장음표시 사용
191쪽
r x LIBER SECUN Dus.1 salem Ecclesiastico ostici celebrari curasset Annat icti A smo siexcentesimo decimo octivo, Episcopali uiann eptimo. Idemque Archiepiscopus Princeps Elector ColoniensisFERDIN AND vs Dominus Noster Clementillimus &c pro suo in Sancto um maxime antecelloru suoru reliquias amore S reuerentia, nihil deinceps praetermisit quo B. Martyris LN GELEERTI cultum promoueret; instituta saepius cum
ill ultristimo Capitulo Metropolitano deliberatione de sacris B. EN GELκERTI Assertoris libertatis Ecclesiasticae ossi fhus nouo eleuationis honore dignandis,cum illa ubique negligerentur, egit atqueestecit, ut suo atque illultrissimi Collegi nomine Reuerendillimi viri ac Patres Otto eteon Archiepi icopus Cyrenensis, S indolphus Schuthenius ad gradus B M. Virginis Praepositus, plius in sacris VicariI,Canonici Capitulares Metropolitani, ii planothecae pervcstigandae designarentur ac praeficerentur uem anno a lute recuperata millesimo Iexcentesimo vicesimo siccundo, die octava Idus Augusti, prima secundum meridiem hora adscitis Domino Ioanne Fabric Metropolitanae Coloniensis Vicario tanquam Notari, testibus Domino rideri. co Rheid Canonico ad Sancti Cuniberti, Martinoque Linnicii caeremoniaium P cfecto, ac sacramento rogatis Capituli operis, concessierunt in sacellum Diuar Cathurina dedicatum, pone venerabilis Eucharistia Iacramenti thronum,
ubi preciosum reliquiarum thesaurum reconditum eis Dprodebant monumenta vetera effigies S. EN GELBERT in altaria pictoribus ex pretia atque in pariete mattvrh historia depicta quin tabula miracula eius repraesentans quid1' quod id ipsum in medio sacello quadrarium testabatur m au. soleum ferreis circumdatum clathris, ac tres circiter in cubitos humo assurgens , cuius supremo marmori uncialibus literis incisa proponitur' inscriptio.
192쪽
BEATUS EN GELBERTUS ARCHIEPISCOPUS
COLONIENSIS. Domini igitur des gnati, implorata
prius Spiritus sancti gratia S ope statuerunt Mausolei visce- .ra mari, an ipsius complexu sarcophagus B. Martyris de Antistitis coerceretur; Q ita vero ipsum undique plumbatis distinebatur fibulis, ut difficulte fabrilibus operarum instrumentis posset replumbari, perfractis tandem repagulis, desiderabilis sese illis exhibuit thesaurus, plumbea inclusus capsi,quar umbilicis claudebaturitanneis S it aduertas maiorum nostrorum in custodiendis reliqui)s solicitudinem, religionem , duplici circumligabatur serico funiculo, cui Metropolitanae aedis Sigillum erat impressum Provoluti
mox omnes in genua, Deo sanctarum reliquiarum conserua.
tori obrepertuna inaestimabilem Thesaurum gratiis actis c. latam subinde ad altare hierothecam perquirunt Sigillum vetus explorant non delibatum , sed omnino inuiolatum,
ipsum denique sarcophagum reliquiarum videndarum cu-ς Didi, reuerentia aduersus illas adhibita introspiciunt, atque o Beatissimi hospitis oculo,gratissimo ast ali odore mirifice
recreantur suo quaeque in loco reperiunt ossa honestissime potitadanae purpureoque serico implicata: Caput cicatrico sum, vel vulnerum potius adhuc hiatu fatiscens, Sicariorum arguebat crudelitatem,atque immanitatem. Nec conchyliatae gemmarum undae, nec auriferae Pactoli a renulae ullum Vnquam perinde recrearunt,atque Dominos inuest; gatorcs D detectio huius tam precio 1 thetauri, quem submissis genibus fixisque pie osculis venerati, manibus suis contrectauere,&indicto ocyus solemni conuentu, pro deportatione reperti thesauri ad summum altare, faces,peripetasmata, S musicam apparari rubent Mox expeditis ad tuos pallim consanguineos vel amicos ministris, ac maiore etiam urbem personante aere,conceptam animo laetitiam diuulgauere Ex insolenti
193쪽
aeris maioris crepitu, euocati Clerus populus, aedem sum- amam subeunt, Canonicas decantatur preces vespertinas, adornant supplicationem,succollantibus sacerdotibus Martyris tumba circumtertur, Concinitur festiue Hic es et ere
Mar0 qui ro C st nominesnguine uum fudit circ. modulis
precu vespertinatu decatatis succinitur, Hymnus S. Ambros. Telcmniaudamin. Noua mox popam lacrariu thesaurus deducitur Alias sole nitates, eatumq; pompas in sancti honore institutas Lector ex Consueta urbis Colonientis magnifice Blia poterit aestimare. Nae Sancto Nostro hunc ipsum cultum fuisse gratum&acceptum, Lux ipsius anniuerseria itingulari beneficio est contestata Subierat ille quondam mortem pro Romanae Ecclesiae obedientia dc defensione libertatis Ecclesiasticae, Danno insequente hac ipsa dic reuoluta accepit Romana Ecclesia uniuersalis Patre Urbanu Octauta,
JO J qui hodie etiamnu praesidet. Eodcq; plane tepore Coloniesss. Augusti Ecclesia insigne prope Statiloen de fidei libertatisq; Eccle Cuict*Π siasticae hostibus per estphaham a S. EN GEI. AERTO qua- Τ drastinia esseptem vulneribus consecratam,strali antibus,vi
patribu, 'Oria reportauit. Nec dubium est,qui plura Martyr qui plaMarcanis post annueleuationis sue: die reuoluta, ii dictos fidei hostes iungam egit, si Collocaturus beneficia; cum liberalis in Serenistimo Electore Nostro, atque Illustrissimo Capitulo Metropolitano voluntas Cumulandi illum honoribus perseue Histr0xhς' et, quippe a quibus restiterothecam ex auro argentosa
brefactam ampliter fit sumptus. Experiantur aliquando, ΓΘ ut ii Mi Machabaeus potiorem in coelo quam armis spem
collocans Oniae Pontificis, Hieremiae propheta deprecationem, sic&ipsi patrocinium SANCTI Nos Troaduersus fidei atque immunitatis Ecclesiasticae oppugna
194쪽
Theoderici Monasteriensis Episcopi, QEngelberti sinaburgensi S.
Temporis, quo Theodericus I senburgicu Ortonis Ben Theoderithemi infulati Monasteriensis successor exauguratus fucris, eus Is en- Caesarius non meminit Probabile tamen est, ct anno Iaa 6 burgicus vertente, vel sub initium anni a a . Contigisse. Reperiuntur Monaste- cinim documenta adhuc anno rar ab ipso Episcopo obolens E' signata rursus dantur alia, quibus dilolphus ab Holle Epi. pGψPMδ η copus Monasteriensiis annum millesimum ducentesinuam vigesimum septimum , profitetur adepti sui honoris fuisse primum. Minus expedita est temporis ratio, quo Elgelbertus lienburgicus quem atri erro nec Brunonem vocant: cum Engelber- hic illius fuerit frater, ut paulo post extiteris ipsi us Coni ad iustici 'Archiepiscopo Coloniensi datis ostendam electus In burgi u burgensem gubernavit Ecclesiam: lein sergius in manu plist
scripta estphaliae historia Ecclesiastica asserit Engelbet
tonsen burgico, seu, ut ille ait, Brutioni necdum consecrato S ENCELηERTu Tecklenburgicum fuisse surrogatum, illumque sub decursum armorum viginti quatuor, quasi post Crantem liminio, ad Dioecesios administrationem redi)sle. Docent Metropui. 7 id tabulare archivo Metropolitano Coloniensi deprom. - .pte, quas coibentius hic in sero,ut sua lectori constet veritas: Produnt enim ipsum ENCEL aERTu M sed praefuisse Epio scopali, S simul laudant Philippum&Brunonem ipsius fratres cum Theoderico nepote seu Fridericii senbuigici filio testes unde haud parum Stemmatis series supra pagina Iq.
Literae foederis inter Conradum de Hochsteden Archiepiscopum Coloniensem Ingelbertum Ilenburgicum Episeopumosnaburgensem initi. Engelbertus Dei Gratia Omaburgensis Ecclesiae Episco
195쪽
pus omnibus praesentes inspecturis in perpetuum. Vniuerses praesentes futuros scire Cupimus, quod nos de coniecis ACapituli nostii, Consilio Praelatorum ac fidelium nostrorum cum venerabili in Christo Patre S Domino nostro Conrado Colonienti Archiepiscopo fide manuali ad inuicem data talem iniuimus perpetui foed ris unionem, quod nos' nostri successbres fideliter ei suisque successbribus Se Ecclestiae suae contia quemlibet ipsis iurias inferetem, cum requiliti fuerimu . per tuo alii itemus S auxilium praesta bimus m nostris expensis inter Rhenum S Wileram. Idem que Archiepiscopus suique successeres in suis expensis Nobis, nostrisque successoribus 5 Ecclesiae nostrae idem facienteconuerso. Vt autem huiusmodi Confoederationis nio a nobis nostrisque succestaribus inuiolabilitet observetur, secundum formam praescripti foederis impleatur, praesentem paginam super hoc Consectam, nostro S Capituli nostri sigillis duximus roborandam in testimonium praedictorum. Acta sunt haec apud merleche,iuxta Susiatum Praesentibus Henrico Praepositio Sancti Seuerint, PHILIPPO PRAE
POSITO SVSATIENS FRATRE NOSTRO BRV- NON PRAEPOSITO OS NABURGENS FRA
TRE NOSTRO. Lothario Praeposito Sancti uni berti, S: Ottone de micherode Canonico Coloniensi, Gysone Thesaurario dc Hugone de Voren campe Canonicis Osinaburgensibus Laicis vero milhelmo de Iuliaco, Adolpho deri Monte Adolpho de Marcha, Simone de Spanhelm, Gode- Dido de Arnis berg, Ludeoico de Rauens bet g S TM E
DORICO NEPOTE NOSTRO DE SEN BERG
Comitibus. Item Henrico de Isen berg, , atramo de Lim-
196쪽
HISTORIAE S. IN GELBERTI. I 7 Sturm ede Gosuvino Schulteto Susatiensi, Henrico & Bartholdo fili)s eius, Henrico de Vitinctio uen, Gobelino de Meschede,, alijs quam plurimis. Datum Anno Domini M. CC. XLVIII.In Annuntiatione B. Mariae miginis.
Depoena Arnoldi militis cum martyri malediceret.
VT autem ad superiora redeamus,corpus martyris a duobus supradictis Abbatibus per Rheni alueum Coloniam reducitur. Cumque venissent contra Wesse ling pagum, duobus milliaribus a Colonia messelingdistantem, miles quidam Arnoldus nomine, e litore prospiciens, ubi didicit pontificis Engelberti ossa reuehi, in contumeliam martyris erupit, ita dicens: Multi aiunt, dominum hunc qui complures laesit, damnis affecit&cxhaeredauit, sanctum emeri miracula facere. Hoc si verum est, quod tamen ego non credo, haec mihi Deus faciat addat, ut antequam moriar,insanus efficiar. Mulctauerat illum beatus Episcopus quadraginta marcis ob culpam filiseius , qui foeminam vi op- presserat. Qua tamen in re multum ei pepercerat,vitacinus morte ple Homo a ctendum,tam modicae pecuniae damnornuictaret Ut vero ostenderet lad:ςu Deus, quam periculosum sit homini ponere in coelum ossuum eodem te de die maledico vertiginem capitis immisit: cum paulo post alienato : μxyxς queretur, uxorem cum caeteris caedere coepit, itemque sacerdotem,qui VqVς0fad consessionem eius audiendam vocatus erat. Quid plura Tenetur diui Ditu vincitur, custoditur tanquam seriosus, sequenti die post multa blas punixu phemiae verba sine viatico&confessione animam insanus expirat In PlM , O . duerat enim maledictionem sicut vestimentum,in intrauit sicut aquasqq, in interiora eius. Itaque nemo debet sibi malum imprecari quia licet benignus sit spiritus sapientiae, non tamen semper liberabit maledictum a labijs suis. Haec mihi retulit miles quidam qui has Arnoldi blasphemia, audiuit,nec tamen compescere potuit blasphemantem: & vix
est quisquam in vicinitaquem tantum lateat miraculum. Audiant recentem militis huius poenam, atque utinam non etiam aeternam damnationem, quiqtrarimque ex causa martyri detrahentes,4 gloriae eius inuidentes,dicere solent:Nequaquam credere possemus,virum super
197쪽
bum,auarum,&prorsias mundo deditum,miracula posse edere Corsesiderant illi,quia aliquando fortaue fuerit sed quid per manytium se Actus sit, non attendunt. Credant saltem saluatum, quem daemones mari em confvntur.
Notatio ad Caput Decimum quartum.
hi Eminum his narrat Caesetius lib. 8 dial. cap. 69. Simile, .
iii in s inquiens, habes de Annone Coloniensi Archiepiscopo, cui cumcisa puni mo mortem multi detraherent , dicentes eum Ecclesiuim uised eae membratorem es ciuium forum excaecatorem Dominin Deus in transtitione illius, quantasinctitatis effer igni prurimu scndit.
Deolfisso in Magdeburg quasi ei testic mi. mperhibuerit. FS in ciuitate Magdeburgensi quidam obsessus a daemone pessi- ,
- - mo, qui nullius timet exorcismos, nec vult respondere, nisi uni sacerdoti, qui specialem gratiam contra illum accepit a Domino cui etiam sepe novavi occulta dicere consileuit. Postridie eius diei,quo occisus est Episcopus, praecepit illi sacerdos ut aliquid noui ipli diceret. Illo diutius reluctante, presbytero instante, miro modo coepit lae-SGὁ,id est, mon ridere, cachinnari, nus coinplodere. Cumque saceidos diceret, hesterno Quid habes,& quae causi est tanti tilpudi tui Τrespondet ille Eia, clarvespere seio ille ENGEI BERT Us,qui Coloniae Episcopus erat occisus est. Stu- lente sacerdote ac dicente, Mentiris ille respondit Cito percipies. Et D sacerdos: Fuisti in morte eius Fui, inquit ille imo non sunt tot graminis herbulae, quot ibi congregati fuimus. Cumque sacerdos liccret,. Qiud factum est de anima eius lugubri voce respondri. Quando oculi eius sanguine obduetiac oppressi fue1e anima nobis crepi .iarit, δί' ad peruene iit, ignoro. Post triduum audientes de morte p. inciscis satis Ioau. 3. admirati sunt, quibus prius verba daemonis innotuerant Ciuitas 'mira Magde burgentis a loco caedis pene quatuor abest mansionibus. Et siautcm diabolus mendax est ab initio, mater eius, constat tarne ex
198쪽
Euangeliorum testimonio, eum aliquando vera dicere contra suam voluntatem, maxime cum exorcizatur, uti hoc speramus, quod se iungimus.
Notatio ad Caput Decimum quintum. F. In ciuitate Magde burgi.
Agdeburgum D moadum pyrgus ter aphaeresim Magd , 1V1Maidpurgum, id est Parthenopolis vulgo nuncupa urgum.
tur, vibs quondam illustris Imperatorum, Pontificum sedes, magniticis praetoriis, lautis, latis plateis regiisq; templis longe celeberrima ac Romani Imperi Burgrauiatu nobilitata Primates Germaniae eius dat Ecclesiastica dignitas. Ciuibus nostra tempestate fatale fuit sacris Diui Norberti Archiepiscopi sui Lipsanis una cum patrocinio nudari. Nam S. Norbe Deo Caesarique nostro clementissimo FERDINANDOtus. crebelles, sub annum iris. Kalendas Iunij expugnata ipso. rum urbe sub iugum missi sunt, quamuis se una cum laribus Vulcano consecrarint aeternum deinceps arsuri.
De obsesso apudS. Thomam qui eius meritum uniuersiis Erebia Coloniensis Episcopispraeferebat.
FN dioecesi Treuitensi est coenobhun sanctimonialium ordinis Ci--stertiensis,quod, ad sanstum Thomam, vocatur. Illic ante hos duos menses eneigumenus quictim in oratorio eiusdem martyris, de statu qu. rundam animarum tam secularium,quam religiosorum interroga Daemo ad-tus,tam rationabiliter de omnibus respondit, ut qui illic adeiant, vera iurat quid eum dicere non ambigerent. Cumque domina Elisabeth eiusdem do de Engel-mus Abbatissia, eum interrogaret, num interfuimet caedi Episcopi En-berto di-selberti, S ille respondere nollet, adiuratus validissimisexorcimais, cxerit. 1 dice-
199쪽
diceret vetitatem, sic ait: Quaeris, an fuerim in morte eius. Utique sui: imo meo consilio interfectus est. Ego Fiidem liti satellues erus in M'citaui,ego ad facinus illos animauic ego, ut rem si malaciam conceptam implerent, et feci. Dicente Abbatilla,Vbi estitima eius respondit: E- heu, eheu subtracta est mihi&socijs meis, qu luic conueneramus. Ita se ante mortem praeparauerat, ita te lauerat contritionem& conses
sonem significans ut nostii iuris nihil esset millo,&adiecit: Nostis, cur tot ille miracula faciat Respondentibus illis: Nos id ignoramus, Nota cur sed volumus, imo praecipimus tibi in nomine Christi, ut nobis id inditati ponde ces. subiunxit,Quando volutabatur in suo sanguine, iam moriturus ris sint erat, percussoribus suis medullitus ignouit,ita dicens: Pater, ita osce it Bprzces eius lis. Proptet hunc sermonem tam potens etfectiis eth apud altissimum, apud Deli vi non negetur ei, quicquid ab illo petierit idque pio comperto habeatis, nunquam ullum Coloniae sedisse Em scopum in pontifi cis cathedra,qui tantum pollit apud Deum, tanti pie alvid illam meriti sit, ut Engelbertus. Sed hic fortassis Obijciat qui tuam Maternum Seuerinum aliosque sanctissimos Ecclesiae Coloti e usis Episcopos, quorum vita fuit irrepiehensibilis,&lanctitas in Chiusto probata. Sed respondetur hunc fuisse martyrem, illos non fuisse. Consummatus in breui per martyrium Engelbertus,expleuit tempora multa Totiusta. bernaculi pulchritudinem,per cuius cortinafri columnas Ecclesiae or- ρ . 6 dines pramgurati sunt, pelles tegebant arietum rubii catae. iteres,qui duces gregum sunt, significant Ecclesiae Praelatos, qui vel vi exemplo , siue utriuique Testamenti cognitione , quasi duobus cornibus gregem sibi commilsum custodire tenemur. Quorum pelles rubrican- ν 7 θλὴ tur pro subditorum salute, ut Zelo iustitiae mortem oppetentes,
uti beatus Engelbertusainant stolas suas in singuine agni Ipse quidem Engelbertus,reuera fortis aries fuit, quippe qui duobus cornibus suis, id est,gemina potestate,sipirituali, seculari hostes Ecclesiae Coloniensis ventilauit. Quod si obiiciatur de sanctis Euergis lovi Agilolpho E Dpiscopis Coloniensibus, etiam illos patas eller rei ponderi potest, non
tanti meriti tuisse causam martyrii eorum, sicut Engelberti Alter enim illorum noctua latronibus clam occisus est alter vero palam a raptoribus,qui dioecesis eius terminos peruaserant. Illos martyres fecit pietas cinnocentia vitae hunc veris virtus obedientiae Meteius iustitiae.
ρcI sicut diuertae sunt trecies martyr ita&cauce diuersiae Agnus occisus est ab origine mundi, ait scripturae auuioritas. Agnus Christus est,qui
200쪽
in quibusdam inis membris occisus est propter innocentiam, ut in Abel: in alijs propter iustitiam .ut in Prophetis: in alijs proptet zelum te 'V gis, ut in Machabaeis:in aliis propter constantiam fidei ut in Apostolis. - Recentiori tempore in sancto Thoma Cantuariensi Episcopo occisus
est propter libertatem Ecclesiae conteruandam. Eadem caula moriis extitit in praesule nostro Engelberto Occubit ille pro libertate Ecclesiae: ςς λβςst Cantuariensis,iste vero pro defensione Ecclesiae Effendiensis Libera Myν uitille Ecclesiam Anglicanam anguine suo de graui iugo Regis Hen xyy'py' ς' rici liberauit iste aeque morte sua Ecclesiam suae defensioni commis lyφfam,ab intolerabili exactione Comitis Friderici. Et licet beatus Tho mas ante passionem multa pertulerit incommoda, damna, exilia, quae ΠςR Mς- non pertulit Engelbertus: in ipsa tamen passione plus doloris, angoris&ignominiae certum est Engelbertum toIerasse. Ille enim,ut legimus, in capite uno icti caesus, sacrilegis relictus est in templo et iste vulneribus permultis toto corpore confossus , nudus relictus est in sterquilinio Sanctus Thomas occisus est ab eis, qui aperte eum oderant sanctus vero Engelbertus,quod maiorem afferre blet dolorem, augere invidiam a cognatis&amicis,a quibus nihil metuebat, quoique plesublimarat. Philolophi cuiusdam sementia est,duplicari dolorem,cum C ab eo a quo bonum merueris, venit: itemque tanto iesuriam magis at-fligere, quanto propinquior est, qui fecit Inde etiam est,quod Dauid propheta dicit in Psalmo: Quomam si inimicus meus maledixisset mihi, na stinuissem Vtique, caetera, quae sequuntur.RepoItatum denique corpus sacrum gli riosi martyris Engelberti, Angelica libertate donati, Coloniae in Ecclesia beati Petri in epulchro decentissime praeparato iuxta inausoleum nobilissimi praesulis& Archiducis Philippi, quod est in dextera Ecclesiae parte, contra portam Australem, sexto Kalendas Conradu, Mattij Dominus Conradus Portuensis Episcopus sedis Apostolicae Leriatu, D Legatus, coram innumerabili multitudine diuersae dignitatis, ordinis, sepelit. sexus,&aetatis sepeliuit. Quanta illic quotidie miracula fiant, in libro virtutum eius partim declarabitur Passus est autem beatus martyranno gratiae millesimo ducentesimo vicesimoquinto, mensis Novembris Tempu, die septimo, anno Pontificatus sui decimo, sub Honori Papa III im caedis eius. perante Friderico II monarchiam coeliin terrae obtinente Domino nostro Iesu Christo, qui cum Patrevi Spiritu sancto vivit regnat per infinita saecula saeculoIum,Amen.