Hugonis Grotii Florum sparsio ad ius Iustinianeum

411쪽

DE DIGNITATIBVS. . .

L. Ius Senatorum. Ius Senatorum, er auctoritatem eius ordinis, in quo nos

quoque ipsos numeramus J Alexander Imperator Senatui apud Lampridium: Et vos ipsi magnifici, unum meis mobu esse censere potius, quam magnum nomen ingerite. Probus apud Vopiscum: Vos su mundi principes, σsemper fuistis , min posteris vestris eritis. Claudianus lauia dans tempora, quibus plurimum potuit Stilico: Hoc quoque non parua fas est cum laude relinqui, eod non ante fretis exercitus adstitit vltori ordine quam prisco cesseret bella senatus. Neglectum Stilico iam tot per baecula morem Rettulit , mi ducibin mandarent praelia Patres, Decretoque togae felix legioni ua iret Tessera. Romuleas leges rediisse fatemur, Cum procerum iussis famulantia cemimus arma . Corippus ex persona Iustini Imperatoris, eius qui Iustiniano successit: Vos o m Ai proxima membra, Conscripti patres , nostri pars maxima regni, Vos estis pectus, mos brachia pectoris huius. Otho in egregia oratione, quae est in primo historiarum Taciti, Senatum vocat caput imperij, decora Omnium prouinciarum, cuius incolumitate firmetur aetcr-ssitas rerum, & pax gentium, & principis militu inque salus: unde Principes nascantur, ut ex militibus seua

412쪽

IN UvLGUS PECUNIIS, ET DE PRAEFECTIs,& de magistris militum, & patriciis.

Consules paululum quid retinuisse honoris magis, . ouam potestatis, diximus ad titulum eundem in Dio e stis. Erant autem exemti oneribus sacerdotum: inde qui in senatum allegebantur sine sum tu, dicebantur eligi cum praerogatiua Consulari. Symmachus X. 18. Munera dare solebant partim de suo, maximam verδpartem ex Principum liberalitate. Sed hanc quoque . 1 ustulit Iustinianus, Consulatum quoque fecit plane incerti temporis, &sine hon re, ut in arcana historia notat Procopius.

E 6 R V M. . Silentiarij praetorianis quidem accensebantur, quo afl honores & commoda, ut Procopius in arcana historia docet, qui eorum etiam meminit belli Persici secundo, &de aedificiis. Sed proprium eorum munus erat, excubare in eo conclaui, ex quo in cubiculum Imperatoris ibatur: vocat eos Agathias, custodes silentij circa Imperato- . rem. Ipsumque illud, in quo hi erant, conclave vocaba ur, Σιλεντ αει ωον, aut etiam, ad secundum Velum. Horum princeps magnus Silentiarius, ti--tulo i nitur in A etis Chalcedonensibus. Eratque eius magna dignitas. At Silentiarij, clarissimi tantum: quo sentu dicit honorem esse humilem Zonaras ma-

413쪽

ioribus scilicet multis comparatum. Meminere Sileniatiariorum Zonaras, D orotheus, Euagrius, Malchus.

DE EROGATIONE MILITARIS ANNONAE.

Stipendia non erant eadem militibus omnibus, sed tenuiora primum adscriptis, uberiora proue stis, veteranis maxima. Mortuis aut dimissis succedebant ora dine proximi. Verum Iustiniani tempore, neque suffectos milites in mortuorum locum, neque inferioribus ad superiores gradus processum fuisse seruatum notat in arcana historia Procopius.

DE MILITARI VESTE.

Vegetius ii. is. Imperatoris militem qui mestem anno publica pascebatur. Ammianus libro xxi.omni ue ordo . professis vexabatur , vestem armaque exhibens σ tormenta.

DE CUR SV PUBLICO ET ANGARIIs, ΕΤ

Equi hi cursuales, in quos inspectio mandatur apud Cassiodorum iv. 47. & v. s. Veredus est equus unus, paraueredus qui eum comitatur. L.vit. hoc titulo. Erant autem alij possessores adscripti veredis, alij paraueredis: nec qui veredis asstripti erant, paraueredis onerari poserant. Cassiodorus v. o. x I. 14. A parauere dis paraueredarii, quomodo minores equisones dictuntur Gallis, & aliis. Arcana historia etiam in hoc in itinianum reprehendit, quod, per auaritiam,cursu in publicum plurimis in locis sustulit, magno reipublicum malo.

AD N in

414쪽

AD IUS IUSTINIAN EVM. 4O

AD NOVELLAS

ΝV MAM verius illud Virgilij:

Fixit leges pretio , atque refixit. Nam plerasque has mutationes, aliquod sibi lucrum aut Iuttiniani, aut certe Triboniani nabuisse propositum disces ex arcaria historia, ubi & rerum peruerso iudicatarum habes exempla. NOV. I. Cap. a. Non velle dieredem retinere FalcidiamJ Disputatur an &Trebellianica testamento inhiberi possit. Certe id Credidit Nazianzenus, aut cuius ille consilio ad testamentum faciendum usus est. Is Gregorium Diaconum instituens heredem sub onere restituendae hereditatis Ecclesiae illi quae erat Nazianzi, vetat eum quicquam detrahere eius restitutionis causa. XVII. Cap. M. Si vero Canonicum sit quod quaeritur ina cum metropolit4 prvinciae hoc decernere J Conventuum mixtorum ex ciuilis & Ecclesiasticae dignitatis hominibus exempla habemus aliqua in iure Graecoromano. Solent nunc Eee

415쪽

461 HV CONLIS GROTII FL. Sp.

quoque in regnis nonnullis sic expediri controuersiae, quae inter iurisdictionem regiorum magistratuum,ic episcopalem audientiam incidere solent. XVIII.

Et non eam des'icere simper erubesientes J Inno, erubesten tem, nempe legem, tanquam scilicet miniis perfectam Graeco , τὸν scilicet. Sic Imperator in iudiciis quidem multa adhibuerat temperamenta, seiuerubescit quod nondum lege edita id fecerit, infra I XXII. Cap. S. Nullum ab initio bene natorum J In Graeco,

id verὰ valet ingenuorum.

XXXVIII. Cap. ..d si amn s feminae J Haec est lex , quam inter caeteras accusat Procopius. Vetus lex erat, ut decurione sine maribus liberis mortuo, quarta pars cederet curiae, Ut vidimus, C. quando & quibus quarta pars debetur. βουλLτης enim est Procopio decurio: non Romanus Senator. Iustinianus, ait, legem tulit contrariam, ut si id eueniret, quartam partem haberent heredes, UGterum partim fiscus, partim curia. Ergo quod hi mi-citur nouem uncias ad ciuitatem venturas, int igem dum est arcana quadam pactione cum facta,

quam in lege subiicere visum. At Iumiseas hac sua lege sis non tenens, Anatolij hqreduatem ad filiam

416쪽

eius deuolutam,totam sibi rapuit, dans filiae de bonis paternis staterem annuum, testatus se id facere pietatis causa.

DE TABELLIONIBUS ET UT PRO-

tocolla dimittant in chartis. , Tabellio in arcana Procopi j historia vocatur : Ρυιλ spmP- έοι. Homo in foro sedens, qui ciuium cuique in strumenta conficiebar, m ea siua muniebat. manu, qμem Roma

φων συμ ολαια. Oιllioqui contractus scrιbit, qui per urbem funt. Vide Alexij Comneni Novellam in iure Graeco romano, & Nicetam de isaacio libro it, & Cabali-lam in quaeicionibus.

immobilium alienatione, & solutione. Confer Capitulare Caroli Magni, libro II. 2 3.

UT IN PRIVATIS DOMIBUS SACRA

mysteria non fiant. - Domus autem, in quibus tale quid agitur, g pμ si sint, cr sit, sacratissimum aerarium nostrum deducenturisimilis legis meminit Crrillus contra Anthropomor-PElias cap. so. Ex Capitulari v. 38 Pres ter, qui in priuati omibus sine contenta Episeopi sacra celebrauerit, honore sacerdotali priuatur. Idem vult lori

417쪽

o HVGORIS GROTII FL. SP. v II eiusdem Capitularis caput 33 . Vide & infra

CXX III.

LXXXIV. Cap. a. Nihil a legitimis filiis disserentes J In Graeco: μ χίννομ μ ν Eadem verba habes, infra LXXXIX. 9. Sic & eadem Nouella L X X X I x. 3. Nihil dissimilis legitimis, απεοικὼς ψ γ ηMων. Ergo lex delegitimis loquens, etiam hos comprehendit. X C. Cap. 2.

iis fide digni Eὐi, re etsοι, in Graeco, id est, . bonae existimationis. CVII. Cap. I. Primum quidem eius su sicriptione tempus declaret J Solebat tempus poni initio instrumentorum. L. libellorum, D. de inscriptionibus. Chrysostomus secundo sermone de verbis Esaiae, Vidi Dominum sua τῆς ἰω Mmας πιδ ανιολν , Nisi praesicripia habeat consiulatus tempora. avit eo modo praecidi controuersias, aliaque ibi habet ad hunc morem spectantia.

CXV. Cap. I. Causis exheredandorum liberorum, quae hic expri, muntur, nec plane eaedem, nec multum dissimiles sunt, quas habemus, Longobardorum D. tit. XIV. c. I 2. Si vero myique ad viginti quinque annorum atatem I e umnerat Ilia parentes distulerint eam marito collulare, cir for

418쪽

An sidere oportuit Domi viridinem tam grandem , dum cognatus hue Istinc veniat, exstectantem. Menander: '

usitate nata nubili, ut dicat nihil,

Satis tamen ipso significat silentio. C XX III. Cap. I. De Episcopis eligendis, vide quae congessit vir ad pietatem, & pacem, eruditissimus Cassander in lisurgicis. Sed primo clericis non minus tribus mensibus connumerentur J Sy dus Sardicensis Canonextra secundum Dionysium Exiguum vul m qui ex laico eligaturEpiscopus; prius Lectoris & Diaconi, & Presbyteri ossicio fingi, di sic probari. Confer & Synodi 1. & 11. sub Photio canonem ultimum, & Balsamonem ad eum.

Solutus excommunicationea maiore facerdote J A Metropolita, idque ordinis seruandi causa.

Cap. II. -

Si quis oratori, domum fabricauerit, re voluerat in ea clericos ordinare , aut ipste, aut eliis heredes, si expensas ipsis clericis mihistrant, γ di ηρο demi in nr, denominatos ordinarat origo iuris patronatus quod dic r. Ee eee au

419쪽

Si ouis autem litigantium intra decem dies contradicati La1-cus scilicet cum clerico aut monacho negotium habes. Si tamen ex Imperiali insisne,aut italciab praecepto Episto-pus iudicat. inter quascunqua persenas appestatio ad Imperium, aut ad eum qui transmisit negotium, referatur J Quia non ut Episcopus iudicauit. p. I Non omnino secunάum gr/dum J κα- βαθών, hoc est, quod secundum ordinem dicit Capitulare v. χli. Vide quae diximus ad L. sacris, C. de Episcopis dc Clericis. CXXX. Habere autem eosissim optiones isputatam ipsis occasione emolumenti quintamdecimam portionem J Duodecimam partem dicit Procopius in arcana historia. Facilis in numero error. aut nic, aut illic. De horum optionum rapacitate multa idem Procopius alio loco eiul-dem historiae.

Habentium schema J Sic diaconissarum c. iases, meminit canon vltimus magnae Synodicaeni : via Dionysius Exiguus in eodem habitu se. CXXXIV. Cq-Z creditores filios debliorem prasiumunt retinere ilia os

420쪽

. AD IUS IUSTINIANEUM oν

vetus Syriae. Vide quae diximus ad IV. Regum iv. r.& ad Math. xv III. 23. Cap. I. Sive simet,sive toties huiusimodi aliquid proeeadem re milId est, plus semel mulier post intercessionem conseri bens cautionem, aut pignora dans, aut interce rem, amittit beneficium Uelleianum ex L. s1 mulier perfecte, C. ad Sc. Maced. sed mulierem pro marito intercedentem, etiamsi hoc fecerit, subleuat haec Nouella, nimirum veniam dans sexui maiitorum blanditiis obnoxio. Lapsus qui facillime fiunt, maximὸ tableuandLCXXXV.

Non ia Graeco legitur :ου ραλωα, δἰ id , sed scriptum Holim, Atque id optime vertit Latinus hic interpres. Perinde quasi dum corporis supplicium ipsi remittitur,maluerit rerum fluarum amissionem capere potius, quam cum inopiae iugo itiὸem ad mortem usque premi opprobris ignominiaeJ Hunc locum in Graeco deleta vocuIa μὴ, recte sanauit, nec minus recte interpretatus est Heraldus: Hoc vult eum qui casu, non culpa, rebus suis elapsus est, non debere per carcerem cogi, Ut ad vitandum corporis cruciatim, bonis suis carere omnibus, ac praeter inopiam, etiam labe ignominiae ad mortem usque premi malit.