Scipionis Iardini ... Repetitio super rubrica, & l. I. ff. si cert. petat

51쪽

L ya Is si cera. petat.

E C T A. Pro huius apprime magistratis Resiponsi intellectu tria principaliter praemittenda sunt. Primo rquod invia iuris ciuistis nempe secundu mediam iuris prudentiasti s quoniam alioquin apud omnes indubitatum est usi iras omni iure prohibitas esse & velut iniquas , de intrinsecae malas damnan - .das 3 quatuor modis deberi diceban: tur usurae; nempe t ex moia propter et moram ut in iudici js bonae , fidei in quibus ex mora debentur usurae, i. mora g.

in bonae fidei iudicijs infra de usur. ' Ex 3

mora propter stipulationem ut in Contractibus stricti Iuris, quando fit stipulatio via die more debeantur usurae l. nostra g. si die : ex stipulatione propter moram, ut quando si interuenerit mora stipulamur nobis etiam in praeteritum ex die initae stipulationis usuras praestari g. sed & si quantitate eadem i. nostra, tandem ' ex stipulatione propter stipula- stione usurae debentur quotiescumq; simpliciter quis stipulatur usuras a die initi Principalis Contractus l. item quia g. fin. M di supra

52쪽

tino Scipionis Iardini supra de pact. &constant ista substantia

3. verbo oppono dicitur hic quod usura.& satis ex glosis in verbo quo post soluam in fi. R ex Hier. Burti geli. num. 29.6 Secundo est praemittendum, quod Vsura , centesima est illa quae centesimo P mense aequat sortem, ' quod est dici ad rationem duodecim pro centenario singulis annis, quae etiam usura menstrua, appellatur: duplici hoc nomine & mens struae & centesimae nuncupata, ' quOniam cum singulo quoq; mense, centesimam partem sortis principalis praestet nempe singulum denarium pro singulo

centenario, & sic centesimam partem to-9 tius quolibet mense, merito ' a mense menstrua & a centesima parte totius sortis, nomen centesimae usurae sibi vendi cauit: prout egregie enucleavit Hier. Gros lol. hic a nu. a. usq; ad num. 3 s. sed etiam . Soc. Senior in l. 3. g. fin. in ira ad leg. falc. ita quandoque centesimam usuram explicuerat, scilicet ut ea intelligeretur quae per singulos annos duodecim denarios praestat pro quociimq; centenario ι hinc D. Andreas Alciat. infr. in l. eius qui in Prouincia dicit quod centesima usura estio quae cςntum Kalendis aequat , sortem et Haec autem cetesima usura poterat dup-- . Plari

53쪽

L. Iecta f.si cert. petat. I 8 iplari in nautico foenore l. nihil interest. ς quod in singulorum in se. de naui. scen linitaq; nautica usura usq; ad rationem viginti quatuor pro centenario poterat praestari, i sed terrestris usura id est ea ii quae non Versatur super traiectitia pecunia , quoniam transfretandi periculuin nullum inest, nonnisi simplicem centesimam continere potest'; & hoc inspecta media Iurisprudentia: ' Verum Iusti- is nianus Princeps Christianissimus se ciuit in l. eos C. de vir.quod in tranSfi tandis mercibus & sic in vehenda tran mare sorte principali possit deberi duntaxat simplex centesima, i sed in usura a

quae non est nautica tantum praestari valeat triens Illustribus personis & quibusq; 'alijs qui maiori praeter ipsos rutilant dignitate ut personis super Illustribus quemadmodum illic exponit etiam Accurs t is

Mercatoribus autem Bes. ' caeteris vero Isomnibus semis. ita ut terminum profixe-

ritu suris ' ut non nisi in traiecti iijspecu- irn ijs cente timas usuras promittere possimus: sed in terrestribus aut ' Bessales igvsuras, id est ad rationem octo pro colite- δnario Mercatoribus: ' vel semisses usu- is ras hoc est ad rationem sex pro centenario regulariter omnibus t aut trientes et ovsuras tantum scilicet ad rationem quam

54쪽

81 . . Scipionis Drdini tuor pro centenario viris Illustribus&ma - ioribus de de ipsis trientibus usuris loqui tur tali utens nomine etiam tex. in l. 3. g. s. inst. ad leg. falc. quem tex. expendichie idem Hier. Grouot. qui plurima notatu digna conge sist: & de semissibus quoq; usuris meminit African. in l. qui negotia infra mandat. . Tertio praemitti plurimum expedit &ar omnino sciendum est, ' quod in pactis nudis quae post contractum iniri solent, dum quaeritur quid operentur ipsae pa-

ctiones circa ipsos Contractus quos res Piciunt, tunc Cuinq; termini considera-α1 tione dignissimi depraehenduntur' nem-

pe primo transformare, Secundo resor-23 mare, .l tertio Informare quarto inesse de tamen neq; tranSsormare neq; reforma-xe neq; Informare, Quinto e contra haud . inesse S pariter neq; tras formationis neq; reformatio is: neq; informationis effectua producere: ' Trassormare est forma Contradi' directae attingere & contractu in al terius contractus aut pacti formam tra, ducere prout inferius exemplo, de auctoas ritatibus demonstrabitur . t Resormare est in piguiorem latitudinem distendere

aut in angustiorem compraehensionem e retrahere praecedentem contractum, ipsius materialia tantum attingendo, non

autem

55쪽

Super t. et .ssi si cert. pet. 183 autem sormam; quia firma non suscipiep lus vel minus Bald. in L v Itima col. 2. C. de suis& legitim.& Franc. Nicorici ubi

multa lucuIenter exempla affert in ruta in f de Op . nov. nunciat. n. 43. ita ut si vel in capillo forma mutetur non eadem ressit, neque idem Contractus permaneret, unde esset vel dissolui praecedentem contractum vel non solum solui,sed etiam in alium tran*formari: t Insormare est e. . intendere implere augereq; praecedentis Contractus actionem quod contigit quando pactum ampliatiuum super acciden- 27 talibus ipsius praecedentis Contractus celebratur, & per ipsam pactionem contractui aliquid ad ijciendo accumulatur, dc iapropterea efficitur ut illius actio, ipsam ' auge do & sic insor mado ad deducta in pactionem extendatur l. Iuris gentium S.

Quinimo supra de pact. t Inese & tamen ignon tranSsormare nec resormare neq; insor mare est pactum limitati uir seu detra- ctiuum super ipsis accidentalibus adhibe- 're' neq; interest in hoc cassi pacti detra- χνctivi an ex interuallo an incontinenti ad- .hibeatur tale pactum quia adhuc semper

inesse dicitur l. pacta conuenta in princ.. in D. de cou trahe n. empl. Vsq; adeo Vt 3.

. etiam ipso iure operetur pactio detra-i ctiva quamuis ex interuallo adiecta fue-

56쪽

rit si sumus in committendis, non antem in commissis, ut quia agatur de incurreri da mora, & hoc est id quod dicit i. C. hie

in text. nostro in vers. tamen usura. rum obligatio ipso iure non commictereatur, & patet ex Bartol. col. . ibi oppono dicitur hic & ex communi traditione super articulo isto de commi s sis & commit- . t tendis atq; ex Anii rea Alciat. hic in princ.' si col. 2. ibi&in his distinguitur. ' Verumcniin vero irrijs quae commissa sunt nem-l pe iri obligationibus natis & pure iam firmatis ex praecedenti Contra Ru sine dependentia a suturo euentu , & sic quando versenni rin commissis; tunc di fierentia 31 est, s quia si ex interuallo interponatust, talis pactio detractiva operatur stium effectum producendo tantum exceptionem 33 suam; verum si inconcinenti fuerit adieeta tali casu ipso Iure re absolutae semper minuit actionem praecedentiS Contra ei us

3 quo ad ipsa detracta: ' Et hoc est id quod

intendit tex. noster in vers. conuenit iuncto vers. Dicebam ibi pacta incontinenti facta stipulationi inc sie & ver . sed cum sortis ibi quamuis sententia diuersa obtias nuerit . Et ratio est cur ines edicatur etiam si ex interuallo apponatur ; quia ex quo detrahit sufficit ad intentionem exinceptio, unde sit consequens quod quado

57쪽

L. lenal si cert. pet. creditor in futuru aget virtute praecedentis contractus ad omnia in ipso Contractu cona prehensa , & sic etiam ad illud , quod detrahit nuda pactio ex interuallo, apposita; tunc debitor excipiet de pacto interpolito ' quod producere exceptio- 3σnem non dubitatur l. Iurisgentium g. igitur nuda supra de pact. & l. solent inst. depraescrip. verb. Vnde satis contineri dicitur in contractu ; ex quo elegit viam detrahendi ab illo contractu, in qua via ex 3γceptio suum praestat effectun lat neq; enim 3srminus praestat cflectualiter iii detractis, exceptio quam in adiectis actio, quippe cum pro re detracta, a credito non indi- γgeant debitores actione , sed eis est satis

di super exceptio: t & hoc est id quod di- ast

cit celeberrimus Papianus in d. l. pacta conuenta de cbntrahempl. in vers. idem

vires habebit, & in principio dum inquiequod pacta quae detrahunt a Contractu

contineri in illo videntur etiam quod postea interponantur , id est ex Interuallo prout ibi glosis exponit in verbo Postea udum modo tamen ut subdit iple tex. ver sentur super adminiculis seu accidenta libus seu naturalibus non autem superi substantialibus. Vt ctiam Accur s. ibi enodauit in verbo adminicula iuncta alia gloss. in verbo quod tamen mam si super

58쪽

-Iis Scipionis Iardini sibstantialibus versaretur pactio de tradictiva vel adiectiva tunc et transformatio vel reformatio esset ut supra docuimus, & ut patet infra nu. 3 8. & circa atq; O num. I 6 . & alijs se l. 'l' Quinto loco noni mesIe & ideo neq; transformandi nec reformandi neq; etiam informandi effectus generare,est quotiescumq; pactum inter sonitur ex interuallo super accidentalibus seu adminiculis Contractus praece- . . dentis per viam adiectionis seu amplia-

tionis addendo inquam non autem detrahendo , d. l. Pacta conuenta vers. quae Vero ad ijciunt credimus non inesse inst. de ει contrahempl. t cum enim pactio versetur in ad ijciendo unde ut effectum sortiri possit indigeremus actione, nec sussiciat, hoc casu exceptio, & sic inspecta naturali sua virtute pactum non possit dici inesse se Item quoad effectum : nec parS Contractus fieri possit, quamobrem impossibile sit proprie & ipso iure ines e ex quo

pro contractu ampliando actio requiri- ετ tur : ergo verissimum est nullo modo. inesse: Nam cum ex interuallo fuerit ce-

.,lebratum S propterea neq; possit dici le-43 ge in dare contractui, t ex quo legem nequaquam dat contractibus id quod non fuit in continenti adhibitum quia non po- test censeri ea ege& conditione celebra-

59쪽

L. Iecta. f. si cert. pet. 1 s rtus principalis Contractus videlicet si il- lud quod dictu scii adiectum est in pactione seruabitur quippe quia ex interuallo appositum est non autem statim , t ergo non fuit conditio neq; lex contractus, snam hoc est dare legem Contractui scilicet illico apponi vi possit videri lex &conditio& sic inesse, merito uulla ra- 4stione dicitur inesse,& proprie intelligitur

non inesse: duo enim concurrunt primo

quod ex interuallo super ipsis accidenta- . libus fuit interpositum: secundo quod venit ad contractum per viam adiectionis & ampliandi: quocirca cum actione opus sit 'in pacto ampliativo, & actio non oriatur ex pacto per interuallum interposito; sequitur quod nulla ratione inesse intelli gatur: & sicut patet neq; primo trans- g

format,nec secundo reformat nec tertio

Informat neq; quarto simpliciter inest, φ sexemplisq; superiora possunt gradatim aD. . initio ad calcem fieri mani sista,& priori loco si vendidi Domum pro sex millibus

deinde rebus integris iiix. tex. in l. emptione ff. de pact. conueniamus ut domus ea non sit ulterius vendita verum disio lutus sit contractus sed tamen tu te ne aris mihi dare librum Cronicarum, strassatum est hoc casu contractus emptionis, & transformatus in hoc pactum nudum

60쪽

188 Scipionis Tardiniis dum cronicas tradendi, & sic etiam 't pactum nudum soluit interdum & transfor- mat contracthm , licet regulariter duntaxat facilis & frequens transformatio sit' de pacto in pactum; S: de contractu in contractum , prout in ipsis Contractibus in dies fieri cernimu et per nouationes S. Praeterea Instria. Qui b. mod. tollit obligat. l. 32 1. denouat. &l. fin. C. eod. tit. t etenim

pacto nudo quod minus est non potest secundum iuris nostri regulas ipso Iure tolinii, quod plus est, nempe Contractus qui

s 3 est pactu vestitu: ' & hinc e renit quod re

gu auctores admiscuer ut voce boliar fidei dum de distatutione contractu s per solain nudam conuentionem & pactam loquuntur ;&insuper secundo loco quod resin- Vr tegra sit requirunt d. g. adeo&d. l. ab- emptione & ibi glosi . in verbo constituantur supra de pact. & l. si quam rem infras de rescind. v edit. t exempl um autem re- Tormationis est, ut si vendideram Domum pro sexcentis deinceps nuda conuentioue minuentes praetium , conuenerimus quod imo quingentis tantum vendita sit : aut potius augentes summam

13 praecit pro septingentis : t & hoc est id

quod dicit Papinian. in l. pacta conuenta inst.contrah. empl. in g. Paulus not. ibi de

augendo vel minuendo praetio & de ista