, quo genuino Pretio res Veniant, ut adeo emens pro mtiori pretio, vendens pro minori sibimet ipsis potius laesionem im-Putent, quam quod ab altero laesi sint, cum pro varia utilitate atque voluptate, quas ex rebus percipimus. Pretia rerum mirum in modum varient. At in civita- te ejusmodi quoque laesiones impediantur, atque evi tandum, ne fraudulentis conventionibus ansa detur, ut adeo ex aequitate leges rationem habeant ejusmodi laesorum: interim maximus emti venditi usus in vita civili, ut adeo ob omnem laesionem emtiones venditiones rescindi nequeant, inde ea tantum rescissione legibus digna visa est, quae alterum tantum excedit veri pretii.
Remedium t. a. Q de Rese. Emt. Vend. es, quod laeso ultra dimidium ex contractu emtionis venditionis ad recuperandum damnum datur.
tor igitur probaturus iasionem ultra dimidium docere tenetur, quod pretium solutum mercis communem transgrediatur aestimationem: venditor eaudem probaturus exhibeat , pretium ne qMoad dimidium quidem mercis veram aestimationem exhaurire. Sic laesio ultra dimidium semper probanda ex relatioue mercis ad prointium , atque ex disserentia eorundem deducenda domum si '
Querela ex l. a. C. de Resic. t. Vend. utiliter competit ex pari ratione, hinc ex omnibus conventio '
nibus, in ovibus laesio ultra dimidium concipi potest. E a 3. LXVI.
37쪽
Remedium ex L 2. C. de Resi. Emt. Vend. utiliter non competit ex conventionibus gratuitis; nec ex oner fis, quarum alterutra praestatio incertae aestinationis.
Lassio enim Oritur exinde, quod is, qui alteri ad praestationem reciprocam & aequi pollentem obligatus est. alteri minus praestitit, quam ab altero accepit; S. 6a. in Schol in gratuitis vero negotiis res ex liberalitate in alios, neutiquam sub mutua praestatione, transferuntur, g. sa. unde laesio haec in conventionibus gratuitis nequit concipi, quod tamen remedii hujus utilis fundamentum, g. 6s.) atque sic remedium utile ex L 2. C. de rescind. emt. vendit. eX conventioniatius gratuitis non competit. ine. unum. Remedium utile l. a. c. de refc. emt. vend. datur
ob laesionem ultra dimidium in reliquis contractibus praeter emtionena venditionem, c*.6S. quicunque igitur laesionem ultra dimidium probare potest, illi tantum remedium hocce uti iter concedendum: jam vero laesio ultra dimidium tunc adest, quando alteruter ad praestationem aequipollentem obstrictus, alteri t te quid praestitit, quod praestationem alterius quoad pretium infra alterum tantum non eXhaurit, g. 62.& 64. sic quicunque hoc remedio experiri cupit, eidem competit laesioras enormis probatio, atque ideo ex differentia praestationum deducat, se ab altero ultra dimidium circumventum esse, Sch. g. 62. ponas
autem alterutram praestationem incerti esse valoris, relatio inter eam atque mutuum exprimi nequit iam
38쪽
sio ultra dimidium in conventionibus onerosis, quarum alterutra praestatio incertae aestimationis, probari nequit, S. 64. quae tamen sola utilis hujus remedii ratio, g. 6s. quam ob rem remedium utile exl. a. C. de de Ress. E t. Vendit. non competit ex coninventionibus onerosis, quarum alterutra praestatio incertae aestimationis. ali.
Transactio atque pacto remissoria gratuita reme ἀitim ex L 2. C. de res. emt. vend. respuunt. Di-
recte id ex transactione non competit, g. 6a. hinc si competat, extensive id ex transactione competit: g. 63. jam utiliter non datur, si praestatio alterutra sit incertae adimationis: g. 66. n. a. transactio autem fit de rebus Gubiis, 6 14. quae certo aestimari nequeunt: inde transactio neque directe neque utiliter hoc remedio rescinditur, sed idem respuit. Q e. Imum. Si ex pacto gratuito remitario quis experiri hoc remedio velit, id utiliter fiat necesse est; s. 63&6s. iam utiliter non datur, si praestationes gratuitae sunt,c g. 66. n. I. Pacta autem remissoria gratuita sub titulo lucrativo procedunt, g s ) adeoque praestati
nes beneficas in se continent, ae proinde pacta remis. soria respuunt querelam enormis laesionis ex La. C. da
Neque haec cum iis pugnant, quae supra de computatione probabili dati atque promissi in transactione tradita sunt; si. 27. ibi enim neutiquam de rescisIione transacti ex capite laesionis ultra dimidium sermo suit, sed tantummodo num conventio in vim transadtionis an vero paEhi remissorii gratuiti sit sustinenda: in laesione autem ultra dimidium requiritur laesio, quae ad prae-E 3 statio
39쪽
stationis reciprocae aestimationem referri, atque certis numeris exprimi potest, ε ὶ Titubant quidem atque in diversas labuntur Ddres sententias in reis solvenda quaestione, num laesionis enormis querela Io. cum contra transactionem sibi vindicet, quorum argumenta profert G A i L I u s L. II. obseri sing. negativam tandem suam faciens, quibus addantur, quae UiN NI u sL. I. Q s . observat: Uerum quamdiu jus incertum nequit aestimari, tamdiu laesio enormis delicit in trans. altione. Immo repugnaret ejusmodi restis Ito tranais ctionum fini, compositioni nimirum caussarum litigiosarum, quin etiam effectui, de quo cf. 69. agendum
Quodsi vero ius certum remissum non gratuito, v. gr. ut remissione juris debitum ex alia gaussa persolvamus, laesio enormis in hac remissione concipi potest, s f 62. quare hocce remedium laeso ustra dimidium non denega tur in pactis remissoriis non graitiitis.
Quare GΛi rus d. l. Struviusque in iurispr. s rensi tit. de trans querelam laesionis ultra dimidium permittunt in transaditone, modo laesio haec probari atque sic taxari queat. Sane id impossibile, ubi jus ince tum vel sub titulo lucrativo sit remissum, quum tunc nec ultra dimidium. nec alia laesio alteri infertur; 66. S s . quamobrem non potest non remitso non gratuita juris certi adesse, ubi haec querela eandem rescindat, quae pallo remistario non gratuito tantum sit g. x s. V. hanc in rem Cons mil. 233. n. 29. T. I. Lib. I.
g. LXIX. 2 ansactiones essectam rei judicatae fortuuntur. a Eum in finem in judicio certantes caussas judici co
40쪽
mittunt, quo ab eodem just am causis decisionem ima
petrent, ac Uterque suum consequatur, sententia injusta autem executioni non demandatur, adeoque fi
nis litigantium id postulat, ut sententia lis juste deci
datur, hinc leges sententiam diluam, nec intra decendium remedio suspensivo impugnatam Per praeim-
tionem juris & de jure pro vera decisione habent,
quae praesumtio res ludicata vocatur. b) Jam vero idem transigentium finis, S.I4. nec alia inter amicabilem atque judicialem compositionem, nisi ratione temporis atque impensarum sit differentia. g. 6. quare ad eundem finem tendunt, atque sic transactiones effectum rei judicatae sortiuntur.
Quae ne obscura videantur, dicendum est, quid praesumtionis iuris atque de jure fundamentum: habent id facta singulare, quod semel peracta eorum certit do difficulter extorqueatur, cui desectui leges praeim-tionibus subvenerunt. Praesumtionem voco adsertionem facti ob rationem probabilem. Plures nimirum circumstantiae factum circumdare solent, quae ad adlualitatem atque moralitatem facti aliquid conferunt, ut adeo ex iis facti existentiam probabiliter conjiciamus, cum circumstantiae falli accidentales tantum ejusdem determinationes sint. Praesumtiones igitur a probatione artificiali mirum distant, utpote quae ex determin tionibus facti intrinsecis conficitur, atque sic plenam fidem inducit. Quotiescunque inde veritas facti eviden. ter haberi nequit, licet circumstantiae denudatae sint, quae factum maxime probabile reddunt: toties praesumtiones locum sibi quaerunt. Praesiumrio iuris est.