장음표시 사용
51쪽
cumprimisque Transilienana, quae vetus, & Vera,N magna est Germania, foecundaque illa bellicos rum gentium procreatrix, cujus novilissima pars est Saxonia, primum in populos est divisa; quales Sicambri, Tencteri, Usipetes, Bructeri, Angrivarii, Marsi, Chamavi, Tubantes, Catti, Cherusci, alii que bellis Romanorum celebres. Nullum inter eos regni nomen, quod gentis libertas, pro qua tot sae' culis pugnarunt, neque Regem inter se, neque ab
aliis imponi sibi pateretur, & qui Re es inter illos
ex nobilitate sumpti, si bellorum potius Duces fuerunt, qui cum bello nomen & munus ponerent. Neque provinciae nomen inter hos populos auditum. Primum quidem Augustus, exinde caeteri e tiam Romanorum Caesares in provinciae formam rem
digere tot expeditionibus bellitque tentarunt ; sed is labor frustra fuit. Quam invictae semper gentes, tam id jugum etiam nunquam rati voluerunt; orbe toto obstupescente, qui jam a Romanis in provincias redactus, distributusque erat. Carolό M. id primum
concessum, qui debellatam Saxoniam, quod Romanis non licuit, Romanorum more in provincias &Episcoporum dioeceses descripsit ,' ideo vere magnus, quia omnium Caesarum conatus in subigenda Saxoniae, religione, virtute bellica & felicitate supergres sus. Populorum deinde regiones in pagos, certosque districtus erant diviis. Neque pagi nomine tum V cus, ut modo sonat, sed pars regionis notabatur: quemadmodum vel 4n Satrapias vel Comitatusi postea
52쪽
LECTORE postea hi pagi transiere. Pagilianterim suus cuique Satrapa, Saxonum cumprimis aevo, praepositus. Ita Caesar totam Helvetiam in quatuor pagos esse distinctam scribit: Et Tacitus de moribus Germanorum: Eli-sast.
guntur in iisdem concilius oe Principes, qui jura per para
vicosique reddunt. Hoc vocis usu leguntur apud Mar- Marcest. cellinum pagi Alemannici. Multi haec pertractarunt, i f.' ' φ& nos in Monumento Bocae delibavimus. Neque operae pretium plura in hanc rem proferre, cum hos pagorum Satrapas etiam Beda nobis exhibeat in DLvorum EIValdorum nece, quod alius scriptor expressius retulit: Regem antiqui Saxones non habebant, Ais m, sed per pagos Satrapas constitutos morsique erat , ut semel in anno generale concilium agerent in media Saxonia , juxta
seram fluvium. Sed illo antiquior scriptor, Arnes pho Imperatore, Poeta videlicet Anonymus, quem plerique Paderbornensem censens haec testatius intexres gestas Caroli M. retulit: Sed variis dissa modis plebs omnis habebat stipagos, tot pene Duces, Nelut unius artus Corporis in disersa forent hinc inde revulsi: Sed generalis habet popuώs divisio ternos. Ostialos nimirum sive Osterlingos , Angarios &VVessalos, in quorum gentem nomenque externisti civilibus bellis superstitet inter Albim & Rhenum, populi concesserant. Postquam vero Carolus M. gentem in avita superstitione pertinacem non sine multis expeditionibus, & maximo labore ad religi nem Christianam perduxit, nova in Episcopatus M
53쪽
domum Saxonia subacta in provinciam redacta est , quae simul in VIII Episcopatis divisa. Sumpsit haec Adamus ex diplomate Caroli M. in Ecclesia Bremensi asservato,
nistoriae suae itiserto. Proinde omnem terram eorum an
tiquo Romanorum more in provinciam redigentes, oe inter I scopos certo limite disterminantes , Septentrionalem i ius partem, quae spiscium ubri tate diti sima, in pecoribus alen diis habetur aptissima, pio Christo , c ' Apostolorum suorum Principi Petro pro gratiarum actione devote obtulimus: sibiaque in mimodia, in loco Bremon vocato , seuper flumen VVirraham,Ecclesiam o scopale atuimus cathedram. IIuic Parochiae decem pagos μbjecimus. Adbuc etiam summi Pontificis o Unisersalis Papae Adriani praecepto, nec none ' Mogontiacensis Episcopi Lusionis,omniumque qui assuere Pontificum consilio, ea Idem Bremensem Ecclesiam cum omniabus suis appendiciis inisi ado probabilis vitae Ῥiro , coram Deo in sanctis ejus commisimus. Et quia casuspraeteritorum
nos cautos faciunt in 1 uim um; nequis, quod non optamus, aliquam i in eadem Dioecesi usiurpetpotestatem , certo eam limitefecimus terminari, eique hos ira minos, mare Oceanum,
Albiam fluorum , γα firmos c intrans sibiles circumscribi jussimus. Signum Domni Caroli Aegis invictissALHildebaldus Archiepiscopus coloniensis in sacri Palatii Ca-pesianud recogno t. Dat. 11. fulti, indict. XII. Anno a tem regni Domni Κaroli xxi. Aotam Palatio Nemetensi Simillimum bienn o ante, nimirum anno Tegni sui X II i. Indiα vir. vi. Kal. Iulii,2 loguntiae desii datione
54쪽
datione Ecclesiae Ferdensis finibus Dioece s dede-
. rat: in quo ad propositum faciunt: Tei ram autem eorum secundum antiquorum Romanorum morem in Provinciam
rediemus , o in Epistopatus certo terminos distribuentes ;quandam Aquilo rem unus partem Domino nostro gesu Christo, o sanctissimae ejus Genitrici d otissime obtulimus,Gr in loco Farduis vocato super Aleram'Nium in pago, qui dicitur Stumi , Ecclesiam er Cathedram Epistopale atu mus , Moguntinensis Ecclesiae Archiepiscopatui , interventu Lusionis unus Metropolis Ecclesiae Disivi, eam subjecimus. Verum tamen , quia casus p teritorum praesitos, CD cautos reddunt futurorum , certo eam limite fecimus terminari. Temminos autem ejus firmos , inconπulses, per . omne seculum incommutabiles Apostolica auctoritate cr no-srae Regiae Majestatis praecepto circumsicribi praecepimus, id est,
Prahamfluvium, circ. Ex quo utroque diplomate, reliquos in Saxonia Episcopatus certis limitibus de- terminatos fuisse manifestum evadit, nec est dubium, fundationem finiumque designationem Pontificiis& Regiis literis ab initio fuisse confirmatam. Ac Paderbornensis Dioecesis, ex qua primum Clariastiana religio Caroli M. armis auspicuique, D. Burchardi Herbipotensis Episcopi administratione , D. Sturmionis primi Fuldensium Abbatis, ac viri prorsis Apostolici contento studio introducta est, haud secus
quam Osinabrugensis, Bremensis, Ferdensis, ac caeterae Disceses quam latissime suis finibus circumscripta fuit a Carolo M. Id cum ex aliorum descriptionibus ac tabulis Geographicis , tum vel maxime ex Lud0-
55쪽
vici pii Imperatoris, Ludovici Germaniae Regis, &Caroli Crassi Imp. diplomatis satis superque co tum est ; qui Ecclesiam Paderbornensem subsua tuitione in immunitatis, ut loquuntur, defensione constitu runt ; ac se in donationum sitarum tabulis ad progenitores avosque sitos, ac postremum ad Carolum M. primum hujus Episcopatus conditorem reserunt: &ad hos rursum appellant consequentes inde Caesares, cumprimisque S. Henricus, qui in gemino diplom
te, quorum alterum anno MIX. alterum anno MXXI.
coniagnatum est, Carolum M. fundatorem Ecclesiae Paderoornensis profitentur. Sanc quanto circum ambitu Paderbornensis Dioecesis, fines Episcopatus Moguntini, Coloniensis, Monasteriensis, Oseabru-gensis, Mindensis &Hildesiensis contingit, tantum se per Ducatum VVestphaliae, & regionem Bruns micensium, per Hassiae&Corbeiae Principatus, per Comitatum V Ualdecensem, Lippiensem, Smale bergensem , Stoppelbergensem, Sternbergensem, Ravensbergensem Pyrmontanum, Spiegeloergensem, Ebersteiniensem, Homburgensem, Rilbergensem, & Dynastiam Schbnenbergensem, ipsamque veterem Angariam, & Teutoburgienses montes,subjectamque eorum montium planitiem, inter decu rentes Luppiae & Amisiae ripas, jurisdictione secra, quam latissime exporrigit, ac civili etiam potestate possessioneque, per Hassiae Principatus, & Comitatus Lippiensis magnam partem, Comitatum Pyrmonia' num, Stoppelbergensem, Stembergensem & SWalen-
56쪽
bcrgensem antiquitus suit explicat atque etiam mimex parte protenditur. Ac ne rata temporum hic cum aliis requiras, olim multo etiam potentior fuit, quam nunc conspicitur. Inde propter amplitudinem dioece sis,necesse fuit in plures eam Archidiaconorum regiones , partita Episcopi opera dividere. inarum nobiliores Horhusana, cujus pars Hellinghusana, Huxa- . riensis, Herivordiensis, Schildecensis, Lemgoviensis, sive Dethmoldiensis, praeter duos Archidiaconatus majoris Praepositura & Praepositurae SS. Apostolorum Petri & Andreae, praeterque Achidiaconatuin VVaγburgensem, iburgensem seu Driburgensem, SI Stein heimensem. Iesa vero Episcopi sedes tanquam in umbilico Dioecesis, ad Paderat sontes,celeberrimo totius VVes haliae loco constituta est, ubi Romanis Francisquebelli sedes fuit. Quapropter inter caetera, quae
proferentur, monumenta, Variana clades, saltus Teutoburgiensis, praelium Caroli M. apud Deth- moidiam, Eresburgum, Brunisberga, minime aliena censeri debent: cum horum loca situsque nunquam alterius, quam Paderbornensis dioecesis fuerint. Pro- :ζria hic damus, ac nostra tantum. neque extra Ο itam progredimur, qui iisdem terminis monumenta , quibus Dioecesin concludi volumus. Atque ut
haec, quae diximus, quaeque in Monumentis hisce nostiis exposituri sumus, planius sub aspectum veniant, placuit triplicem geographiae tabulam addere, quarum prima Romana est, quae regionem Dice-cesis hujus ex Romanorum bellis & monumentis ex-
57쪽
AuCTORIs PRAEpATIO AD LECTOREM.hibet. Altera Francica, quae Dioecesin & monumen torum loca ex Francorum armis & imperio repraesentat. Tertia posterioris ac nostrae aetatis topogr
phiam exponit, tanto plenius, quanto post cultior Dioecesis fuit. Id vero cum ex instituto aliorum sit factum, qui ex temporum mutatione, obsita situ&vetustate monumenta, suis locis reddiderunt: tum haud militas opportunum, nec injucundum erit , hac. etiam in parte legentium oculis atque animis subvenire. Fruere his, Lector, & si quid minias expolitum exactumque, quod ultro & candide fatemur, scias velim haec inter graviorcs Reipubl. curas furtim magis succisivis operis, quam meditato aliquo scriptionis genere ab ipso auctore in lucem esse data, & sicubi umbrae, aut minias quaedam illustrata, iis quilibet facile pro ingenio lucem affundet, dummodo, quae damus, benigno tantisper vultu aspiciantur. Vale.
60쪽
Fontes Iunia. Gades Varia M. Salius Teutoburgim s. Fontes Amisi. Delisuggia ultima veterum Bructerorum sedes. Visurgis. Tema ad mlluentes Muma ct Visurgis ,ragvi Myendesilai comitaruEresburgum ad Dimolam. Amrisberga prope Hurariam. Illocata Luppiam. Desen erga prope Marburgum. Padera Fontes. Driburgum, olim Iburgum appellatori Iuda ad Ambram. Tropaea Caroli M. Francorum Regis, in campo Smiselae Imristallum Saxonicum in ripa Visurgis. me liburgum prope Boticam, Monasterium S. Menolpli. Desertum Sendae, olim Sineri appellatum. Fons Resonus, vulgὲ Busserbom, prope Becam peterem, pagum dioecesis Patino nensis. Fons Padulus ante Neuhufium , consuetum Episcoporum o Principum Paderbosenensium domicilium. 2 1 Aridula Smechtana. 26 LAcidula Driburgensis. 267 oldenburga in monte Fus berg, prima Baronum de Fusentiet in II Uphalia ad ramsedes.