장음표시 사용
31쪽
PRAEFATI Orobpraeclaraci In altero Saxones ad internecionem caesi, C rolo aciem ducentea nam , ut inardusscripsit, omni bello Saxonico ipse non amplius cum hoste, quam bis acie conflixit, semeljuxta montem, qui Ostieggi di, citur; in loco Thielmelle nominato, & iterum apud Hasam fluvium, & hoc uno mense, paucis tantum interpositis diebus. Res sane memorabilis, eodem prope
loco, quo Arminius Romanos , Carolin Saxones cecidit , tanquam Germani non nisi a Germanis , superstitio Saxo num non nisi a Christiana relibone debetari possent. Altero in loco post, emus Saxonum Francorumque praeliam is conoesiusuis ,post quem tandem quieti Saxones, o si ali, Christimnae religioni se permiserunt. Ludam ad Ambram, Bocam ad Luppios Heri ullam ad Visurgim qui memorem, Carobstris o hibernis loca celebrata , quando i a Parisiorna tam
cum ruderae fontes no um omnium monumentorum se fontem nobis apreis' Ostendant Saxones nostri , ubi auisaepius Carolus M. cvina cosiocarit, aut procerum Francorum S xonumque conventus o' populF comitia frequentius habu rit , aut legatos barbarae gentis exterorumque Regum magnia
ficentius audierit , aut ubi tot Saxones abjurata superstitio- .e , fonteque baptimatis abluti Christoprimum nomen de Grint. Hicce bris Ege Caroli M. O Leonis III. Pont ficis co bis soLemni ritu a Pontificie Romano, quod inam itum erat inter barbaros , templa, arae, in loca Sacrorum consecrata. Ut vel inae Carolus M. Paderiarnae fidem piscopa m inter primas , non tam ad Pa arae L praeque oret tus , quam ad primum religionis Christianae sontem fundarit.
Scio primam quidem Epim sedem Ofinabrugo dari for
32쪽
A L s c et o R E M. mam incomitius imperii fidem inter occidentalu- Saxonum piscopos, cum ex Metropoli Moguntina, tum ex antiquistatis suae. origine rude omae vendis a Nec reperio in his Saxoniae oris vetustius Christianae religionis domicilian, quam
Eres bingum. Ibisitaverso idolo Martis o fano, desuperstritione gentis primum triumphat . . Ibi or primum Nerae r idionis fundamentum in seminarium Chrisianorum Sacem ritum , religiosorumque virorum ἀ Cainolo M. est positum , eo opportunius , quod jam Thuringia: m vicina Hassia Christi fidem ex Francorum do natu , Do Bonifatii cultura
sium , in Heristasio iterum Gaderiarnam, primum Christi rellis cum sacerdotum cologiis est traducta. Inde, postquam a Carolo M. celebrata cultaque ride orna fiat, caeteri quoque Imperatores , Ludovicus Pius , Husique filius Ludovicus
Germaniae Rex, otio M. S. Henricu Conraduae lisus,Hem
risus Niger, Friderisus AEnobarbus, Otio IV, Carolus IV, capti non ta amoenitate qiam veneratione loci, de omnae aut hostilia , aut domicilia sibi delegerunt. Ex his locum nullas Caesarum frequentius sancti que habuit , qu- Diavus Henricus, qui D. tantundam conjugem λ misi is
Moguntinorum Archiepiscopo Faderbornae Reginam coronari voluit. Urbs, si quantum naturadorim fontibus , tantum artese opibus exculta esset, urbium prodigis 'ectar tur. Ac nihil jam attinet naturae opera, fontium mimac la memorare. Φo in genere nihil Germania , nedum Saxonia ad rabilius proferet. Gaderat intra urbem centum sontibus prosilit , abbi ex profunda terrae v agine , alibi ex sic turientibus venis suis, ac tanta aquarum is , ut mox intra
33쪽
moenia tot molas Nest, tantumque siumenti commolat, quantum ampla urbis incolis, vicinisque ad panem , usum que vittae humanae satis est. Versa aquarram indole,sontes aesta
te se uidi , hyeme calidi, semper crystalis lucidiores. Luppia ex vasto gurgite esse is sub ipse Lipseringae oppido haud mi
nori aquarum impetu fertur. Amisia in me o Sendae eris to ex Nastis terrae hiatibus. orumpens , Narios deinde amnes
trahit , donec justi medioque fumime navigabilis in mare se
ol t. Nec abunde borum fluminum origines , quae baud magno intervalla a se nascuntur, qu ex Teutonicis montibus per si terraineos petroseosique mea μου, quos natura immorta sum canaliam instar dives exitu substruxit, multo admirabilius , quam Romana ingenia quaeductas suos. Eo in ipsis montium jugis decurrentes r iiii abbi se conduist , terra 'esubeunt, ut alibi is haec trias mina emergant. Sane,
quod Plinius in Lyco Asiae flumine , Erasino Argolicae , Tistri
Mesopotamiae admiratus , id uno naturae prodigio stectatur apud Parisiornensis. Parnaturaeseneficium acidulae, qua rum diis lorea Drmontanae, Driburgensis,in ecbi nae. Ac tametsi Tabernaemontanus , praestans sua aetate m acus , sim o is his libro , magnoque bono, Iudicium suum rel=querit; meum tamen Princeps , ut omnis huyu riptionis, interpent hic Noluit, ne quid temere posteritati confisaret. Haec sunt, mi Lector; monumenta prorunciae , miracula naturae , immortalitatis decora, quae Princeps ex rerum ob - ritate, temporum tusiare , Oscr Piptorum dispensione, luci ac selendori reddidit, rumpraeire meritus de sua dioec si, quam Me ad posteritatis memoriam , ad excitandos legentium an
Uos , ad loci hujus celeberrimi fundatissimique gloriam fa
34쪽
eiunt. Nihil inter mortalia opera immortale , non inscripta notis marmora, non incisa metrigosigna, nongrandibus saxis structae moles. Teia lus edax rerum, tuque invidiosa Vetustas, okid. iii a Omnia destruitis vitiatau ue dentibus aevi
Paulatim lenta conlumitis omnia morte. lib. i s.
Ubi nunc AEgntia I ramides, ubi Mauseoleum Cariae Regis, ubi magnificentissimum illa Salomonis templumst: Dudum haec quoque admiranda divini operis fabrica e memorialominum abiisset, nisi sacrarum bterarum monumenta nobis servassent. Ostende mihi Romanorum obel os, arcus triumphales , a bitheatra , ac regia ilia Caesarum palatia. a-Sigon. jani serum Theodoricus Italiae sex nunquam sine noNo mira' liiij bd la.
culo satis assici possessius est: Capitolia conscendere , baud aliud esse , quam omnia humana ingenia superasse. Et quota
nunc pars eorum verumsuperest, quae tam ambitiose luxu ausuquestruxit Romana magnificentia Z Omnia prope vetu te aut Gothica barbaris in rudera con sederunt. Et tamen haec omnia immortalitati consecrata erant , quae ne centum quidem facibus modo perscruteris. Tantum vitae 'stiritus re tinent , quantum scriptores Noluerunt. mimirum eXempla Cicero pro omnia monumenta pleraqued accirent in tenebris, nisi p. 'literaurum lument acciaeret. Traeclare Agathias historicus
lib. i. quem legi velim, hacsuper rephilosopharus : Quicquid athletae in palaestris, belli duccs in armis, agun t; non in his aliud sibi magis propositum habere, quam gloriam. Hunc autem gloriae fructum percipi non posse, nisi ipsos historia immortales faciat. nam tropaea, inseriptiones lapidum caeteraque posteritatis monumenta, qμα
35쪽
eriguntur immortali nomini , fluxa caduca fuisse, e r cum ipsis sepe τictoribus interiisse. αuale illad Germanici Caesaris apud nos monumentum, pos Arminium profligatum, sive
DEBELLATIS INTER RHENUM A L-BIMQNE NATIONI BUS, EX ERCI Tu S TIBERII CAESARIS EA MONIMENTA MARTi ET Jo VI
ET AUGus Το s AC R AVi T. Nil jam mirum Absenis castetam, Drusi aram, Trajani urbes , Probi munimenta , Constantini M. pontem, quo Saxonia intrata, caeteraque manorum opera, quibus Luppia, Amisius . Visurgis nobi-blati, Netustate temporum consepulta jacere ; quae nunc ex Principis hujus monumentis immortalem lucem , vitamque ipsim receperunt. Tropior quidem Carol M. aetas. Sed qui stam macie ordinatequentisit simia, aut sibi unquam persuasisset, tantum monumentorum thesaurum intra unam Pa-Hrbornensem dioecesin reconditum esse; nisi hae monumentorum tabulaepaiam exponerent , o posteritatidonarent. Jam EDd Horatianum PRINCIPIS Exegi monumentum a re perennius, Regalique situ Pyramidum altius ;Quod non imber edax, non Aquilo impotens Possit diruere, aut innumerabilis Annorum series, & fuga temporum. Res ardua, inquit misius, vetiistis novitatem dare, noVis auctoritatem, obsoletis nitorem, obscuris lucem. Persi exit haec contentus hic labor, o Patus in Carolum M. Francorumque proceres animus , quorum armis r
luis Christiana in has Saxoniae provincias primum inῬectas. Tot ab Hanumaro Epimpi, tot bim ali ad hanc usique
36쪽
aetatem nemo ta en tam Hligenti cura CN praestanti opere id munus pro amore patriae,pro gloria gentissu uscepit, quod nunc eo acceptiuae, quo ligustrius ab ipsius Principis ingenio
manu posteritas excipiet. Libet nunc de FER Di NANDO pronuntiare, quod Romani apud Ciceronem de Varrone: Nos in nostra urbe peregrinantes errantesque tanquan
hospites eramus, tui libri quasi domum deduxerunt, ut possemus aliquando, qui,& ubi essemus, agnoscere. Retuli paucis Lector, quid Princeps in monumentis suis praestiterit, nunc ipsum mi incipem posteritatis monumentum proponere licebit , non ab ipso virtutum assectu, qu bus ad principatum pervenit , quae uberius o sublimius scribendi genus poscunt: sed a doctrina, oe multiplici scientia rum comprehensione , quae praecipua sempeTPrincipum ing
bernando a umenta ornamentaquefuerunt. His illi a prima aetate per omnem liberalium artium cultum adolesientiam
e nsigit, ingenio semper facili expeditoque, industria etiam
supra nobilium usium constante. Haec Sigenae Nassaviorum Pa rebornae, Mona erit melbalorum prima, experimenta suerunt. Inde Coloniam ad sublimiora studia latus, exaequare cor it majorum exempla gloriam , quos sunΔ-tissima Baronum Fursimbergiorum familia pari semper nobilitatis O doctrinae claritu ne sita es habuit. . Musis Co
loniae assinantibus , in Fabii Gisse Legati Apostolici familia
ritatem venit. Captus mox suavitate morum doctrinaD- venis , o inter purpuratos Patres cooptatus Chisius, Romam in itaruit , m baud multo post renuntiatus Pontifex Max. eo nomine Alexander VII. in aulam,m Cubicularium intimum
37쪽
Romae in arce sapientia multiplex ingenium excolere. Obi ctabatur Pontifex modo historia, modo antiquitatum cognitione, modo poesi; oblectabat his studiis Pontificem Ferdinandus, semper aliquod exsertum ingenii specimen dando, etiam cum applauseu Cardinalium, tanquam ingenium in Germania natum subtilius Italiae coelum stiraret. Maxima istis
pars ita, amoenitates diorum commercia cum erudiatissimis viris Vortia Pal vicino , Prostero Fagnano, Luca Holpenio, Caesare Ras ono, Natale Londinino, Caroώ Ema nuele Vi anis, Oderico Raynaldo, Alexandra Folnno, Augustino Favorito , Stephano Gradio, Leone Asiatis , Joanne Baptista Turrice io, Vincentio Guinis , Hieronymo Petru rio, Gulielmo Dondino , Petro Possino, Paulo Zacchia σMatthia Naidis medicis, quos extra Italiam famasicriaptorum librorum orbi celebres fecerat ; cum abis cretamen Poseos inire, cum aliis antiquitatum m Historiarum monu menta recolere. Ibi cum in omniscientiarem culi Nersaretur,
tanta brevi ingenii O praecedentis doctrinae parta suis aestimatio inter Romanos , ut cum in Academiam , quam Romae honoratissimi quique eruditi mi viri, omni ingeniorum concursu , omnique dysciplinarum e facultatim cultura forentissimam habent , Ferdinandum recepissent , haud multo post Principatu uae Academiae ultro detulerint. Nimirum quod jam ante Alexander Pontifex Max .sagax ingeniorum
explorator commendarat, id fiteratorum senatus multo consectius comprobavit. Ide Ferdinandum, quod raram admodum in Germanis oe peregrinis, inter familiares admissonuintimae, ad cubiculi Pontificii praerogativam admisit 1, hic Academiae Dae Praefidem ac Principem delegit. qui certe ho-
38쪽
, n L A c T o R E M. mr ac dignitas eo idustrior, quod hactenus non nisiItalorumamque excelgentium genere doctrinά virorum fuerit , quae tum uni primum ex Germanis Ferdinando ob venit, tanquam Hssu spraejudiciis Romae Principem dicerent, a tequam apud suos intra Romani perii Principes conssiceretur. . Per id si mul otium se erisium lustruta Bibliotheca Vaticana, Hos
nis monstratore, o' apparatus horum monumentorum, cumprimi que Historiae Taderbornensis seligi coeptus , cum non dum cootatiis de Episeopatu Faderbornensisubire animum posset, tanquam praesago tum se studio designaret Episcopum Tadeuomensem. Adeo Musae sta numine reguntur.'UPost ubi Paderbornensium Episcopi, Romae absens, de metad Faderam, , coram Frincipis munus adiit , nihil inter caetera antiquius habuit, quam tabularia omnia Eccosiae suae, Legiorum θ' coenobiorum pervestigare , omniaque aniluntatum monumenta Neluti mel buccum insuos favos composerare, quo praeter baec ipsa aliquando Fadobornensis Historia contexi possiς. Praeclarus haud dubie labor , fruenti etiam quam cosilenti suturus dulcior.
Sed an Frincipe dignum sit Historiastadium,ita a quibus
dam contro enti video , ut prorsus nolint Frincipem , qui regendis populis es impositus, assidere libris, tradiure Merarum studia, o historicorum monumenta pereoisere. R gum, inquiunt, oe Principum est tractare arma, biblistb eo in armamentario quaerere, obireprovistias, lustrare amees , reficere munimenta, consili stroῬinciae assiduo interese, jus summis infimisique disere , controversias publisas prisatiaque decidere, ins icere ministrorum rationes, fraudes re tegere, submovere infidos , audire querelas civium in mi
39쪽
. P L in s Α τ et o rorum hominum. Et quae non rerum moles quotidie inius mente Nefanda Θ ut tot publicae curiae, quibus Nita Frincipum
occupatissima est, haec otia literarum minime patiantur. Haud equidis ignarus , ea maxima esse Trincipum munia, quae nec ipsi ignorant. Sed γ pacu sunt tempora , quae ante belia semper quaerenda sunt Frincipi, ne continuis armorum terroribus urgeanturpopuli, honesti otii borae, oestriarum
jurarum laxamenta sunt interponenda , quibus aut contenta
mens remittenda, aut instruenda ius scientiarum subsidiis, quibiu se aliosique regat. Nibit autem ad Principemfo; mandum praeter regalem iliam philosephiam , aut honestius, a tntibus , quam historiam, sapientes semper praeceperunt Nisi, quod ea non tam Principem oblectet, quam doceat, instrua que adsublime di vinum EDd mlinus vitae digne sustinendum, nihil blandiendo , nihil celando. Hoc nstituto Lilius λη pxφα- historia ιam aggressus, praefatusique: illud praecipue in my0i: δ rerum salutare ac frugiferum, Omnis xς excmpli documenta in illustri posita monumento i tueri ; inde tibi tuaeque Reip. quod imitere capias, inde foedum inceptu, foedum exitu,quod Vites. pbilosophum percontatus quis iam , qua ratione Princeps s lix esse possit, Si in seperiorem,isquisbat, aetatem oculos
intendat. Si nimirum res majorum praeclaregestas si et
tum monumenta perῬol t. Tacitus cum libros monu
in vita menta clarissimorum virorum in foro exuri videret: il lo scili cet igne, ingemuit, vocem populi Romani, & liberi, tem Senatus,& conscientiani generis humani aboleri. Sane qui bistoriarum libros ὸ Principum manibussubtrahunt,
in custodem temporum, memoriam omnis antisiuitatis, majo-
40쪽
ranismorum praeciarissimam imaginem , lucem Neritatis, mansitum vitae, ex humanascietate proserigunt, ne tanquam in deculo e marese Principes psent, oe vita clam ad aribenas Nirtutes componere. Barbarum hoc es; quales olim Germani, cum literarum secreta viri pariter ac feminae Tae. de ignorarent. Inde horum res domi istaeque gestae perpetuo c 'ita flentio consepultae jacent.. inuicquidde praeclaris eor-m i
ribus ac virtutibus, quicquid de bellis fortiter gestis superest,
Tacito, o Romanis scriptoribus debemus: O quam admiarandaeticitus de Gemmanis rei uis 3 Jani quae vitae ratio inter homines , quam Historia 'non egredie formari milem vi. 'tam expetis 3 audi Polybium: Verissima disciplina exerci- Polyb. l. i. tatioque ad res civiles Historia est. Illa, Aristotele judice, Arist. l. r. utilis etiam est ad publicas deliberationes rerum ge- y'' starunt : ut vere taxerit Alphoi cs Rex exi isus, optimos consiliarios esse mortuos, Historicorum videlicet libros.
quin Agathias nobilis Histori riptor ausius est dicere , Hi- Π storiam civili philosophia non inferiorem esta Vitam
militarem vis r quaeparaefur,quae ars, quam Historici vete res recentesque non tradiderunt Θ Probarunt hoc omni aevo
praestantes besii duces , qui , uti Alexander M. Homerum, etsi ibi fabulis instersum, sibi militiae an inum assumere non es Nisitus; quemadmo m , teste Paterculo, Scipio tam Lib. r.elegans liberalium studiorum, orrinisque doctrinae &ainor & admirator suit, ut Polybium Panaetiumque praecellentes ingenio viros, domi militiaeque secum Dabuerit; ita issi in castris praestanti mos historicorum libros, quos assiduὸ volverent , i comites esse voluerunt. inuo sectu Alexander Imperator britas etiam ad Menum is, mira