장음표시 사용
161쪽
nus in crure accipit. Auli cilin Mundi.
Id ubi conspexit miles quidam, qui inter illos& Episcopum erat, terrixus clamauit Domine, ascendite cito dextrarium vestrum quia mors in ianuis est. Ducebatur enim dextriarius a tergo eius a nobili adolescente de Hemirsbach. Videntes autem famuli Comitis, quod dextra- tium ascendisset, obiecerunt se ei, &vnus cxillis vulnerauit eum grauiter in crute, nullo eum defendente, excepto milite Conrado de Tremonia, qtu stricto ense Heribertosin chore se obiecit, quem tamenis Hc libertus anteuertens, dire in fronte perculsit S cum se ab illo Conradus auerteret,alio ictu inter scapulas elim vulnerauit. Atque hic est ille Heribertus, qui paulo ante Dominum Episcopum praemonuerat, ut si secus, quam ipse sperabat, res eueniret, excusare se posset V tau stem viderunt haec illi, qui erant cum Episcon , omnes relicto eo rugerunt: Mimpletum est in illis,quod per prophetam de capite nostro scriptum eta Percutiam pastorem dc dispergentur oves. Quid post haec
de illo gestum sit, tum propter suorum fugam, tum propter imminentem nocte plene sciti non potuit. Sed ecce nutu Dei actum est, ut Comes Frideticus ab Urbe rediens, Coloniam captiuus adduceretur, ex quo martyrij eius ordo modusqtie cognitus est. Is enim facinus suum palam confessus,parricidi reos nominatim expressit,etiam fratres suos de reatu accutans Captus est cum eo,&milite quodam, Tobias nota rius eius: qui in vinculis possitus, ad preces quo undam Canonicorum, qui me adscribendum amplius solicitarunt, ut verius se ibi posset, que- admodum des quibus occisus esset Episcopus, spe consequenda veniae manifestauit, Deum testem adhibens, severa dixiste, prout ipsius C naitis in agone, Maliorum nefandorum Romae confestio patefecit Ut ergo Tobias ille scripsit, cum Dominus Episcopus in via concaua positus adhuc esset,satellites praeire iussi, tanta vi arrepto freno dextrarium
eius verterunt, ut frenum ei e manibus extraherent: cumque ex utraque
parte alio diuertere non posset,quod via arctavi contatua esse pcr mediam illam, fugere coepit. Iis autem eum insequentibus, Ioachim dextra Drium eius in seniore vulnerauit docum ex neutra parte in via eum antecedere possient, Heribertus extra viam cum equo exiliens, id facu-ς ' tissima semita,licut ipse conse unus est,eum praeueniens, per capiti uar δ' 'l' ' ' ripuit &eum ex latete ad se inclinans secum in terram traxit. Sed mox V J ρ lolcnter sui gente B. Episcopo, quia fortior illo erat, extra viam inrumcapi nus I ba solo Heriberto per fimbria cappae illi inhaerete, cumq; clamore in rubo Comes audiitet,propius accedens, clamasse dicitui :Apprehendite A suis defetitur.
162쪽
dite&tenete eum,quia fortior nobisessicitur vir. Cumque verba supplicationis ederet Episcopus S diceret, Sancte Petre, quid mihi imputant homines isti frendens Fridericus ait Caedite latronem, caedite qui&nobiles ex haeredat, e nemini parcit. Tunc Giselbertus videns Heribertum chlamydi eius inhaerentem, cytis descendit, furibunde
accurrens,primum vulnus capiti eius inflixit, secundo ictu vibrans ferrum, anum eius,ut puto amputauit, corpusque eius gladio transfixit.
Tobiae sunt haec. Eadem hora Iordanus, qui ab eo proscriptus fuerat, δ*ytςndu superueniens, maximum vulnus capiti eius imposuit, quemadmodum m modum in Isenburg iactitauit, semel atque iterum dicente Episcopo Eheu, LR-οδ ur. eheu Tum seorsum eum inclinantes, Heribertus primo cultello eum perfodit, Comite, ut aiunt, eiulante clamante: Heu me miserum nimium est. Cum autem Giselbertus caput ei praecidere vellet, a Godefrido, quem Con es ad prohibendum miserat, per capillos abstractus est Aquercu autem, ubi primo cardi coeperat,vsque ad locum, Innumeris ubi detractus est&extractus, ubi hodie stuper martyrium eius sacellum Vulnei 'bus fabricatum est, vix decem passus distant. Vbi super eum velut canes ra coniici rus.
bidi ac famelici, filisperditionis congregati cultellis acutissimis ad hoc se in
Praeparatis sic totum corpus eius perfoderunt ut avertice usque ad si ' i' C plantam nulla pars corporis a vulnere vacua remaneret, ita ut dicere Posset cum Propheta in persisna Christi, cuius membrum effectus est pro iustitia moriendori Circumdederunt me canes multi concilium malignantium obsedit me, cuc Porro unus ex eis, instar eius qui latus Domini lancea aperuit, fertur eum sub pede incidiste, exploraturus an extinctus esset. Deinde ad equos suos singuli reuertentes,ad Comitem conuenerunt coipore Episcopi in terra relicto. O caecam temeritatemo furo; em mille mortibus plectendum, d rabiem non hominum, sed belluarum, quae non est verita tam audacter,iam crudcliter, tam viliter Mindigne occidere Christum Domini, lacerdotem Domini, pontificem magnum,&non qualecunque pontificem, sed pontificum patrem Relinqui- ac principem in quod magis terrere debuerat, Ducem fortissimum, tu corpus Romani Regni tutorem Patrato tanto parricidio, homines malo dae- tanti nimone pleni cum suo Comites, imo totius malitiae fomite recedentes ab impiis Domini sacerdotem,ac si unctus non esset oleo, liquerunt in sterquili occisorib'nio Miles autem quidam Leon us non ille, qui Pliadhaeserat, cum pri insepultu mum deten rus,cla vulneratus filii, Henricum Cellarium de Hemen ro-dς,qui paulum praecesserat, subsecutus,ait ad eum: Heu Domine Cel
163쪽
larie, quid faciemus Dominus noster Archiepiscopus grauiter vulnerratus est cla a Comite Friderico captiuus abductiis est. Cui ille, supra Aquam credi potest turbatus, respondit Pium est, ut reuertainur videamus, quid circa illud agatur, vel quorsum abducatur. Cumque simul reuersi ellent ad locum caedis, audiunt clamotes carni ricum illOrum in nemore eiTantium. Erat enim nox,&cum undique circumspicerent, ostenderunt corpus martyris extinctum , contossum, ploque
Diploidem adipectu nimis horrendum Valde igitur consternati, suadente Cella- Author rio, ne a seris corpus exanime, si illic nocte remaneret, indigne attrecta vocat retur,abeunt ad proximas aedes, atque inde bigam stercorariam, quan si X an ba Ha dichmus euectus fuerat, adducunt & ecce corpus clarissimi princilium. iis, quod ex parte vestitum teli literant, pene totum reperiunt nudum Elt vestis mam praeter remor aliari subuculam, quae collo eius adhaerebat, nihil proxima ei reliquerant diploidem vero illeum eius uixta corpus uene-iubuculae runt. Quae Oinnia ita enuit sanguine infecta&dilacerata,vt tanquam nulli sui accommoda spoliatores illi neglexerint Per quae tamen ho- Sacerdotis die multi sanitatis beneficia consequuntur Cellarius vero Miles cuiuida te atque eleemosynarius corpus tollentes, S linteamina uoluentes,ve- merita hiculo imposuerunt. Cumqtie Suuel me illud perduxillent, δέ in Eccle- punitur a si a ponere decreuissent, non permisit sacerdos, contaminationem basii CDeo. licae praetexens, cutari potius sanguine martyris dedicarettit. Sed propter hoc Malia quaedam,quibus martyris latia se indignum reddidit, usque hodie satis grauiter in suo corpore diuinitus flagellatur. Attamen positus est in eadem domo . in qua pernoctare comedere proposuerat sacerdos Dei vivus, duaeque candela dedicationi praeparatae illic collocatae sunt, una ad caput, altera ad pedes. Cum autem interie
vigilias noctis partiti essent,&cellarius usque ad mediam noctem corpori assideret, precesque horarias beata Dei genitricis & Virginis Mariae lectitaret, sicut hodieque testis est, nunquam aliquid horroris ex Dcontactu illius, ut de cadaueribus occisorum fieri auolet, passusest. Haud dubium qui ex praesentia sanctorum Angelorum gratia haec extiterit , qui apud o. pus martyris coelestes excubias celebrabant. Fuerat autem is Henricus Cellarius ante conuersionem miles,& tanto itasse adiutulinodi opus expeditior audacior, quanto assuetior. .
164쪽
Horrendum Friderici facinus nostrique Martyris extremus agon hoc capite describuntur Erat eius tragoediae catalhrophe, quondam iuxta sepulchrum Beati viri inpariete depicta sed nunc excitato nouo altari,est obliterata: quam his fere verbis ubique seruata verborum ipsius vi, Odefridus monachus repraesentat. Ipsis inquiens, anno I. Id Nouembr. EN GFLBER Tu venerabilis Coloniensis Ecclesiae Barchiepiscopus , Pater nostrae Patriae Δἴ decus cutoniae, heu, a Comite Isenburg cognato suo miserabiliter trucidatur quod ab ipso Archiepiscopo regni Dicecete pro Imperatore Germaniae gubernacula tenente Comes prohibitus fuisset Regalem Ecclesiam in Essen, cuius idem Patronus seu Ad uocatus erat,violenta oppressione lacerare, hominesque dictae Ecclesiae durissimis angari)sin perangariis affligere; obfrenum hoc suae tyrannidi iniectum, Comes Archi episcopo necem machinatus; ἱ multis ut fertur instigatus nobilibus, quorum superbiam sortissimus Praesul represserat,mque acciba concursataone,ductis secum XXV scutariis seu sicariis ad tantum scelus expeditis, obseruauit Dominumarchiepiscopum Sulato opido est phaliae Coloniam reducem nihil mali suspicantem huiusmodi enim suspicionem neglectis illius perliteras denunciationibus paucis anint, te diebus factis,in animus Principi Heptabocus, sanguinis cum Comite coniunctio depellebant Obseruatum igitur tempore oportuno doco haud procul ab oppido Suvel . mensii, de quospra Praesulem Comes praesentibus suis Consiliariss&conspiratis circumstans, latere eius perfosse a se terato Sicariorum globo ad internecionem rapi iubet, qui in eum strictis irruens gladi)s N pugionibus XXXXVI Con- uum vulneribus ipsum exanimauit. dira reperaca. recepit
165쪽
1 6 LIBER SECvNDVS. se Comes eum suis in Castrum Isenberg. Nobile vero corpus
Martyris iacebat humi desertum, ab omnibus, nam totata Amiliatam inopinato conterrita scelere aufugerat, praeter v-
num seruulum, qui solus Corpus Domini custodiebat Sub noctem duo loci illius indigena corpus biga deuect iam reposuerunt in Ecclesia Suvel mensi, quam ipse proxima Dominica erat consecraturus, quapropter ipso neeis suae die, omnium peccatorum suorum exomologesi fecerat. Funus altera die ad coenobium Bergense elatum, fletibus Religiosae illius familiae fratres sunt prosecuti, atque aromatibus con ditum vigilia sua tanquam custodia ad funales cereos psallentes muniuerunt. Ex fratribus quidam Angelos accintiisse inaudierunt; alii eadem horassecundum quietem Martyr visus est testari, se pro iustitia triumphalem martyrii lauream meruisse. In testina eius ibidem subleuata sunt. In S. Martini
peruigilio Colonia tota cum Clero S populo obuiam effula, manantibus oculos lachrymis, pretiosum martyris corpus in urbem delatum,&gloriosis conditum loculo in D. Petri Ee celesia collocauiti Ad tumbam eius quotidie miracula percrebescebant,
virtutes aegris sanitas ex toto rei tituebatur. Vnde omnium
existimatione, fiducia martyrii decora videtur abstuliste. Iudex enim S aequitatis amans S strenuus Patriae atque Ecclesiarum Dei desensor pro earum occubuit defensione. Asede conciliarapace ac castri Thurinensis ad Ecaesam accessione Dhic referuntur a Godefrido, ides a lib. i. c. s. pag. 8 q. Cognita ENCELBERTI nece Henricus Comes Suverinensis fidem de cessione in iure Regi Daniae datam mutauit ac fefellit, ipsum Regem sub certa conditione seu pacto acceptis obsidibus, magna numeratae pecuniae vi liberum in suos lares inuiolatumque in sit J Godestiae
Labitur hic Chronicon Eluagense quod ad ann Ioa cerula
166쪽
Conradum natione Suveuum de Pssili ingen Episcopum Co- loniensem misereta Comite dealtenach interemptum, cum Conradus non Episcopum Coloniensem, sed Legatum egerit Apostolicum nec ictus a Comite in Alienach occubuerit. Locum in quo S. Archiepiscopus in euel Ginsidias delapsus occisione perhi Geuelf MI .. ιη bergino
berg, maiorum nostrorum pietas nobili l et Ues sin/ststrium. s Coenobio Puellarum ordinis Cistertiensis decorauit, quae deplorando hoc saeculo licentia deteriores in haeresim prola re psae sunt, Ipsa loci profunditas seu depresso insidiis aptistima adhue hodie ottenditur. Collocatami .c S. Martyris statuam iusto viro altitudine superiorem tempora longna quitas non deleuitSS. Eucharistiae tabernaculo haec verba leguntur in seripta:
Anno Domini Millesimo Ducentesimo quinto septimo Idus Novembris ob ij hoc in loco venerabilis Pater Dominus ENCELBER Tvs Coloniensis Archiepiscopus qui hic magnis miraculis cla
ruit. D Supra factarii res hi versus scripti oculis perleguntur:
Quis tua templa Deus tua nunc tentoria
167쪽
i 8 LIBER SECUNDUS.I. Cultellis acuti mimis ad hoc praeparat Is a
vera species quarundam reliquiarum in Geinueisberg.
.EInter reliquias longo tempore asservarunt inauratum Maatyris pectinem, pocillum quoque calceos mulleos vestes aliquas atque ex occidionis instrumentis pugionem, quae pleraque aduentu militis Hispani Hatia egiam vicinaque loca occupantis perierunt optandum esset Deus Pt in . cipum SANCTI EN GELBERTI Consanguineorum animis instillaret, ut coenobium Geueis bergense veteris Religionis cultui redonarent.
Hemmers in Nobili adolescente de Heminers bach.
Castri Hemmersbach meminit Caesarius lib. Io Halcap. 7. quod in Harret pago propius abest a Bottenbroch coeno. Dhio,nunc a Nobilibus de Verchen dominatu tenetur.
Mod corpus eiu in Monaeerium Bergensedelatum miraculo
ΛΙΑηηm xxyris corpus currui impositum est cumque illud ded
cerent,plures ex rumilia Episcopi,qui timore mortis disperti fue
168쪽
rant, deducentibus adiuncti sunt, Venientibus autem ad nouum a Honori si strum, quod beatus Episcopus sitis expensis aedisi cauerat, cum intrare r8tii vellent, ut illic corpus lauarentvi componerent, negatus est introitus, Pu n timore, Vt aestimo, Henrici nunc Comitis de monte Sed Randulphus ensis CC 'Prior Montensis coenobij, ante eastium illis occurrit, eoque duce ad D Obij, monastellum festinatirari est. Cumque appropinquarent monasterio, Q pu fratres cum Cruce&thuris sum lucis obuiam processerunt. Corpore i tyxi sacro in feretrima decurru deposito, quidam e senioribus Henricus no excipitur mine, nunc eiusdem monasterisprior. inteamen de capite martyris remouit, vultum eius cruentum &confractum fiatribus ostendens. Quo vito, lachrymati sunt valde, tam dilecti patris morte,&tali morte plurimum consternati Specialiter enim ille dilexerat Monten se coenobium, utpote ab eius proauis fundatum Henricus vero cum ob cruris innocς tersinfirmitatem uno pede nutaret, cogitans beatum virum a nocentibus pro immς innocenter occisum, brachium eius nudum nuda manu tetigit,4 pie x/x0 na fide eandem benedictionem ad crus nudum transmittens, gradum i ςRimpedis vacillantis roborauit. Nam sicut ab eius ore nil per audiui, ipsa ΤΠψης hora coepit lenius habere dc gradatim proficere. Deinde cum vocibiis iςgi VI lachrymosis corpus in oratorium illatum est, dc eadem nocte quibul- ψWβ dam tratribus mitificae visiones de gloria martyris in birant oblatae sunt. Postea magno studio corpus eius in eoenobio totum de euisceratum est, myrrhaqueac sile conditam, de vestibus sacerdotalibus decenter indutum. Numerata tum sunt in martyris corpore quadraginta septem Vulnera,exceptis paruis punctionibus: nec hoc sine sacramen QPtO. Nam quadragenarius numerus est poenitentiae leptenarius vero PV'ς
spiritualis gratiae. Accepit igitur Christi martyr quadraginta septem si
Vulnera ut in significaretur per cordis poenitudinem de oris confestio ς Π nζm accepisse eum septiformem gratiam Spiritus saneti, cuius dono V ς perductus est ad martyrij gloriam. Nulli dubium est. quin vera conrei in
tiori vera confessio deleat peccata quoad culpam, datisfactio exterior poenam ita tamen, si contritio sit sussiciens. Quae vero satisfactio dignio ex tua cacior martyrio Nulla proruis. Duo sunt,per quae plena fit remissio mediante contritione in adultis, baptismus aquae dc baptismus sanguinis Vrioque satisfecit Deo beatus Engelbertus. Quicquid Martyriu. enim macularum post primum contraxit, e cura do,ut speramus, totum baptismus
diliti t. In omnibus si quidem membris, in quibus peccauerat, punitus sanguinis est: In capite quidem niultipliciter, sicut apparet in eius pileo, scilicet dicitur.
169쪽
in vertice in fronte in occipite in temporibus,labiisvi dentibus idqueram grauiter viritiulis anguinis inundantes decuirentes Tas ocu Alorum, aurium, natium oris implerent. In gutture etiam punitus est,itemque collo,hu:Meris,doiso,pectore. corde,ventre,coxis,crura bus&pedibus:ut cognoscas lector,quali baptismo Clitistus in martyre suo diluere dignatus sit,quicquid culpae contraxerat.
Variequuntur in Suriana editione omissa ex manuscri-utis supplemus.
Sicut testis est magister Ioannes Abbas
Sancti Trudonis, proposuerat ante mortem suam Beatus Martyr renunciare negotiis regni, S pro peccatis suis cruce signari atque personaliter transfretares: nam circa illud tempus quo in Episcopum elemis est, si-ς gnatus fuerat , scd propter necessitatem
communem dctentus Domino HONOR 1 o
Papa dispensante, pro se milites misit, cum sumptibus magnis Certe, certe non sine causa ad gloriam Martyri peruenerit.
Monaste Deinde aduerte Montente Monasterium abi pinis maiotiti vetetis ibus indolpho nimirum Comite in Aliena, emagitatu fia- Montis tris sit Euerardi extructum, dotatum Euerardus enim x conflictus auctus, in terras ditiunctas profectus, tandem sua i ulcumegit, ut a suis praetereu .lbus agnitus, ad Religiosam Alidis, Cisterciensium familiam Confugit in Mori mundum. Ex quo cum suos Abbatis permissu iret inuitum, a fratre suo Adolpho
170쪽
HISTORIAE S. EN GELBERTI. is, phocastrum Alden berg cum plurimis agris obtinuit, ut inde
nouum strueretur monasterium Vitaretur. Quae ollinia accuratius ex monumentis eius coenobii& manu scrip t: snotauit, hrysbstomus Henriquet Z. Adolphus, inquiens, Euer-hardus Comites de castro Aliena cum essent in expeditione Ducis
Limburgi contra Ducem Brabantiar, contigit ut in conflictu amborum Ducum ex utraque parte multi caderent interfecti, unde Euel hardus iam dictus Gomes, licet manu propria nullum interiecerit, tactus do lore maximo cum se in castro suo Alaena cum suis militibus, ecepisset, compunctus de peccato perpetrato,ut Domino Deo satisfaceret,habitu nullato, omnia sua dimittens, intempesta noctis silentio, clamne
agnosceretur in vili habitu recessit in multa cordis compunatione Bea- totum Petri Pauli limma visitauit, insuper limina S.Iacobi demum veniens ad S. Egidium in reditu,peruenit ad grangiam Mori mundo
pertinentem, in qua multo tempore pro mercede promissa extitit porcorum Pastor, ut animam suam Domino lucrifacet et, Suae Generolita
tis omnino obliuiscens. Interea contigit,ut duo ministetiales sui ad S. AEgidium iter facerent, Grangiam in qua dictus Comes porcos pasicebat praeterirent, qui quendam secum habentes Histri onem, ut de via inquireret imperabant, qui cum in vicino nullum conspiceret,videns porcorum Pastorem propter praeceptum Dominorum suorum ad illum Ocyus properabatirogans, de via eum diligentius expediret. Histrio vel O curiolius eum respiciens, cicatricem in facie sua considerans Dominum suum Euerhardum Comitem aestimabat, quia dictus Comes in conflictii praenominato talem cicatricem receperat.Qui rediens ad Dominos suos ea quae viderat sollicite enarrauit dicens: Diminus
meus Comes Euerardus istius grangi pascit porcos qui propter incredibilia, quae loqui videbatur ipsum acriter arguebant: tandem ad
Pastorem venientes. D librum esset Dominus sicut ab Histi ione intellexerant, diligentius sermone Teutonico perquirebant, ipse vero eos agnoscens,ne ab ipsis agnosceretui Gallice respondcbati, poetae sit mi lieuentu sicut Ioseph se fratribus suis in AEgypto manifestauit ipse cognitus est ab eis, qui cum essent milites equis descens sin colhim Domini sui iri uentes, cum multo desiderio&amore amplaxantes. flendo
prae gaudio sibi osculum porrigebant, secum grangiam in qua pol corum Pastolerat intrauerunt per omnia rem gestam magistro gratagiae