Scipionis Iardini ... Repetitio super rubrica, & l. I. ff. si cert. petat

81쪽

L. Iectat siceritet. 26st stioliis Decisionis obiectionis solutioni tandemo; limitationis uti libentius cogor& 'septenarium naturae numerum qui & r sdistiniano interdum magis placuit in l. 1. pS. Quod caelesti fulgore C. de veter. Iur enuclea d. praeeligere compellor; quoniam& septem partes essentialiter quoq; hac ratione distinctas hic contueor Ad compendium vero hoc pacto re- iis uocari potest hic tex. Pactum dilationis super sorte inducit dilationem etia super v si is debitis ex mora propter stipulatio- hem, secus quando debentur ex stipulati ne propter moram ri& hoc breui compendio contenta est lex ista magistratis , ' iso quamquam tractatu subtilis, texthra ad- . mirabilis, substantia difficilis, & progressu diffusa spectetur , nam caetera quae hic deciduntur nempe, quod pacta incontinentia posita etiam super eontractibus stricti, Iuris, tamen inesse dicuntur: & alia id genus i illa sunt notabilia quae hic colli , 18 aguntur Mon autem pertinent ad compendium neq; intra fines & vestibula sum- Ι 82marii continentur' quandoquidem sint i 8 maiores quaedam propositiones & regulae 'Iuris,unde sumunturargumenta prodecisione: l, sed summarium debet tantum co- I 8 plecti atq; breui methodo referre particularem textus de citionem, quae respondet

82쪽

α ro scipionis Lardini principali quaestioni de qua quaeritur de

quae deciditur ; non autem argumenta. - tiones& fundamenta ad decisionem con-x83 gestas: t illa: enim deducuntur in conclusiones colligendas per notabilium num

xos; sed non sunt decisio tex. per se, quippeiso quia i aliud est confirmatio decidendae rei aliud est id quod ut decidatur principali 87 ter agitur ; t compendia autem decisioni

non autem confirmationi aut consutationibus aut narrationi vel praefationibus 183 caeterisq; id genus respondere debent lied cum decisione aequari ipsum oportet, ita 189 ut sicutiratio cum dicto : diffinitio cumidiffinito : rubrica cum nigro; ita compendium debeat reciproce conuersimq; ςommmeare cum suo texi non autem longius progredi aut angustius contrahi; non extrinseca quae in visceribus dςcisionis non consistunt admiscere : alioquin si caeter Persequatur summarium praeter ipsam, particularem simulq; principalem docisionem tex. & praeter illa quae ampliationem. vel limitationem ipsius insonat,nam etiam ista vacerum pars sunt; tunc prolixior erit Iso summatio quam lox in summ m colle thinc in tex. nostro N alibi crebro cerni mus summaria propemodum longiora' summatis , & nulla ratione vinculis me moria propter miram prolixitatem innodabili

83쪽

L. semissicer petat. dabilia nempe quia externa a decisione prosequuntur: unde adhuc ad aliam summatim formulam oportet xeuocari sum

marium; sed de his satis t Facti species hoc pacto super isto tex. isti exponi dcbet , Publius Meuius quindecim pondo idest libras auri mutuauit Lucio Titio quod est dici mille & quatrincentos

quadraginta aureos seu coronatos ut liquet ex Iasi hic num. 3. vel potius quindecim sextertia argenti; id quod est dici tri centa septuaginta quinq; scuta ipsius auri ut patet ex Andr. Alciat. hic, sub verbo quindecim, seu quindecim millia siue scuta siue florenos siue francos siue clansr nos & in summa decem & quinque millia mutuo dedit, prout exponit Paul. Castr. hic& Hier. Butigeli, num. 33. stipui tus suit ea sibi reddi Kalendis proximi. quod si non restitueretitur stipulationem adiecit ut exinde centesimae usurae b hora more praestarentur, de t incontinenti i si adiecta fuit nuda pactio quod imo duntaxat tricenti auri stingulis futuris Kalendis restitui deberent, & de usuris nihil in pa- ictione expressum suerat, ' unde quastionis erat an p ctio quae stipulationi super sorte derogauit piusque dilationem prorogauerat, operari posset etiam circa secun- .istipulationem quae super usuris consi-ο α stebat

84쪽

, xx 'Scipionis Iardini stebat,'& videbatur negative respondenis dum, quippe quia i dispositio quaeque eatenus extendatur in compraehensione , quatenus verborum ratio patitur in signi- . . ficatione l. quod constitutum fi de milit.

testam. & ubicumque deficit verborum sonus ibi quoque deficiat dispositionis virtus i. q. q. totiens is de damn. insect. Sed sic est quod de secunda stipulatione formaliter inita & solemniter distinctimque celebrata nihil dictum suit in pactione nuda, ergo neque in aliquo immutata dicitur: &propterea integrae usurae videbantur deberi iuxta secundae ipsius stipu lationis placita: contrarium tamen respondet I. C. Pau-

193 liis ' & ratio decisionis est quoniam secunda stipulatio interrogauerat usuras propter moram praefixam a priori stipulati /ne, ita ut mora nulla interueniente neque v sarae aliquae' stipulationem ullam , nec in primam nec in secundam, deductae fuerat,

sed ita est quod pactio nuda abstulit radicem debendi usuras, illaque alibi infixit ergo

prout immutauit causam ita quoq; mutat sue uit effectum, 'quia effect' a sua causa regulatur l. age cum Geminiano C. de

transact. c. cum cessante extr. de appellat. l. adigere f. quamuis de Iure patro-ior infra. t Neque obstant iura pro ratio nu .dubitanai erogata 'quippe cum respou

85쪽

L. lectast. β eert. pri. U3spondeamus per negationem minoris propositionis nempe quod verba nudae pactionis includunt secundae supulationis tenorem 3 quandoquidem secun- I98 da stipulatio verbis suis reasumebat punctum termini praefixi & more institutae in prima stipulatione,ut costat ex S.si die in l.

ipsa nostrai t pactum autem nudum traD I9sfert terminum praefixum solutioni, & m rae incurrendae articulum traducit, & alia

in diem figit: ' ergo pactio ista nuda de aeo

utraq; stipulatione comemorauit &vtra complexa de utraque disposuit.

t Nota primo ex tex. Emilius papb et ornianus fuit praesectus praetorio, & mira animi probitate eluxit, ' Nam vir iste non et Ox minus scientia Illustris qua sapientia prae clarus cum noluerit assentiri Principi Requireti vi de iure iniusta Glsaq; respoderet ea rone morti proditus fuit; & qui utinam Ecclesiam Dei cognouisset; quippe cum hmartyribus annumerari potuisset, ' haud minus quam vir ille celebris, & praeteriti annis senator in anglia; atq, nunc Paradisi gloria victrici corona felicissime perstuesi qui nolens blandiri tyranno Regi neque to in iure Canonico mentiri ; sed recusans

iniusta, & falsa studia praeberς ipsi filio Sathanae Anglorum Regi,tunc in haeresim delapso, atq; flagitiose & petulanter satage-- . O 3 ti con

86쪽

s et Scipionis rardialti contra imperium D E 1 & Romani Pontificis Vicar ij ipsius Domini nostri Iesu Christi, uxorem legitimam dimittere, &di aliam sueer inducere, per eundem impiissisos simum Re em fuit truncatus capite, ' &nunc Rex ille tyrannus atq; Haereticus, cuHerodiade & cum Herode eterno crema--: tur igne,&damnatus in aeternum iacens in

inseris, noscit in poenam suam catholici fortissimiq; Iureconsulti gloriam Paradisi aeternam , & Cotonam qua rutilat in Caelis, proptet obedientiam erga Romanum Pontificem & ipsius Romanam Ecclesia :'inte, ligenu plenus infernali luctu, quemadmo dum Beatus ipse Iureconsultus & Senator - - olim Anglicus , una cum Sancto Ioanne Baptista & caeteris aulae caeIestis ciuibus apud Christum Iesum, & Gloriosam Vir ginem Mariam in Paradiso iubilat atque

triumphat.

λε ' Nota secundo quod ex sententia Acii cursij iste Publius Meuius mutuauerat Lucio Titio quindecim pondo Auri, quod esta ον dici libras;' qua a Pondus As & libra idem

sunt, quemadmodum docuit Ias. hic nu. 3. 3 ' libram autem constituebat antea septuaginta duo aurei; sed hodie ex nonaginta sex aureis constat libra. As, seu Pondus au ri : prout ibidem enucleavit Dominus Ia- et os son. ' ex traditione autom Andreae AI

87쪽

ciat.mutuo tradiderat quindecim sexte tia argenti iuxta morem loquendi apud vetustiores, qui de sextertiis in eorum exe- HOplis commemorare & subintelligere consueuerunt. 1 constituebat autem singulum et sextertium vigiliti quiisq: aureos corona- 'tos,ita declarauit ipse Alciat. sub verbo couenit in hac l. nostra, ' Sed ex opinione et i a Pauli Castrensis hic & Hier. Butigellae lata. 33. mutuo dederat quinclacium millia siue intelligas de Aureis Romanorum, siue de florenis Picentum, siue Ciansronis Neapolitanorum, siue de Franchis Burgundorum aut de pecuniarium speciebus aliarunationum;& in summa siue de alia qua velis graui aut tenui nobili aut viliori mone- tari ipse autem nectu aquam vocem mutua vis quae legitur in text. transsilierim in millia, cum nec verisimile sit inter priuatos homines tam grande mutuum fieri; Et multo in uerisimilius est legis auctorem loqui de

bolis aut nichetiis &vihi imis istis pauperculorum monetis':& propterea existimo quod absolute proposita erit numerum quindecim in relatione casus S ret;cuerit monetae gerrus de quo loquebatur apocha, t iri quoniam nihiI intererat quo ad iuris decisionem, i relinquens arbitrio cuius' se ut intelligat qnam velit monetam quia nihili

ad quaestionis difficultatu istud pertinet; ' a s

88쪽

i. 16 Scipionis Iardini de nostri Iureconsulti non solum nomina

superflua, sed etiam syllabam haud necessa. riam detrali ut ab his dispositi unibus quas

referunt & interpretantur ut patet in l. r. i. ff. de eo quod met. caus

iis -l Nota tertio quod stipulari usuras: si pro singulis viginti quinq; diebus, stinguius denarius pro singulo centeno denario i nihil aliud est quam stipulari usuras centesimas ad rationem duodecim pro stingulo 219 centenario singulis annis, ' & ratio est D cum usurae supra centestimas prohibitae sintaxo ut supra in praeludiis praemonui; ' sit consequens quod ista stipulatio, ut quibuscuq; vigintiquinque diebus detur centesimus xx x denarius pro quolibet centenario, i in te ligatur loqui de diebus utilibus non auteia 1 de diebus continuis, t& regulariter vigintiquinque dies constituunt unum mesem, si abstuleris septimam diem qualibet hebea et a domada; quae est dies festus; ut dies Dominica post Resurrectionem Domini notet stri Iesu Christi; ' & ante aduentum Christi prout erat dies Sabbati, qui etiam cu'stoditur hodie apud cecutientes sua tenanci perfidia Hebraeos; t & prout erat tempoire infidelium Iureconsultorum dies Lunae. apud ipsos infideles & Idolatras, id est Daemoniorum adoratores, & sicuti est dies martis apud obscenos di infideles Turcas

89쪽

L. kἱtass.s certi erat. . a IF qui sequentes Phlaudo prophetae sordidi Maumeti nunc in poenis & cruciatibus Inserni iacentis legem a sathana dictatam; custodiunt diem martis; t & prout sunt dies Mere uri j Iouis & Veneris quarum singuli a singulis variis nationibus tenebris Infidelitatis miserrime inuolutis custodiuntur; quemadmodum ex diuersis historiarum lectionibus atque ex peregrinatiae hibus in varias Orbis plagas probe scitur r& prout ipsemet diuersa euoluendo li- ..brorum monumenta 'perlegi quandoque apud insigne fidelissimumque volumen historiarum noui orbis seu Insularum Americarum & itineris ad eas: ubi deprehendi,

quod ' Insulainuncupata Ormus quae

antea suberat Regis Portogallorum arunc. autem diuina bonitate elementia sub- at

est Sereni Atilio Hispaniar um Regi nostro Matholi co; Philippo: quem Deus ipse benedictus trinus &vnus semper cum sua po- seritate crigat supra omnes aduersarios

Catholicae fidei i & quae 1nsula sita est in Mymari Persarum verius orientem adeo uberrime affuit mercatoribns ex toto orbe terrarum illuc appellentibus, i ut pr*pter varietatem nationum intueri liceat singulam quamquam d iem totius hebdomadae varie per varias nationes obseruariti coli;ita ut nulla sit dies quae respectiug

90쪽

ad diuersas gentes illic quotidie visas; nbustilla septima dies festi quae apud omnes

23 I seruatur gentes: sed vere & legitime duntaxat a nobis Christianis Catholicis: si enim in illa insula vadas ad 1doIatras aliquos , nondum conuersos, custodiunt diem lunae, si ad Mercatores Maumelianos diem martis, si ad caeteres tueris illico caterorum dierum stultus atque insipiens ipsorum cultus cernitur; si ad Hebraeos 23 et sabbatum celebrant: si vero Christianos t Spiritu sancto Regenti Ecclesiam gubernitos inspexeris, sanctam diem Dominicam caeteraque ab Ecclesia praescripta festa venerantur & sanctificant; quod retulisse vos 33 Iut ' Vt intelligamus quod tempore Pauli I. CL auctoris hostrae Legis etiam erat cultus diei alico ius septimae; quae dies propterea no poterat annumerari diebus utilibus: cum dies festus eorum esset: via de Publius Meuius inter Infideles suae sectae,

tenax obseruator suorum festorum die- rurri; nolens usuras currere diebus festis& tamen volens lucrari centesimas usuras

stipulatus fuit singulum denarium pro quoliber centeno infra singulos quosque viginti quinque dies ; cernens quod ita 2 34 rei pondebat usura integro mensi t nec dixit viginti quatuor quia infra duos menses sunt nouem dies septimae, & sic elegit